Η συμβολή της στην επιστήμη, οι διακρίσεις, η σχέση της μετά τον θάνατο του άντρα της, η στήριξη του Αϊνστάιν
των Βίκυς Καραγρηγορίου και Αλεξίας Λάππα
Η Μαρία Κιουρί είναι γνωστή για τη μεγάλη της συμβολή στην επιστήμη με τις έρευνες της για τη ραδιενέργεια. Ήταν μια πραγματικά δυναμική γυναίκα που σημάδεψε την εποχή της με το επιστημονικό της έργο.
Παιδική ηλικία και σπουδές
Γεννήθηκε το 1867 στην Βαρσοβία της Πολωνίας και το όνομά της ήταν Μαρία Σκλοντόφσκα. Την εποχή εκείνη δεν επιτρεπόταν στα κορίτσια να φοιτήσουν στα πολωνικά πανεπιστήμια και έτσι η Μαρία παρακολουθούσε αρχικά μαθήματα σε ένα παράνομο ίδρυμα, το “Ιπτάμενο Πανεπιστήμιο”, μέχρι να μετακομίσει στο Παρίσι για να σπουδάσει. Εκεί κατάφερε τελικά να αποφοιτήσει με δύο μεταπτυχιακούς τίτλους από το πανεπιστήμιο της Σορβόνης.
Μαζί με τον σύζυγό της, τον Πιερ Κιουρί, πραγματοποίησαν πρωτοποριακές έρευνες σχετικά με τη ραδιενέργεια, που τους χάρισαν το Νομπελ το 1903. Μάλιστα, ανακάλυψαν και δύο νέα χημικά στοιχεία, το ράδιο και το πολώνιο. Ο θάνατός του Πιερ Κιουρί το 1906 τη συνέτριψε.
Το σκάνδαλο
Το 1910 όμως ερωτεύθηκε έναν άλλον επιστήμονα, τον καθηγητή φυσικής Πολ Λανζεβέν. Ο Πολ ήταν ένας από τους αγαπημένους μαθητές του ζεύγους Κιουρί και έτσι η Μαρία κι ο Πολ ήρθαν κοντά.
Ο Πολ ήταν παντρεμένος αλλά βρισκόταν σε διάσταση. Όταν η γυναίκα του Λανζεβέν αντιλήφθηκε ότι ο εν διαστάσει σύζυγός της είχε κάνει σχέση με μια άλλη γυναίκα προσέλαβε κάποιον για να εισβάλει στο διαμέρισμα των δυο και να κλέψει τα ερωτικά τους γράμματα. Στη συνέχεια, εκμεταλλευόμενη τη διασημότητα της Κιουρί, διοχέτευσε τα γράμματα στον Τύπο για να εκδικηθεί τον σύζυγό της.
Αμέσως το θέμα έγινε πρωτοσέλιδο στη Γαλλία. Η δημοσίευση των ερωτικών επιστολών σκανδάλισε την κοινωνία της Γαλλίας. Στα γράμματά της η Μαρία σκεφτόταν τον γάμο και εξέφραζε την επιθυμία της να ζήσουν μαζί ως ζευγάρι. Οι συντηρητικοί κύκλοι της Γαλλίας εδώ και αρκετά χρόνια δεν έβλεπαν με θετικό μάτι την Κιουρί. Εξάλλου για τη Γαλλία παρέμενε πάντα μια ξένη, μια μετανάστρια από την Πολωνία. Είχε μάλιστα καλλιεργηθεί η φήμη ότι ήταν Εβραία, γεγονός που ωστόσο δεν ίσχυε, και δείχνει ακόμη περισσότερο τα ρατσιστικά αντανακλαστικά της γαλλικής κοινωνίας της εποχής εκείνης.
Στήριξη από τον Αϊνστάιν
Στο πλευρό της Κιουρί έσπευσε όμως να σταθεί αμέσως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Ο σπουδαίος επιστήμονας θεωρούσε την Κιουρί «απλό και ειλικρινή άνθρωπο» με μια «αστραφτερή ιδιοφυΐα». Όταν έμαθε για το σκάνδαλο, έγινε έξαλλος με τη βαρβαρότητα του Τύπου. Της έγραψε ένα υποστηρικτικό γράμμα ενθαρρύνοντάς την να μη δώσει αξία στα σχόλια του Τύπου.
Ένα περίπου μήνα μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, η Ακαδημία των βραβείων Νόμπελ επρόκειτο να ανακοινώσει την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Χημείας στην Κιουρί. Παρά τις πιέσεις που δέχτηκε για να αλλάξει τον νικητή, η Ακαδημία δεν έκανε πίσω και απένειμε στην Κιουρί το δεύτερο Νόμπελ της για την ανακάλυψη του πολωνίου και του ραδίου. Έστω και την τελευταία στιγμή, η επιστημονική κοινότητα αρνήθηκε να καταδικάσει μια γυναίκα για λόγους που ήταν άσχετοι με το επιστημονικό της έργο.
Σήμερα η Μαρία Κιουρί αποτελεί πρότυπο ιδιοφυούς γυναίκας και άξιας επιστημόνισσας, που άνοιξε τον δρόμο με τις πρωτοποριακές της ανακαλύψεις. Το ερώτημα είναι αν οι σημερινές γυναίκες που εργάζονται στον τομέα των επιστημών αντιμετωπίζουν τα ίδια εμπόδια που συνάντησε κι η Μαρία Κιουρί. Ας ακούσουμε με προσοχή την απάντηση κι ας σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να γίνει ο χώρος των επιστημών πιο φιλόξενο για όλους, άνδρες και γυναίκες.
