Άρτεμις Λυμπεροπούλου, Β Λυκείου
Σύμφωνα με την μελέτη του Χαροκόπιου Πανεπιστημίου το πρόβλημα των αποβλήτων τροφίμων είναι ένα πρόβλημα που έχει αναχθεί σε ζήτημα προτεραιότητας όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο δεδομένου ότι ολοένα και περισσότερο γίνεται αντιληπτή η σχέση του με περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως οι εκπομπές αερίων, η κατανάλωση ενέργειας, η εξασφάλιση υδάτινων πόρων αλλά και με κοινωνικά, όπως η επισιτιστική ασφάλεια.
Η μεθοδολογική προσέγγιση κάνει πιο αντιληπτό το ότι το πρόβλημα σχετίζεται με τις κοινωνικές νόρμες που έχουν εδραιωθεί σε ό,τι αφορά το πως διαχειριζόμαστε το φαγητό στην καθημερινότητά μας. Τα δεδομένα προέρχονται από 84 ερωτηματολόγια. Η ανάλυση καταδεικνύει ότι η περιπλοκότητα της σημερινής ζωής οδηγεί στη σπατάλη φαγητού, με κάποιους από τους λόγους να συνοψίζονται στα παρακάτω:
• Υπάρχει άγνοια ως προς την ποσότητα τροφίμων που σπαταλάμε
• Η αξία του φαγητού έχει υποβιβαστεί
• Ο προγραμματισμός των γευμάτων φαίνεται να εκλείπει
• Οι καταναλωτές νιώθουν αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά στην ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων
• Η κατανάλωση συνδέεται με το τι θέλουμε να καταναλώσουμε και όχι με το τι έχουμε διαθέσιμο
Όπως και να έχει, η σπατάλη τροφίμων τα τελευταία χρόνια αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς, με πληθώρα αιτιών. Η άγνοια, για παράδειγμα, των περιβαλλοντικών προβλημάτων που προκύπτουν από το φαγητό που καταλήγει στον κάδο των απορριμμάτων αλλά και της ωφέλειας που δύναται να προκύψει από την επιμέλεια στη διαχείριση της διαθέσιμης ποσότητας φαγητού είναι από τους κυρίαρχους λόγους σπατάλης φαγητού. Επίσης, η απουσία προγραμματισμού των αγορών, η αδυναμία αξιοποίησης όσων τροφίμων έχουν περισσέψει, η συνήθεια της αγοράς προϊόντων που βρίσκονται σε προσφορά, η μη κατανόηση της σήμανσης των τροφίμων, αλλά και η αγορά προϊόντων που βρίσκονται σε συσκευασίες μεγαλύτερες από τις απαραίτητες αποτελούν μερικούς ακόμη λόγους για τους οποίους μεγάλες ποσότητες φαγητού τελικά δεν καταναλώνονται αλλά πετιούνται.
Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) χρησιμοποιούν το βάρος ως κριτήριο καταγραφής απωλειών τροφίμων: ένα κιλό μήλα ισοδυναμεί με ένα κιλό αλεύρι, και ούτω καθεξής. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη θερμιδική ενέργεια ή την ποσότητα νερού που κάθε ένα από αυτά τα προϊόντα περιέχει. Για παράδειγμα, ένα κιλό αλεύρι περιέχει κατά μέσο όρο 3.643 θερμίδες και 12% νερό, ενώ ένα κιλό μήλα περιέχουν περίπου 587 θερμίδες και 84% νερό. Επομένως, τα δεδομένα που μέχρι στιγμής είναι τα μόνα διαθέσιμα δεν καθρεφτίζουν τη θερμιδική ενέργεια των τροφών που θα μπορούσε να έχει καταναλωθεί.
Τα τελευταία χρόνια, έχει ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη αλλά και η επιστημονική κοινότητα απέναντι στην πραγματικότητα της σπατάλης τροφίμων, που ισοδυναμεί με το 1/3 της 23 παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων σύμφωνα με τον FAO (Gustavssonetal., 2011). Παρά το γεγονός ότι ο τρόπος της αναδιανομής των τροφίμων είναι άνισος μεταξύ των αναπτυσσομένων και των ανεπτυγμένων χωρών, μεγάλες ποσότητες τροφίμων σπαταλώνται και στις δύο κατηγορίες χωρών.
