Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. (school bulling).
Tα τελευταία χρόνια μας απασχολεί έντονα η διάσταση που έχει πάρει το φαινόμενο της σχολικής βίας. Εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή του σχολικού εκφοβισμού που περιλαμβάνει τις εξής μορφές: λεκτική, ψυχολογική, σωματική, σεξουαλική παρενόχληση, κοροϊδίες, βρισιές, συκοφαντίες, χειρονομίες, προσβλητικά μηνύματα, κακόβουλα sms, τηλεφωνήματα με απειλητικό περιεχόμενο. Είναι ένα σύνθετο και ανησυχητικό φαινόμενο.
Τι φταίει, όμως, και συμβαίνουν όλα αυτά; Αν επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε τα αίτια του φαινομένου αυτού, θα διαπιστώσουμε ότι είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων.
Αρχικά, θα εστιάσουμε στο ρόλο της οικογένειας. Πιο συγκεκριμένα, η έλλειψη αγωγής, η απομάκρυνση των γονέων από τις ηθικές και ανθρωπιστικές αξίες, η βία στο οικογενειακό περιβάλλον, η έλλειψη συναισθηματικής στήριξης και ενθάρρυνση των παιδιών, κυρίως κατά την εφηβική ηλικία, η ανοχή των γονιών σε περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς, αποτελούν στοιχεία που συμβάλουν στην εκδήλωση περιστατικών εκφοβισμού.
Το σχολείο πολλές φορές ενισχύει το ανταγωνιστικό πνεύμα και ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας, κυρίως στις τελευταίες τάξεις, δεν αφήνει περιθώρια καλλιέργειας κλίματος συνεργασίας, ομαδικότητας και ανθρωπιστικής παιδείας.
Παράλληλα, τα παιδιά με την υπερπροβολή της βίας από τα μέσα ενημέρωσης εξοικειώνονται με τέτοιες συμπεριφορές, όπως και η ενασχόληση με βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Εκτός των παραπάνω παραγόντων, ας μην ξεχνάμε το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και τα προβλήματα που έχει η σύγχρονη κοινωνία, όπως: ατομικισμός, κυριαρχία του «εγώ», επιφανειακές ανθρώπινες σχέσεις, κρίση αξιών, έλλειψη ιδανικών, υλιστική νοοτροπία, μηχανοποίηση, απομάκρυνση από τη φύση, την ξενομανία , τον μιμητισμό.
Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι τα αίτια είναι πολλά και επιβάλλεται η λήψη μέτρων εφαρμόσιμων, αφού οι επιπτώσεις είναι σοβαρές τόσο για το παιδί- θύμα του εκφοβισμού όσο και για το παιδί –θύτη. Πιο αναλυτικά, το παιδί που δέχεται επιθέσεις εκφοβισμού και βίας στο σχολείο εμφανίζει συχνά ψυχοσωματικά προβλήματα (άγχος, κατάθλιψη, πονοκέφαλο, άσχημη διάθεση, απώλεια αυτοπεποίθησης.) Επίσης, εκδηλώνει αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο, αδιαφορεί για τα μαθήματα και γίνεται εσωστρεφές. Από την άλλη, το παιδί- θύτης περιθωριοποιείται, αποκλείεται από το σχολικό περιβάλλον και στιγματίζεται ως άτομο με παραβατική συμπεριφορά .
Για τον περιορισμό αυτού του τόσο σοβαρού φαινομένου είναι απαραίτητη η συνεργασία των εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών, οι οποίοι με τη βοήθεια ψυχολόγων και καταρτισμένων ατόμων θα προσπαθήσουν για τον περιορισμό του.
Ειδικότερα το σχολείο, οφείλει να υλοποιεί προγράμματα που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών, καλλιεργούν την ομαδικότητα και τη συνεργασία, δίνουν ευκαιρίες για δημιουργικές διεξόδους, όπως αθλητισμός, επαφή με τη φύση, την τέχνη, τον εθελοντισμό. Επιπλέον, να υπάρχει συνεργασία και επικοινωνία με τους γονείς για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν στο σχολικό περιβάλλον.
Από όσα αναφέραμε παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο σχολικός εκφοβισμός και γενικά η εκδήλωση της βίας και της παραβατικότητας στο χώρο του σχολείου είναι μια οδυνηρή πραγματικότητα που έχει αρνητικές συνέπειες στις ζωές μας. Έτσι, πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε για την εξάλειψη του και να αποτελεί το σχολείο χώρο δημιουργικότητας και καλλιέργειας αξιών και ιδανικών.
( Από τη συντακτική ομάδα)
