Στήλη: Περιβάλλον

Οικολογικοί προβληματισμοί-Προβλήματα στο «σπίτι» μας

Γράφουν οι Έλενα Σιταρίδου, Κυριακή Στεφανίδου, Τόζιου Ευαγγελία μαθήτριες της Γ τάξης

   Ο άνθρωπος χρειάζεται την επαφή με το φυσικό περιβάλλον με τον ίδιο τρόπο που η επαφή με τους άλλους ανθρώπους είναι απαραίτητη για την ανάπτυξή του. Η επαφή με το φυσικό περιβάλλον βοηθά, ώστε το άγχος να διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα και γενικότερα επιδρά καταλυτικά στην υιοθέτηση μιας περιβαλλοντικά υπεύθυνης συμπεριφοράς. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες επιβαρύνουν με ρύπους τα φυσικά οικοσυστήματα που με τη σειρά τους ευθύνονται για τις διαταραχές λειτουργιών της βιόσφαιρας και οδηγούν σε μία οικολογική κρίση.

   Στα περιβαλλοντικά προβλήματα συγκαταλέγονται η κλιματική αλλαγή, η τρύπα του όζοντος, η αποψίλωση των δασών, η ερημοποίηση, η εξαφάνιση βιολογικών ειδών, η όξινη βροχή κ.λπ. . Τα οικολογικά προβλήματα άρχισαν να εμφανίζονται κυρίως μετά τη βιομηχανική επανάσταση, ενώ υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με τα αίτια και τους τρόπους αντιμετώπισής τους.

Η πόλη μας δεν είναι εκτός της σφαίρας της οικολογικής κρίσης και παρακάτω παρουσιάζουμε σύντομα μερικά σημαντικά προβλήματα της ευρύτερης περιοχής της Αλεξάνδρειας.

α) Η παράνομη θήρευση είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστεί  και συγκεκριμένα στο Δέλτα του ποταμού Αξιού και του Αλιάκμονα. Παρόλο, που οι αρχές  έχουν πάρει ορισμένα μέτρα προκειμένου να διαφυλάξουν την ισορροπία της πανίδας, η κατάσταση  δεν έχει βελτιωθεί και παρατηρούνται πάρα πολλά επεισόδια παράνομης θήρευσης. Η περιοχή του Δέλτα και οι περιοχές  γύρω από τις όχθες του ποταμού αποτελούν σημαντικό βιότοπο  υδρόβιων πτηνών,  όπως είναι οι ερωδιοί, χαλκόκοτες, νεροχελίδονα κ.α.. Ειδικότερα, κατά τις μεταναστευτικές περιόδους, τα είδη πουλιών υπερβαίνουν τα διακόσια και μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται σπάνια αρπακτικά, όπως ο θαλασσαετός. Η λαθροθηρία, όμως,  έχει ως αποτέλεσμα  τη μείωση του αριθμού των ζώων που ζουν στην περιοχή αυτή και ορισμένα σπάνια είδη τείνουν να εξαφανίστουνν, όπως για παράδειγμα ο αργυροπελεκάνος. Αυτό θα έχει τρομερές συνέπειες: η  τροφική αλυσίδα θα σπάσει και πολλά ζώα θα εγκαταλείψουν τον συγκεκριμένο βιότοπο. Μέσα από δημοσκοπήσεις  που έχουν πραγματοποιηθεί, έχει διαπιστωθεί ότι πολλοί  δεν γνωρίζουν πως ο Αξιός έχει κηρυχθεί Εθνικό Πάρκο ή δεν γνωρίζουν το πλούτο της ορνιθοπανίδας της περιοχής.

β) Η τάφρος του 66 κατασκευάστηκε το 1935, όταν αποξηράνθηκε η λίμνη των Γιαννιτσών ,με σκοπό να συγκεντρώνει τα πλεονάζοντα επιφανειακά νερά της λεκάνης από την Πέλλα και την Ημαθία και να αρδεύει τις παρόχθιες  γεωργικές εκτάσεις. Αυτό το αποστραγγιστικό κανάλι του κάμπου της Βέροιας  που έχει δημιουργηθεί για να «προστατεύει» την Ημαθία  από τις χειμερινές πλημμύρες , έχει γίνει  μια από τις μεγαλύτερες πηγές ρύπανσης  του Θερμαϊκού, που οι αιτίες φαίνεται να είναι οι εξής: Στον ποταμό και συγκεκριμένα με την τάφρο 66 συνορεύουν ανενεργές χωματερές. Επιπρόσθετα, στη περιοχή συναντάται ανεξέλεγκτη  βιομηχανική δραστηριότητα  και τα περισσότερα χωριά της περιοχής αφήνουν τα λύματα τους ανεπεξέργαστα στην τάφρο, καθώς δεν είναι συνδεδεμένα με βιολογικό καθαρισμό. Δίκαια, λοιπόν, η τάφρος 66 μπορεί να θεωρηθεί ως  «Δηλητήριο στην καρδιά  της Ημαθίας». Εξαιτίας της ανευθυνότητας  των ανθρώπινων παραποτάμιων δραστηριοτήτων και των βιομηχανιών απειλείται η χλωρίδα και η πανίδα της τάφρου, καθώς και του ποταμού Αλιάκμονα. Γεωργικά και βιομηχανικά λύματα καταλήγουν ακατέργαστα στην τάφρο και δια μέσου αυτής στον ποταμό Αλιάκμονα.Η δυσοσμία και τα νεκρά ψάρια, είναι ενδεικτικά της περιβαλλοντικής καταστροφής ενώ το πρόβλημα εντείνεται τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες που η δραστηριότητα των βιομηχανιών αυξάνεται. Οι αρμόδιοι φορείς ξέρουν ποιες εταιρίες είναι υπεύθυνες  για την διοχέτευση των ρύπων και τα τελευταία χρόνια έχουν επιβληθεί πρόστιμα. Παρόλα αυτά, οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης παραδέχονται ότι  δεν έχει ληφθεί  κανένα ουσιαστικό μέτρο για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

γ) Λιπάσματα- Φυτοφάρμακα: Η περιοχή γύρω από τον Αλιάκμονα καλλιεργείται εντατικά με αποτέλεσμα να γίνεται χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των ουσιών καταλήγει στο ποτάμι με την άρδευση ή τις βροχές. Οι συγκεντρώσεις κάποιων επικίνδυνων ουσιών στο νερό του ποταμού είναι πάνω από τα επιτρεπτά όρια.

   Ο τόπος μας είναι μια περιοχή που εμφανίζει αρκετά περιβαλλοντικά προβλήματα που όμως μπορούμε και πρέπει να βρούμε τρόπους  μείωσης ή και εξάλειψή τους. Όλοι πρέπει να προσπαθούμε να μην επιβαρύνουμε το περιβάλλον, ώστε να προστατεύουμε τη φύση γύρω μας .

Ερυθρά(Κόκκινη) Παλίρροια

   Ερυθρά παλίρροια είναι η κοινή ονομασία ενός φαινομένου γνωστού ως άνθιση φυτοπλαγκτόν όταν αυτή προκαλείται από μερικά είδη δινομαστιγωτών (υδρόβιοι μικροοργανισμοί) οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την πλευστότητά τους και να σχηματίζουν πυκνές, εμφανείς κηλίδες κοκκινωπού έως καφετί χρώματος, κοντά στην υδάτινη επιφάνεια. Η ερυθρές παλίρροιες είναι φαινόμενα ταχείας συσσώρευσης φυτοπλαγκτόν, των αλμυρών, γλυκών και μικτών νερών, με αποτέλεσμα τον χρωματισμό των επιφανειακών νερών. Συνήθως συμβαίνει σε παράκτιες περιοχές και δεν σχετίζονται άμεσα με την παλιρροϊκή κίνηση των νερών και ως εκ τούτου οι επιστήμονες προτιμούν να χρησιμοποιούν τον όρο άνθιση φυτοπλαγκτόν έναντι του όρου ερυθρά παλίρροια.
   Σε περιπτώσεις ερυθρών παλιρροιών (και στις ελληνικές θάλασσες) παρατηρήθηκε παραγωγή βιοτοξινών, εξάντληση του διαλυμένου στο νερό οξυγόνου, έντονη δυσοσμία και  περιγράφονται ως επιβλαβείς ανθίσεις φυτοπλαγκτόν γιατί  σχετίζονται με τη θνησιμότητα της ιχθυοπανίδας, πελαγικής και παράκτιας, της ορνιθοπανίδας και άλλων οργανισμών.
    Όπως αναφέρουν οι αρμόδιοι επιστήμονες, το φαινόμενο της «ερυθράς παλίρροιας» εμφανίζεται εδώ και πολλά χρόνια στο Θερμαϊκό Κόλπο, συνήθως δύο φορές το χρόνο (άνοιξη- φθινόπωρο) και «κρατάει» μία εβδομάδα με δέκα μέρες. Κύρια αιτία του φαινομένου θεωρείται η χρήση λιπασμάτων στις γεωργικές καλλιέργειες, που διαλυόμενα στο νερό της βροχής, διοχετεύονται στα κανάλια και στην συνέχεια με τα νερά των ποταμών στη θάλασσα. Οι οικονομικές επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα, όπως τα αλιεύματα και κυρίως οι μυδοκαλλιέργειες είναι τεράστιες.
Η παραλία της Θεσσαλονίκης κατά την περίοδο της φετινής «κόκκινης παλίρροιας».

Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο όρος Βέρμιο

                                                                                                                                                                       της  Εβελίνας Παπαδοπούλου

  Στις μέρες μας οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο περιβάλλον είναι καταστρεπτικές, τόσο για τον ίδιο τον άνθρωπο όσο και για το ίδιο το φυσικό περιβάλλον . Τα οικοσυστήματα και οι τροφικές αλυσίδες διαταράσσονται σε τεράστιο βαθμό. Ενα τέτοιο διαταραγμένο οικοσύστημα είναι και του όρους Βερμίου.

  Το Βέρμιο βρίσκεται στη Μακεδονία και καταλαμβάνει ένα τμήμα του νομού Κοζάνης, του νομού Πέλλας και του νομού Ημαθίας. Αποτελείται από πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Τα δέντρα που μπορεί κανείς να συναντήσει σε αυτό το βουνό είναι οξιές, έλατα, πουρνάρια , καστανιές, πεύκα. Ο λύκος, η αλεπού, το πανέμορφο ζαρκάδι, το ελάφι, ο λαγός , η βερβερίτσα, καθώς και τα ορτύκια, οι φασιανοί, οι τσαλαπετεινοί, ο περήφανος αετός και το γεράκι είναι μερικά από τα ζώα και τα πουλιά που αποτελούν τη πανίδα του τόπου. Το κλίμα είναι ορεινό με ήπιο χειμώνα και ξηρά καλοκαίρια.

   Δυστυχώς, ποικίλες ανθρώπινες παρεμβάσεις, όπως η παράνομη υλοτομία και τα λατομεία, η άναρχη ίδρυση ξενοδοχείων και οικισμών, οι πυρκαγιές και η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων έχουν φέρει το οικοσύστημα του Βερμίου σε οριακό σημείο. Καταρχάς, οι τοξικές ουσίες που προέρχονται από τα φυτοφάρμακα μπορεί να είναι φαινομενικά ακίνδυνες, όμως η συσσώρευση των ρύπων αποβαίνει συχνά θανατηφόρα για τους οργανισμούς που βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Παραδείγματος χάρη, εάν το γεράκι εξαφανιστεί από τη συσσώρευση των ρύπων, τότε τα ποντίκια και τα φίδια θα πολλαπλασιαστούν, με αποτελέσματα τη βαθμιαία αυξομείωση άλλων ζωικών ειδών, τη διατάραξη της τροφικής αλυσίδας, άρα και την υποβάθμιση της φυσικής ισορροπίας. Επίσης, οι πυρκαγιές και η παράνομη υλοτομία επιφέρουν καταστροφή και επηρεάζουν αρνητικά τα δασικά οικοσυστήματα.

   Εκτός αυτών, διάφορες τεχνικές εταιρείες που κατασκευάζουν έργα στην περιοχή, σκάβουν στο βουνό, για να κόψουν βράχους ή να εξασφαλίσουν χαλίκια. Με αυτόν τον τρόπο καταστρέφουν το έδαφος του βουνού. Τέλος, περπατώντας κανείς στο Βέρμιο μπορεί να συναντήσει ξενοδοχεία, ο τρόπος ίδρυσης των οποίων μαρτυρεί την απουσία οικολογικής συνείδησης των ιδιοκτητών τους. Για το κτίσιμο των ξενοδοχείων χρειάζεται να ξεριζωθούν δέντρα και φυτά και αυτό, βέβαια, αλλοιώνει σοβαρά το συγκεκριμένο οικοσύστημα.

   Καταλήγοντας, οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο περιβάλλον με σκοπό το κέρδος επιφέρουν επικίνδυνα αποτελέσματα στην ισορροπία της φύσης. Για τον λόγο αυτό, ο άνθρωπος πρέπει να ειναι περισσότερο προσεκτικός, φιλικός και προστατευτικός προς το περιβάλλον και να αξιοποιεί τον φυσικό αυτόν πλούτο με μέτρο. Με το να σέβεται το περιβάλλον, συμβάλλει στο να ζει μια ποιοτικότερη ζωή, καθώς η φύση είναι το σπίτι του.

Top