Από τις μαθήτριες του Γ2  Φαίη Σκανίκα και Ιωάννα Ντόμι

Το graffiti είναι ένα κοινωνικό, νεανικό κίνημα που εκδηλώθηκε στις  δεκαετίας του ’60 και ’70 στις κακόφημες γειτονιές τις Νέας Υόρκης. Από εκεί μεταφέρθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο  και έγινε τρόπος ζωής για πολλούς καλλιτέχνες.

Graffiti είναι η αναγραφή κειμένου όπως συνθημάτων ή η ζωγραφική σε επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους χώρους (για παράδειγμα σε τοίχους, βαγόνια τρένων κ.α.).

Αρκετοί είναι αυτοί που όταν συναντούν ένα graffiti  στο δρόμο, σταματούν για να προσέξουν καλύτερα τις λεπτομέρειες και το νόημα πίσω από αυτό. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί γκρίζοι και μουντοί τοίχοι σε μεγαλουπόλεις μεταμορφώθηκαν σε πολύχρωμους, γεμάτους φαντασία και ζωντάνια. Στον αντίποδα όμως δεν είναι λίγοι κι εκείνοι που κάνουν λόγο για βανδαλισμό και φθορά ξένης ιδιοκτησίας, ειδικά στις περιπτώσεις που τα «έργα τέχνης» του δρόμου στερούνται αδειοδότησης.

Η street art, αλλά κυρίως το graffiti έχει χρησιμοποιηθεί ως μια μορφή έκφρασης κοινωνικοπολιτικών και πολλές φορές επαναστατικών απόψεων και είναι απόλυτα συνδεδεμένο με πολυάριθμα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα της ιστορίας σε διάφορες χώρες. Από την σχεδόν παρθένα του εμφάνιση στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο με την μορφή αντιφασιστικών συνθημάτων μέχρι την δεκαετία του 1960 κατά την διάρκεια της εξέγερσης των μαθητών στην Αμερική και από την πτώση του  τείχους του Βερολίνου το 1989 έως την σημερινή Ελλάδα του ΔΝΤ και του χρέους το graffiti είναι  ο μεγάλος εκπρόσωπος της  street art, αλλά και του εκάστοτε αντιστασιακού αγώνα.

Βέβαια, από την πρώτη στιγμή θεωρήθηκε παράνομο. Πλέον όμως, υπάρχουν κανόνες. Έχει ειπωθεί: Το γκράφιτι δεν είναι «παίρνω ένα σπρέι και μουτζουρώνω τους τοίχους». Θεωρείται είδος βανδαλισμού, όταν γίνεται χωρίς άδεια του ιδιοκτήτη της επιφάνειας ή όταν γίνεται σε αντίθεση με νομικούς περιορισμούς (προστασία κοινόχρηστων χώρων, μνημείων, γλυπτών κτλ). Με βάση την κείμενη ελληνική νομοθεσία, το γκράφιτι άνευ αδειοδότησης, θεωρείται αξιόποινη πράξη και σύμφωνα με τις διατάξεις  του ποινικού κώδικα, όποιος με πρόθεση καταστρέφει ή βλάπτει ξένη περιουσία τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.

Η γέννηση και η ανάπτυξη του Graffiti

Ιστορικά η λέξη graffiti, εμφανίστηκε ως όρος στα μέσα του 19ου αιώνα και προέρχεται από την ιταλική λέξη «graffiato» (γρατζουνισμένος). Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από αρχαιολόγους κατά την ανακάλυψη των επιγραφών στα ερείπια της Ρώμης και της Πομπηίας. Στην συνέχεια αφού κατοχυρώθηκε ως όρος, πέρασε από την αρχαιολογία και τα αρχαία μάρμαρα στις σύγχρονες πόλεις και τους τσιμεντένιους απρόσωπους τοίχους τους.

Το κίνημα ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη στις δεκαετίες του ’60 και ’70 από πιτσιρικάδες που έγραφαν το όνομα τους ή κάποιο ψευδώνυμο σε τοίχους, ταχυδρομικά κουτιά, καρτοτηλέφωνα, υπόγειες διαβάσεις στο μετρό. Η αρχική ονομασία του ήταν hitting ή tagging. Ο σημαντικότερος παράγοντας για την ανάπτυξή του ήταν ο ανταγωνισμός μεταξύ διάφορων ομάδων ή ατόμων, που μέσω της τέχνης τους δημοσιοποιούσαν διάφορες δηλώσεις ή διαχώριζαν τις περιοχές τους. Το 1974 ξεκίνησε μια ανταγωνιστική διάθεση για το ποιος είχε τις περισσότερες υπογραφές. Πιθανόν, αυτός να ήταν ο ΤΑΚΙ 183, μικρός Έλληνας που δούλευε στη Νέα Υόρκη (‘’TAKI’’από το όνομα του και ‘’183’’ από την διεύθυνση του). Όμως, οι writers δεν ήταν μόνο μικρά παιδιά αλλά και παρέες που ήθελαν να γίνουν γνωστές μέσα από αυτό το είδος επικοινωνίας. Αργότερα, έγινε κομμάτι της κουλτούρας του δρόμου και στα επόμενα χρόνια ταξιδέψε σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην περίπτωση της Ελλάδας το γκράφιτι εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’80 αρχικά με πολύχρωμα σχέδια και μηνύματα πάνω στα βαγόνια του ηλεκτρικού και των τρένων.  Κύριος εκφραστής του ήταν o PALADIN, ενώ υπήρχαν και κάποιες ομάδες όπως οι NBW και οι TXC. Στην Ελλάδα του 2018 και της κρίσης, ιδιαίτερα στην Αθήνα, η τέχνη του γκράφιτι εκφράζει την αγανάκτηση μιας ολόκληρης γενιάς.

Τα graffiti  στον Κορινό

Υπάρχουν πολλά είδη graffiti . Στην περιοχή μας τον Κορινό βέβαια, μπορεί να μην βρεις graffiti  όπως εκείνα στις μεγάλες πόλεις, όμως υπάρχουν πιο απλά σχέδια εφήβων, όπως στιχάκια, ημερομηνίες ακόμη και λέξεις που χρησιμοποιούν συχνά, τις περισσότερες φορές με τρισδιάστατα γράμματα και γεμάτα χρώματα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που παιδιά πηγαίνουν και μουτζουρώνουν, γράφουν ή ακόμη και σβήνουν τελείως έργα μεγαλύτερων παιδιών (όπως το graffiti με τον Ντόναλντ Ντακ  στο σιδηροδρομικό σταθμό) με αποτέλεσμα να χάνονται αρκετά έργα  graffiti.

Τα περισσότερα graffiti  βρίσκονται στα βαγόνια των τρένων που περνούν από τον Κορινό. Αυτά δεν τα βλέπουν μόνο οι επιβάτες των τρένων, αλλά και οι κάτοικοι της περιοχής. Πρόσφατα επίσης μια ομάδα καλλιτεχνών από το εξωτερικό, επισκέφτηκε την περιοχή του Κορινού και μαζί με μαθητές δημιούργησαν ένα υπέροχο έργο γεμάτο χρώμα στους τοίχους δίπλα στην κεντρική είσοδο του Γυμνάσιου, την φράση: «Live your Life» (ζήσε την ζωή σου). Εκτός από τις ζωγραφιές στους τοίχους, πολλές φορές μπορεί να δει κανείς φράσεις και στιχάκια που εκφράζουν τους νέους ή απλά τα αφιερώνουν σε κάποιον δικό τους.

Έτσι λοιπόν, η τέχνη του graffiti, η οποία αμφισβητείται από πολλούς, για κάποιους άλλους, είναι ένα από τα μεγαλύτερα μέσα έκφρασης συναισθημάτων, ανησυχιών, αντιδράσεων και ιδεών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/Γκράφιτι

babushkagr.blogspot.com/2012/07/street-art.html

https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/…/grafiti-tehni-tou-dromou-i-vandalismos