Από τη Χρύσα Φουστάνα, μαθήτρια του Γ2
Τα περισσότερα παιδιά έχουν χρησιμοποιήσει τουλάχιστον μια φορά την φράση «είμαι και εγώ παιδί κι έχω δικαιώματα». Το ερώτημα είναι από ποτέ υπάρχουν αυτά τα δικαιώματα ή μήπως υπήρχαν και από πάντα;
Τα παιδιά στο παρελθόν δεν αντιμετωπιζόταν με τον ίδιο τρόπο και δεν είχαν κανένα δικαίωμα. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τα παιδιά βρισκόταν σε δυσχερή θέση καθώς πολλά είχαν χάσει τους γονείς τους και έπρεπε να εργαστούν, για να μπορέσουν να επιβιώσουν κάτω από άθλιες συχνά συνθήκες. Τα δικαιώματά τους καθιερώθηκαν από τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που υπογράφτηκε στη Ν. Υόρκη, στις 26 Ιανουαρίου 1990, έως τότε το παιδί δεν μπορούσε να προστατευτεί από πουθενά.
Αρχικά παιδί θεωρείται ο κάθε άνθρωπος από την αρχή της ζωής του μέχρι να κλείσει τα 18 του χρόνια. Αυτό είναι και το πρώτο άρθρο της συμβάσης που κατοχυρώνει τα δικαιώματα του παιδιού. Με βάση τη Διεθνή Σύμβαση μετά από τον ορισμό της λέξης παιδί ακολουθεί ένας κατάλογος που έχει καταχωρημένα τα δικαιώματα του παιδιού τα οποία είναι συνολικά 54.
Στο δεύτερο άρθρο αναφέρεται ότι όλα τα παιδιά έχουν αυτά τα δικαιώματα, ανεξάρτητα από το ποια είναι, πού ζουν, τι κάνουν οι γονείς τους, τι γλώσσα μιλάνε, ποια είναι η θρησκεία τους, αν είναι αγόρια ή κορίτσια, ποιες είναι οι παραδόσεις τους, αν έχουν κάποια αναπηρία, αν είναι πλούσια ή φτωχά. Κανένα παιδί δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται άδικα για κανένα λόγο.
Στα άρθρα τρία έως δώδεκα αναφέρεται ότι το παιδί έχει το δικαίωμα να μένει με τους γονείς (ή γονέα) του, εκτός και αν αυτό είναι κακό για το ίδιο. Έχει το δικαίωμα να ζει με μια οικογένεια που νοιάζεται γι’ αυτό. Όλοι οι ενήλικες πρέπει να κάνουν αυτό που είναι καλύτερο για το παιδί. Όταν οι μεγάλοι παίρνουν αποφάσεις, πρέπει να σκέφτονται τι συνέπειες θα έχουν αυτές τους οι αποφάσεις για τα παιδιά. Επίσης η οικογένεια έχει την ευθύνη να τα βοηθήσει να μάθουν να ασκούν τα δικαιώματά τους και να εξασφαλίσει πως τα δικαιώματά τους προστατεύονται. Το παιδί έχει το δικαίωμα να πει τη γνώμη του και οι μεγάλοι να την ακούσουν και να την παίρνουν στα σοβαρά. Επίσης σημαντικό είναι το ότι έχει δικαίωμα σε μια ταυτότητα – ένα επίσημο αρχείο του ποιος/α είσαι και από πού προέρχεσαι. Κανείς δεν πρέπει να του το στερήσει αυτό.
Το δέκατο τρίτο άρθρο μιλάει για το δικαίωμα της έκφρασης, ότι, δηλαδή, μπορεί κάθε παιδί να ανακαλύπτει πράγματα και να μοιράζεται τις σκέψεις του με άλλους, μιλώντας, ζωγραφίζοντας, γράφοντας ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο εκτός και αν αυτός βλάπτει ή προσβάλλει άλλους ανθρώπους.
Το δέκατο τέταρτο και δέκατο πέμπτο άρθρο αναλύει το δικαίωμα του παιδιού στην επιλογή. Συγκεκριμένα μπορεί να επιλέξει τη δική του θρησκεία και τα πιστεύω. Οι γονείς του θα πρέπει να το βοηθήσουν να αποφασίσει τι είναι σωστό και τι λάθος και ποιο είναι το καλύτερο για αυτό. Παράλληλα έχει το δικαίωμα να διαλέξει τους φίλους του και να συμμετέχει ή να φτιάξει ομάδες, φτάνει αυτό να μην βλάπτει άλλους.
Κανείς δεν μπορεί να παραβιάσει την ιδιωτική ζωή του και οφείλει να τη σέβεται. Έχει το δικαίωμα να λαμβάνει πληροφορίες που είναι σημαντικές για την ευημερία του, από Μ.Μ.Ε. Οι ενήλικες πρέπει να βεβαιωθούν πως οι πληροφορίες που λαμβάνει δεν είναι βλαβερές και να το βοηθήσουν να βρει και να καταλάβει τις πληροφορίες που χρειάζεται. Έχει το δικαίωμα να προστατεύεται από το να πάθει κακό ή να το κακομεταχειριστούν, στο σώμα ή το μυαλό. Επίσης έχει το δικαίωμα σε ειδική φροντίδα και βοήθεια αν δεν μπορεί να ζήσει με τους γονείς του.
Από το εικοστό πρώτο έως το εικοστό όγδοο άρθρο γίνεται λόγος για την υγεία και την ασφάλεια του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα έχει δικαίωμα σε φροντίδα και προστασία, αν το υιοθετήσουν ή το αναλάβει ανάδοχη οικογένεια. Αν ζει κάτω από τη φροντίδα άλλων ή σε άλλες καταστάσεις μακριά από το σπίτι του, έχει δικαίωμα να εξετάζονται τακτικά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει για να φανερωθεί αν είναι οι πιο κατάλληλες. Έχει δικαίωμα σε ειδική φροντίδα και βοήθεια αν είναι πρόσφυγας (εάν εξαναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι του και ζει σε άλλη χώρα), έχει δικαίωμα σε φαγητό, ρούχα, ένα ασφαλές μέρος να ζήσει και να ικανοποιούνται οι βασικές του ανάγκες. Δεν πρέπει να μειονεκτεί με τρόπο που να μην μπορεί να κάνει πολλά από τα πράγματα που κάνουν τα άλλα τα παιδιά. Έχει δικαίωμα σε ειδική εκπαίδευση και φροντίδα αν έχει κάποια αναπηρία, καθώς και σε όλα τα άλλα δικαιώματα αυτής της Σύμβασης, ώστε να μπορεί να ζήσει μια ολοκληρωμένη ζωή.
Στο εικοστό ένατο άρθρο αναφέρεται ότι όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση αλλά η εκπαίδευσή του πρέπει να το βοηθάει να χρησιμοποιεί και να αναπτύξει το ταλέντο και τις ικανότητές του. Πρέπει επίσης να το βοηθάει να μάθει να ζει με ειρήνη, να προστατεύει το περιβάλλον και να σέβεται τους άλλους ανθρώπους.
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να εξασκεί τις παραδόσεις του, τη γλώσσα και τη θρησκεία του. Μειονότητες και ιθαγενείς ομάδες χρειάζονται ιδιαίτερη προστασία αυτού του δικαιώματος.
Το τριακοστό δεύτερο έως το τεσσαρακοστό δεύτερο άρθρο αναφέρεται στα δικαιώματα που έχει το παιδί για να προφυλαχτεί από το οτιδήποτε μπορεί να το βλάψει. Πιο αναλυτικά έχει δικαίωμα προστασίας από εργασία που το βλάπτει και που είναι επιβλαβής για την υγεία και την εκπαίδευσή του. Εάν εργάζεται, έχει το δικαίωμα να είναι ασφαλής και να πληρώνεται ικανοποιητικά, έχει δικαίωμα σε μια ζωή ελεύθερη από σεξουαλική κακοποίηση, έχει δικαίωμα προστασίας από επιβλαβή ναρκωτικά και από το εμπόριο ναρκωτικών, έχει δικαίωμα προστασίας από κάθε μορφή εκμετάλλευσης κανείς δεν επιτρέπεται να απαγάγει ή να πουλήσει ένα παιδί, έχει δικαίωμα σε προστασία και ελευθερία από τον πόλεμο. Παιδιά κάτω των 15 ετών δεν μπορούν να αναγκαστούν να πάνε στο στρατό ή να συμμετέχουν σε πολέμους. Κανείς δεν επιτρέπεται να το τιμωρήσει με σκληρό ή επιβλαβή τρόπο. Έχει δικαίωμα σε βοήθεια αν πληγωθεί, αν παραμεληθεί ή αν το κακομεταχειριστούν, έχει δικαίωμα σε νομική υποστήριξη και δίκαια αντιμετώπιση από το δικαστικό σύστημα που σέβεται τα δικαιώματά του. Εάν οι νόμοι της χώρας παρέχουν καλύτερη προστασία στα δικαιώματά του από ότι τα άρθρα αυτής της Σύμβασης, τότε αυτοί οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται.
Και το πιο σημαντικό έχει το δικαίωμα να γνωρίζει τα δικαιώματά του!
Τα τελευταία άρθρα εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί, όπως η UNICEF θα εργασθούν για να εξασφαλίσουν τα δικαιώματα των παιδιών.
ΠΗΓΕΣ:
Αφήστε το σχόλιο σας στο "Τα δικαιώματα του παιδιού!"