9η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ – ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

file-63e95312c2a0e

Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, σύμφωνα με την με αρ. πρωτ. ΑΣ17889/11-04-2017 Κ.Υ.Α. (Β΄ 1384) των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

_________________________________________________________________________________________________

«Το Άξιον εστί«

Το Άξιον Εστί είναι η ποιητική σύνθεση που γράφτηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη, κυκλοφόρησε το 1959 και χάρισε στον δημιουργό του το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979, κάνοντάς τον έτσι τον 2ο Έλληνα που τιμήθηκε με το ανώτερο βραβείο της παγκόσμιας Λογοτεχνίας.

Στον β’ ψαλμό (Τα Πάθη) η γλώσσα χρησιμοποιείται ως ενιαίο σύνολο από την αρχαιότητα ως σήμερα και  διαφαίνεται η αγωνία του για τη γλώσσα στο «Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου».

Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική·
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχρινοί, θείοι κι εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια·
και πνοές από τη ρεματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα πρώτα Δόξα Σοι.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα πρώτα Δόξα Σοι!
Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια.
Στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων.
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου!

Οδυσσέας Ελύτης. [1959] 2011. ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. 21η έκδ. Αθήνα: Ίκαρος.

 

Ο αγρός των λέξεων

Όπως η μέλισσα γύρω από ένα άγριο

λουλούδι, όμοια κ’ εγώ. Τριγυρίζω

διαρκώς γύρω απ’ τη λέξη.

 

Ευχαριστώ τις μακριές σειρές

των προγόνων, που δούλεψαν τη φωνή,

την τεμάχισαν σε κρίκους, την κάμαν

νοήματα, τη σφυρηλάτησαν όπως

το χρυσάφι οι μεταλλουργοί κ’ έγινε

Όμηροι, Αισχύλοι, Ευαγγέλια κι άλλα κοσμήματα.

 

Με το νήμα

των λέξεων, αυτόν το χρυσό

του χρυσού, που βγαίνει απ’ τα βάθη

της καρδιάς μου, συνδέομαι• συμμετέχω

στον κόσμο. Σκεφτείτε

Είπα και έγραψα, «Αγαπώ».

Νικηφόρος Βρεττάκος

(https://archeia.moec.gov.cy/sm/297/axion_esti_elytis.pdf)

«Η παγκόσμια ημέρα ελληνικής γλώσσας» – Άρθρο του Καθηγητή Αμφιλόχιου Παπαθωμά, Προέδρου του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ ΚΟΥΒΑΛΑΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΛΟΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΜΑΣ» – Ομιλία του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη προς τους Έλληνες μετανάστες της Σουηδίας, Νοέμβριος 1979.