Το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (Κ.Ε.Α.Τ.) λειτουργεί στην Αθήνα ως Κεντρική Υπηρεσία και στη Θεσσαλονίκη ως Περιφερειακή Διεύθυνση-Παράρτημα καλύπτοντας τις ανάγκες των νέων και ενήλικων ατόμων με αναπηρία όρασης σε εθνικό επίπεδο. Η Προϊσταμένη Τμήματος Εκπαίδευσης, Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Προγραμμάτων κ. Βασιλική Σερμπέση μας ενημέρωσε για τον σκοπό λειτουργίας του κέντρου καθώς και τις υπηρεσίες που προσφέρει στα άτομα με προβλήματα όρασης. Μαζί της ήταν και ο κ. Γιώργος, που είναι άτομο με οπτική αναπηρία και εργάζεται ως δάσκαλος της γραφής Braille στο ΚΕΑΤ.
(Η συνέντευξη έγινε μέσω skype)
Κυρία Σερμπέση, σας ευχαριστούμε πολύ για την ευκαιρία που μας δίνετε να συνομιλήσουμε μαζί σας.
Και εμείς χαιρόμαστε για αυτή την επικοινωνία.
Ελένη: Θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για τη λειτουργία του ΚΕΑΤ;
Θα σας πω ποιος είναι ο ρόλος μας. Αρχικά, δεν είμαστε σχολείο. Είμαστε το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών και εδώ προσφέρουμε φροντιστηριακή στήριξη σε άτομα με οπτική αναπηρία, κυρίως σε παιδιά γυμνασίου – λυκείου αλλά ενίοτε και σε φοιτητές αλλά και σε μικρότερα παιδάκια δημοτικού. Λειτουργούμε ως εξής: τα παιδιά όταν τελειώνουν από το σχολείο, συνήθως από το 6ο Γυμνάσιο και το 24ο Λύκειο που είναι σχολεία ένταξης επιστρέφουν εδώ στη σχολή. Να πούμε εδώ τι σημαίνει σχολεία ένταξης: τα άτομα με οπτική αναπηρία τα βασικά μαθήματα όπως φιλολογικά, μαθηματικά, φυσική, χημεία τα κάνουν κατά μόνας, κάτι σαν ιδιαίτερο, όχι δηλαδή μέσα στην τάξη με παράλληλη στήριξη. Εδώ λοιπόν στη σχολή έχουμε δύο φιλολόγους, δύο φυσικοχημικούς, έχουμε μαθηματικό, φιλόλογο γαλλικών, φιλόλογο αγγλικών, καθηγητή εικαστικών, μουσική, πληροφορική. Έχουμε ένα πρόγραμμα όπως το πρόγραμμα του σχολείου, και τα παιδιά περνούν κυκλικά από τα μαθήματα και από κάποιες έξτρα δραστηριότητες που θέλουν και μετά επιστρέφουν στο σπίτι τους, έτοιμοι για την επόμενη μέρα.
Κατερίνα; Ποιος είναι ο βασικός στόχος του ΚΕΑΜ;
Εκτός από αυτά που ανέφερα προσφέρουμε και δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης , κινητικότητα προσανατολισμού που θεωρώ ότι είναι ακόμη και πιο σημαντικά από τα μαθήματα με στόχο την αυτονομία και την ανεξαρτητοποίηση των ατόμων με οπτική αναπηρία. Όσον αφορά τη φροντιστηριακή υποστήριξη ο στόχος είναι να πηγαίνουν τα παιδιά τυπικά έτοιμα στο σχολείο για τα μαθήματά τους και να μπορούν να ανταποκριθούν με αξιοπρέπεια. Επιπλέον οι έξτρα δραστηριότητες όπως είναι οι υπολογιστές, είναι πραγματικά ένα παράθυρο στη γνώση. Οι υπολογιστές είναι πρόσβαση στη γνώση για τα άτομα με αναπηρία.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο κ. Γιώργος
κ. Γιώργος: Ναι, πραγματικά οι υπολογιστές είναι ένα παράθυρο στη γνώση. Ειδικά μέσω του διαδικτύου μπορούμε να βρούμε πολλές πληροφορίες όπως όλος ο κόσμος, αλλά εμάς μας βοηθάει παραπάνω στην καθημερινότητα γιατί μπορούμε να το συνδυάσουμε με την κινητικότητα και με τις δεξιότητες. Στόχος του ΚΕΑΤ είναι η αυτονομία των ανθρώπων με οπτική αναπηρία αλλά και η βελτίωση των συνθηκών ζωής τους καθώς και η αναβάθμιση της ποιότητας.
κ.Σερμπέση: Επίσης, να μη στερούνται όλα όσα έχουμε και εμείς οι βλέποντες. Έχουν ίση συμμετοχή σε όλα όσα έχουν και οι υπόλοιποι άνθρωποι.
Ελένη: Πόσα είναι τα άτομα που εξυπηρετείτε στο ΚΕΑΜ;
κ.Σερμπέση:Δεν μπορώ να σας πω ακριβώς. Σκεφτείτε ότι εξυπηρετούμε και άτομα τα οποία είναι εκτός Θεσσαλονίκης, δηλαδή υπάρχουν άτομα τα οποία έρχονται από την περιφέρεια, μία φορά την εβδομάδα ή μία φορά στις 15. Επίσης, υπάρχουν άτομα που κάνουν διαδικτυακά μάθημα και είναι από τη Λαμία ή από τα Γρεβενά. Ακόμη να πούμε ότι έχουμε και έναν μεγάλο αριθμό ενηλίκων που τους παρέχουμε τις υπηρεσίες μας. Σίγουρα είναι γύρω στα 100 άτομα.
Κατερίνα: Θα θέλαμε να ρωτήσουμε τον κ. Γιώργο ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με προβλήματα όρασης στην καθημερινότητά τους;
κ.Γιώργος: Προβλήματα όσον αφόρα την κίνησή τους στην πόλη με τα πολλά εμπόδια που υπάρχουν, πολλές φορές με τη συμπεριφορά των ανθρώπων στην καθημερινότητά μας. Όσον αφορά την καθημερινή μας διαβίωση αυτό έχει να κάνει με το πόσο εκπαιδεύεται κάποιος. Γενικά, νομίζω ότι λίγο πολύ ξεπερνιούνται τα προβλήματα.
Ελένη: Ποια μέσα σας βοηθούν στη βελτίωση της καθημερινότητάς σας;
Γενικά, το μπαστούνι ή ο σκύλος – οδηγός, αν υπάρχει. Μπορούμε να έχουμε διάφορα βοηθήματα για τις δουλειές μας, το κινητό τηλέφωνο μας εξυπηρετεί σε πολλά πράγματα, έχει πλέον πολλές εφαρμογές και κάποιες είναι ειδικά φτιαγμένες για εμάς, επίσης ο υπολογιστής.
Κατερίνα: Ποια δικαιώματά σας νιώθετε να παραβιάζονται; Υπάρχει άνιση μεταχείριση;
Αυτό έχει να κάνει με τις περιπτώσεις των ανθρώπων. Επίσης, μπορεί ένας νόμος να θέλει να κάνει καλό αλλά παράλληλα να είναι και δυσλειτουργικός. Γενικά, νομίζω ότι όσο πάνε βελτιώνονται τα πράγματα γιατί εντάσσονται περισσότερο στην κοινωνία οι άνθρωποι με αναπηρία, κάνουν πολλές εργασίες αλλά φυσικά πάντα υπάρχουν εμπόδια.
Ελένη: Η Πολιτεία δίνει λύσεις σε αυτά τα προβλήματα ;
Η Πολιτεία δυστυχώς έχει συγκεκριμένες πολιτικές, οπότε πολλά πράγματα θέλουν πολλή πίεση.
Ζωή: Εσείς τι θα θέλατε να βελτιωθεί; Τι βλέπετε ότι έχει ακόμη περιθώρια βελτίωσης;
Πολλοί άνθρωποι δεν εργάζονται. Λόγω αυτού του θέματος με την αναπηρία στερούνται την εργασία. Το κράτος πρέπει να δώσει το δικαίωμα εργασίας στους ανθρώπους γιατί δεν είναι μόνο το οικονομικό θέμα αλλά έχει να κάνει με την κοινωνικοποίησή τους. Μετά θα πρέπει να φροντίσουν τους δρόμους. Για παράδειγμα στην πόλη υπάρχουν ελάχιστοι σηματοδότες με φωνητικό μήνυμα. Υπάρχουν κάποιοι που τους ενεργοποιούμε εμείς αλλά άλλοι δουλεύουν άλλοι δε δουλεύουν.
Κατερίνα: Πώς πιστεύετε ότι οι μπορούν να ευαισθητοποιηθούν άνθρωποι απέναντι στα άτομα με προβλήματα όρασης;
Όπως κάνετε εσείς τώρα, με καμπάνιες ενημέρωσης μέσω των σχολείων, κυρίως από τη μικρή ηλικία. Οι άνθρωποι σε μικρή ηλικία όπως είστε εσείς, οι μαθητές. Είναι ένα καλό πράγμα που γίνονται αυτές οι ενημερώσεις στα σχολεία. Επίσης, η επαφή, η τριβή με τους ανθρώπους που έχουν οπτική αναπηρία.
Ζωή: Είπατε ότι είστε δάσκαλος της γραφής Braille. Πειτε μας λίγα λόγια για αυτή τη γραφή;
Αυτή γραφή, η γραφή όπως ονομάζεται Braille στα γαλλικά αλλά ακολουθείται η αγγλόφωνη προφορά, είναι μια γραφή ανάγλυφη με την οποία οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης τη διαβαζουν με την αφή τους. Αποτελείται από έξι στιγμές. Με βαση αυτές τις έξι στιγμές μπορούμε να φτιάξουμε συνδυασμούς, συγκεκριμένα 63 συνδυασμούς. Αυτή τη γραφή τη γράφουν είτε με μηχανή, υπάρχουν ειδικές μηχανές, είτε μέσω υπολογιστή και εκτυπώνεται από ειδικό εκτυπωτή.
Ελένη: Υπάρχουν κάποια σχολικά βιβλία σε αυτή τη γραφή;
κ.Γιώργος: Ναι υπάρχουν.
κ.Σερμπέση: Όλα τα σχολικά βιβλία. Τα σχολεία που έχουν μαθητές με οπτική αναπηρία δηλώνουν τον αριθμό των μαθητών τους και έρχονται τα κιβωτια με τα βιβλία. Εδώ να πούμε ότι η γραφή Braille καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από ότι καταλαμβάνει η δική μας η γραφή δηλαδή για παράδειγμα το βιβλίο της γλώσσας του δημοτικού έχει τρία τεύχη δηλαδή το ένα τεύχος των βλεπόντων αντιστοιχεί σε τρία μεγάλα βιβλία της γραφής Braille.
Η μηχανή Braille είναι αυτή . Επίσης, για τη γωγραφία και την ιστορία υπάρχουν οι απτικοί χάρτες που σημαίνει ότι μπορούμε να τους ακουμπήσουμε με την αφή για να αντιληφθούμε πώς είναι το κράτος που θέλουμε να δούμε.
Πολύ ενδιαφέροντα όσα μας είπατε!
Αν θέλετε μπορείτε να μας επισκεφτείτε στο μέλλον να δοκιμάσουμε τη γραφή, να γράψετε σε αυτή τα ονόματά σας και να παίξετε goalball με τα παιδιά!
Με μεγάλη μας χαρά! Σας ευχαριστούμε πολύ για αυτή την πρόσκληση και για όσα μας είπατε!
Και εμείς σας ευχαριστούμε για αυτή την επικοινωνία!
