Η αξία της λατινικής γλώσσας – Διαχρονικές λατινικές φράσεις
Τα λατινικά είναι μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα που προέρχεται από την περιοχή του Λάτιου, γύρω από τη Ρώμη. Χρησιμοποιήθηκε ως επίσημη γλώσσα σε ολόκληρη την επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Με την πάροδο του χρόνου, τα λατινικά δανείστηκαν πολιτιστικά και γλωσσικά στοιχεία από άλλους λαούς και πολιτισμούς. Ένα αξιοσημείωτο δάνειο από τους Έλληνες ήταν το αλφάβητό τους. Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν μια παραλλαγή του ελληνικού αλφαβήτου περίπου τον 8 αιώνα π.Χ.
Τα λατινικά είναι μια γλώσσα που έχει βαθιά επιρροή σε πολλές από τις γλώσσες που μιλάμε σήμερα και αποτέλεσαν τη βάση για πολλές από τις ρομανικές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των ιταλικών, ισπανικών, γαλλικών και πορτογαλικών. Για παράδειγμα τα αγγλικά έχουν επηρεαστεί σημαντικά από τα λατινικά. Ένας μεγάλος αριθμός αγγλικών λέξεων έχουν τις ρίζες τους είτε στην κλασική είτε στη μεσαιωνική λατινική γλώσσα.
Παρόλο που τα λατινικά θεωρούνται νεκρή γλώσσα, συνεχίζουν να επηρεάζουν και να προσφέρουν στο παγκόσμιο λεξιλόγιο. Χρησιμοποιήθηκαν για θρησκευτικούς, νομικούς και διοικητικούς σκοπούς και έχουν παραμείνει κάποιες από αυτές τις λέξεις και φράσεις μέχρι και σήμερα. Επιστήμονες και μελετητές χρησιμοποιούν τα λατινικά για να ερμηνεύσουν περίπλοκα θέματα ενώ και πολλοί από εμάς συμπεριλαμβάνουμε στο καθημερινό μας λεξιλόγιο διαχρονικές λατινικές φράσεις.
Κάποιες από αυτές αναφέρουμε παρακάτω.
https://www.mixanitouxronou.gr/alter-ego-carpe-diem-status-quo-de-facto-tabula-rasa-ti-simenoun-i-pio-diasimes-latinikes-frasis-pou-chrisimopioume-mechri-simera-ke-orismenes-apoteloun-orologia-se-diaforous/
- Mea culpa (= λάθος μου) Η φράση αυτή είχε ειπωθεί στη Βουλή των Ελλήνων από το Πρωθυπουργό της χώρας (1981-1989 & 1993-1996) Ανδρέα Παπανδρέου απαντώντας στον τότε αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο οποίος τον κατηγορούσε γιατί έβαλε το Κυπριακό «στο ράφι».
- In media res (=στη μέση των πραγμάτων) Χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει μια ιστορία που αρχίζει από τη μέση των πραγμάτων
Πχ: στο δημοτικό τραγούδι «ο θάνατος του Διγενή» η αφήγηση αρχίζει in media res.
- Ad calendas Graecas (= στις ελληνικές καλένδες). Χρησιμοποιείται για να δηλώσει το ποτέ, αφού οι Έλληνες δεν είχαν καλένδες
Πχ: οι υποσχέσεις του θα πραγματοποιηθούν ad calendas Greacas
- Alter ego (= ο άλλος εαυτός)
πχ: Μου είπε πως στο πρόσωπο της συζύγου του έχει ανακαλύψει το alter ego του
- Carpe diem (= άδραξε την ημέρα). Χρησιμοποιείται για να περιγράψει το αναπάντεχο μέλλον και το παρόν που πρέπει να χτίζουμε έτσι ώστε να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον. Το συναντάμε σε ένα ποίημα του πρώτου βιβλίου του Οράτιου, έναν ρωμαίο λυρικό ποιητική του 1ου αιώνα
- Dum spiro, spero (= όσο αναπνέω, ελπίζω)
Προέρχεται από δυο παρεμφερείς φράσεις αρχαίων συγγραφέων, του Θεόκριτου και του ρωμαίου Κικέρωνα.
Πχ: Για να ευτυχήσεις, carpe diem
- Curriculum vitae (= βιογραφικό σημείωμα). Κατά λέξη σημαίνει ροή ζωής. Είναι το περίφημο CV, το οποίο συγγράφουμε όταν αναζητούμε μια εργασία.
- Verba volant, scripta manent (=τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει την ισχύ των γραπτών κειμένων που, σε αντίθεση με τον προφορικό λόγο, παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο.
- Tabula rasa (= άγραφος πίνακας)
Πχ: ο άνθρωπος γεννιέται tabula rasa και στην πορεία της ζωής του αποκτά γνώση μέσα από τις εμπειρίες και τα ερεθίσματα.
Πηγές
https://www.polilingua.com/blog/post/history-of-latin-language-impact-on-modern-languages.htm
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2706/Latinika-A_G-Lykeiou-AnthrSp_html-empl/ Εισαγωγή
https://www.in.gr/2021/02/12/politics/mea-culpa-otan-oi-politikoi-omologoun-ta-lathi-tous/
https://www.primeminister.gr/primeminister/history
Προσωπικό αρχείο μελέτης λατινικών
Kείμενο : Βαλεργάκη Ελευθερία
Σκίτσο* : Βαρδάκη Τατιάνα
*Το σκίτσο βασίστηκε σε εικόνα από τον ιστότοπο https://www.thebest.gr/article/516908-
