Δικαίωμα ψήφου στις Ευρωπαίες γυναίκες

Συμμετοχή γυναικών στην εκλογική διαδικασία (δημοτικές εκλογές), εκλογικό τμήμα Κολωνακίου, 1951, Χαλκίδης, Σπύρος Γ. (Φωτο-Νιους).

Το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες δεν ήταν πάντα αυτονόητο. Χρειάστηκαν επίμονες προσπάθειες και σκληροί αγώνες για την εξασφάλισή του. Παρ’όλα αυτά, σήμερα, έχουν το δικαίωμα του “εκλέγειν” και “εκλέγεσθαι” όλες οι γυναίκες στην Ευρώπη. Παρακάτω παρουσιάζονται οι χρονιές στις οποίες κατοχυρώθηκε το δικαίωμα αυτό σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Στην Αυστρία, μετά την πτώση της μοναρχίας των Αψβούργων, παραχωρήθηκε γενικό, ίσο, άμεσο και μυστικό δικαίωμα ψήφου σε όλους, ανεξαρτήτως φύλου, τον Δεκέμβριο του 1918. Οι πρώτες εκλογές στις οποίες  συμμετείχαν κι οι γυναίκες ήταν αυτές του Φεβρουαρίου του 1919.

Στο Βέλγιο, σε μια αναθεώρηση συντάγματος, τον Οκτωβρίου του 1921, εισήχθη το καθολικό δικαίωμα ψήφου σύμφωνα με την αρχή: “Ένας  άνδρας, μία ψήφος”. Το άρθρο 47 επέτρεπε στις χήρες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου να συμμετέχουν στις εκλογές σε εθνικό επίπεδο. Συμπεριλήφθηκε άρθρο στο σύνταγμα που επέτρεπε τη ψηφοφορία των γυναικών, τον Μάρτιο του 1948.

Η Γαλλία, με το διάταγμα της 21ης Απριλίου του 1944 που συντάχθηκε από τη Γαλλική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης και επιβεβαιώθηκε τον Οκτώβριο του 1944 από την προσωρινή κυβέρνηση της Γαλλίας, επέκτεινε την ψηφοφορία στις γυναίκες της χώρας. Οι πρώτες εκλογές με τη συμμετοχή των γυναικών ήταν οι δημοτικές στις 29 Απριλίου 1945 και οι κοινοβουλευτικές στις 21 Οκτωβρίου 1945.

Η Ελλάδα είχε καθολική ψηφοφορία από την ανεξαρτησία της το 1832, αλλά απέκλειε τις γυναίκες. Η πρώτη πρόταση να δοθεί στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου έγινε στις 19 Μαΐου 1922, στη διάρκεια συνταγματικής συνέλευσης. Η πρόταση συγκέντρωσε οριακή πλειοψηφία των παρόντων όταν προτάθηκε για πρώτη φορά, αλλά απέτυχε τελικά να προστεθεί στο σύνταγμα. Το 1925 ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις και εγκρίθηκε νόμος που επέτρεπε στις γυναίκες να ψηφίζουν στις τοπικές εκλογές, εφόσον ήταν 30 ετών και είχαν λάβει τουλάχιστον πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ο νόμος δεν εφαρμόστηκε, μέχρι την έναρξη άσκησης πιέσεων στη κυβέρνηση από τα φεμινιστικά κινήματα της εποχής, για την επιβολή του το Δεκέμβριο του 1927 και τον Μάρτιο του 1929. Οι γυναίκες είχαν δικαίωμα ψήφου σε τοπικό επίπεδο για πρώτη φορά στις τοπικές εκλογές της Θεσσαλονίκης, στις 14 Δεκεμβρίου 1930, όπου έδωσαν το παρόν 240 γυναίκες.

Σουφραζέτες1

Οι αγγλίδες σουφραζέτες Άνι Κένι (Annie Kenney) και Κρίσταμπελ Πάνκχερστ (Christabel Pankhurst) κρατούν πανό, στο οποίο αναγράφεται: «Ψήφος στις γυναίκες»http://en.wikipedia.org/wiki/Women’s_ suffrage_in_the_United_Kingdom

Καμία γυναίκα δεν έχει εκλεγεί πρωθυπουργός της Ελλάδας για κανονική     κυβερνητική θητεία. Η Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου υπηρέτησε ως η πρώτη   γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας, επικεφαλής μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης, το   διάστημα μεταξύ 27 Αυγούστου και 21 Σεπτεμβρίου 2015.

  Η πρώτη γυναίκα επικεφαλής ενός μεγάλου πολιτικού κόμματος ήταν η Αλέκα   Παπαρήγα, η οποία υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού     Κόμματος της Ελλάδας από το 1991 έως το 2013.

Για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες το δικαίωμα ψήφου για τις γυναίκες κατοχυρώθηκε στις παρακάτω χρονολογίες:

Φινλανδία: 1907

Νορβηγία: 1913

Δανία & Ισλανδία: 1915

Ρωσία: 1917

Γερμανία, Πολωνία, Λετονία, Ιρλανδία & Εσθονία:  1918

Ουκρανία, Κάτω Χώρες & Λουξεμβούργο:  1919.

Τσεχοσλοβακία: το 1920

Ηνωμένο Βασίλειο: 1928

Πορτογαλία: 1931

Ισπανία & Βουλγαρία: 1933 και 1937

Ιταλία, Κροατία, Αλβανία, Σλοβενία & Ουγγαρία: 1945

Σερβία: 1947

Μάλτα: 1947

Σαν Μαρίνο: 1957

Ελβετία: 1971  

Η απόκτηση ίσων δικαιωμάτων των γυναικών είναι το  αποτέλεσμα σκληρών αγώνων τους. Το πιο θλιβερό όμως είναι ακριβώς αυτό το γεγονός: η ανάγκη να αγωνισθούν για να τα κερδίσουν. Ας μαθαίνουμε λοιπόν από τα λάθη του παρελθόντος, ώστε να μην τα επαναλαμβάνουμε στο μέλλον.

Όλοι ίσοι!

Πηγές

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Women%27s_suffrage

https://www.britannica.com/topic/woman-suffrage

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Women%27s_suffrage

Τσαμπίκα Δημητρίου Πετρίδη (εξωτερική συνεργάτιδα της εφημερίδας μας)