Η λέξη Graffiti (Γκράφιτι) εμφανίζεται ως όρος στα μέσα του 19ου αιώνα και προέρχεται από την ιταλική λέξη graffiato που σημαίνει γρατζουνισμένος. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη μορφή τέχνης, έναν ξεχωριστό τρόπο έκφρασης, που περιλαμβάνει συνθήματα ή ζωγραφιές, συνήθως σε τοίχους δημόσιων χώρων. Θεωρείται μέρος της κουλτούρας του χιπ χοπ και εκφράζει κοινωνικές, πολιτικές, επαναστατικές και, συχνά ανατρεπτικές απόψεις ενώ σκοπός των καλλιτεχνών των γκράφιτι είναι να τραβήξουν την προσοχή και να περάσουν μηνύματα μέσω των οποίων θα δηλώσουν την αντίθεσή τους στο κατεστημένο, θα προβληματίσουν και θα ευαισθητοποιήσουν το κοινό αλλά και θα παρέμβουν εικαστικά στο αστικό περιβάλλον.
Το γκράφιτι με τη σημερινή του μορφή εμφανίζεται στα τέλη του 1960 στην Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α. Βέβαια, μορφές γκράφιτι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και διάφορες τοιχογραφίες ή επιγραφές σε σπήλαια αλλά και τα αντιφασιστικά συνθήματα κατά την διάρκεια του B’ παγκοσμίου πολέμου, που υπήρξαν σύμβολα ελευθερίας και αντίστασης.
Στη σύγχρονη εποχή, το γκράφιτι είναι αποδεκτό από την κοινωνία αν και από πολλούς υποστηρίζεται πως είναι βανδαλισμός. Αναμφισβήτητα, είναι απαραίτητο να υπάρχουν κανόνες για τους καλλιτέχνες των γκράφιτι ώστε να μην δρουν ανεξέλεγκτα. Συγκεκριμένα, το γκράφιτι θα πρέπει να είναι σύμφωνο με τη δημόσια αισθητική, να μην έχει υβριστικό περιεχόμενο και φυσικά να μην γίνεται σε ιδιωτικούς χώρους χωρίς την έγκριση του ιδιοκτήτη αλλά ούτε σε ιστορικά μνημεία, αγάλματα ή άλλους χώρους ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας.
Επομένως, αν τηρηθούν οι παραπάνω προϋποθέσεις και γίνει σεβαστό το όριο μεταξύ τέχνης και παραβατικής πράξης, τότε το γκράφιτι θα προάγει τις αξίες της τέχνης, θα μπορεί να μεταδίδει σύγχρονα κοινωνικά μηνύματα ενώ, ταυτόχρονα, θα αναβαθμίζει αισθητικά το συχνά μουντό περιβάλλον των πόλεων, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση εγκαταλελειμμένων κτηρίων, κατεστραμμένων τοίχων, ερειπωμένων χώρων.
Οι φορείς κοινωνικοποίησης, κυρίως η οικογένεια και το σχολείο, οφείλουν να παιδεύσουν κατάλληλα τους δημιουργούς των γκράφιτι, ώστενα μπορούν, από μικρή ηλικία, να αναγνωρίζουν τη λεπτή διαχωριστική γραμμή γκράφιτι- τέχνη, γκράφιτι- βανδαλισμός.
Στην πόλη μας, στο Ηράκλειο, υπάρχουν γκράφιτι σε πολλά σημεία, που συχνά μάλιστα προκαλούν τον θαυμασμό μας για την έμπνευση και το ταλέντο του καλλιτέχνη. Τα γκράφιτι δίνουν χρώμα και προσωπικότητα στην πόλη μας.
Χατζάκη Κατερίνα
Οι φωτογραφίες των γκράφιτι είναι της Βούρου Τζίνας.
Οι περιοχές στις οποίες βρίσκονται τα συγκεκριμένα γκράφιτι είναι το κέντρο της πόλης, η παραλιακή λεωφόρος, ο Κούλες και η Νέα Αλικαρνασσός.
Πηγές
https://theartofcrime.gr/apopsi-graffiti-rafail-tsakona/
https://www.cna.gr/stories/gkrafiti-i-istoria-tis-technis-toy-dromoy/
