Την Δευτέρα 17-10-22 η κ. Χατζηβλασίου μας ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιηθεί μια επίσκεψη από τους μαθητές της δημοσιογραφικής ομάδας του 5ου Γυμνασίου Αλεξανδρούπολης, στην παρατήρηση της Μερικής έκλειψης Ηλίου, που την διοργάνωνε ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης. Η Μερική Έκλειψη Ηλίου θα γινόταν την Τρίτη 25 Οκτωβρίου και θα ήταν ορατή από την πόλη μας. Ο ενθουσιασμός μας ήταν μεγάλος γιατί θα βλέπαμε ένα εντυπωσιακό φυσικό φαινόμενο που μόνο ακουστά είχαμε. Επιπλέον, γνωριστήκαμε καλύτερα με τους μαθητές και τις μαθήτριες που συμμετείχαν στην επίσκεψη και θα συνεργαζόμαστε στα πλαίσια της δημοσιογραφικής ομάδας.
Ξεκινήσαμε από το σχολείο στις 10:30 και κατευθυνθήκαμε προς το σημείο συνάντησης, που ήταν ο αύλειος χώρος απέναντι από το γήπεδο Φώτη Κοσμά. Όταν φτάσαμε στο σημείο για την παρακολούθηση της έκλειψης, στον εξωτερικό χώρο είδαμε αρχικά 3 τηλεσκόπια. Παρατηρήσαμε ότι και τα τρία είχαν κάποια αποσπώμενα πλαίσια στον φακό τους. Μας ενημέρωσαν ότι τα πλαίσια αυτά είναι φίλτρα προστασίας. Σε ένα από αυτά ο κύριος Αμανατίδης αφαιρώντας το φίλτρο έβαλε στη διόπτρα ένα χαρτί το οποίο πήρε φωτιά σε πολύ λίγο χρόνο.
Εικόνα 1
Το ένα από τα τηλεσκόπια είχε μια φωτογραφική μηχανή για να τραβάει φωτογραφίες κατά την διάρκεια της έκλειψης, της οποίες μας έστειλαν αργότερα και απεικόνιζε όλο το φαινόμενο. (εικόνα 2)
Εικόνα 2
Στην συνέχεια μεταφερθήκαμε στον εσωτερικό χώρο για να μας γίνει η παρουσίαση του θεωρητικού πλαισίου από τον κύριο Αμανατίδη.
Αρχικά, μάθαμε ότι τα τηλεσκόπια αυτά ανήκουν στο Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης, ο οποίος διοργάνωσε και τη συγκεκριμένη παρατήρηση.
Ξεκινώντας την παρουσίαση μας μίλησε για τις επιπροσθήσεις. Με αυτόν το όρο αναφέρονται οι περιπτώσεις όπου ένα ουράνιο σώμα περνά μπροστά από ένα άλλο σώμα. Υπάρχουν τα εξής είδη επιπροσθήσεων:
- Μεταξύ Ήλιου και Σελήνης – Εκλείψεις
- Μεταξύ Ήλιου και εσωτερικών πλανητών – Διαβάσεις
- Μεταξύ του Δία και των δορυφόρων του – Διαβάσεις
- Μεταξύ της Σελήνης και άλλων ουράνιων σωμάτων – Αποκρύψεις
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης μιλήσαμε για τις εκλείψεις και πότε πραγματοποιούνται. Για να μπορέσει λοιπόν να γίνει μία έκλειψη ηλίου, θα πρέπει να βρεθεί η σελήνη ανάμεσα στην γη και στον ήλιο. Αν και η διάταξη αυτή συμβαίνει κάθε μήνα, αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε κάθε μήνα έκλειψη καθώς, το φαινόμενο αυτό απαιτεί και τα 3 σώματα να είναι απολύτως ευθυγραμμισμένα. Παρόλο που το φαινόμενο αυτό, συμβαίνει κάθε χρόνο, το καθιστά σπάνιο το γεγονός ότι δεν συμβαίνει συχνά στον ίδιο τόπο.
Με παρόμοιο τρόπο πραγματοποιείται και η σεληνιακή έκλειψη. Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο, όταν αυτή βρεθεί ανάμεσα από τον ήλιο και την σελήνη, μπλοκάρει το ηλιακό φως που θα αντανακλώνταν στην επιφάνεια της σελήνης και δημιουργείται η σεληνιακή έκλειψη.
Πως ξέρουμε πότε γίνεται η Έκλειψη;
Η πρόβλεψη των εκλείψεων γίνεται με λιγότερη ακρίβεια με τον κύκλο του Μέτωνος (19 ηλικιακά έτη) και με μεγαλύτερη ακρίβεια με τον κύκλο του Σάρος (18 έτη και 11 μέρες περίπου). Για περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Στην Εικόνα 3 βλέπουμε τις προβλέψεις του κύκλου του Σάρο από το 1901 έως το 2045 και σε ποιες χώρες θα είναι ορατή η έκλειψη. Ενώ στην Εικόνα 4 είναι οι προβλέψεις για τα έτη 2117 – 2261!!!
Εικόνα 3
Εικόνα 4
Τα είδη των Ηλιακών Εκλείψεων είναι τρία (Εικόνα 5).
- Η ολική που γίνεται όταν η Σελήνη καλύπτει πλήρως τον ηλιακό δίσκο.
- Η Δακτυλιοειδής που γίνεται όταν η Σελήνη είναι πολύ μακριά από τη Γη (κοντά στο απόγειό της) για να καλύψει τελείως τον ηλιακό δίσκο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα «δαχτυλίδι» ηλιακού φωτός γύρω από το σκοτεινό φεγγάρι.
- Η μερική που γίνεται όταν το ποσοστό του Ήλιου είναι καλυμμένο από την Σελήνη
Εικόνα 5
Στο τέλος της παρουσίασης ο κύριος Αμανατίδης μας μίλησε για τις χάντρες του Μπέιλι. Περίπου 60 δευτερόλεπτα πριν από την ολική φάση μπορεί κανείς να παρατηρήσει τις τελευταίες ακτίνες Ηλίου, καθώς αυτές περνούν μέσα από τις κοιλάδες της Σελήνης, σχηματίζοντας κάτι που μοιάζει με χάντρες κομπολογιού και που πρώτος παρατήρησε ο Φράνσις Μπέιλι το 1836. Αυτές οι χάντρες ονομάζονται χάντρες του Μπέιλι. Ελάχιστα δευτερόλεπτα πριν από την ολικότητα, οι χάντρες του Μπέιλι αρχίζουν να χάνονται αστραπιαία και όταν μείνει η τελευταία από αυτές, εμφανίζεται το επιβλητικό στέμμα του Ηλίου, που μαζί με την τελευταία φωτεινή χάντρα σχηματίζουν το λεγόμενο διαμαντένιο δαχτυλίδι και αμέσως μετά ο μαύρος δίσκος της σελήνης παίρνει τη θέση του Ηλίου… (Πηγή: Protagon.gr) Εικόνα 6
Εικόνα 6
Μετά την παρουσίαση βγήκαμε και πάλι στον αύλειο χώρο. Η ώρα έναρξης του φαινομένου θα ξεκινούσε σε λίγο. Πριν την έναρξη μπορέσαμε να δούμε τον ήλιο!!! Ήταν μια λευκή σφαίρα με διάσπαρτα μαύρα μικρά στίγματα. Μας πληροφόρησαν ότι οι κηλίδες αυτές σχετίζονται με εκρήξεις που γίνονται συνέχεια στον ήλιο. Στο τηλεσκόπιο που βλέπαμε την επιφάνεια της Σελήνης παρατηρήσαμε κάτι σαν βουναλάκια, μας είπαν λοιπόν ότι η επιφάνεια της Σελήνης δεν είναι λεία. Βέβαια, εμείς το γνωρίζαμε, αλλά είναι άλλο να το ξέρεις θεωρητικά και άλλο να το βλέπεις από κοντά. Μετά η σελήνη άρχισε να καλύπτει την επιφάνεια του ήλιου κατά το 1/3 χωρίς όμως να τον καλύπτει ολόκληρο. Μερική έκλειψη ηλίου λοιπόν, με έναρξη στις 12:35 και λήξη του φαινομένου στις 14:54 μέρα Τρίτη, 25 Οκτωβρίου 2022 και ήμασταν εκεί μάρτυρες και παρατηρητές της μαγείας του σύμπαντος!
ΓΚΑΤΖΙΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΝΑ
ΚΑΝΕΤΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΜΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
ΜΟΥΤΛΙΑ ΑΛΙΚΗ
ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΡΟΥΦΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ
ΣΤΑΘΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΣΤΟΪΛΟΥΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ – ΒΑΡΒΑΡΑ
ΧΑΤΖΗΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
