H έννοια της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence - AI) έχει μπει για τα καλά στο λεξιλόγιο όλων μας. Όλοι μιλούν για αυτή τη νέα, μοναδική δυνατότητα που έχει δοθεί και διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό πολλές διεργασίες που απαιτούσαν παραπάνω χρόνο πριν. Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αυξάνεται σε δημοτικότητα και δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί. Οι τεχνολογικές εξελίξεις που γνωρίζει ο σύγχρονος κόσμος και συντελούνται κατά κύριο λόγο στον δυτικό πολιτισμό είναι τόσο γρήγορες και εξυπηρετούν σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες των πολιτών, των επιχειρήσεων κι όχι μόνο. Μάλιστα, η τεχνητή νοημοσύνη στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, φαίνεται να καλύπτει ανάγκες που ενδεχομένως δεν ξέραμε καν ότι έχουμε.. Στην πραγματικότητα, είναι ήδη εδώ και έχει έρθει για να μείνει!
Τι είναι όμως η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ);
AI ονομάζεται η επιστήμη της εκπαίδευσης μηχανών με σκοπό την προσομοίωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα.
Ας δούμε τις ωφέλιμες εφαρμογές της:
1. Αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα: Λειτουργούν και συνεχίζουν να προχωρούν χρησιμοποιώντας πολλά δεδομένα αισθητήρων, μαθαίνοντας πώς να χειρίζονται την κυκλοφορία και παίρνοντας αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο. Γνωστά και ως αυτόνομα οχήματα, αυτά τα αυτοκίνητα χρησιμοποιούν τεχνολογία AI και μηχανική εκμάθηση για να μετακινούνται χωρίς ο επιβάτης να χρειάζεται να πάρει τον έλεγχο ανά πάσα στιγμή.
2. Η Τεχνητή Νοημοσύνη επιτρέπει την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς προϊόντων και υπηρεσιών, σε μια σειρά από τομείς όπως: πράσινη και κυκλική οικονομία, κατασκευή μηχανημάτων, γεωργία, ιατρική και υγειονομική περίθαλψη, μόδα, τουρισμός.
3. Μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των πωλήσεων, στη συντήρηση μηχανών, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη βελτίωση της παραγωγής και της ποιότητας προϊόντων αλλά και της εξυπηρέτησης πελατών.
4. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης συναντάται και στις δημόσιες υπηρεσίες όπου μπορεί να εξασφαλίσει μείωση κόστους και να προσφέρει νέες δυνατότητες για τις δημόσιες μεταφορές, την εκπαίδευση με την εφαρμογή καινοτόμων διαδακτικών μεθόδων ελκυστικών για τα παιδιά, την καλύτερη διαχείριση ενέργειας και αποβλήτων και τη βελτίωση της βιωσιμότητας ορισμένων προϊόντων.
5. Η μείωση λαθών: Με διαφορά ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματα της τεχνητής νοημοσύνης είναι η ελαχιστοποίηση του ανθρώπινου λάθους. Όπως είναι λογικό ο άνθρωπος κάνει πολλά λάθη, αλλά οι υπολογιστές (αν προγραμματιστούν σωστά) μπορούν να τα αποφύγουν.
6. Οι ταχύτερες αποφάσεις: Η εξοικονόμηση χρόνου και πόρων για μια εταιρεία μπορεί να είναι ανεκτίμητη και είναι κάτι που η τεχνητή νοημοσύνη καταφέρνει. Συνεργάζεται με διάφορες τεχνολογίες που βοηθούν τις μηχανές να λαμβάνουν αποφάσεις ταχύτερα από τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να γίνονται πιο γρήγορα και οι ενέργειες.
7.Οι προβλέψεις: Ένα ακόμα θετικό της τεχνητής νοημοσύνης είναι το γεγονός πως μπορεί να εντοπίζει μοτίβα από την ανάλυση των δεδομένων, με αποτέλεσμα να κάνει και προβλέψεις π.χ. για τις φυσικές καταστροφές.
Τα αρνητικά της τεχνητής νοημοσύνης και οι φόβοι μας:
- Το κόστος επένδυσης
Για την ώρα τουλάχιστον, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι φθηνά. Η αρχική τους εγκατάσταση μόνο απαιτεί υψηλό κόστος επένδυσης που δεν μπορούν να διαθέσουν όλες οι εταιρείες. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη και το κόστος όλου του software και hardware που απαιτείται, καθώς και το κόστος εκπαίδευσης του προσωπικού.
2.Αλλάζει η μορφή της εργασίας
Έκδηλη είναι επίσης και η ανησυχία για τις αλλαγές στα εργασιακά και αν οι μηχανές θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους – εργαζόμενους. Η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται να αλλάξει το εργασιακό σκηνικό καταργώντας κάποια πιο παραδοσιακά και «χειροκίνητα» επαγγέλματα τα οποία θα αντικατασταθούν γρήγορα.
3.Δεν υπάρχουν συναισθήματα
Όσο και να μπορούν τα συστήματα να αντικαταστήσουν μια ανθρώπινη εργασία, αυτό που δεν μπορεί να αντικατασταθεί είναι ο παράγοντας του συναισθήματος. Τα συστήματα AI λειτουργούν καθαρά με τη λογική και λόγω αυτού δεν μπορούν να δημιουργήσουν μια σύνδεση με έναν χρήστη όπως θα έκανε ο άνθρωπος. Με αυτά που ξέρουμε τουλάχιστον…
4. Ο κίνδυνος εξαπάτησης των ανθρώπων
Η τεχνητή νοημοσύνη εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τα δικαιώματα και την ασφάλεια των καταναλωτών. Η αυξανόμενη χρήση της απαιτεί ρυθμιστική παρέμβαση, προκειμένου για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ανησυχιών που εγείρει ως προς το απόρρητο, τη χειραγώγηση, την προσωπική ακεραιότητα, την εξαπάτηση, την παραπληροφόρηση, τις διακρίσεις, την απάτη, την παραπλάνηση και πολλά άλλα.
5. Επιπλέον, η χρήση της απαιτεί σημαντικούς πόρους, γεγονός που έχει σοβαρές επιπτώσεις για το κλίμα και το περιβάλλον.
Όροι για τη σωστή χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης:
Σήμερα, Ενώσεις καταναλωτών από 13 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ., ξεκινούν συντονισμένη δράση και ζητούν από τα αρμόδια Υπουργεία και τις Αρχές να ερευνήσουν για τους κινδύνους όσον αφορά τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, και να επιβάλουν την ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών.Η τεχνολογία δεν είναι μια ανεξέλεγκτη δύναμη και ως εκ τούτου θα πρέπει να προσαρμόζεται και αναπτύσσεται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς και τις κοινωνικές αξίες.
Για την ιστορία, στις 14 Ιουνίου 2023 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το σχέδιο πρότασης για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης –ενόψει των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το τελικό κείμενο. Ο ευρωπαϊκός κανονισμός που θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και ορθή -ασφαλή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης ψηφίστηκε στις 13 Μαρτίου του 2024 από το Ευρωκοινοβούλιο με ισχύ για όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Το AI Act ακολουθεί μια προσέγγιση ρύθμισης των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης με βάση τους κίνδυνους που προκύπτουν από αυτά για την κοινωνία και τους ανθρώπους (risk-based approach). Το πλαίσιο αυτό αποσκοπεί στο να διασφαλίσει ότι τα συστήματα ΑΙ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται με τρόπο που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα ζητήματα ασφάλειας, καθώς και τις αξίες της Ε.Ε.
Μπόρας Δημήτριος
