Αφορμή γι’αυτή τη συνέντευξη στάθηκε η επικαιρότητα: η γυναικοκτονία έξω από το αστυνομικό τμήμα των Αγίων Αναργύρων που έγινε το βράδυ της 1ης Απριλίου 2024. Για άλλη μια φορά προέκυψε η ανάγκη να συζητήσουμε για τη γυναίκα, για τη θέση της στην κοινωνία μας και για τη βία κατά των γυναικών. Καλέσαμε, λοιπόν, στο σχολείο μας τρεις κυρίες, μέλη της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας, την κυρία Ειρήνη Αποστολίδου, Πρόεδρο της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας-Παράρτημα Αλεξανδρούπολης, την κυρία Γιαντσελίδου Αγγελική, ψυχολόγο και μέλος της Ε.Γ.Ε στην Αλεξανδρούπολη και την κυρία Τζιογκίδου Ντέλια, επίσης ψυχολόγο και μέλος της Ε.Γ.Ε. Η συζήτηση μαζί τους πραγματοποιήθηκε στις 16 Απριλίου στη βιβλιοθήκη του σχολείου μας και ήταν πολύ ενδιαφέρουσα.
Πότε δημιουργήθηκε η Ε.Γ.Ε.; Ποια ανάγκη οδήγησε στη δημιουργία της;
Ειρήνη Αποστολίδου: Η Ε.Γ.Ε. δημιουργήθηκε πριν αρκετά χρόνια, το 1976, στην αρχή της περιόδου η οποία ονομάζεται «μεταπολίτευση», δηλαδή της περιόδου που ξεκίνησε με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα μας μετά τη χούντα. Στην αρχή της μεταπολίτευσης η κατάσταση για τις γυναίκες ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που γνωρίζετε εσείς σήμερα. Πάρα πολλά από τα δικαιώματα που έχουμε σήμερα εμείς οι γυναίκες δεν τα είχαμε εκείνα τα χρόνια. Υπήρχαν πάρα πολλές αδικίες εις βάρος μας, δεν υπήρχαν οι νόμοι που να προστατεύουν τα δικαιώματά μας. Τότε δεν εργάζονταν όλες οι γυναίκες, δεν μορφώνονταν όλες οι γυναίκες, δεν συμμετείχαν στην πολιτική. Υπήρχαν πάρα πολλές ανισότητες, η κοινωνία γενικά ήταν πιο ανδροκρατούμενη τότε. Σε εκείνες τις συνθήκες, λοιπόν, μια πολύ σημαντική και πρωτοπόρα γυναίκα, η κυρία Μαργαρίτα Παπανδρέου, σύζυγος ενός πολύ σπουδαίου πολιτικού της νεοελληνικής μας ιστορίας, προσέγγισε κάποιες άλλες γυναίκες με προοδευτική σκέψη και μόρφωση και όλες μαζί δημιούργησαν ένα καταστατικό με τους στόχους της οργάνωσης. Χρειάστηκαν έναν ολόκληρο χρόνο, για να φτιάξουν αυτό το καταστατικό και επίσημα ανακοίνωσαν την ίδρυση της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας το 1976.
Πόσα μέλη έχει σήμερα η οργάνωση πανελλαδικά;
Ειρήνη Αποστολίδου: Καταρχάς θέλω να σας εξηγήσω λίγο τον τρόπο που είναι οργανωμένη η Ένωση Γυναικών Ελλάδας. Φανταστείτε έναν ήλιο με τις ακτίνες του. Ο δίσκος του ήλιου είναι η κεντρική διοίκηση της Ε.Γ.Ε, η οποία έχει έδρα στην Αθήνα. Ο ήλιος έχει ακτίνες και κάθε ακτίνα αντιστοιχεί σε ένα παράρτημα της Ε.Γ.Ε. σε κάποια επαρχιακή πόλη. Σήμερα όλες οι ακτίνες που αντιστοιχούν σε παραρτήματα είναι περίπου 40. Υπάρχουν, λοιπόν, 40 παραρτήματα της Ε.Γ.Ε. σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και ένα από τα παραρτήματα αυτά είμαστε και εμείς εδώ στην Αλεξανδρούπολη. Καταλαβαίνετε επομένως ότι είναι εκατοντάδες τα μέλη της Ε.Γ.Ε. πανελλαδικά. Ακριβή αριθμό μελών δεν μπορώ να σας πω, αλλά είμαστε πάρα πολλές γυναίκες που συμμετέχουμε στην Ε.Γ.Ε.
Πότε δημιουργήθηκε το παράρτημα Αλεξανδρούπολης; Θεωρείτε ότι υπάρχει ενδιαφέρον για την οργάνωση από τις γυναίκες της πόλης μας;
Ειρήνη Αποστολίδου: Το παράρτημα στην Αλεξανδρούπολη δημιουργήθηκε το 1982. Δημιουργήθηκε από την ανάγκη της κεντρικής διοίκησης της οργάνωσης στην Αθήνα να μεταδώσει το έργο της, τους στόχους της και τις ιδέες της σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Τότε δεν υπήρχαν τα κινητά και οι υπολογιστές, για να ανεβάζει κάποιος κάτι και να το μαθαίνουν όλοι ταυτόχρονα σε όλη την Ελλάδα. Όλα αυτά τα σπουδαία που γίνονταν στην Αθήνα δεν γίνονταν γνωστά στην επαρχία. Για να μπορούνε, λοιπόν, τα μέλη της κεντρικής διοίκησης να μεταδίδουν τις ιδέες τους πιο εύκολα, σκέφτηκαν να φτιάξουν μικρά παραρτήματα σε διάφορες πόλεις. Έτσι ήρθαν δύο τρείς γυναίκες από την Αθήνα εδώ στην Αλεξανδρούπολη, βρήκανε κάποιες κυρίες με προοδευτική σκέψη που πίστευαν στην ισότητα , τους μεταλαμπάδευσαν τις ιδέες και το έργο τους και έτσι δημιουργήθηκε μια παρέα γυναικών που αποτέλεσε τον πρώτο πυρήνα του παραρτήματος στην Αλεξανδρούπολη. Σήμερα το παράρτημα Αλεξανδρούπολης έχει 70 μέλη.
Η Ελλάδα συνεχίζει να είναι ανδροκρατούμενη χώρα ή έχουν ξεπεραστεί τα στερεότυπα για τη γυναίκα;
Αγγελική Γιαντσελίδου: Η Ελλάδα είναι ακόμα μια χώρα ανδροκρατούμενη με την έννοια ότι περισσότεροι άντρες παρά γυναίκες συμμετέχουν στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Πιο πολύ, θα έλεγα, η Ελλάδα παραμένει μια πατριαρχική κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αρκετά διαδεδομένη η πίστη ότι οι γυναίκες πρέπει να εξαρτώνται από έναν άντρα (πατέρα, σύζυγο, αδερφό) και πρέπει να λογοδοτούν σε αυτόν. Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις οι αποφάσεις για τη ζωή των κοριτσιών/γυναικών και οι επιλογές για το τι θα κάνουν στη ζωή τους λαμβάνονται από άνδρες. Άρα, υπάρχουν στερεότυπα για τη γυναίκα που δεν έχουν καταρριφθεί στην ελληνική κοινωνία. Μέχρι πού φτάνουν οι δυνατότητές της; Χρειάζεται οπωσδήποτε την υποστήριξη ενός άνδρα που θα κατευθύνει τη ζωή της; Ή, ακόμα χειρότερα, η γυναίκα ανήκει σε έναν άντρα; Για να καταρριφθούν τα παραπάνω στερεότυπα χρειάζεται πολύς κόπος, χρόνος, συστηματική προσπάθεια και αγώνας από όλη την κοινωνία.
Υπάρχει κάτι ακόμη, το οποίο δυσκολεύει το ξεπέρασμα των στερεοτύπων για τη γυναίκα και αυτό είναι το λεγόμενο «αυτοστίγμα». Δηλαδή πολλές γυναίκες, εξαιτίας των κυρίαρχων ακόμη στερεοτύπων γι’αυτές, αισθάνονται ότι δεν αξίζουν, ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν τόσο καλά όσο οι άντρες. Στιγματίζουν οι ίδιες τον εαυτό τους. Και αυτός είναι, κατά τη γνώμη μου, ο πρώτος αγώνας που πρέπει να δώσουμε εμείς οι γυναίκες: να αγαπήσουμε περισσότερο τον εαυτό μας, να αποβάλουμε το αυτοστίγμα, να γίνουμε πιο συμμετοχικές στην προσπάθεια να αλλάξουμε τα πράγματα στη χώρα μας. Να δυναμώσουμε τη φωνή μας και να αρχίσουμε να διεκδικούμε.
Θεωρείτε ότι είναι ικανοποιητική η συμμετοχή της Ελληνίδας στην πολιτική ζωή και στην κατάληψη των διαφόρων αξιωμάτων; Αν όχι, πώς αυτό μπορεί να αλλάξει;
Αγγελική Γιαντσελίδου: Η απάντηση είναι απλή στην ερώτησή σας. Η συμμετοχή των γυναικών δεν είναι ικανοποιητική. Φτάνει να κοιτάξετε στα έδρανα της Βουλής, για να το διαπιστώσετε. Θα δείτε ότι οι γυναίκες που κάθονται στα έδρανα της Βουλής είναι πολύ λιγότερες από τους άντρες. Εφόσον, λοιπόν, η γυναίκα υποεκπροσωπείται στην πολιτική ζωή, είναι αυτονόητο ότι θα αναλαμβάνει και καθήκοντα επιτελικά (δηλαδή πολιτικά και κοινωνικά αξιώματα) σε μικρότερο ποσοστό. Συνήθως έτσι γίνεται. Όταν ξεκινούν οι γυναίκες την πορεία τους σε έναν τομέα (στην εργασία, στην πολιτική), στη βάση είναι περισσότερες. Όσο ανεβαίνουμε προς την κορυφή (ανώτερες θέσεις, ανώτερα αξιώματα), τόσο ο αριθμός τους μειώνεται. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Η απάντηση είναι περίπλοκη. Νομίζω ότι εδώ είναι το κατάλληλο σημείο να μιλήσουμε λίγο γι’αυτό που ονομάζεται «ποσόστωση». Η ποσόστωση είναι ο καθορισμός ενός ελάχιστου ορισμένου ποσοστού, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να καλύπτονται διάφορες θέσεις στην πολιτική, στην εργασία, σε άλλους τομείς, από εκπροσώπους και των δύο φύλων. Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το θέμα της ποσόστωσης και προβάλλονται επιχειρήματα και υπέρ και κατά αυτής της τακτικής. Όταν κάποιος φτάνει να δημιουργεί με το ζόρι ένα ποσοστό, αυτό δείχνει ότι υπάρχει μια ανάγκη που το επιβάλλει. Όμως στην πραγματικότητα αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αλλάξουν οι ευκαιρίες συμμετοχής και όχι αυτό να γίνεται απαραίτητα με ένα υποχρεωτικό ποσοστό. Πάντως, όπως και να έχει, όταν μια γυναίκα βρεθεί σε έναν χώρο, ακόμα και με τη βοήθεια μιας θεσμικής ρύθμισης, ο χώρος αυτός δεν θα εκπροσωπείται μόνο από άνδρες και αυτό έχει τη σημασία του. Γιατί θα αποτελέσει πρότυπο για άλλες γυναίκες, που θα ενθαρρυνθούν να ασχοληθούν και αυτές με διάφορους τομείς της ζωής, αλλά παράλληλα θα μας πείσει με τον τρόπο που θα επιτελέσει τα καθήκοντά της ότι είναι ικανή και αυτό θα βοηθήσει πολύ στο να αλλάξουν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις για τις γυναίκες.
Υπάρχει ισότητα ευκαιριών στην εργασία ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες στη χώρα μας; Υπάρχει ίση αντιμετώπιση των δύο φύλων στους χώρους εργασίας; Ποια είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η γυναίκα στην εργασία σήμερα;
Αγγελική Γιαντσελίδου: Σύμφωνα με τη νομοθεσία και την ελληνική και την ευρωπαϊκή, οι γυναίκες είναι ίσες με τους άνδρες απέναντι στον νόμο και απαγορεύεται οποιαδήποτε διάκριση βάσει φύλου. Η πραγματικότητα, δυστυχώς, είναι διαφορετική στην εργασία, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, αφού παρατηρούνται αδικίες, διακρίσεις λόγω φύλου και ενοχλητικές συμπεριφορές. Υπάρχει ανισότητα στο μισθολόγιο (στον ιδιωτικό τομέα), δηλαδή υπάρχουν περιπτώσεις που η γυναίκα πληρώνεται λιγότερο από τον άντρα για την ίδια δουλειά. Παρατηρούνται στον εργασιακό χώρο ενοχλητικές και παράνομες συμπεριφορές, όπως σεξουαλική παρενόχληση και σεξιστικά υπονοούμενα που υποτιμούν τη γυναίκα. Αρκετοί εργοδότες ρωτάνε σε συνεντεύξεις για την οικογενειακή κατάσταση της γυναίκας που διεκδικεί μια θέση εργασίας, λαμβάνουν υπόψη την ηλικία της και την πιθανότητα να θέλει να γίνει μητέρα στο προσεχές διάστημα, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να πάρει άδειες που δικαιούται σε σχέση με τη μητρότητα. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις που μια γυναίκα απολύεται από την εργασία της επειδή είναι έγκυος (στον ιδιωτικό τομέα πάντα) και, επειδή αυτό είναι παράνομο και ο εργοδότης μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη, η απόλυση αυτή γίνεται με «ύπουλο» τρόπο, ώστε να μη φανεί ότι γίνεται λόγω εγκυμοσύνης. Άρα, δεν υπάρχει ίση αντιμετώπιση της γυναίκας με τον άνδρα σε πολλούς επαγγελματικούς χώρους.
Έχει ξεπεραστεί ο διαχωρισμός ανάμεσα σε γυναικεία και ανδρικά επαγγέλματα ή συνεχίζει να υπάρχει;
Αγγελική Γιαντσελίδου: Η αλήθεια είναι ότι γυναίκες βρίσκουμε σήμερα σε όλους τους επαγγελματικούς χώρους, αυτό οι γυναίκες το έχουν κατακτήσει. Η διάκριση που υφίσταται είναι στο ότι σε κάποιους επαγγελματικούς χώρους οι γυναίκες έχουν διεισδύσει σε πολύ μικρούς αριθμούς. Δεν μιλάμε για χώρους όπου χρειάζεται μια ιδιαίτερη φυσική δύναμη. Εκεί που χρειάζεται μεγάλη φυσική δύναμη, ο καθένας αναλαμβάνει ένα κομμάτι ανάλογα με τη δύναμή του. Μιλάμε για χώρους που είναι ανδροκρατούμενοι, επειδή οι άνδρες θεωρούν ότι μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα από μια γυναίκα. Σε αυτούς τους χώρους, όμως, οι δυσκολίες που έχουν οι γυναίκες δεν έχουν να κάνουν με το ότι το επάγγελμα είναι δύσκολο, απαιτεί υψηλότερη νοημοσύνη, υψηλότερη τεχνογνωσία, αλλά με το ότι οι συνθήκες στο επάγγελμα αυτό είναι δύσκολες, γιατί απαιτείται πολύωρη απουσία από το σπίτι ή έκτακτη διαθεσιμότητα. Σε αυτές τις συνθήκες δυσκολεύονται πολύ οι γυναίκες, γιατί δεν έχουν την απαραίτητη υποστήριξη. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα: διάβαζα σήμερα ότι στην πολεμική αεροπορία, όπου οι γυναίκες είναι πιλότοι πολεμικών αεροσκαφών, μόλις το 2006 εκπαιδεύτηκε η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα, για να γίνει μαχήτρια σε πολεμικό αεροσκάφος. Και μέχρι πέρυσι (δηλαδή το 2023) ο αριθμός των γυναικών που κάνουν αυτή τη δουλειά δεν ξεπέρασε τις 20! Όπως καταλαβαίνετε, λοιπόν, υπάρχει ακόμη ένας διαχωρισμός ανάμεσα στα επαγγέλματα και αυτόν τον διαχωρισμό πρέπει να αγωνιστούμε να τον εξαλείψουμε.
Θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε και για τη βία που εκδηλώνεται κατά των γυναικών και η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι ενδοοικογενειακή βία. Πού οφείλεται αυτή η βία; Πιστεύετε ότι η κρίση που περνάει η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια έπαιξε ρόλο στην επιδείνωση του φαινομένου;
Ντέλια Τζιογκίδου: Σίγουρα η κρίση των τελευταίων χρόνων επιδείνωσε το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών. Όμως η βία κατά των γυναικών είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Για την εκδήλωση της ενδοοικογενειακής βίας πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει μια οικογένεια. Σκεφτείτε: όταν σε ένα σπίτι μπαίνουν λιγότερα λεφτά, οι καθημερινές υποχρεώσεις καλύπτονται με μεγαλύτερη δυσκολία. Αυτή η δυσκολία φέρνει πίεση, ένταση στο σπίτι. Οι γονείς ασχολούνται λιγότερο με τα παιδιά τους, ο άνδρας και η γυναίκα φροντίζουν λιγότερο ο ένας τον άλλον, οι καβγάδες είναι περισσότεροι, τα πνεύματα πιο εύκολα οξύνονται, άρα το πέρασμα στη βία γίνεται πολύ πιο εύκολο.
Και σε αυτό το σημείο νομίζω ότι πρέπει να δοθούν κάποιες διευκρινίσεις. Όταν λέμε βία, δεν εννοούμε μόνο το ξύλο. Υπάρχει καταρχάς η ψυχολογική βία, που μπορεί να ασκήσει ένας άνδρας σε μια γυναίκα: να της μιλάει άσχημα, να τη μειώνει, να την κατηγορεί ότι για όλα τα άσχημα που τους συμβαίνουν φταίει αυτή, να της επιρρίπτει συνολικά την ευθύνη για όλα τα προβλήματα. Αυτό το κλίμα διευκολύνει το πέρασμα και στη σωματική βία.
Υπάρχει όμως και η οικονομική βία. Αυτή παρατηρείται στις περιπτώσεις που η γυναίκα, ακόμα και όταν η ίδια δουλεύει, δεν έχει πρόσβαση στα χρήματα της οικογένειας. Τα χρήματα τα κρατάει ο σύζυγος και αυτή, για να πάρει οτιδήποτε, πρέπει να ζητήσει χρήματα από τον άνδρα, ο οποίος με αυτόν τον τρόπο ελέγχει και τις αγορές της. Ξαναγυρίζοντας στα αίτια της ενδοοικογενειακής βίας, σημαντικοί παράγοντες θεωρούνται ακόμη η κατάχρηση ουσιών (ναρκωτικών) και οι κάθε είδους εθισμοί και εξαρτήσεις. Τέλος, θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη. Για τα τελευταία καλό είναι να γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να τα ξεπεράσουμε μόνοι/μόνες μας και ότι είναι καλό, είναι πολύ εντάξει να ζητάμε βοήθεια από ειδικούς, για να πάρουμε την απαραίτητη υποστήριξη.
Στην ΕΓΕ έρχονται περιπτώσεις κακοποιημένων γυναικών; Τι κάνετε, για να βοηθήσετε τις κακοποιημένες γυναίκες; Γενικά, τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα, για να προστατέψει τον εαυτό της από την κακοποίηση;
Ντέλια Τζιογκίδου: Όπου και να καταφύγει μια γυναίκα, όταν κακοποιείται, πρέπει να παραπεμφθεί στον κατάλληλο φορέα που θα τη βοηθήσει. Στην Αλεξανδρούπολη ο κατάλληλος φορέας είναι το Συμβουλευτικό Κέντρο για την υποστήριξη γυναικών-θυμάτων βίας. Σ’αυτό το κέντρο υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό (ψυχολόγος, κοινωνική λειτουργός) που θα βοηθήσει μια γυναίκα να ξεκαθαρίσει καταρχάς αν κάποιες συμπεριφορές αποτελούν βία και στη συνέχεια θα της παράσχει την υποστήριξη που χρειάζεται. Η ΕΓΕ δεν είναι αρμόδια να διαχειρίζεται περιπτώσεις κακοποιημένων γυναικών. Αλλά αν μια γυναίκα έρθει στην ΕΓΕ, εμείς θα την ακούσουμε, θα τη βοηθήσουμε να πάει στον αρμόδιο φορέα, θα την κατευθύνουμε και, αν χρειαστεί, θα συμβάλουμε στην οικονομική υποστήριξή της.
Τελευταία μας απασχολεί πολύ το θέμα των γυναικοκτονιών. Τι εικόνα υπάρχει για τις γυναικοκτονίες στην Ελλάδα; Αυξήθηκαν; Τι λένε οι αριθμοί; Γιατί συμβαίνουν;
Ντέλια Τζιογκίδου: Φέτος ήδη έχουμε 5 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα (σημ. η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2024). Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έγιναν γύρω στις 80 γυναικοκτονίες. Μεγάλη αύξηση παρατηρήθηκε μετά την πανδημία του covid. Πρέπει, όμως, να έχουμε υπόψη ότι στο θέμα των γυναικοκτονιών υπάρχουν οι λεγόμενοι κρυφοί αριθμοί, γιατί πολλές γυναικοκτονίες δεν χαρακτηρίζονται ως τέτοιες, δεν καταγγέλλονται ως τέτοιες, άρα δεν καταγράφονται έτσι από την αστυνομία. Άρα είναι πολύ περισσότερες σε σχέση με τους επίσημους αριθμούς που δίνονται. Αυτό αφορά και την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ευρώπης. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι στατιστικές δείχνουν ότι 137 γυναίκες πεθαίνουν κάθε μέρα σε όλο τον κόσμο ως θύματα γυναικοκτονιών. Στη Μεγάλη Βρετανία η ενδοοικογενειακή βία και η έμφυλη βία είναι η πρώτη αιτία θανάτου για γυναίκες κάτω των 40 ετών. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό θέμα.
Το άσχημο είναι ότι όλες οι γυναικοκτονίες γίνονται από συγγενείς (συντρόφους, πρώην συντρόφους, συζύγους, πρώην συζύγους, παιδιά).
Τέλος, ο όρος «γυναικοκτονία» είναι ένας όρος που ακόμα συζητιέται, δεν έχει δηλαδή αναγνωριστεί επίσημα στην Ελλάδα. Γίνεται μεγάλος αγώνας γι’αυτό και η ΕΓΕ είναι μία οργάνωση που πιέζει πολύ προς αυτή την κατεύθυνση και διεκδικεί την αναγνώριση του όρου «γυναικοκτονία» στη χώρα μας.
Μια τελευταία ερώτηση: ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της χώρας μας είναι το δημογραφικό. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να λυθεί;
Ντέλια Τζιογκίδου:Το δημογραφικό, όπως όλα τα θέματα που συζητάμε, είναι και αυτό πολυπαραγοντικό θέμα και έχει σχέση με τις κοινωνικές και τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Ας ξεκινήσουμε από τους μισθούς, οι οποίοι είναι πολύ χαμηλοί και δεν επιτρέπουν στους νέους ανθρώπους να μείνουν μόνοι τους (δηλαδή να φύγουν από το σπίτι των γονέων τους) και να καλύψουν τα βασικά τους έξοδα. Είναι γνωστό, όμως, ότι ένα παιδί έχει πάρα πολλά έξοδα, οπότε τα νέα ζευγάρια δεν το παίρνουν εύκολα απόφαση να κάνουν ένα παιδί. Άλλος λόγος είναι ότι πολλοί νέοι και πολλές νέες φεύγουν στο εξωτερικό, για να ζήσουν καλύτερα. Επίσης, οι πιο πολλοί άνθρωποι σήμερα ζουν στις μεγάλες πόλεις, όπου δεν υπάρχουν παππούδες και γιαγιάδες που να μπορούν να κρατάνε τα παιδιά. Όμως, δεν υπάρχουν και αρκετές υποδομές (βρεφονηπιακοί σταθμοί, παιδικοί σταθμοί) που να βοηθούν την εργαζόμενη γυναίκα να μεγαλώσει το παιδί της. Το ολοήμερο σχολείο είναι ένας θετικός θεσμός, αλλά δεν είναι αρκετός. Αλλά και ο τρόπος ζωής παίζει τον ρόλο του. Σήμερα οι άνθρωποι μορφώνονται, αφιερώνουν πολλά χρόνια στις σπουδές τους και αυτό καθυστερεί την έναρξη της οικογενειακής τους ζωής. Επειδή έχουν επαγγελματικούς στόχους, θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους, κάνουν παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία, όταν πια η γονιμότητά τους δεν είναι στο καλύτερο σημείο της. Τέλος, σημαντικό είναι ότι οι οικογένειες στην Ελλάδα που έχουν 3 ή 4 παιδιά δεν υποστηρίζονται αρκετά από την πολιτεία. Έτσι η χώρα μας, αυτό δείχνουν όλα τα στοιχεία, λιγοστεύει πληθυσμιακά και γερνάει πληθυσμιακά.
Η εμπειρία της παραπάνω συζήτησης ήταν πολύ θετική για εμάς. Γιατί οι συνομιλήτριές μας δεν απάντησαν μόνο στις ερωτήσεις που είχαμε ετοιμάσει, αλλά ενδιαφέρθηκαν να μάθουν και για τις δικές μας απόψεις πάνω στα θέματα που αφορούν τις γυναίκες. Επίσης, κάτι πολύ ευχάριστο, ήδη η δημοσιογραφική μας ομάδα έχει λάβει πρόσκληση από την κυρία Αποστολίδου για μια από τις προσεχείς εκδηλώσεις της Ε.Γ.Ε. Αλεξανδρούπολης σχετικά με το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας. Περιμένουμε με ανυπομονησία την εκδήλωση αυτή!
Γιτσούδη Κατερίνα
Κοσμίδη Νίκη
Παπαϊωάννου Φώτης
Τσιουβαλά Ειρήνη
Χότζα Αλέσια
