των Δήμητρα Βασάλου και Ευγενίας Καραγιαννοπούλου
Από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο: “Μία νέα περιπέτεια»
‘Κάθε αρχή και δύσκολη!’, αυτή είναι μία φράση με την οποία πολλοί μαθητές ταυτίζονται κατά τη μετάβασή τους από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο -δύο ΠΟΛΥ διαφορετικές βαθμίδες. Με τη μετάβαση στο Γυμνάσιο ξεκινά μία σημαντική αλλαγή στη ζωή τους. Βέβαια, η διαδικασία αυτή επηρεάζεται θετικά ή αρνητικά ανάλογα με κάποιους παράγοντες.
Τα σημερινά πρωτάκια του γυμνασίου τα προηγούμενα έξι χρόνια έρχονταν καθημερινά σε επαφή με ένα περιβάλλον το οποίο γνώριζαν αρκετά καλά. Είχαν αναπτύξει φιλίες, τις οποίες αποχωρίστηκαν, ενώ από δω και στο εξής πρέπει να συνηθίσουν ότι έρχονται σε επαφή με πολλά καινούρια πρόσωπα, συμμαθητές, καθηγητές, όλοι καινούργιοι. Από την άλλη οι απαιτήσεις στο Δημοτικό είναι μικρότερες από εκείνες του Γυμνασίου, ενώ παράλληλα, τα “μεγάλα του Δημοτικού” είναι πλέον τα “μικρά του Γυμνασίου”. Πολλές φορές, όμως, η επαφή αυτή δυσκολεύει τη διαδικασία της μετάβασης, καθώς μερικά παιδιά δεν καταφέρνουν να κρατήσουν καλές σχέσεις με τους συμμαθητές τους, γεγονός το οποίο είναι μεν απολύτως φυσιολογικό αλλά εξαιτίας αυτού μπορούν να προκληθούν διαφωνίες ή τσακωμοί. Από την άλλη πλευρά, οι καθηγητές, οι οποίοι παρακολουθούν παρόμοιες καταστάσεις κάθε χρόνο, αντιμετωπίζουν τους μαθητές της πρώτης γυμνασίου με έναν συγκεκριμένο τρόπο: κατά βάση δείχνουν κατανόηση απέναντί τους, βοηθώντας τους να προσαρμοστούν στο νέο σχολικό περιβάλλον.
Οι απαιτήσεις είναι περισσότερες, τα μαθήματα αυξάνονται και δυσκολεύουν και τα παιδιά πρέπει να συνδυάζουν με τέτοιο τρόπο τα μαθήματα τους για το σπίτι, τα μαθήματα ξένων γλωσσών, αλλά και τις διάφορες εξωσχολικές δραστηριότητες, ώστε να προλαβαίνουν, γεγονός που προκαλεί άγχος στα περισσότερα.
Επιπλέον, τα παιδιά κατά τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους μπαίνουν στην εφηβεία, ένα διάστημα που χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές, τόσο σωματικές, όσο και ψυχολογικές. Κατά την περίοδο αυτή, οι έφηβοι, πλέον καλούνται να δώσουν έναν εσωτερικό αγώνα παλεύοντας με τα συναισθήματά τους, που ούτε οι ίδιοι μπορούν να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν. Συναισθήματα όπως ο θυμός, η άρνηση, η ανασφάλεια, ο φόβος, το άγχος, η απογοήτευση, η ανεξήγητη οργή, κατέχουν κεντρικό ρόλο στην ψυχολογία των εφήβων, επιβαρύνουν τη διαδικασία της μετάβασης τους και ορισμένες φορές προκαλούν διαταραχές στις σχέσεις μεταξύ γονέων και παιδιών.
Και η συμπεριφορά των γονέων όμως είναι εξίσου καθοριστική. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν και να ενδυναμώνουν τα παιδιά τους, ώστε να αντιμετωπίζουν τις νέες καταστάσεις ως πρόκληση και όχι ως δυσεπίλυτο πρόβλημα, να μην ξεχνούν να τονίζουν τη θετική όψη της μετάβασής τους σε αυτή τη σχολική βαθμίδα, να ενισχύουν την επικοινωνία του παιδιού τους με αγαπημένους του φίλους και συμμαθητές και να προσπαθούν, κατά την αλλαγή αυτή, να μην υπάρχουν επιπρόσθετες αλλαγές στο πλαίσιο της οικογένειας.
Κάναμε, λοιπόν, μια έρευνα, ρωτώντας μερικούς μαθητές της πρώτης γυμνασίου του σχολείου μας, για την εμπειρία τους σε ένα καινούριο σχολείο, από την πρώτη τους μέρα έως και σήμερα, έπειτα από σχεδόν τρεις μήνες από την έναρξη της φετινής σχολικής χρονιάς. «Την πρώτη μέρα ένιωθα πολύ άγχος” μας είπε μια συμμαθήτριά μας. “Βασικά, το κύριο συναίσθημά μου ήταν ο φόβος για το άγνωστο. Ένιωθα ξένη σε αυτό το σχολείο, καθώς δεν ήξερα κανέναν. Όμως, πολύ γρήγορα, τα πράγματα άλλαξαν. Από την πρώτη κιόλας μέρα, γνώρισα κάποια άτομα, που τις επόμενες μέρες εξελίχθηκαν σε φίλους. Επίσης, είχα τεράστια απορία στο πώς θα γίνονται τα μαθήματα και αν θα είναι όλα τόσο δραματικά, όσο τα παρουσίαζαν παιδιά και καθηγητές. Αργότερα, όμως, κατάλαβα ότι όλοι οι καθηγητές είναι πολύ καλοί και κανείς δε μας έβαζε υπερβολικά μαθήματα. Όσο για τα διαγωνίσματα-τεστ, όλα ήταν πολύ εύκολα. Τώρα, έχω φτάσει να έχω πολύ καλές σχέσεις με τους συμμαθητές μου στην τάξη και ακόμα, έχω καλούς φίλους και σε άλλα τμήματα.»
«Την πρώτη μέρα που ήρθα εδώ ήμουν αρκετά αγχωμένη, δεν ήξερα κανέναν, ήταν ένα ιδιαίτερο συναίσθημα” εξομολογήθηκε κάποιος άλλος. “Μου έλειπε πάρα πολύ το Δημοτικό, όμως πλέον νιώθω πολύ καλύτερα γιατί έχω κάνει αρκετούς φίλους και φίλες και περνάω ωραία».
Το αίσθημα του φόβου και της μοναξιάς ήταν κοινό και στις απαντήσεις άλλων παιδιών. «Η πρώτη μέρα του σχολείου μου φάνηκε πολύ ωραία και ήμουν χαρούμενος, αλλά ταυτόχρονα φοβισμένος και αγχωμένος, διότι δεν ήξερα κανέναν, ούτε καθηγητές, ούτε παιδιά. Αλλά μέσα στον καιρό που έχουμε περάσει μαζί με τους συμμαθητές μου, έχω κάνει καινούριες φιλίες οι οποίες θα κρατήσουν μέχρι την τρίτη λυκείου και αν δεθούμε περισσότερο, ίσως και πιο μετά. Επίσης, μου αρέσουν πολύ τα νέα μαθήματα, όπως η βιολογία, η λογοτεχνία, κ.ά.».
Παρόμοιες ήταν οι περισσότερες απαντήσεις των συμμαθητών μας, γεγονός το οποίο μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι η πλειοψηφία των μαθητών της πρώτης Γυμνασίου βρίσκεται αντιμέτωπη με συναισθήματα όπως το άγχος και ο φόβος για μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Βέβαια, με το πέρασμα των εβδομάδων, τα παιδιά καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν και να προσαρμοστούν ομαλά στο καινούργιο σχολικό περιβάλλον, να αναπτύξουν σχέσεις με τους συμμαθητές και καθηγητές τους. Μία νέα περιπέτεια ξεκινά!
