103 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Του Νίκου Ναζλίδη 1 ,
Ένα από τα αποτελέσματα της Μικρασιατικής καταστροφής ήταν με διπλωματικούς
και πολιτικούς όρους, η Ανταλλαγή των Πληθυσμών. Το γεγονός αυτό όμως έχει
χαραχτεί στη μνήμη μας και στην καρδιά μας, ως ο Μεγάλος Ξεριζωμός.
Αυτός ο Ξεριζωμός περικλείει δύο ιδιαίτερα στοιχεία. Τον Πόνο και τη Δύναμη
εκείνων των ανθρώπων. Του παππού μας, της προγιαγιάς μας. Τον αφόρητο πόνο από
την απώλεια συγγενών και φίλων, το κάψιμο ολόκληρων χωριών, την εγκατάλειψη
σπιτιών, οικογενειακών τάφων, το χάσιμο περιουσιών που με κόπο και μόχθο
δημιουργήθηκαν, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που βίαια καταπατήθηκε. Έχασαν τις
σταθερές τους, αποπροσανατολίστηκαν, επισήμανε εύστοχα, μαθήτρια Λυκείου της
Καλλονής.
Οι ίδιοι άνθρωποι που βίωσαν τον Πόνο, έπρεπε να βρουν παράλληλα και τη Δύναμη
να μαζέψουν τα συντρίμμια τους να περάσουν απέναντι για να ξανασταθούν στα
πόδια τους, να ξαναριζώσουν. Κι οι καινούργιες ρίζες να ανθίσουν, να βγάλουν
καρπό. Ο καρπός αυτός είμαστε όλοι εμείς σήμερα εδώ, απόγονοι 3 ης , 4 ης και 5 ης
γενιάς προσφύγων Μικρασιατών, Ποντίων, Καππαδόκων. Στη Λέσβο, τη Μακεδονία,
τον κόσμο όλο. Βρήκαν τη Δύναμη και μας άφησαν Παρακαταθήκη, Παράδοση!
Ξέρεται, παράδοση δεν είναι η διατήρηση της στάχτης μιας καταστροφής, αλλά η μεταφορά της φλόγας, της ενέργειας, της ζωντάνιας, που ένιωθαν μέσα τους, οι πρόσφυγες πρόγονοι μας. Αυτά μας πέρασαν, αυτά μας κληρονόμησαν.
Στην επαρχία της Δυτικής Λέσβου, οι Μικρασιάτες και οι Πόντιοι όταν έφτασαν στην
Καλλονή και τις γύρω περιοχές έμεναν για αρκετό διάστημα σε καταυλισμούς και
παραπήγματα. Έτρωγαν από τα συσσίτια. Ώσπου να τους παραχωρηθούν οικόπεδα
και χωράφια για να οργανώσουν τους οικισμούς, τη ζωή και τα σπίτια τους, πέρασαν
αρκετά χρόνια. Πολλοί έφυγαν μετανάστες στην Αμερική, τον Καναδά και την
Αυστραλία. Άρχισαν να «σηκώνουν κεφάλι» από το 1928-1930 και μετά. Το
σημαντικότερο χαρακτηριστικό των ελληνόφωνων περιοχών της Ανατολής ήταν από
την αρχαιότητα η πρόοδος των ανθρώπων της, στα γράμματα τις τέχνες τον πολιτισμό
και η προκοπή τους στο εμπόριο και την οικονομία. Μετέφεραν το δικό τους στίγμα
στην καθημερινότητα, μέσα από τη μουσική, τους χορούς, τα φαγητά, την
αρχιτεκτονική των σπιτιών τους. Αυτό το πάντρεμα κουλτούρας Ανατολής και
Δύσης, αποτέλεσμα του ανήσυχου και γεμάτου περιέργεια πνεύματος τους, πέτυχε
σχετικά γρήγορα την ενσωμάτωση τους στην προγονική Ελλάδα και έκαναν το 1922
χρονιά καταστροφής και αναγέννησης ταυτόχρονα.
1 Ο Νίκος Ναζλίδης είναι Υποψήφιος Διδάκτορας Θεολογίας του ΑΠΘ και Θεολόγος στο ΕΠΑΛ
Καλλονής και στο ΓΕΛ Καλλονής.
