Διαφήμιση : Η ‘’εκλεπτυσμένη’’ χειραγώγηση των πνευμάτων

ΑΠΟ: Ματίνα Παπαδοπούλου - Ιαν• 16•20

Αποτελεί κοινό τόπο πως η διαφήμιση , ως αναπόσπαστο γρανάζι ενός οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης, ενισχύει την αγοραστική κίνηση και την οικονομική  δραστηριότητα , πληροφορεί και προάγει τον πολιτισμό . Σήμερα , η διαφήμιση είναι παρούσα παντού γύρω μας: στις τηλεοπτικές οθόνες και στα ραδιοφωνικά ακούσματα , στους δρόμους των πόλεων και της υπαίθρου , στις σελίδες των εφημερίδων και του διαδικτύου. Ωστόσο , πάρα την αναγκαιότητα της, όταν υπερβαίνει τα όρια της απλής πληροφόρησης μετατρέπεται σε μηχανισμό χειραγώγησης του πολίτη.

Αρχικά , τα σύγχρονα διαφημιστικά μηνύματα εγκλωβίζουν την ελευθεριά σκέψης αποβλέποντας στη μειλίχια υποταγή. Αναλυτικοτερα, μέσω εκλεπτυσμενων  και συχνά αδιόρατων μεθόδων, όπως   η απόκρυψη πληροφοριών η τα κρυφά μηνύματα η διαφήμιση συχνά λειτουργεί ως μηχανισμός »πλύσης εγκεφάλων»:αναστέλλει την κρίση και την βούληση του δέκτη .επιπλέον ,η διαφήμιση διδάσκει την »ηθική του χρηματοσ» και εδραιώνει τον υλικό ευδαιμονισμό , συνυφαίνει δηλαδή την ευτυχία με την απόκτηση υλικών αγαθών ,καθιστώντας τον καταναλωτή φιλάργυρο ,κυνικό κι επιρρεπή στην παραβατικοτητα .

Η αρνητική επίδραση της διαφήμισης είναι έκδηλη και στον κοινωνικό τομέα.Ειδικότερα, η διαφήμιση συχνά προτείνει σαν θεμελιακή προϋπόθεση της επιτυχίας τη φιλαυτία, υποσκάπτωντας τις ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις και προτάσσοντας τη σημασία των ατομικών συλλογικών αναγκών. Επιπροσθέτως, αναπαράγει αρνητικές στερεοτυπικές εικόνες, περιορίζει τον ρόλο της γυναίκας σε αυτόν του αντικειμένου πόθου ή του υπηρετικού προσωπικού κι οξύνει τις προκαταλήψεις εις βάρος της.

Το ζήτημα, επομένως, των αρνητικών επιδράσεων  της διαφήμισης είναι δεδομένο, όπως δεδομένες είναι και οι ευχολογίες για την αντιμετώπιση του. Εντούτοις, οι ευχές, οι ελπίδες και τα ωραία λόγια όχι μόνο δεν επαρκούν αλλά εφησυχάζουν. Αυτό που χρειάζεται είναι η άμεση δραστηριοποίηση όλων μας κα βέβαια η λήψη μέτρων εφαρμόσιμων και τελεσφόρων για την άμβλυνση του προβλήματος.

Αρχικά, η προστασία των δικαιωμάτων του καταναλωτή εμπεριέχεται στον πυρήνα των υποχρεώσεων μιας δημοκρατικής πολιτείας. Πιο συγκεκριμένα, κρίνεται αναγκαία η επιβολή ενός συνόλου δεοντολογικών κανόνων, δηλαδή κανόνων που θα προστατεύουν το κοινό παιδικής ηλικίας, θα οριοθετούν τον  όγκο των προβαλλόμενων διαφημίσεων , θα περιστέλλουν την παραπληροφόρηση και θα μεριμνούν για τον περιορισμό οποιουδήποτε ασύδοτου διαφημιστικού μηνύματος . Από την αλλη , ο δημοσιογράφος οφείλει να σέβεται τουσ κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας αποδεικνύοντας πωσ ειναι άξιος της αποστολής του.

Τέλος , αξίζει να σημείωθεί πως χωρίς την εκδήλωση ατομικής προσπάθειας η αντιμετώπιση του προβήματος καθιστάται δυσχερής . Ειδικότερα , επιβάλλεται η υιοθέτηση εκ μέρους του δέκτη στάσης σκεπτικού και υπεύθυνης καταναλωτικής συμπεριφοράς . Ο καταναλωτής ειναι απαραίτητο να διαθέτει περίσκεψη και να αντιμετωπίζει με δυσπιστία τισ υποσχέσεις της διαφήμισης , ώστε να ειναι ικανός να αντιστέκεται στο αίσθημα του ανικανοποίητου που αυτή προκαλεί και να μην αλλοτριώνεται από την καταλυτική επίδρασή της.

Επιλογικά, η σύχρονη διαφήμιση οχι μόνο μας παγιδεύει σε έναν φαύλο κύκλο κατανάλωσης αλλά μας παραδίδει σε μορφή εύπεπτη μίαν ολόκληρη τεχνική βίου . Απο μέσο ενημέρωσης μετατρέπεται σε όργανο καταστολής της ανθρώπηνης σκέψης . Δεν πρέπει , ωστόσο , να λησμονούμε ότι η αντίσταση σε οποιαδήποτε προσπάθεια χειραγώγησης είναι ευθύνη αμετάθετης και πρωτίστως ατομική . Είναι ευθύνη όλων μασ !

 

Σχολιάστε

Top