Της Χαράς Κουφιδάκη, μαθήτριας του Α1
Η ανορεξία και η βουλιμία είναι δύο από τις σοβαρότερες διατροφικές διαταραχές που εμφανίζονται πιο συχνά σε εφήβους και όχι μόνο.
Η νευρική ανορεξία προκύπτει όταν τα «είδωλα» των περιοδικών, της τηλεόρασης (μοντέλα κτλ) επηρεάζουν έντονα το άτομο και στην σκέψη του κυριαρχεί η επιθυμία να τους μοιάσει. Το κανονικό αλλά και το ωραίο είναι αυτό που βλέπει σε όλα αυτά. Το άτομο αρχίζει να παθαίνει εμμονή με το βάρος του, είναι το μόνο που το νοιάζει. Κάνει εξαντλητικές και ‘’τραβηγμένες’’ δίαιτες, ώστε να χάσει βάρος. Και αν ακόμη χάσει τα κιλά που θα ήθελε, πολλές φορές φτάνοντας κάτω από το κανονικό επίπεδο βάρους του, αυτό που βλέπει στον καθρέφτη είναι ότι δεν είναι αρκετό και ότι ακόμα έχει κιλά να χάσει. Για τη ψυχογενή ανορεξία όπως λέγεται αλλιώς, μπορεί και να ευθύνεται η ψυχολογική κατάσταση του ατόμου όπως η κατάθλιψη και το άγχος που επηρεάζουν το άτομο ψυχικά σε σημείο που να μην θέλει να φάει, να μην πεινάει αλλά και να το ξεχνάει ολοκληρωτικά. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 20% ατόμων με νευρική ανορεξία είναι άντρες.
Μερικά σημάδια συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας είναι:
- Προφανής, γρήγορη και δραματική απώλεια βάρους.
- Εμμονή με τις θερμίδες και την ποσότητα των λιπαρών στα τρόφιμα.
- Τελετουργικά όπως: κόβουν το φαγητό σε μικρά κομμάτια, αρνούνται να φάνε μπροστά σε άλλους, κρύβουν ή πετάνε φαγητό.
- Κάνουν συχνή και επίπονη άσκηση.
- Θεωρούν τους εαυτούς τους υπέρβαρους ακόμη και αν οι άλλοι τους λένε ότι είναι υπερβολικά αδύνατοι.
- Δεν αντέχουν το κρύο και δηλώνουν συχνά πόσο κρυώνουν εξαιτίας της έλλειψης μονωτικού λίπους ή κακής κυκλοφορίας του αίματος λόγω πολύ χαμηλής πίεσης. Εμφανίζουν επίσης πολύ χαμηλή θερμοκρασία σώματος (υποθερμία) καθώς το σώμα προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια.
- Κατάθλιψη.
- Απομόνωση.
- Φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν την απώλεια βάρους τους, αν τους κάνουν σχόλια για την υγεία τους και θέλουν να τα αποφύγουν, ενώ κάποιοι άλλοι/άλλες φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν το σώμα τους καθώς το θεωρούν μη γοητευτικό και υπέρβαρο.
Η νευρική ή αλλιώς ψυχογενής βουλιμία είναι όταν το άτομο καταναλώνει μεγάλη ποσότητα τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα, ακολουθείται η προσπάθεια απαλλαγής από τις περιττές θερμίδες μέσω εμετού, καθαρκτικών, διουρητικών και υπερβολικής άσκησης.
Σημάδια αλλά και συμπτώματα της είναι:
- Χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος.
- Αφυδάτωση και υποκαλεμία λόγω των συχνών εμετών.
- Αστάθεια των ηλεκτρολυτών η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή αρρυθμία, καρδιακή συγκοπή ακόμη και θάνατο.
- Βλάβη των δοντιών.
- Οισοφαγίτιδα ή φλεγμονή, ρήξη των τοιχωμάτων του οισοφάγου, στοματικό τραύμα (η επαναλαμβανόμενη εισαγωγή των δαχτύλων ή άλλων αντικειμένων μπορεί να προκαλέσει κοψίματα στην εσωτερική επένδυση του στόματος ή του λαιμού).
- Γαστροπάρεσις (καθυστερημένη γαστρική εκκένωση), δυσκοιλιότητα, στειρότητα, διογκωμένοι αδένες κάτω από το σαγόνι, έλκη, συνεχείς αυξομειώσεις βάρους.
Τρόποι αντιμετώπισης:
Το άτομο πρέπει να μεταφερθεί σε κλινική/νοσοκομείο. Οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να υπερνικηθούν και είναι σημαντικό για το άτομο να αναζητήσει θεραπεία όσο το δυνατό συντομότερα, διότι μπορούν να έχουν σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου βοηθάει στην καλύτερη εξέλιξη και θεραπεία του ατόμου. Αν οι διατροφικές διαταραχές αντιμετωπισθούν από νωρίς, αυτό θα βελτιώσει την έκβαση της ανάρρωσης. Η ανάρρωση μπορεί να πάρει μήνες ή χρόνια, αλλά η πλειοψηφία των ατόμων αναρρώνουν.
Η θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ψυχολογικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το διαταραγμένο τρόπο διατροφής.
- Διατροφική επιμόρφωση ώστε το άτομο να επανεκπαιδευθεί στο να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες.
- Μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία για τα άτομα που πάσχουν από σοβαρό υποσιτισμό λόγω της έλλειψης τροφής.
- Μπορεί να γίνει χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη μείωση των αισθημάτων της κατάθλιψης και του άγχους.
- Η οικογένεια και οι φίλοι των ατόμων που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή συχνά μπορεί να αισθάνονται σύγχυση και ψυχική ένταση. Η υποστήριξη καθώς και η επιμόρφωση και η καλύτερη κατανόηση των διατροφικών διαταραχών από τους οικείους του ασθενή, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της θεραπευτικής αγωγής.
Το τραγούδι αυτό δίνει ένα αισιόδοξο μήνυμα για αυτές τις διατροφικές διαταραχές. Οι στίχοι του είναι βασισμένοι στο ημερολόγιο ενός 14χρονου κοριτσιού που γράφει πώς νιώθει κατά την διάρκεια της διαταραχής του και για όλα αυτά που το επηρεάζουν στη λήψη της απόφασης για χάσιμο βάρους με διάφορους τρόπους. Η ιστορία τελειώνει όταν το κορίτσι μετά από χρόνια, σε ηλικία 23 χρονών βρίσκει αυτό το παλιό ημερολόγιο και λέει ότι τα πράγματα είναι πολύ όμορφα στην ζωή της, τελείως διαφορετικά από ότι τα έβλεπε μικρή. Ότι δεν πρέπει να νοιάζεσαι τόσο μα τόσο πολύ για το βάρος σου κάνοντας ακραία πράγματα και πιέζοντας τον εαυτό σου.