Το σχολείο μας τίμησε τον εορτασμό των Τριών Ιεραρχών με την καθιερωμένη επίσκεψη στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Ελευθέριο – Κορδελιό. Ο κ. Αστέριος Παπανικολάου, Υποδιευθυντής και Θεολόγος του σχολείου μας, εκφώνησε τον πανηγυρικό λόγο με τον οποίο εξήρε το έργο και τη δράση των τριών Πατέρων της Εκκλησίας, του Αγίου Βασιλείου, του Ιωάννη του Χρυσοστόμου και του Γρηγόριου Ναζιανζηνού, που θεωρούνται προστάτες των γραμμάτων και των μαθητών.
Οι Τρεις Ιεράρχες
από τον κ. Αστέριο Παπανικολάου
Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, οι άνθρωποι των γραμμάτων και ειδικότερα όσοι εμπλεκόμαστε στη μαθησιακή διαδικασία, δάσκαλοι και μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, τιμάμε τους τρεις αυτούς μεγάλους αγίους, το Βασίλειο το Μέγα, το Γρηγόριο το Θεολόγο και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο, αναγνωρίζοντας τη σημαντική προσφορά τους και προβάλλοντάς τους σα διαχρονικά πρότυπα δασκάλων και μαθητών. Θα αναρωτηθεί κάποιος και θα πει ποια μπορεί να είναι η σημασία για τους σημερινούς Έλληνες μαθητές, φοιτητές και δασκάλους όλων των βαθμίδων η μνήμη τριών Ιεραρχών του 4ου αιώνα;
Και οι τρεις υπήρξαν αξιοθαύμαστοι για πάρα πολλά πράγματα. Σαν κοινωνικοί εργάτες, σαν άνθρωποι της αγάπης, σαν αγωνιστές της αλήθειας και της δικαιοσύνης, σαν συγγραφείς και ποιητές, σαν ασκητές, σαν λειτουργοί και ιεράρχες, σαν άνθρωποι της υπομονής, της ανεξικακίας και της ανθρωπιάς. Υπήρξαν ανοιχτά μυαλά και ελεύθεροι άνθρωποι, γι’ αυτό και τα κηρύγματά τους είναι πρωτοποριακά, όχι μόνο για την εποχή τους μα και για τις μέρες μας ακόμα.
Οι τρεις εορταζόμενοι άγιοι της εκκλησίας μας είχαν όλοι τους, σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας, βαθιά αγάπη για τα ελληνικά γράμματα, γνώριζαν σε βάθος την ελληνική παιδεία, διέθεταν επληκτική ελληνομάθεια. Δεν αρκέστηκαν στη μελέτη της Βίβλου και των ιερών γραμμάτων, αλλά σπούδασαν με σεβασμό αυτό με το οποίο διαφωνούσαν, την θύραθεν γραμματεία. Οι δύο απ’ αυτούς, ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, υπήρξαν συμφοιτητές στην ειδωλολατρική Αθήνα, την πιο φημισμένη τότε πανεπιστημιούπολη του κόσμου, ο τρίτος σπούδασε στην Αντιόχεια. Είχαν και οι τρεις εθνικούς (ειδωλολάτρες) δασκάλους. Αναζήτησαν τη γνώση και την αλήθεια με ανοιχτότητα, χωρίς αποκλεισμούς και περιορισμούς.
Μολονότι και οι τρεις είχαν αναχωρητική και μοναχική διάθεση, θα αναλάβουν δράση όταν κληθούν να το κάνουν. Δεν θα κλειστούν στο κελί τους, αλλά θα δώσουν, στον δημόσιο χώρο, μάχες για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη, από πολύ υψηλές μάλιστα θέσεις ευθύνης. Θα ασκήσουν τα δημόσια καθήκοντά τους με ευθύνη, πνεύμα διακονίας, με θάρρος και παρρησία, γεγονός που θα οδηγήσει όπως είναι γνωστό τον Ιωάννη Χρυσόστομο σε ανοιχτή σύγκρουση με την αυτοκρατορική εξουσία και ακολούθως στην εξορία.
Και οι τρεις Ιεράρχες, ο Μέγας Βασίλειος περισσότερο απ’ όλους, είχαν τεράστιο φιλανθρωπικό έργο. Έδωσαν αγώνες υπέρ των φτωχών και των αδυνάτων. Ο καινός άνθρωπος του Ευαγγελίου ήταν γι’ αυτούς ο φιλάλληλος άνθρωπος, ο άνθρωπος της έμπρακτης αγάπης για τον αναγκεμένο συνάνθρωπο. Δεν ξεχώρισαν ποτέ την πίστη στο Θεό από την έγνοια για τον φτωχό και τον ξένο. Οι τρεις Ιεράρχες ωστόσο προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα. Δίδαξαν και έκαναν πράξη στη ζωή τους ότι όποιος νοιάζεται για τους φτωχούς δεν μπορεί ο ίδιος να συγκεντρώνει πλούτο. Ο φιλόπτωχος πρέπει να επιλέγει την πτωχεία και για τον εαυτό του, αρκούμενος στα χρειαζούμενα για τη ζωή, χωρίς περιττές πολυτέλειες.
Ύστερα απ’ αυτά καταλαβαίνει κανείς ότι οι τρεις αυτοί άνθρωποι φαίνονται να προβάλλουν λόγω της ζωής και του ήθους τους σαν αξίες διαχρονικές, με τεράστια σημασία για κάθε άνθρωπο και ειδικά για τους ανθρώπους της μάθησης και του πνεύματος. Σε μια εποχή λοιπόν όπως η δική μας, στην οποία κυριαρχεί το πνεύμα του καταναλωτισμού, όπου άνθρωποι εκμεταλλευτές καταλαμβάνουν θέσεις καίριες μαζεύουν πλούτο μοιράζουν από αυτόν ελάχιστο και ονομάζονται ευεργέτες, σε μια εποχή όπου η βία αυξάνεται και ανάμεσα στους νέους και υπάρχει κοινωνική αναλγησία, σε μια εποχή όπου απουσιάζουν πρότυπα ανθρώπων που θα καθοδηγήσουν τη σύγχρονη γενιά, ας στρέψουμε τα βλέμματά μας στους γίγαντες του πνεύματος και της ανιδιοτέλειας, στους φωστήρες της τρισηλίου θεότητος που ακτινοβολούν και αποτελούν αιώνια παραδείγματα για όλους μας.
