΄΄Το διαφορετικό είναι το πραγματικό’’

Κωνσταντίνος Τσαγκατάκης, φοιτητής, πρωταθλητής ποδηλάτης, εθελοντής… ένας 20χρονος τυφλός εκ γενετής νέος άνθρωπος που δεν επιτρέπει στην αναπηρία του να καθορίζει τα θέλω του. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΣΑΓΚΑΤΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 

(Μετατροπή κειμένου σε ομιλία μέσω του online λογισμικού TTSMaker)

  Ο Κωνσταντίνος Τσαγκατάκης επισκέφθηκε στις 22 Νοεμβρίου, το Σχολείο μας, προσκεκλημένος των μαθητών/   τριών του τμήματος Γ5 και της καθηγήτριας τους, Γυπαράκη Χριστίνας, στο πλαίσιο του μαθήματος της   Νεοελληνικής    Γλώσσας και της ενότητας ΄΄Ανθρώπινα Δικαιώματα – Δικαιώματα Ατόμων με Αναπηρία΄΄.

Συζητήσαμε για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, θέλοντας να μάθουμε και από τον ίδιο αν και κατά πόσον     αυτά γίνονται σεβαστά και ποιες είναι οι προσδοκίες του από την Πολιτεία και την κοινωνία σχετικά με αυτά.

Ο Κωνσταντίνος έδειξε στους μαθητές και στις μαθήτριες το μπαστούνι του και πώς ο ίδιος κινείται με αυτό, πώς   γράφει και διαβάζει στη γραφομηχανή  και τον υπολογιστή του, ενώ είχε φέρει ένα βιβλίο σε γραφή Braille, εξηγώντας πώς διαβάζει και σχολιάζοντας ότι τα βιβλία του είναι μονότονα, δεν έχουν ανάγλυφες εικόνες και είναι ογκωδέστατα.

Συμπτωματικά, σε λίγες μέρες, 3 Δεκεμβρίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η οποία καθιερώθηκε με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο από το 1992.

Σκοπός της είναι να ενημερώσει, να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει όλους/ες για τον σεβασμό και την ισότιμη αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία. Αυτήν την ημέρα γίνονται εκδηλώσεις και δράσεις για να αναδειχθεί η αναγκαιότητα της υποστήριξης της συγκεκριμένης ομάδας των συμπολιτών/ισσών μας και της ένταξής τους ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας μας, καθώς, παρότι ζούμε σε μια καθόλα προηγμένη εποχή, εξακολουθούν να υπάρχουν προκαταλήψεις και στερεότυπα για τα άτομα με αναπηρία. Αντιμετωπίζουν καθημερινά πρακτικές δυσκολίες και κακόβουλα σχόλια με αποτέλεσμα συχνά να απομακρύνονται και να αυτοπεριορίζονται ώστε να αποφεύγουν κάθε είδους αναξιοπρέπειας προς το πρόσωπό τους.

Με αφορμή λοιπόν την επίσκεψη του Κωνσταντίνου στο Σχολείο μας αλλά και  της επερχόμενης Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία, η δημοσιογραφική μας ομάδα θέλησε να τον/ να μας τον/ γνωρίσει καλύτερα.

Του θέσαμε κάποιες ερωτήσεις και εκείνος με πολλή προθυμία απάντησε, στέλνοντας ταυτόχρονα και πολλά μηνύματα με εξόχως σημαντικά αυτά του σεβασμού των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία αλλά και της αξίας του εθελοντισμού.

 

 

 

Πηγές:

https://www.sansimera.gr/worldays/78

Βαλεργάκη Ελευθερία

Ακολουθεί η συνέντευξη:

Δ.Ο.: Θα θέλαμε πρώτα να σου ζητήσουμε να μας συστηθείς, να μας πεις λίγα λόγια για σένα.

Κ.Τ.:Είμαι ο Κωνσταντίνος Τσαγκατάκης, 20 χρονών και τριτοετής φοιτητής στο τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. Εργάζομαι στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.) ως προπτυχιακός υπότροφος στο τμήμα Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου – Μηχανής, αξιολογώντας προγράμματα που απευθύνονται σε άτομα με οπτική αναπηρία. Επίσης, είμαι αθλητής ποδηλασίας και ασχολούμαι ερασιτεχνικά με το θέατρο.

Δ.Ο.:Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζεις στην καθημερινότητά σου; τι είναι αυτό που θεωρείς ότι σε δυσκολεύει περισσότερο;

Κ.Τ.: Μια δυσκολία που αντιμετωπίζω στην καθημερινότητα μου, είναι το να κινούμε στους δρόμους του Ηρακλείου. Το λιγότερο που μπορώ να πω είναι ότι είναι σχεδόν θανατηφόρο. Παντού υπάρχουν εμπόδια, εκεί που δεν τα περιμένεις και δεν θα έπρεπε να υπάρχουν (σταθμευμένα αυτοκίνητα ή μηχανάκια στο πεζοδρόμιο, κολόνες και τραπεζοκαθίσματα στους οδηγούς τυφλών κ.λ.π.).

Το χειρότερο είναι τα ψηλά εμπόδια (π.χ. πινακίδες σήμανσης, χαμηλά μπαλκόνια) που είναι στο ύψος του κεφαλιού, τα οποία δε μπορεί να εντοπίσει το μπαστούνι. Αυτό με κάνει να είμαι συνεχώς σε επιφυλακή και να μην μπορώ να απολαύσω τη βόλτα μου ακόμα και σε έναν πεζόδρομο.

Επίσης, η άναρχη δόμηση της πόλης για μένα είναι χαοτική και είναι πολύ δύσκολος ο προσανατολισμός μου. Όσο και να μαθαίνω μια διαδρομή συχνά ξεφεύγω από την πορεία μου και χάνομαι.

Δ.Ο.: Πώς θα περιέγραφες,  με λίγα λόγια, τις εμπειρίες σου από την προσχολική, σχολική έως και τη μέχρι τώρα ακαδημαϊκή σου ζωή;

Κ.Τ.: Η προσχολική μου ζωή ξεκίνησε λίγο καθυστερημένα. Στο προνήπιο, ξεκίνησα τη φοίτηση τον  Φεβρουάριο και στο νήπιο λίγο νωρίτερα (αρχές Δεκεμβρίου), επειδή υπήρχε έλλειψη δασκάλων παράλληλης στήριξης. Θυμάμαι έντονα να αναρωτιέμαι και να παραπονιέμαι στους γονείς μου γιατί καθυστερούσα να πάω σχολείο ενώ η αδελφή μου φοιτούσε ήδη από τον Σεπτέμβριο. Ζήλευα που ερχόταν κάθε μέρα και μου εξιστορούσε ιστορίες από τη μέρα της στο σχολείο, ενώ εγώ δεν είχα να της διηγηθώ τίποτα νέο.

Η σχολική μου ζωή όμως ξεκίνησε ομαλά και στην ώρα της. Ξεκίνησα Σεπτέμβριο και είχα από την πρώτη μέρα δάσκαλο. Ξεκίνησα να μαθαίνω τη γραφή braille και να διαβάζω μ΄ αυτή. Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολο το διάβασμα αλλά στην πορεία και με πολλή εξάσκηση κατάφερα να διαβάζω με σχετική άνεση. Η γραφή ήταν πιο εύκολη, αν και απίστευτα κουραστική. Η μηχανή ήταν θορυβώδης, τα πλήκτρα σκληρά και τα δάκτυλα μου μετά από μία σελίδα γράψιμο πονούσαν αφάνταστα.

Τα βιβλία τα παραλάμβανα καθυστερημένα αλλά και με πολλές ελλείψεις, καθώς δεν υπήρχαν εικόνες αλλά ούτε και περιγραφή των εικόνων. Αυτό με δυσκόλευε και έπρεπε οι γονείς μου να μου αναπαραστήσουν τις εικόνες με διάφορους τρόπους. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, στη γεωγραφία που το βιβλίο δεν είχε απτικό χάρτη, οι γονείς μου έφτιαχναν απτικούς χάρτες με μακετόχαρτο και διάφορα άλλα υλικά. Στο βιβλίο της βιολογίας, όταν μια άσκηση είχε εικόνες  στη θέση της άσκησης έγραφε: «Η άσκηση βασίζεται σε εικόνα και δεν μπορεί να αποδοθεί στο σύστημα Braille”.

Οι δάσκαλοι/ες και οι καθηγητές/τριες ειδικής αγωγής καθυστερούσαν να έρθουν και σε πολλά μαθήματα της γενικής τάξης, όταν δεν είχα εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, ήταν αδύνατον να παρακολουθήσω επειδή ο καθηγητής τα έγραφε στον πίνακα και εννοείται ότι δεν μπορούσα να τα δω π.χ. στα μαθηματικά.

Τέλος, όσον αφορά την ακαδημαϊκή μου ζωή, ίσως είναι η πρώτη φορά που αισθάνομαι ΙΣΟΣ με τους υπόλοιπους συμφοιτητές μου. Το ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ από το πρώτο έτος μου χορήγησε laptop με ειδικό πρόγραμμα για άτομα με προβλήματα όρασης κι έτσι έχω πρόσβαση στις σημειώσεις των καθηγητών/τριών και μπορώ να έχω αυτονομία στις εργασίες μου.

Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου μετατρέπει τα βιβλία σε προσβάσιμη ηλεκτρονική  μορφή για μένα κι έτσι δεν έχω ανάγκη να μου διαβάσει ή να μου ηχογραφήσει κάποιος τα βιβλία.

Δ.Ο.: Είναι γεγονός ότι συχνά παραβλέπουμε ή/και αδιαφορούμε, ως κοινωνία, για τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Ποια είναι τα δικά σου βιώματα ως προς αυτό;

Κ.Τ.: Τα άτομα με αναπηρία έχουν περισσότερες και διαφορετικές ανάγκες από τα άτομα χωρίς κάποια μορφή αναπηρίας. Όταν ως κοινωνία δεν κατανοούμε και δεν σεβόμαστε τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία καθιστούμε αυτά τα άτομα περισσότερο ανάπηρα απ’ ότι είναι.

Θα σας περιγράψω ένα πραγματικό γεγονός σε μια απλή για εσάς διαδρομή από το σπίτι μου ως το κομμωτήριο τα οποία βρίσκονται στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο, για να καταλάβετε πόσο το «ένα λεπτό θα κάνω» το δικό σας επηρεάζει τη δική μου καθημερινότητα. Βγαίνω από την πόρτα της αυλής, στρίβω αριστερά, και στα 3 μέτρα ξέρω ότι θα συναντήσω τη ράμπα της διπλανής πολυκατοικίας. Βρίσκω τη ράμπα, προχωράω και ξέρω ότι στα επόμενα 6 μέτρα στρίβω αριστερά και προχωράω μέχρι να βρω το κουτί της κινητής τηλεφωνίας. Προχωράω, αλλά πριν το κουτί, για κακή μου τύχη, η λεμονιά από το παρτέρι της πολυκατοικίας έχει μεγαλώσει και τα κλαδιά της έχουν απλωθεί στο πεζοδρόμιο και στο ύψος του κεφαλιού μου. Χτυπάω στο πρόσωπο, ευτυχώς όχι κάτι σοβαρό, αλλά ξαφνιάστηκα τόσο που βγαίνω έξω από το πεζοδρόμιο, μες στο δρόμο. Εκείνη τη στιγμή περνάει ξυστά δίπλα μου ένα αυτοκίνητο και κορνάρει συνεχόμενα μέχρι να απομακρυνθεί, βρίζοντας με ταυτόχρονα. Ευτυχώς το σκυλί από το μπαλκόνι του πρώτου ορόφου γαβγίζει κι έτσι αντιλαμβάνομαι προς τα που είναι το πεζοδρόμιο. Ανεβαίνω και παίρνω μια βαθιά ανάσα. Προχωράω με το ένα χέρι να κρατάει το μπαστούνι και το άλλο μπροστά από το κεφάλι για να αποφύγω τυχόν κλαδιά. Βρίσκω το κουτί της κινητής τηλεφωνίας και προχωράω ξέροντας ότι πλησιάζω στην επόμενη γωνία. Φτάνοντας στη γωνία ανακαλύπτω ότι έχει παρκάρει ένα αυτοκίνητο «για ένα λεπτό» όπως καταλαβαίνω από τον ήχο των αλάρμ. Αναγκάζομαι να περάσω γύρω του ακουμπώντας πάνω του για να μη χάσω τον προσανατολισμό μου, ξέροντας ότι αυτή η γωνία είναι πάνω σε σταυροδρόμι. Καταφέρνω και περνάω το αυτοκίνητο, βρίσκω το τοιχάκι που έχω ως σταθερό σημείο αναφοράς και προχωράω ξέροντας ότι στα δύο μέτρα αριστερά είναι η είσοδος του κομμωτηρίου. Βιάστηκα να χαρώ γιατί αυτή τη φορά ένα μηχανάκι είναι παρκαρισμένο κάθετα πάνω στο πεζοδρόμιο. Από τα δεξιά μου τα αυτοκίνητα τρέχουν και προς τις δυό κατευθύνσεις. Προσπαθώ να συγκεντρωθώ για να καταφέρω να κατέβω το πεζοδρόμιο με ασφάλεια. Κατεβαίνω, ανεβαίνω ξανά αλλά έχω χάσει το τοιχάκι που ακολουθώ. Προσπαθώ να συγκεντρωθώ για να προσανατολιστώ. Ευτυχώς με βλέπουν από το κομμωτήριο και μου φωνάζουν. Επιτέλους έφτασα!

Δ.Ο.: Πώς διαχειρίζεσαι κακόβουλα σχόλια ή απρεπείς συμπεριφορές; (εφόσον έχεις αντιμετωπίσει τέτοια περιστατικά)

Κ.Τ.: Τώρα πια τα κακόβουλα σχόλια προσπαθώ να τα αντιμετωπίζω με χιούμορ. Σε μικρότερη ηλικία με επηρέαζαν και μου ήταν πολύ δύσκολο να τα διαχειριστώ. Συνήθως θύμωνα πολύ.

Δ.Ο.: Πώς αντιλαμβάνεσαι την έννοια του χώρου και των αντικειμένων ή προσώπων σε αυτόν;

Κ.Τ.: Ένα χώρο τον αντιλαμβάνομαι από την ηχώ, τον αέρα, τις μυρωδιές.

Τα αντικείμενα και τα πρόσωπα τα αντιλαμβάνομαι με την αίσθηση της αφής περισσότερο και με την οσμή.

Δ.Ο.: Πώς προσανατολίζεσαι στον χώρο; Πώς μετακινείσαι;

Κ.Τ.: Στον χώρο προσανατολίζομαι με τις αισθήσεις μου και με το μπαστούνι μου. Το μπαστούνι με βοηθάει εκτός από το να προσανατολιστώ και να κινηθώ στον χώρο.

Με το μπαστούνι αντιλαμβάνομαι τα εμπόδια γύρω μου και αντλώ πληροφορίες που με βοηθάνε να προσανατολιστώ, όπως πού υπάρχει τοίχος, πού κάνει γωνία ο τοίχος και την αλλαγή του εδάφους.

Δ.Ο.: Πώς είναι οι κοινωνικές σου σχέσεις; Τι σου αρέσει να κάνεις με τους φίλους σου;

Κ.Τ.: Τώρα, μπορώ ευκολότερα να συνάψω σχέσεις και να κάνω παρέες απ’ ότι σε μικρότερη ηλικία. Μικρότερος δεν μπορούσα να ακολουθήσω εύκολα τις δραστηριότητες των παιδιών της ηλικίας μου.

Με τους φίλους μου μ’ αρέσει είτε να πηγαίνω για καφέ, φαγητό και ποτό είτε να μαζευόμαστε σε κάποιο σπίτι κάνοντας μουσικές βραδιές.

Δ.Ο.: Τι κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου;

Κ.Τ.: Στον ελεύθερο χρόνο μου όταν δεν βγαίνω, μ αρέσει να διαβάζω. Κάποιες Κυριακές παίζω ποδόσφαιρο και παιχνίδια στον υπολογιστή.

Δ.Ο.: Ποιους περιορισμούς θεωρείς ότι σου δημιουργεί η τυφλότητα; Τι θα ήθελες να κάνεις και πιστεύεις ότι δεν μπορείς;

Κ.Τ.: Οι περιορισμοί που μου δημιουργεί η τυφλότητα είναι ότι δεν μπορώ να οδηγήσω αυτοκίνητο, να κινηθώ ελεύθερα και να είμαι τελείως ανεξάρτητος.

 Δ.Ο.: Θεωρείς ότι η Πολιτεία συμπαραστέκεται στα άτομα με αναπηρία; Τι θα ήθελες εσύ προσωπικά ;

Κ.Τ.: Θεωρώ ότι η Πολιτεία κάνει προσπάθειες να βοηθήσει αλλά αποσπασματικά και μετά από διεκδικήσεις ετών των ΑΜΕΑ. Ένα παράδειγμα είναι ότι για να έχει πρόσβαση παντού ένας σκύλος οδηγός χρειάστηκε αγώνας μιας δεκαετίας από τους χειριστές των σκύλων.

Μπορεί να ψηφίζονται και υπάρχουν κάποιοι νόμοι για τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ. αλλά δεν εφαρμόζονται πάντα.

Προσωπικά θα ήθελα να υπάρχουν εκπαιδευτές κινητικότητας, προσανατολισμού και αυτόνομης διαβίωσης. Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν μόλις εννέα εκπαιδευτές. Στην Κρήτη κανένας. Είναι μια ειδικότητα που τα άτομα με πρόβλημα όρασης έχουν ανάγκη από τη γέννησή τους έως και το θάνατό τους. Για να εκπαιδευτώ σε κάποιες βασικές τεχνικές κινητικότητας χρειάστηκε να ταξιδέψω στη Θεσσαλονίκη για ένα 3ήμερο. Αυτό βέβαια δεν ήταν αρκετό για να με βοηθήσει στην ανεξαρτησία μου.

Δ.Ο.: Με τι θα ήθελες να ασχοληθείς στο μέλλον; Τι θα ευχόσουν για τον εαυτό σου;

Κ.Τ.: Θα ήθελα μετά από ένα μεταπτυχιακό στην κοινωνική ψυχολογία να εργαστώ σε Υπηρεσίες που ασχολούνται με παιδιά και ειδικά συμβουλευτική παιδιών και πρώιμη παρέμβαση.

Για τον εαυτό μου θα ευχόμουν να καταφέρω να συμμετάσχω σε μια παραολυμπιάδα.

Επίσης θα ήθελα η δουλειά που θα κάνω να με ευχαριστεί και να με γεμίζει.

 

΄΄…ο αθλητισμός με βοήθησε πολύ, μου άνοιξε ένα παράθυρο στον κόσμο΄΄, θα πει ο ίδιος.

Δ.Ο.: Η τεχνολογία έχει κάνει αναμφίβολα τη ζωή όλων μας πιο εύκολη.

Πώς και  κατά πόσο έχει συμβάλλει διευκολυντικά για σένα;

Κ.Τ.: Η τεχνολογία έχει καταφέρει να μου εξασφαλίσει δυνατότητες που χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου πιο εύκολη. Έχουν διευρυνθεί οι ορίζοντές μου και συνεχώς εξελίσσομαι χάρη σ’ αυτήν.

Χάρη σε αυτήν μπορώ να χρησιμοποιήσω το κινητό μου. Μέσω του εξειδικευμένου προγράμματος που υπάρχει στο laptop μου μπορώ να επωφελούμαι όλων των δυνατοτήτων του όπως οι βλέποντες.

Δ.Ο.: Χωρίς αμφιβολία είσαι ένα δυνατό παράδειγμα επιμονής, πίστης και δύναμης, όπως και πολλοί άλλοι άνθρωποι με αναπηρία, διάσημοι και άσημοι. Πώς μεταλαμπαδεύεις αυτά τα σημαντικά γνωρίσματα στους συνανθρώπους σου;

Κ.Τ.: Αρχικά να σας πω ότι δεν αισθάνομαι παράδειγμα πίστης και δύναμης όπως αναφέρετε. Δεν θεωρώ ότι διαθέτω παραπάνω δύναμη από τον κάθε άνθρωπο. Παραδέχομαι όμως ότι έχω επιμονή και υπομονή προκειμένου να καταφέρω αυτό που έχω βάλει στόχο. Στοχοπροσήλωση το λέω.

Τα γνωρίσματα αυτά προσπαθώ να τα μεταδώσω, μέσα από δράσεις που πραγματοποιώ, σε σχολεία. Στις δράσεις αυτές προσπαθώ να γνωρίσω στα παιδιά την αναπηρία όρασης, ώστε γνωρίζοντας την να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στο διαφορετικό. Εξάλλου η γνώση είναι δύναμη.

Δ.Ο.:Και κάποιες ερωτήσεις που ίσως σου φανούν απλοϊκές :

Βλέπεις όνειρα;

Κ.Τ.: Καμία ερώτηση δεν είναι απλοϊκή προκειμένου να γνωρίσεις κάποιον.

Φυσικά και «βλέπω» όνειρα με τον δικό μου τρόπο. Τα όνειρά μου έχουν ήχο, μυρωδιές, γεύση και γιατί όχι, και εικόνες που σχηματίζονται μέσα από όλες τις υπόλοιπες αισθήσεις.

Δ.Ο.: Πώς αντιλαμβάνεσαι τα χρώματα;

Κ.Τ.: Τα αντιλαμβάνομαι μόνο ως λέξεις και συνειρμούς. Γνωρίζω ότι το κίτρινο αντιστοιχεί π.χ. στο λεμόνι, το κόκκινο στη φωτιά και στο αίμα, το μπλε στη θάλασσα και στον ουρανό.

Δ.Ο.: Τι άλλο θα ήθελες να προσθέσεις;

Κ.Τ.: Θα ήθελα να πω ότι σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή μου έπαιξαν οι εθελοντές. Στο Δημοτικό 3 ώρες της εβδομάδας ήταν διαφορετικά δημιουργικές και μια απόδραση από την καθημερινότητα καθώς πήγαινα βόλτες, σινεμά, σε εκθέσεις κ.λ.π.

Στο Γυμνάσιο και Λύκειο μέσα από το «Διαβάζω για τους άλλους» είχα τη δυνατότητα να «διαβάζω» τα σχολικά βιβλία και όχι μόνο.

Σήμερα στο Πανεπιστήμιο υπάρχει η ομάδα «Παρόντες» οι οποίοι είναι κυριολεκτικά παρόντες κάθε στιγμή που τους έχω ανάγκη.

Λίγες ώρες από τον χρόνο σας ως «εθελοντές» μπορεί να χαρίσουν σε κάποιον, χαρά, δυνατότητες και πολλά χαμόγελα.

Και να είστε σίγουροι ότι δεν θα σας ξεχάσει ποτέ.

 

Σε ευχαριστούμε πολύ και σου ευχόμαστε κάθε επιτυχία στη ζωή σου!

Η δημοσιογραφική ομάδα του 5ου ΓΕΛ Ηρακλείου