Η Μεγάλη Σαρακοστή αρχίζει από τον εσπερινό της Κυριακής της Τυροφάγου και συµπληρώνεται την Παρασκευή προ των Βαΐων. Οι έξι πρώτες εβδοµάδεςονοµάζονται Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. ΟνοµάζεταιΣαρακοστή, επειδή γίνεται σε ανάµνηση της σαρανταήµερης νηστείας του Χριστού στην έρηµο, ο όποιος µετά τη βάπτιση Του και προτού αρχίσει τη δηµόσια δράση Του νήστεψε «ηµέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα» (Ματθ.4,2). Τη λέµε Μεγάλη για να την ξεχωρίζουµε από τη νηστεία που προηγείται των Χριστουγέννων, η οποία χαρακτηρίζεται «Μικρή», επειδή είναι ελαφρότερη.
Η Μεγάλη Σαρακοστή καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα και είναι η αυστηρότερη από τις µεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η αρχική της διάρκεια ήταν έξι εβδοµάδες, ενώ αργότερα προστέθηκε και µία έβδοµη. Έτσι, στην εποχή µας η Μεγάλη Σαρακοστή ξεκινά την Καθαρά ∆ευτέρα και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Σε όλες τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής τελείται η Θ. Λειτουργία του Μ. Βασιλείου αντί της Θ. Λειτουργίας του Χρυσοστόµου.
Η κυρά Σαρακοστή
Η κυρά Σαρακοστή, το έθιµο της κυρά Σαρακοστής, είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιµα, το οποίο τείνει να εκλείψει στις µέρες µας. Η κυρά Σαρακοστή είναι ένα αυτοσχέδιο ηµερολόγιο για τις ηµέρες της Μεγάλης Σαρακοστής. Επειδή παλιά δεν είχαν τα σηµερινά ηµερολόγια, για να µετρούν το πέρασµα της νηστείας, έφτιαχναν ένα µετρητάρι. Έπαιρναν δηλαδή ένα χαρτί και ζωγράφιζαν τη Σαρακοστή σαν µια καλόγρια, την κυρά Σαρακοστή. Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας η κυρά Σαρακοστή ήταν µια χάρτινη ζωγραφιά που απεικόνιζε µια γυναίκα, µε επτά πόδια, ένα για κάθεεβδοµάδα της σαρακοστής.
Το έθιµο της κυρά Σαρακοστής στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας
Η κυρά Σαρακοστή είχε, όπως προαναφέρθηκε, εφτά πόδια όσες και οι εβδοµάδες της µεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι κι έτσι ήξεραν πόσες εβδοµάδες νηστείας απέµεναν µέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο χάρτινο πόδι, το οποίο δίπλωναν και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν έπειτα το σύκο αυτό µαζί µε άλλα και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι.
Σε άλλες περιοχές τοποθετούσαν το πόδι στο ψωµί της Αναστάσεως. Όποιος έβρισκε στο κομμάτι του το πόδι ήταν ο τυχερός. Σε άλλα µέρη της Ελλάδας, η κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγµένη από χαρτί αλλά από ζυµάρι. Το ζυµάρι φτιαχνόταν από αλεύρι, αλάτι και νερό. Μια τρίτη παραλλαγή θέλει την κυρά Σαρακοστή φτιαγµένη από πανί και γεµισµένη µε πούπουλα. Ωστόσο,σηµαντική διαφορά έχει η κυρά Σαρακοστή που έφτιαχναν στον Πόντο. Εκεί κρέµαγαν από το ταβάνι µια πατάτα ή ένα κρεµµύδι που πάνω του είχε καρφωµένα εφτά φτερά κότας, το ηµερολόγιο αυτό το ονόµαζαν «κουκουρά». Κι εδώ κάθε εβδοµάδα αφαιρούσαν ένα φτερό κι έτσι µέτραγαν το χρόνο µέχρι την Ανάσταση.
Πηγή : http://www.vimaorthodoxias.gr
Στέφανος Μανεσίδης,ΘεοδόσηςΚουκουράβας, μαθητές της Β΄Τάξης
