Πώς θα ένοιωθες, αν κάποια στιγμή ανακάλυπτες πως όπου κι αν πηγαίνεις, κάποιος βλέπει την κάθε σου κίνηση, ακούει κάθε σου λέξη, τις επεξεργάζεται, τις πακετάρει, και τις πουλάει σε επιχειρήσεις που θα ήθελαν να σου πουλήσουν το προϊόν τους, και προσπαθούν να μπουν στη ζωή σου μέσα από τις διαφημίσεις που βλέπεις;

Αν η απάντηση σου είναι άβολα, σου έχω κακά νέα καθώς αυτό συμβαίνει. Όχι ακριβώς όπως το περιέγραψα, φυσικά, όμως. Δε χρησιμοποιούνται άνθρωποι γι’ αυτό. Θα ήταν απίστευτα ασύμφορο και από πληθυσμιακής άποψης, απλώς αδύνατο.  Αυτός που σε παρακολουθεί είναι, ουσιαστικά, όλες οι συσκευές σου. Οι συσκευές που εσύ πλήρωσες, προδίδουν την ιδιωτικότητά σου καθημερινά, λειτουργούν σαν ένα τζάμι καθρέπτης σε ένα δωμάτιο ανάκρισης. Οι οθόνες που εσύ πληρώνεις είναι στην πραγματικότητα παράθυρα γεμάτα φίλους και διασκεδαστικό περιεχόμενο που σε κρατούν απασχολημένο όσο από την άλλη μεριά του παραθύρου, λεφτά αλλάζουν χέρια, άνθρωποι και μηχανές κοιτούν την κάθε σου κίνηση. Σαν σκηνή βγαλμένη κατευθείαν από το προφητικό«1984» του Τζώρτζ Όργουελ, Ποτέ δεν ξέρεις ποιος σε κοιτάζει και τι μπορεί να κάνει. Εκείνος όμως ξέρει τα πάντα για εσένα.

Πως λειτουργεί όμως αυτό;Έχετε παρατηρήσει οι περισσότεροι, φαντάζομαι, τις ειδοποιήσεις cookiesπου η ΕΕ υποχρεώνει τα περισσότερα site να σας προσφέρουν. Τί είναι όμως αυτά τα περιβόητα cookies γιατί,  ας μην κοροϊδευόμαστε, «ΟΚ» πάτησες, δεν πάτησες «Θέλω να Μάθω περισσότερα» για να ξέρεις τι εννοώ, έτσι δεν είναι;

Τα cookiesλοιπόν, κάθε άλλο παρά λαχταριστά μπισκοτάκια είναι. Ουσιαστικά είναι σαν μικροσκοπικοί «κοριοί» που η ιστοσελίδα που επισκέπτεσαι σου «κολλάει», για να δει τι κάνεις όταν δεν είσαι εκεί, να πουλήσει αυτές τις πληροφορίες σε διαφημιστές (πχ τη Google) που θα προσαρμόσουν τις διαφημίσεις τους ανάλογα με τα ενδιαφέροντά σου, ώστε οι πελάτες τους να πληρώνουν περισσότερα, αφού η διαφήμιση που θέλουν να προβάλλουν, καταλήγει στο κοινό που είναι πιο πιθανό να ενδιαφερθεί για το προϊόν, ίσως αγοράζοντάς το και ξαναξεκινώντας τον φαύλο αυτό κύκλο.

Και μακάρι να ήταν μόνο τα cookies.

Τα cookiesμπορεί να δείχνουν τα ενδιαφέροντά μας και τις περιηγήσεις μας στο internet. Έλα όμως που πολλές φορές οι εταιρίες και όχι μόνο βρίσκουν τρόπο να μας κατασκοπεύουν και στην πραγματική μας ζωή…

Τον Ιούνιο του 2014, η ομάδα τύπου του τμήματος έρευνας και καινοτομιών του facebook έκανε μια επίσημη αναφορά τύπου για την αποτελεσματικότητα ενός αλγορίθμου αναγνώρισης προσώπων από φωτογραφίες με το όνομα deepface. Ο εν λόγω αλγόριθμος έχει υπολογιστεί να έχει ακρίβεια 97,35% (οι άνθρωποι έχουν ακρίβεια 99,2%) Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια;

Κάθε φορά που κάποιος σε κάνει tagσε μία εικόνα στο facebook ή στο Instagram (το οποίο το facebook αγόρασε για 1 ΔΙΣ το 2012, πολύ πριν γίνει «κουλ» να το χρησιμοποιείς), ο αλγόριθμος καταλαβαίνει λίγο καλύτερα πως μοιάζεις, και μπορεί να σε βρει σε άλλες φωτογραφίες και να καταλάβει που συχνάζεις, τα δημογραφικά σου στοιχεία, και τα ενδιαφέροντά σου, τα οποία φυσικά του χρησιμεύουν για να σου δείχνει σχετικές διαφημίσεις.

Θα αναρωτιέστε φαντάζομαι, πόσα χρήματα βγάζει το facebook πουλώντας τα δεδομένα σας στον πλειοδότη διαφημιστή. Λοιπόν, σύμφωνα με εκτιμήσεις το facebook βγάζει γύρω στα 12 δολάρια ανά χρήστη. Αυτή τη στιγμή, οι συνολικοί χρήστες ξεπερνούν τους 2 δις δολάρια. Έκανα τα μαθηματικά, και αυτό βγάζει γύρω στα 25 δις δολάρια μόνο από τις διαφημίσεις του facebook, ας μην ξεχνάμε πως εκτός από το Instagram, το facebook έχει αγοράσει την oculusκαι το whatsapp, δυο ήδη απίστευτα επιτυχημένες επιχειρήσεις.

Εν κατακλείδι, δυστυχώς, ό,τι και να κάνουμε, πάντα κάποιος μας παρακολουθεί. Αυτός όμως δεν είναι λόγος να τα παρατήσουμε και να αφήσουμε τους εαυτούς μας και την προσωπική μας ζωή εκτεθειμένους. Ας καταβάλλουμε όποια προσπάθεια είναι δυνατή για να είμαστε οι εαυτοί μας για εμάς, και όχι κάποιο αόρατο κοινό, σε ένα κόσμο οπού τα πάντα, ακόμα και η έννοια της ιδιωτικότητας και της ουδετερότητας είναι εύθραυστα, ρευστά, μεταβλητά.

Θεμιστοκλής Σπανίδης