Ένα φαινόμενο που συναντάμε σ’ όλες τις σύγχρονες κοινωνίες είναι ο ρατσισμός, ο οποίος χωρίζει τους ανθρώπους σε ανώτερους και κατώτερους.

Δυστυχώς, καθημερινά όλοι μας γινόμαστε μάρτυρες ρατσιστικών φαινομένων, κάτι το οποίο πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα, καθώς ο ρατσισμός δηλητηριάζει τις ψυχές των ανθρώπων και τις γεμίζει με μίσος και έχθρα. Τον συναντάμε στο σχολείο, στις παρέες, στη γειτονιά, στην εργασία, στον αθλητισμό, στην πολιτική.

Συγκεκριμένα, πολύ συχνά παρατηρούμε φαινόμενα φυλετικού ρατσισμού, μια από τις πιο παλιές μορφές ρατσισμού. Η ξενοφοβία, η χρήση βίας σε μετανάστες, σε τσιγγάνους, σε ανθρώπους διαφορετικής καταγωγής και διαφορετικού χρώματος είναι μερικά μόνο παραδείγματα ρατσιστικής συμπεριφοράς.

Όμως το ίδιο διαδεδομένος είναι και ο κοινωνικός ρατσισμός. Πολύ συχνά οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν με εχθρικότητα και καχυποψία κάποιους συνανθρώπους τους μόνο και μόνο επειδή δεν ακολουθούν τα πρότυπα της κοινωνίας. Έτσι ναρκομανείς, ασθενείς με AIDS, ομοφυλόφιλοι, άγαμες γυναίκες είναι άτομα δακτυλοδεικτούμενα και αντιμετωπίζονται με αρνητική διάθεσή και φόβο μερικές φορές, απλά επειδή είναι διαφορετικοί.

Οι συνέπειες βέβαια του ρατσισμού είναι οδυνηρές. Το αίσθημα της υπεροχής που κυριαρχεί και η επιθυμία εκμετάλλευσης κάποιων ανθρώπων προσβάλλει σε μέγιστο βαθμό την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Επίσης καλλιεργείται το μίσος, ο φανατισμός και η περιφρόνηση, κάτι που οδηγεί σε πράξεις βίας και σε συγκρούσεις.

Είναι πολύ τραγικό βέβαια όταν βλέπουμε νέους ανθρώπους να σκοτώνονται μεταξύ τους, γιατί ανήκουν σε άλλη ομάδα ή άλλο έθνος. Πόσο αποτρόπαια πράξη ήταν αυτή που έγινε στη Θεσσαλονίκη; Ένα νέο παιδί έχασε τη ζωή από κάποιους φανατισμένους συνομηλίκους του μόνο και μόνο επειδή ανήκε σε άλλη ομάδα.

Ο ρατσισμός βέβαια επηρεάζει και τη συνεργασία των λαών. Κάποιες προκαταλήψεις και στερεοτυπικές αντιλήψεις διαιωνίζονται όσον αφορά τα χαρακτηριστικά κάποιων λαών και έτσι δεν μπορούν να υπάρχουν υγιείς και ειρηνικές σχέσεις. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει πρόοδος και εξέλιξη.

Το γεγονός όμως ότι εντοπίζουμε τα φαινόμενα ρατσισμού δε μας απαλλάσσει από την ευθύνη και το χρέος να αγωνιστούμε, για να σταματήσει το φαινόμενο αυτό. Φυσικά είναι σημαντικός ο ρόλος του σχολείου. Τα παιδιά από μικρή ηλικία πρέπει να μάθουν να υπακούουν σε υψηλές αξίες όπως ο σεβασμός και η ανεκτικότητα. Έτσι θα γίνουν πολίτες με κριτική και ελεύθερη σκέψη. Επίσης η Πολιτεία, τα Μέσα Ενημέρωσης, οι άνθρωποι των Γραμμάτων και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις πρέπει να αγωνιστούν για την εξάλειψη του φαινομένου και την καταπολέμηση κοινωνικών προβλημάτων που οδηγούν στο ρατσισμό.

Τέλος, η οικογένεια αλλά και ο καθένας από μας πρέπει να κάνει το δικό του αγώνα για την ίση μεταχείριση όλων των ανθρώπων ακόμα κι αν είναι διαφορετικοί.