«Η Λευκή Κορδέλα: Μια ιστορία για τα παιδιά της Γερμανίας», όπως είναι ο πλήρης αμετάφραστος γερμανικός τίτλος, είναι μια ιστορία για τα παιδιά της Γερμανίας, όχι όμως κι ένα αθώο παιδικό παραμύθι. Είναι μια παραβολή για την καλλιέργεια και την παγίωση της κοινωνικής βίας, για τη γένεση του Κακού, μια αλληγορική αφήγηση για την ανατροφή μιας ολόκληρης γενιάς Γερμανών που γαλουχήθηκαν με βία για να γεννήσουν αργότερα την υπέρτατη μορφή κοινωνικής και πολιτικής βίας -το ναζισμό.
Η βία και ο ρατσισμός, η κίβδηλη πλαστογράφηση των ιδανικών κάτω από τον επικίνδυνο μανδύα της εθνικής καταγωγής είναι τα αγαπημένα θέματα του Χάνεκε που επανέρχονται στη «Λευκή Κορδέλα».
Βρισκόμαστε σ” ένα μικρό χωριό της βόρειας Γερμανίας, κάπου στα 1913. Ένας αόρατος αφηγητής μας υποδέχεται στο ασπρόμαυρο τοπίο και ξεκινά να μας διηγείται μια ιστορία της νεανικής του ηλικίας, όταν μια σειρά από ανεξήγητα γεγονότα αναστάτωσαν τη γαλήνια καθημερινότητα του χωριού του και σημάδεψαν καθοριστικά κι αμετάκλητα τις ζωές των χωρικών.
Οι κάτοικοι του χωριού, ενήλικοι και παιδιά, ζουν σε μια κοινωνία προτεσταντικής καταπίεσης. Οι μοναδικές αποχρώσεις της ζωής είναι γι” αυτούς το άσπρο και μαύρο, σαν τα πλάνα του Haneke που ντύνουν το χιονισμένο χωριό. Ηθική ή ανηθικότητα, καλό και κακό -δεν υπάρχουν γκρίζες ζώνες. Η καταπίεση κι η βία είναι αυτές που διαμορφώνουν χαρακτήρες, μαζί με την “Λευκή Κορδέλα” της ηθικής (ο πάστορας, κυρίαρχη φιγούρα στο χωριό, τυλίγει στα χέρια των παιδιών που παρουσιάζουν αποκλίνουσες συμπεριφορές μια λευκή κορδέλα, για να φέρουν επάνω τους ένα στίγμα που θα τους θυμίζει την απομάκρυνσή τους από τις ηθικές αξίες).
Ένα ολόκληρο χωριό τυλιγμένο ασφυκτικά με μια Λευκή Κορδέλα, για να θυμίζει στους “υποδειγματικούς” κατοίκους του τη φαυλότητα στην οποία είναι βυθισμένοι. Καταπίεση, κακοποίηση, εκδίκηση. Ένας φαύλος κύκλος που γεννιέται και γεννά τη βία. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, ωριμάζουν κι αρχίζουν σιγά-σιγά να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα γύρω τους, είναι φυσικό να επηρεάζονται και να διαμορφώνονται από αυτό το νοσηρό περιβάλλον. Ο φόβος, η καχυποψία κι η ενοχή πνίγουν την παιδική αθωότητα και μετατρέπουν αργά αλλά σταθερά αυτή την ομάδα παιδιών σε “enfants terribles” που με την πρώτη ευκαιρία θα διδάξουν από πρώτο χέρι τον τρόμο (για τον Θεό και τον άνθρωπο), τον πόνο (τον σωματικό αλλά και τον ψυχικό) και τον θάνατο σε αυτούς που τους τον δίδαξαν. Ο μόνος άτρωτος παραμένει ο χαρακτήρας του δασκάλου, ο αποστασιοποιημένος μας αφηγητής, ο μόνος, συμπτωματικά (;) χωρίς απογόνους….
Ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος δολοφονείται στο Σαράγεβο, γεγονός που σημαίνει την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Το μικρό γερμανικό χωριό μαζεύεται ανήσυχο στην εκκλησία. Τα παιδιά της χορωδίας είναι έτοιμα από καιρό, «εκπαιδευμένα» να σηκώσουν το λάβαρο της ναζιστικής Γερμανίας.
