Για την Εμπειρογνώμονα: Victoria Shimanskaya – διδάκτωρ της ψυχολογίας, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας και στο Πανεπιστήμιο της Ψυχανάλυσης της Μόσχας, ειδική στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Τι είναι η Συναισθηματική νοημοσύνη και γιατί είναι τόσο σημαντική;
Η Συναισθηματική νοημοσύνη (Emotional Intelligence ή Emotional Quotient) είναι η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να ελέγχει τα συναισθήματα, τις προθέσεις, τα κίνητρα και τις επιθυμίες του όχι μόνο του εαυτού του αλλά και των άλλων ανθρώπων. Αυτή η δεξιότητα τον βοηθάει στην επίλυση πρακτικών προβλημάτων και στην επίτευξη των στόχων του. Οι άνθρωποι με υψηλή Συναισθηματική Νοημοσύνη είναι ικανοί να διαπραγματεύονται με τους άλλους ανθρώπους, να λαμβάνουν αποφάσεις και να αντιμετωπίζουν σωστά τις αρνητικές καταστάσεις. Επιπλέον, από τη σκοπιά των συναισθημάτων μας αντιδρούμε σε διάφορα συμβάντα, φράσεις και συνθήκες για αυτό όταν δεν τα κατανοούμε τότε παρερμηνεύουμε την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, ενώ βρίσκεστε στη δουλειά σας, κάποιος σας κάνει συνεχώς παρατηρήσεις. Εσείς αρχίζετε έντονα να διαφωνείτε και να διαπληκτίζεστε, με αποτέλεσμα να αρχίζετε να νιώθετε νευρικότητα, απάθεια και άλλα αρνητικά συναισθήματα που οδηγούν σε κατάθλιψη. Ένα επεισόδιο κατάθλιψης όμως έχει συνήθως επίμονη διάρκεια : στο 15%-39% των πασχόντων διαρκεί για περισσότερο από ένα έτος!
Επιπρόσθετα, ένα άτομο με ανεπτυγμένη Συναισθηματική Νοημοσύνη αντιδρά στις αιτίες που προκαλούν τα συναισθήματα και όχι στις πράξεις που αυτά επιφέρουν ή τα ίδια τα συναισθήματα. Αυτή η προσέγγιση τον βοηθά στη σωστή διαχείριση της κριτικής, στην κατανόηση των ανθρώπων που τον περιτριγυρίζουν καθώς και στη σωστή επικοινωνία μαζί τους.
Ο όρος Συναισθηματική νοημοσύνη έγινε δημοφιλής για πρώτη φορά το 1995 μετά την έκδοση του ομώνυμου βιβλίου του συγγραφέα, ψυχολόγου και επιστημονικού δημοσιογράφου Ντάνιελ Γκόουλμαν. Σύμφωνα με το μοντέλο του, οι άνθρωποι με αναπτυγμένο ЕQ έχουν καλύτερη ψυχολογική υγεία, υψηλότερες εργασιακές επιδόσεις και κατέχουν ηγετικές ικανότητες[1] . Ταυτόχρονα το 67% αυτών των ικανοτήτων βασίζονται στη Συναισθηματική Νοημοσύνη, για αυτό το λόγο είναι διπλάσια σημαντικότερη από τις τεχνικές γνώσεις και το IQ .
Τα παραπάνω συμπεράσματα στηρίζουν και οι έρευνες της Egon Zehnder. Αυτό το ερευνητικό κέντρο, αναλύοντας τις απαντήσεις 515 CEOs , κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα άτομα με υψηλό EQ έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν.
Επιπλέον, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Κάρνεγκι ανέφερε ότι 85% της οικονομικής μας επιτυχίας συνδέεται με το EQ, τις ηγετικές και επικοινωνιακές μας ικανότητες και μόνο το 15% από τις γνώσεις μας. Οι ανθρώπινες ικανότητες (ανθεκτικότητα, ενσυναίσθηση, προσαρμοστικότητα, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, συνεργατικότητα) στενά συνδεδεμένες με τη συναισθηματική νοημοσύνη είναι πια οι πιο σημαντικές δεξιότητες του παρόντος και του μέλλοντος.
Πώς λειτουργεί η Συναισθηματική Νοημοσύνη;
Ας αναλύσουμε πρώτα το μοντέλο που παρουσίασε το εργαστήριο EQ- factor υπό την αιγίδα της Victoria Shimanskay και του Nickolas Koro το 2014. Αυτό το μοντέλο παρουσιάζει με υψηλή ακρίβεια τους συντελεστές που μορφοποιούν το διανοητικό-συναισθηματικό προφίλ μιας προσωπικότητας – ΙΕΡΡ. Σύμφωνα με αυτό, η Συναισθηματική Νοημοσύνη EQ δεν είναι ο αντίποδας της Νοητικής Νοημοσύνης ΙQ, αλλά αντίθετα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτήν. Επιπλέον, είναι αδύνατο να διαχωρίσουμε τους παράγοντες του ΕQκαι του ΙQ. Συνεπώς, εάν ο άνθρωπος δεν αναπτύσσει το ΕQ του, τότε δεν θα μπορέσει ποτέ να αποκτήσει υψηλό ΙQ.
Για να αναπτύξει κάποιος τη συναισθηματική του νοημοσύνη πρέπει να συγκεντρωθεί στις 4 κινητήριες δυνάμεις: τη συνειδητοποίηση, την αυτοεικόνα (self-image), το κίνητρο και την προσαρμογή. Η ανάπτυξη κάθε κινητήριας δύναμης βοηθά στην υιοθέτηση μιας αντίστοιχης στρατηγικής.
1. Συνειδητοποίηση. Συμπεριλαμβάνει τη συνειδητοποίηση των προσωπικών σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών. Βοηθά στην εξέλιξη της στρατηγικής των “Φιλοσόφων”. Οι Φιλόσοφοι μαθαίνουν γρήγορα και αποκτούν πολλές γνώσεις, ωστόσο συχνά παραμένουν στη θεωρία, δεν προχωρούν στην πράξη και δυσκολεύονται στην υλοποίησή τους.
2. Αυτοεικόνα. Αυτή η δύναμη εμπεριέχει την αποδοχή, την ανεξαρτησία από τις επιφανειακές εκτιμήσεις και ξένες απόψεις, τη θετική ενέργεια και αποφασιστικότητα. Βοηθά στην κατανόηση της στρατηγικής των “Αστέρων”. Οι Αστέρες έχουν υψηλή αυτοπεποίθηση, ωστόσο συχνά προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τους γύρω ανθρώπους με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να παραμείνουν στο επίπεδο του “εντυπωσιασμού” εάν δεν αναπτύξουν τη Συνειδητοποίηση και το Κίνητρο.
3. Κίνητρο. Αυτή η κινητήριος δύναμη συμπεριλαμβάνει την αποδοχή του καινούριου, τη στοχοθεσία, την υπέρβαση των αποτυχιών και την τάση για αυτο-ανάπτυξη. Βοηθά στην κατανόηση της στρατηγικής των “Ηρώων”. Οι Ήρωες νιώθουν ευχαρίστηση από την αυτο-ανάπτυξη και αυτο-βελτίωση, για αυτό συνεχώς τελειοποιούνται και μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους. Οι ‘Ηρωες όμως κινδυνεύουν να απογοητευτούν και να ματαιωθούν όταν δεν γνωρίζουν τους στόχους της εργασίας τους.
4. Προσαρμογή. Εμπεριέχει την εμπάθεια, ενσυναίσθηση, ψυχραιμία, τη λήψη των αποφάσεων και κοινωνικότητα. Αναπτύσσει την στρατηγική των “Ηγετών”. Αυτοί οι άνθρωποι είναι ανθεκτικοί στο στρες, ωστόσο συχνά πάσχουν από το σύνδρομο του απατεώνα. Δηλαδή παρά τα εξωτερικά αποδεικτικά στοιχεία της ικανότητας τους, εκείνοι παραμένουν πεπεισμένοι ότι είναι απατεώνες και δεν αξίζουν την επιτυχία.
Η Συναισθηματική Νοημοσύνη αποτελεί τη βάση της πυραμίδας της προσωπικότητας. Όσο μεγαλύτερος είναι ο όγκος της πυραμίδας τόσο περισσότερες δυνατότητες και επιρροή έχει αυτός ο άνθρωπος στη ζωή του, στις ζωές των άλλων ανθρώπων και γενικότερα σε όλον τον κόσμο.
Και τα 4 προφίλ έχουν προοπτικές, ωστόσο για να καταφέρεις να χτίσεις μια αποδοτική στρατηγική πρέπει να καταλάβεις ποιες είναι οι ισχυρές σου κινητήριες δυνάμεις και ποιες αντίθετα αδύναμες. Στη συνέχεια μόνο πια μπορείς να αρχίσεις να τις αναπτύσσεις. Και ένα μικρό μυστικό: Σε συνδυασμό με τον άξονα ΙQ η συναισθηματική νοημοσύνη EQ διαμορφώνει τη στρατηγική “Δημιουργοί” η οποία βοηθά τον άνθρωπο να κινητοποιήσει όλες του τις ικανότητες και να προσπαθήσει να προσεγγίσει την τελειότητα.
Διαβάστε στο επόμενο άρθρο το πώς μπορεί κάποιος να αναπτύξει τη Συναισθηματική Νοημοσύνη και τις κινητήριες δυνάμεις!
Μετάφραση και διασκευή από την Μπολμπότ Ειρήνη
Πηγή:https://trends.rbc.ru/trends/education/5ed67acf9a79470d60d8af28
[1] (Goleman, Daniel (1998), What Makes a Leader?, Harvard Business Review)
