Στις 9 Απρίλιου 2022 είχαμε τη χαρά και την τιμή να επισκεφτούμε τον χώρο στον οποίο στεγάζεται ο Σύλλογος με την επωνυμία « Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης ΄΄ΧΡΟΝΗΣ ΑΗΔΟΝΙΔΗΣ΄΄» και να πάρουμε συνέντευξη από τον κύριο Απόστολο Ευφραιμίδη ιδρυτικό μέλος και πρόεδρο του Συλλόγου.
Ο ρόλος του είναι συντονιστικός και οργανωτικός καθώς καλείται να συντονίσει μουσικούς και παιδιά ή εφήβους σε μια συλλογική προσπάθεια. Η πρώτη του επαφή με τον Χρόνη Αηδονίδη έγινε το 1999 όπου πήρε μέρος στη χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού του δήμου που είχε δημιουργήσει ο αείμνηστος Ηλίας Ευαγγελίδης της οποίας τη διεύθυνση και διδασκαλία είχε ο Χρόνης Αηδονίδης. « Έτσι γνωρίστηκα με τον Χρόνη Αηδονίδη. Ήταν μια ευλογημένη συγκυρία. Με μάγεψε το θρακιώτικο τραγούδι και ο τρόπος που το δίδασκε, συνδεθήκαμε οικογενειακώς μαζί του, βάφτισε το τρίτο μου παιδί , τον Αλέξανδρο που αυτή τη στιγμή όπως και τα άλλα δύο μου παιδιά, διδάσκει ως μουσικός εκπαιδευτής στα παιδιά του Συλλόγου. Το Εργαστήρι του Δήμου Αλεξανδρουπόλεως σταμάτησε το 2010, οπότε τέσσερις άνθρωποι, εκτός από μένα ο Ευάγγελος Μάμμος, ο Δημήτρης Βραχιώλογλου και ο αείμνηστος Γιώργος Παναγιωτάκης εμπνευστήκαμε την ίδρυση του Συλλόγου για να συνεχιστεί η διδασκαλία της παραδοσιακής μουσικής. Έκτοτε, πολλοί νεότεροι δάσκαλοι συνεχίζουν το έργο μας που αποδίδει καρπούς όπως φαίνεται από τη μουσική πρόοδο των παιδιών ».
Αρχικά ο κύριος Ευφραιμίδης αναφέρθηκε στην ιστορία του Συλλόγου καθώς και στις προσδοκίες του για την επόμενη δεκαετία:
« Ο Σύλλογος κλείνει 20 χρόνια από την ίδρυσή του. Δημιουργήθηκε με πρωταρχικό σκοπό την καταγραφή της ζωής και του έργου του Χρόνη Αηδονίδη αλλά και τη διάσωση και διάδοση της παραδοσιακής μουσικής και μουσικολαογραφικής μας παράδοσης. Την 1η δεκαετία ασχοληθήκαμε περισσότερο με την καταγραφή. Συλλέξαμε πολύ υλικό αλλά μας έδωσε και πολύ πρωτότυπο υλικό ο Χρόνης Αηδονίδης και εκδώσαμε κάποιες δισκογραφικές παραγωγές. Τη 2η δεκαετία ο σύλλογος ήταν περισσότερο εξωστρεφής με χορωδίες και χορευτικά. Στην 3η δεκαετία εστιάζουμε περισσότερο στον εκπαιδευτικό μας ρόλο. Φιλοδοξούμε να ασχοληθούμε όχι πια με τον χορό αλλά με τη διδασκαλία των παραδοσιακών τραγουδιών σύμφωνα με το ύφος και το χρώμα που μας τα δίδαξε ο Χρόνης Αηδονίδης.»
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συνεχής, αφιλοκερδής και ανιδιοτελής υποστήριξη του Χρόνη Αηδονίδη στα 20 αυτά χρόνια ζωής του Συλλόγου. Ο Χρόνης Αηδονίδης μας έδωσε ένα μεγάλο μέρος από το προσωπικό του αρχείο. Ένα μέρος από το αρχείο του έχει χαρίσει και στο Διδυμότειχο αλλά και στη Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως. Τον Σύλλογο στηρίζουν εδώ και 20 χρόνια, οι εξαιρετικοί δάσκαλοι που διδάσκουν αφιλοκερδώς και ανιδιοτελώς. Η Χριστίνα Μπαρμπαγιάννη, παλιότερα ο Ευάγγελος Μάμμος και πολλοί άλλοι μουσικοδιδάσκαλοι καταθέτουν την ψυχή τους και προσφέρουν με μεράκι και ζήλο καθώς τα παιδιά πληρώνουν ελάχιστη συνδρομή για τα λειτουργικά και μόνο έξοδα του συλλόγου.
Στη συνέχεια, ο κύριος Ευφραιμίδης, απάντησε στην ερώτησή μας για τους στόχους του συλλόγου αλλά και τα κριτήρια με τα οποία γίνεται κάποιο παιδί μέλος σε αυτόν:
« Κύριος στόχος του Συλλόγου μας δεν είναι η υποκατάσταση των ωδείων αλλά τα παιδιά που μαθαίνουν ατομικά μουσικά όργανα να συγκροτήσουν παραδοσιακές ορχήστρες με ομαδικό πνεύμα και ταπεινοφροσύνη χωρίς αυτοπροβολή και εγωισμό. Πολλά παιδιά που βγαίνουν από τους κόλπους του συλλόγου γίνονται αργότερα μουσικοί εκπαιδευτές ή σπουδάζουν σε ανώτερες μουσικές σχολές ή στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας ή συγκροτούν παραδοσιακές τοπικές ορχήστρες. Στον Σύλλογο, όποιος αγαπάει τη μουσική μπορεί να μάθει ένα παραδοσιακό μουσικό όργανο για την προσωπική του ευχαρίστηση. Στα μουσικά σύνολα και στις χορωδίες είναι ευπρόσδεκτοι όλοι και συμμετέχουν χωρίς αυστηρά κριτήρια καλλιφωνίας ή ορθοφωνίας. Πολλά παιδιά, εξάλλου, βελτιώθηκαν φωνητικά με τη συνεχή άσκηση. Για κάθε παιδί, επίσης, υπάρχει ένα παραδοσιακό μουσικό όργανο στο οποίο μπορεί να εκπαιδευτεί. Πεποίθησή μας είναι ότι κάθε παιδί που ασχολείται με την παραδοσιακή μουσική και έρχεται σε επαφή με την λαογραφία και τη μουσική μας παράδοση μόνο ωφελημένο μπορεί να βγει. Η χορωδία ξεκίνησε παιδική και σιγά σιγά διευρύνθηκε με τα τρία φωνητικά σύνολα εφήβων που είναι ολιγομελή και πιο εξειδικευμένα. Δεν λειτουργεί χορωδία ενηλίκων ».
Η άποψη του κυρίου Ευφραιμίδη για την παραδοσιακή μουσική:
« Η παραδοσιακή μουσική δεν είναι ένα μουσειακό είδος που παραδίδεται αναλλοίωτο από γενιά σε γενιά αλλά είναι ζωντανή, βιωματική και εξελίσσεται διαρκώς με το πέρασμα του χρόνου καθώς φέρει την προσωπική σφραγίδα κάθε γενιάς. Είναι δεκτή κάθε πρόταση ή διασκευή που μπορεί να δημιουργηθεί πάνω στην παραδοσιακή μουσική σε τραγούδια άνω των 100 ετών, όπως η περίπτωση του συγκροτήματος « Πανκ Θραξ» που παίζουν ροκ και ραπ με παραδοσιακά μουσικά όργανα. Εξάλλου, ο Χρόνης Αηδονίδης υπήρξε πρωτοπόρος και σε αυτό. Ως γνώστης της βυζαντινής μουσικής έντυσε τα παραδοσιακά τραγούδια της Θράκης με το βυζαντινό μέλος και τα παρέδωσε στις επόμενες γενιές με έντονο το βυζαντινό χρώμα. Επηρεάστηκε από την Ανατολική Θράκη, τόπο καταγωγής της μητέρας του.
Η θρακιώτικη μουσική είναι πάρα πολύ πλούσια σε μουσικούς ρυθμούς και μουσικά όργανα. Έχει τριπλή ταυτότητα: καταβολές από την Ανατολική Θράκη με έντονο το στοιχείο του Βυζαντίου, από την Ανατολική Ρωμυλία ( Βόρεια Θράκη ) με έντονο το στοιχείο των Βαλκανίων και από τη Δυτική Θράκη που παρουσιάζει ένα κράμα ρυθμών. Η Θράκη έχει πάνω από 20 μουσικούς ρυθμούς, κάθε περιοχή της έχει τους δικούς της μουσικούς δρόμους, διαφορετικά ηχοχρώματα και διαφορετικά μουσικά όργανα. Από την Ανατολική Θράκη έχουμε το πολίτικο λαούτο, το κανονάκι, τη λάφτα, το ούτι, την πολίτικη λύρα, από την Ανατολική Ρωμυλία την αρμόνικα, τη γκάιντα, το νταούλι. Αυτά τα μετέφεραν οι πρόσφυγες στη Δυτική Θράκη. Σε αυτά προστέθηκαν και άλλα παραδοσιακά μουσικά όργανα όπως το κλαρίνο και το βιολί. Κι έτσι, διαμορφώθηκε αυτός ο ιδιαίτερος και μοναδικός μουσικός χαρακτήρας της περιοχής μας. Η παραδοσιακή μουσική δε χάνεται ,λοιπόν, στο πέρασμα του χρόνου αλλά διατηρείται από την αγάπη και τον ζήλο των νέων παιδιών που μαθαίνουν παραδοσιακά όργανα, τραγούδια, συμμετέχουν σε χορευτικές εκδηλώσεις και προβάλλουν την παραδοσιακή μουσική προς την κοινωνία. Η συνέχεια της παραδοσιακής μουσικής σήμερα, συντελείται όχι μόνο σε συλλόγους αλλά και στα μουσικά σχολεία και στις μουσικές σχολές ».
Ποια είναι η σχέση του Συλλόγου με τα σχολεία και την κοινωνία;
« Τα τελευταία χρόνια είναι πολύ στενή η συνεργασία του Συλλόγου μας με το Μουσικό Σχολείο της πόλης μας που δίνει πια ιδιαίτερη βαρύτητα στην παραδοσιακή μουσική αλλά και με δημοτικά σχολεία. Υπάρχει διάθεση για συμμετοχή και παρουσία του Συλλόγου και σε άλλα σχολεία στα οποία μπορούν να παρουσιαστούν παραδοσιακά μουσικά όργανα και τραγούδια. Εκτός από την ετήσια εκδήλωση όπου παρουσιάζονται χορωδίες και μουσικά σύνολα, παλιότερα και χορευτικά, ο Σύλλογος αγκαλιάζει πολλές δράσεις άλλων συλλόγων όπως ο Σύλλογος ΑΜΕΑ, ο Σύλλογος Αυτιστικών, η Ένωση Γυναικών Ελλάδος. Συχνά τα παιδιά επισκέπτονται το γηροκομείο και προσφέρουν ψυχαγωγία στους ηλικιωμένους. Ο στόχος του Συλλόγου δεν είναι μόνο διδακτικός αλλά και κοινωνικός καθώς επιθυμεί να μάθει στα παιδιά την αξία του εθελοντισμού και της κοινωνικής προσφοράς.
Η προτροπή του κυρίου Ευφραιμίδη:
«Συμβουλή προς τα παιδιά και τους νέους: να συμμετέχουν σε Συλλόγους, να ασχολούνται με την παράδοση, να μαθαίνουν τις ρίζες τους, να μαθαίνουν παραδοσιακά τραγούδια, χορούς, μουσικά όργανα, έθιμα και παραδόσεις. Έτσι, αποκτούν αυτογνωσία και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, καλλιεργούνται ψυχικά και κοινωνικά καθώς συνεργάζονται με άλλα αξιόλογα παιδιά και αξιόλογους δασκάλους».
Πριν αποχαιρετήσουμε τον κύριο Ευφραιμίδη, μας χάρισε ένα μουσικό άλμπουμ με τραγούδια της ξενιτιάς και του αποχωρισμού ως ενθύμιο από τη συνάντησή μας.
Σας αφιερώνουμε το τραγούδι «΄Οσοι ξένοι κι όσοι δικοί» ξεσυρτό Β. Θράκης που τραγουδά ο Χρόνης Αηδονίδης:
https://www.youtube.com/watch?v=q2s2TArOwWU
Σας ευχαριστούμε από καρδιάς, κύριε Ευφραιμίδη, για τη θερμή υποδοχή και φιλοξενία, για την ευχάριστη και εποικοδομητική συνέντευξη που μας παραχωρήσατε! Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο έργο σας και κάθε επιτυχία στον Σύλλογο που αποτελεί έναν πολύτιμο θεματοφύλακα της παραδοσιακής μας μουσικής!
Ντούμπα Ιωάννα
Καλτσερά Δήμητρα
Μαραντίδη Αναστασία
Μουρουζίδου Παναγιώτα
Μούτλια Αλίκη
