Συντακτική ομάδα: Γιώργος Ποπιασβίλι, Βίκυ Καραγρηγορίου, Ελπίδα Λάλη
Δεν είναι τελείως αδύνατο ότι αυτή τη στιγμή το πρόγραμμα σου είναι γεμάτο με υποχρεώσεις και δουλειές. Είναι οι ίδιες δουλειές που υποσχέθηκες στον εαυτό σου χθες ότι θα τελείωνες σήμερα. Αν αυτή είναι όντως η περίπτωσή σου· γιατί κάθεσαι και διαβάζεις το άρθρο μας; Πλάκα κάνουμε φυσικά. Αν αυτή είναι όντως η περίπτωσή σου, το άρθρο είναι για σένα! Μπορεί να σε βοηθήσει περισσότερο από την άσκοπη ονειροπόληση και έλλειψη συγκέντρωσης που η πλειοψηφία μας αντιμετωπίζει καθημερινά.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τους λόγους για τους οποίους αποσπόμαστε ευκολότερα σήμερα, θα χρειαστεί να μπούμε για λίγο στην θέση των προγόνων μας. Παρατηρούμε πως η εξέλιξη ευνόησε περισσότερο ανθρώπους λιγότερο απορροφημένους στο έργο τους και πιο υπερκινητικούς, με περιέργεια να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν.
Τώρα που χάσαμε στα σίγουρα την προσοχή και την συγκέντρωση σας, και έχετε αποκοιμηθεί όλοι στη θέση σας, ας σταθούμε για να εξηγήσουμε τα παραπάνω. Φανταστείτε ένα σενάριο: Ο homo sapiens Μπάμπης κι ο homo sapiens Τάκης αράζουν στο σπήλαιό τους, σκαλίζοντας νέα εργαλεία. Ο Τάκης κοιτάζει συνεχώς τριγύρω και η προσοχή του αποσπάται, ενώ ο Μπάμπης είναι πλήρως αφοσιωμένος. Μαντέψτε ποιος θα παρατηρήσει πρωτος έναν άγνωστο προϊστορικό κίνδυνο και θα επιβιώσει. Τώρα ο Μπάμπης έχει αποδημήσει σε τόπο χλοερό, ενώ μέσω του Τάκη επιβίωσε και το πιο αφηρημένο γονίδιο.
Όλα αυτά όμως ανήκουν σε μια πολύ, πολύ μακρινή εποχή. Τώρα πλέον όπως ξέρετε, δε ζούμε στη προϊστορική εποχή. Όμως, αμέτρητοι σύγχρονοι παράγοντες ξυπνάνε και ενισχύουν περισσότερο την κληρονομιά του Τάκη στον εγκέφαλό μας.
Ένας από αυτούς είναι η έλλειψη ύπνου, ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο μεταξύ των εφήβων. Μάλιστα, κάναμε μία γρήγορη έρευνα στους συμμαθητές μας στον χώρο και οι πιο δημοφιλείς απαντήσεις κυμαίνονταν από τις 6 έως τις 7 ώρες ύπνου το προηγούμενο βράδυ (αν και κάποιος ισχυρίστηκε ότι δεν κοιμήθηκε γιατί είναι ο Μπάτμαν). Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει την μνήμη και την συγκέντρωση κατά την διάρκεια της μέρας.
Άλλος ένας παράγοντας είναι το στρες και το άγχος, τα οποία εξαντλούν τον εγκέφαλο. Ένα υπερβολικά αναστατωμένο και κουρασμένο μυαλό αδυνατεί να συγκεντρωθεί για πολύ και αυτό εγγυημένα θα καταλήξει με τον μαθηματικό σου να σου φωνάζει γιατί κοιμήθηκες στη μέση του μαθήματος και δεν ξέρεις τι πάει να πει γωνίες εντός-εκτός και επί τα αυτά.
Έχετε παρατηρήσει ότι σε σχεδόν όλους τους διαλόγους που είχατε ποτέ με κάποιον ενήλικα για τις επιδόσεις σας στο σχολείο έχει αναφερθεί ότι “είστε εθισμένοι στις οθόνες”; Εμμμμ, δεν θέλουμε να σας το χαλάσουμε αλλά οι υποψίες του έχουν μία βάση, αλλά γιατί; Πρέπει να μάθετε πρώτα τι είναι η “Ντοπαμίνη”. Είναι η “feel-good” ουσία στον εγκέφαλό μας, κρίσιμη για την συγκέντρωση και το κίνητρο, που απελευθερώνεται για να δώσει συναισθήματα ανταμοιβής ή ικανοποίησης. Η έκθεση σε οθόνες αυξάνει την έκκριση της- όσο περισσότερο συμβαίνει αυτό, τόσο περισσότερο “συνηθίζει” ο εγκέφαλος. Μειωμένη ευαισθησία στην ντοπαμίνη επηρεάζει αρνητικά την λειτουργία και την συγκέντρωσή μας. Φυσικά, παίζει ρόλο και το πιο πρακτικό κομμάτι, με τις συνεχείς ειδοποιήσεις να αποσπούν την προσοχή μας.
Μέχρι τώρα έχουμε αναλύσει πια τους παράγοντες, πώς όμως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη προσοχής;
Φυσικά, ένας τρόπος να βελτιώσει ο μαθητής-Μπάτμαν την συγκέντρωσή του κατά την διάρκεια της ημέρας είναι να περιορίσει λίγο τις υπερωρίες του στην μάχη κατά του εγκλήματος και να αρχίσει να κοιμάται περισσότερο ώστε να μην χρειάζεται να φορά μάσκα για να καλύψει τους μαύρους του κύκλους. Ένας άλλος τρόπος είναι η σωματική άσκηση, που βοηθά την ροή αίματος, και συνεπώς οξυγόνου στον εγκέφαλό μας. Ταυτόχρονα, μειώνει το άγχος και την ένταση που (αν δώσατε βάση στις προηγούμενες παραγράφους) επιβαρύνουν το πρόβλημα συγκέντρωσης. Αναλόγως, (όπως λέει και το βιβλίο Βιολογίας) μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή εφοδιάζει το μυαλό με τα απαραίτητα για να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη προσοχής. Επιπλέον, αν δυσκολεύεσαι με το διάβασμα συγκεκριμένα, μπορείτε να αναζητήσετε διάφορες τεχνικές διαβάσματος, και να βρείτε ποια δουλεύει για σας. Ένα παράδειγμα είναι το δημοφιλές “Pomodoro Technique”, που περιλαμβάνει ένα μικρό διάλειμμα ανά κάποια λεπτά μελέτης.
Τώρα που ξέρετε τα ΠΑΝΤΑ για την έλλειψη προσοχής, δεν φανταζόμαστε να ξαναεπιτρέψετε σε περισπασμούς να σας χαλάσουν την συγκέντρωση! Σκεφτείτε θετικά, την πρόοδο που έχετε κάνει για φτάσετε μέχρι εδώ, στο τέλος αυτού του ανέλπιστα μεγάλου άρθρου! Καλό διαβασμα 
