Από τους Σταύρο Πολυχρονιάδη και Αστέριο Τσολακάκη, μαθητές του Α2

Η Αποκριά στη χώρα μας γιορτάζεται με πλήθος εθίμων και εκδηλώσεων που διοργανώνονται σε όλες τις γωνιές της πατρίδας μας. Παρακάτω θα σας παρουσιάσουμε τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα της Αποκριάς που μαγνητίζουν το ενδιαφέρον και προσελκύουν πολλούς επισκέπτες.

ΤΟ ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ

Από τα πιο γνωστά πανελλαδικά έθιμα, που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας, είναι το γαϊτανάκι. Το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της απόκριας.

Δεκατρία άτομα χρειάζονται γι’ αυτόν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου κρέμονται 12 μακριές κορδέλες, διαφορετικού χρώματος η καθεμιά. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο. Οι υπόλοιποι δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν σε ζευγάρια. Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι πλέκουν τις κορδέλες πάνω του δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν στο στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.

ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΤΖΑΡΟΥ (ΞΑΝΘΗ)

Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου. Ο Τζάρος ή Τζάρους, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα τοποθετημένο πάνω σε ένα σωρό από πουρνάρια.

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καιγόταν σε κέντρο αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα για να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους. Η ονομασία «Τζάρος» προήλθε από τον ιδιόρρυθμο ήχο που δημιουργούσε η καύση του θάμνου «τζ,τζ,τζ…». Μετά την ολοκλήρωση του εθίμου, ακολουθεί ένα φαντασμαγορικό θέαμα με πυροτεχνήματα.

 

Ο ΦΑΝΟΣ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ 

Η κοζανίτικη Αποκριά είναι το πιο γνήσιο, λαϊκό και αυθεντικό έθιμο της πόλης. Ένα ζωντανό έθιμο που στηρίζεται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων, αναβιώνοντας μια παράδοση, οι ρίζες της οποίας χάνονται στα βάθη του χρόνου. Γλέντι και ξεφάντωμα με φαγητό, κρασί, χορό, τραγούδι και αθυροστομία χωρίς όρια είναι τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων.

«Οι Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης και οι ντόπιοι τραγουδούν αποκριάτικα τραγούδια (στο τοπικό ιδίωμα), που σατιρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα. Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, κάθε μέρα μια γειτονιά ανάβει τον δικό της «Φανό», ενώ το βράδυ της Κυριακής (της Μεγάλης Αποκριάς) ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σ’ όλες τις γειτονιές και η πόλη ζει ένα ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί.

 ΟΙ ΤΖΑΜΑΛΕΣ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στα Γιάννενα γιορτάζονται οι «Τζαμάλες». Οι Τζαμάλες είναι μεγάλες φωτιές, όπου οι μεταμφιεσμένοι χορεύουν σε διπλές και τριπλές σειρές γύρω τους. Οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού κορυφώνονται στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων, όπου στήνεται και το περίφημο γαϊτανάκι.

ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ

Στον τόπο μας, στον Κορινό Πιερίας, δεν υπάρχει κάποιο ξεχωριστό έθιμο κατά τον εορτασμό της Αποκριάς. Αξιοσημείωτες είναι οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται την ημέρα της Τσικνοπέμπτης.

Η Τσικνοπέμπτη είναι μια γιορτή χαράς και προετοιμασίας  των Χριστιανών Ορθόδοξων για τη Σαρακοστή καθώς το Πάσχα πλησιάζει.

Η λέξη Τσικνοπέμπτη προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα» (μυρωδιά του καμένου ψημένου κρέατος) και «Πέμπτη» που απέχει 11 μέρες από την Καθαρά Δευτέρα.

Εκείνη τη μέρα στον Κορινό όλα τα σχολεία, τα μαγαζιά και τα σπίτια ψήνουνε κρέατα και το γλεντάνε ντυμένοι καρναβάλια. Στο σχολείο μας κάθε χρόνο ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων αναλαμβάνει το ψήσιμο των κρεατικών! Στην αυλή του σχολείου στήνεται μια μεγάλη ψησταριά και όλοι μαζί μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς διασκεδάζουμε ενόψει της Αποκριάς μέσα σ’ ένα κλίμα χαράς, κεφιού και αισιοδοξίας!

ΠΗΓΗ: https://www.tralala.gr/ellhnikh-paradosh-hthh-kai-ethima-ths-apokrias/