Της Νικολέτας Χατζηνικήτα

ΤΑΙΝΙΑ : »1922» TOY NIKOΥ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΥ

Λίγα λόγια για την καταστροφή της Σμύρνης

Η καταστροφή της Σμύρνης ήταν ένα γεγονός που συγκλόνισε και διατάραξε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Πέθαναν άνθρωποι, καταστράφηκαν περιουσίες, ιδιοκτησίες και προκάλεσε σοβαρά προβλήματα και εκτεταμένες ζημιές σε διάφορες κατασκευές. Χάθηκαν οι αναπτυγμένες οικονομικά και πολιτιστικά περιοχές της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης.

Τον Αύγουστο του 1922 ο τουρκικός στρατός άρχισε να φθάνει στη Σμύρνη. Το μέτωπο είχε καταρρεύσει λίγες μέρες νωρίτερα και πολλοί άντρες του ελληνικού στρατού αναζητούσαν καταφύγιο στα παράλια, λαβωμένοι και απογοητευμένοι. Από τους Τούρκους μπήκαν πρώτοι στην πόλη οι Τσέτες, δηλαδή οι άτακτοι μαχητές που ακολουθούσαν το στρατό του Κεμάλ. Αμέσως άρχισαν τις θηριωδίες. Εκτέλεσαν όσους άντρες βρήκαν μπροστά τους και έκαναν πλιάτσικο στα σπίτια και άρπαζαν από τις γυναίκες χρυσαφικά και τιμαλφή. Η φωτιά κατέκαψε όλη την πόλη, εκτός από τη μουσουλμανική και την εβραική συνοικία, και σήμανε το οριστικό τέλος της μακραίωνης παρουσίας του ελληνισμού στη Μικρά Ασία.

 »1922»

Η Ταινία »1922» (Η καταστροφή της Σμύρνης) είναι ελληνική δραματική ταινία, του 1978, σε σκηνοθεσία του Νίκου Κούνδουρου και παραγωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Αναφέρεται στην πυρπόληση και κατστροφή της Σμύρνης της Μικράς Ασίας και την γενοκτονία των Ελλήνων κατοίκων της, στις 14 Σεπτεμβρίου 1922 από τους νεότουρκους του Κεμάλ, με σκοπό την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους.

 Η ταινία αφηγείται τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη μαρτυρική πορεία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, μέσα από την προσωπική τραγωδία τριών προσώπων.

Η γυναίκα ενός εύπορου εμπόρου, η Λουκία, μια δασκάλα, η Αντιγόνη και ο Ηλίας, ένας δεκαεφτάχρονος μαθητής, προσπαθούν να επιβιώσουν ακολουθώντας τη φάλαγγα των αιχμαλώτων στα βάθη της Μικράς Ασίας. Η δασκάλα θα δολοφονηθεί από έναν Τούρκο, η γυναίκα του εμπόρου θα χάσει τα λογικά της και μόνο ο νεαρός θα καταφέρει να σωθεί.

 Η ταινία βασίστηκε σε αυθεντικές μαρτυρίες από το μιθυστόρημα » Το νούμερο 31328» του Ηλία Βενέζη. Απαγορεύτηκε η προβολή της στις κηνιματογραφικές αίθουσες μέχρι το 1982, γιατί είναι μια ταινία που όχι μόνο κατέγραψε την βαρβαρότητα των Νεοτούρκων, αλλά ανέδειξε και την ελλαδική νοοτροπία των Νεοελλήνων να συγκαλύπτουν για λόγους σκοπιμότητας τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικρασίας.

Για λόγους διπλωματικούς και πολιτικούς, η προβολή της ταινίας υπήρξε απαγορευμένη μέχρι το 1982. Επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, απαγορεύτηκε η προβολή της, επειδή το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας διαμαρτυρήθηκε αναφέροντας ότι τέτοιες ταινίες δυναμιτίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο Κούνδουρος, όμως, πήρε αντίγραφο του έργου, το οποίο προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το 1978, λαμβάνοντας 9 βραβεία, μεταξύ των οποίων: καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, φωτογραφίας, Α” Ανδρικού και Α” Γυναικείου ρόλου.

 Η ταινία αυτή έχει αγαπηθεί από πολύ κόσμο και έχει αγγίξει τις καρδιές των περισσότερων. Παρόλα αυτά είναι μια ταινία η οποία έχει φέρει και πολλές αντίθετες και δυσάρεστες απόψεις. Είναι μια ταινία η οποία ξεχωρίζει για τη δράση, τη δομή της και για τη σκηνοθεσία της. Η λέξη που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει αυτή την ταινία είναι η αντικειμενικότητα, οι αδικημένοι ντόπιοι, οι Μικρασιάτες, που βασανίζονται και εκτελούνται για την τουρκική εκδίκηση, ένας αβοήθητος λαός που ζητούσε λύτρωση, τα αδικοχαμένα παιδιά που πεθαίνουν στα χέρια των γυναικών.

Πηγές:

https://www.mixanitouxronou.gr/i-thiriodies-ton-atakton-tourkon-tou-kemal-sti-smirni-viazan-eklevan-ke-ektelousan-amachous-o-emprismos-tis-smirnis-ke-to-drama-chiliadon-prosfigon-afieroma-stin-katastrofi-tis-smirnis-vinteo/

https://www.sophia-ntrekou.gr/2020/06/1922-koundouros.html