Έρευνα από: Κοψιαύτη Φωτεινή, Πέρρου Μελίνα, Σπάθα Σοφία, Φτούλη Φοίβη
Κείμενο: Πέρρου Μελίνα
12 Οκτωβρίου 1944: Εκείνη η μέρα έδωσε την ευκαιρία στον ελληνικό λαό να γιορτάσει όπως ποτέ άλλοτε. Πλήθος κατεβαίνει στους δρόμους κρατώντας και ανεμίζοντας γαλανόλευκες σημαίες, χαρούμενα κορίτσια και αγόρια χορεύουν ξέφρενα στο ρυθμό παραδοσιακών ελληνικών τραγουδιών, οικογένειες επανενώνονται και αγκαλιάζονται σφιχτά, στρατιώτες επιστρέφουν στο σπιτικό τους με χαμόγελό τόσο λαμπερό που φανερώνει πόσο καρτερούσαν την επιστροφή τους. Και πώς δηλαδή να μην επικρατεί τέτοιο εύθυμο κλίμα σε μία χώρα που μόλις είχε τινάξει από πάνω της το μαύρο πέπλο του πολέμου, σε μία χώρα που είχε βγει από την δίνη του λιμού αλλά και των λοιμών. Οι Έλληνες, ο μικρός αυτός λαός σε πληθυσμό αλλά τεράστιος στην ψυχή, κατάφεραν με ιώβεια υπομονή και επιμονή να αντικρίσουν ξανά το μεγαλύτερο αγαθό από όλα, την ελευθερία!
Το κατόρθωμα αυτό επιτεύχθηκε με πολύ κόπο και χάρη σε μία τεράστια επίδειξη ζήλου και θέλησης για ζωή των κατοίκων της Ελλάδας. Η χώρα μας δεν επέλεξε να αποτελέσει έναν από τους καίριους πυρήνες της Αντάντ ούτε ζήτησε να εισχωρήσει στα πολεμικά ευρωπαϊκά πράγματα ή στα παιχνίδια εξουσίας. Κι όμως, η γεωγραφική μας θέση μας καθιστά σταυροδρόμι τριών ηπείρων αλλά και σημαντικό θαλάσσιο πέρασμα ή χερσαία γέφυρα με άλλες χώρες και μας θέτει έτσι σε κίνδυνο με κάθε πολεμικό αλαλαγμό. Συνεπώς, δεν θα μπορούσαμε να μείνουμε αμέτοχοι, όχι γιατί δεν το θέλαμε μα γιατί μας επέβαλαν οι ισχυρότεροι να διαλέξουμε στρατόπεδο. Ή με τους μεν ή με τους δε…
Τα κύρια γεγονότα, λοιπόν, της περιόδου 1940-44 στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν από την παραπάνω επιλογή της. Στις 28 Οκτωβρίου 1940, η Ελλάδα αρνήθηκε το ιταλικό τελεσίγραφο και εισήλθε στον πόλεμο κατά της Ιταλίας, με το έπος του «ΟΧΙ» να σηματοδοτεί την έναρξη του γολγοθά για τον ελληνικό λαό. Τον πρώτο καιρό όμως τα καταφέρναμε, νικούσαμε! Ωστόσο, η νίκη της Ελλάδας στη διάρκεια του χειμώνα 1940-41 ανάγκασε την Ιταλία να ζητήσει βοήθεια από τη Γερμανία, η οποία, τον Απρίλιο του 1941, κατέλαβε τη χώρα, υποχρεώνοντας την ελληνική κυβέρνηση και τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ να εξοριστούν. Η Ελλάδα σημαδεύτηκε από την επίθεση και την τριπλή κατοχή από την Γερμανία,την Ιταλία και την Βουλγαρία στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η κατοχή και η πολιτική του λιμού και των εκτοπίσεων προκάλεσαν τεράστιες ανθρωπιστικές κρίσεις και έφεραν τον ελληνικό λαό σε απελπιστική κατάσταση. Το 1941 όμως άρχισε η μαζική αντίσταση του ελληνικού λαού, με τη δημιουργία οργανώσεων όπως το ΕΑΜ και ο ΕΔΕΣ. Οι αγώνες των αντιστασιακών οργανώσεων και οι θυσίες του ελληνικού λαού έφεραν την ελπίδα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη χώρα. Και κάπως έτσι ξεκινήσαμε να οδεύουμε προς την ελευθερία, προσπαθούσαμε έστω. Το 1944, η αποχώρηση των Γερμανών αποτελεί την αρχή της εθνικής απελευθέρωσης για την Ελλάδα, φέρνοντας επιτέλους τη λήξη της τετραετούς κατοχής. Η απελευθέρωση από τους κατακτητές ενίσχυσε το αίσθημα εθνικής ενότητας και υπήρξε ένα πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της ειρήνης, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η χώρα κατά την επόμενη μεταπολεμική περίοδο. Η Ελλάδα, αν και διχασμένη, άρχισε να ονειρεύεται την ανασυγκρότηση και τη δημοκρατική αναγέννηση βασισμένη σε έναν κοινό στόχο, την διατήρηση της ελευθερίας που μόλις είχαν κερδίσει.
Γιατί όμως κάποιος μάχεται για τα ιδανικά του και την ελευθερία του; Τι έχει να κερδίσει; Γιατί δεν παραδοθήκαμε απλώς στους Ιταλούς για να μην ζήσουμε αυτές τις τραγικές καταστάσεις; Η μάχη για τα ιδανικά και κυρίως για την ελευθερία δεν δίνεται λόγω μιας τρέλας που διακατέχει την ανθρώπινη φύση. Οι Έλληνες δεν αντιστάθηκαν λόγω του ταπεραμέντου τους ή του υψηλού πατριωτισμού τους. Η ανάγκη να δώσουμε σημαντικές μάχες και πιθανώς να στερηθούμε ορισμένα πράγματα για να κερδίσουμε την ελευθερία μας πηγάζει από μία βαθύτερη θέληση που δίχως την επικράτηση καταπιεστικών συνθηκών λ.χ. πόλεμος δύσκολα κάποιος μπορεί να αντιληφθεί. Είναι αυτή η θέληση μας για αυτοδιάθεση, για ισότητα, για δικαιοσύνη που μας οδηγεί ακόμη και στα πιο σκοτεινά χρόνια. Όταν η ελευθερία είναι περιορισμένη ή καταπατημένη, η αντίσταση είναι φυσική, καθώς ο άνθρωπος επιθυμεί να ζήσει σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες του, είτε σε ατομικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο, χωρίς κάποιος άλλος να ορίζει την δική του ζωή. Δεν είναι,συνεπώς, τυχαίο που οι περισσότεροι και οι μεγαλύτεροι αγώνες της ανθρωπότητας έχουν δοθεί με σκοπό την αποκατάσταση της ελευθερίας και την κατάργηση καταπιεστικών καθεστώτων.
Εν κατακλείδι, βλέπουμε πως όταν πρόκειται για τα ιδανικά τους οι άνθρωποι δεν διστάζουν! Μπορεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά την διάρκειά του κατά της ανθρώπινης ζωής να άφησαν ανεξίτηλα τραύματα στους επιζήσαντες, αμέτρητες χαμένες ζωές, άφθονες υλικές καταστροφές, εντούτοις δεν ήταν ικανός να καταρρίψει ένα πράγμα, την ανάγκη των ανθρώπων για ελευθερία.
Η ελευθερία-Ένα διαχρονικό ιδανικό των Ελλήνων.
Βιβλιογραφία:
https://www.ertnews.gr/anadromes/i-apeleytherosi-tis-athinas-12-oktovriou-1944-video/
https://www.tanea.gr/2021/10/12/istoriko-arxeio/12-oktovriou-1944-i-apeleytherosi-tis-athinas-kai-i-arxi-tou-telous-gia-tin-katoxi/
