Απαγόρευση των κινητών στα σχολεία:
Μία ορθή απόφαση ή ένα εμπόδιο στην τεχνολογική εποχή;
Από τις 10 Σεπτεμβρίου 2024 ξεκίνησε και επίσημα η ισχύς της νέας νομοθεσίας περί απαγόρευσης των ηλεκτρονικών συσκευών οποιουδήποτε τύπου, εντός οποιουδήποτε σχολικού χώρου. Η παραπάνω απαγόρευση, γνωστή και ως η απαγόρευση των κινητών στα σχολεία, έγινε το πρώτο θέμα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας μας, καθώς ξεσήκωσε κύμα αντιδράσεων τόσο από μαθητές όσο και από ορισμένους γονείς. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω των ιδιαίτερα τσουχτερών ποινών που επέφερε η παραβίασή της. Είναι όμως η πρώτη φορά που θεσμοθετείται ένας τέτοιος νόμος στην χώρα μας; Ισχύουν πράγματι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης όσον αφορά την ενσωμάτωση στο υγιές ευρωπαϊκό σύστημα εκπαίδευσης μέσω αυτού του νόμου; Είναι τελικά η χρήση των κινητών στο σχολείο επιβλαβής για τους μαθητές;
Ας αρχίσουμε από την έκδοση ή μάλλον την αντικατάσταση του παλαιού από τον νέο νόμο. Όπως πολύ καλά οι περισσότεροι μαθητές αλλά και γονείς γνωρίζουν, δεν υπήρξε κάποια χρονική περίοδος στην οποία η χρήση των κινητών επιτρεπόταν πλήρως εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Αυτό οφείλεται τόσο σε οδηγίες του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α προς τις σχολικές μονάδες όσο και στις επίσημες εγκυκλίους που αφορούσαν στην εύρυθμη λειτουργία των σχολείων, όσον αφορά τη χρήση κινητών τηλεφώνων και ηλεκτρονικών συσκευών από μαθητές εντός του σχολικού χώρου με αρ. πρωτ.132328/Γ2/07-12-2006, 100553/Γ2/04-09-2012 και Φ.25/103373/Δ1/22-06-2018.
Σύμφωνα με τις ανωτέρω νομοθετικές διατάξεις:
Οι μαθητές απαγορεύεται να έχουν κινητά ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές στο σχολείο κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας. Αν φέρουν το κινητό τους, θα πρέπει να το παραδώσουν στη Διεύθυνση πριν την έναρξη των μαθημάτων και να το παραλάβουν κατά την αποχώρησή τους. Αν χρησιμοποιήσουν το κινητό τους κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου, αυτό κατάσχεται και οι γονείς ενημερώνονται προκειμένου να το παραλάβουν. Επιπλέον, αν ο μαθητής βιντεοσκοπήσει ή φωτογραφήσει άλλους μαθητές ή δασκάλους, επιβάλλονται οι ανάλογες κυρώσεις.
Όπως είναι γνωστό κανένα εκ των ανωτέρω δεν πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Έτσι το Υ.ΠΑΙ.Θ.Α αποφάσισε την έκδοση νέας νομοθεσίας αυστηρά επιβαλλόμενης και σαφέστατα τροποποιημένης, προκειμένου να εκμηδενίσει την χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών (κυρίως των κινητών) εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Αυτή εκδόθηκε στο ΦΕΚ, Τεύχος Β” 5130, Αρ. Φύλλου 52924/10.09.2024 και αναφέρει χαρακτηριστικά πως:
Στους σχολικούς χώρους απαγορεύεται η χρήση κινητών ή άλλων συσκευών με επεξεργασία εικόνας και ήχου από τους μαθητές. Η χρήση ιατρικών εφαρμογών επιτρέπεται μόνο με ιατρική γνωμάτευση. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να κρατούν τα κινητά τους απενεργοποιημένα και τα χρησιμοποιούν μόνο στα διαλείμματα ή στο γραφείο τους. Αν κάποιος μαθητής παραβεί την απαγόρευση, τότε του επιβάλλεται αποβολή για μία ημέρα και ενημερώνονται οι γονείς. Σε περιπτώσεις φωτογράφισης ή βιντεοσκόπησης άλλων μαθητών ή δασκάλων, οι ποινές μπορεί να φτάσουν έως και τις πέντε ημέρες αποβολής, ανάλογα την σοβαρότητα του περιστατικού. Αν πρόκειται για παραβίαση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, ενδέχεται να αποφασιστεί η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος για τον μαθητή.
Υπάρχουν πολλοί που παίρνουν θέση κατά του νέου αυτού νόμου αλλά και πολλοί υποστηρικτές του, από πολίτες, πολιτικούς μέχρι και διεθνή ειδησεογραφικά μέσα όπως η αυστριακή εφημερίδα Der Standard που αναδεικνύει την ελληνική πρωτοβουλία για την απαγόρευση κινητών στα σχολεία. Είναι αλήθεια ότι ο νόμος αυτός είναι αναγκαίος και έπρεπε να υπάρχει και να εφαρμόζεται στην παρούσα μορφή του εδώ και χρόνια. Αυτό διότι είναι πασίγνωστο πως η αυθαίρετη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών εντός των σχολικών αιθουσών την ώρα του μαθήματος μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά ζημιογόνες καταστάσεις τόσο στο εκπαιδευτικό σκέλος του μαθήματος, όσο και στην ανάπτυξη διαφόρων μορφών διάσπασης προσοχής των παιδιών και των εφήβων.
Τρανό παράδειγμα της κατάστασης την οποία μπορεί να επιφέρει η συνεχής χρήση, έστω και για εκπαιδευτικούς λόγους, της τεχνολογίας εντός των τάξεων αποτελεί η Φινλανδία. Στη Φινλανδία, τα σχολεία είχαν πειραματιστεί με τη χρήση tablets στην εκπαιδευτική διαδικασία, με στόχο την ενίσχυση της διαδραστικότητας και της προσβασιμότητας στη μάθηση. Ωστόσο, αρκετά σχολεία παρατήρησαν ότι οι μαθητές παρουσίαζαν δυσκολίες στη συγκέντρωση και την προσοχή, καθώς και προβλήματα με την εξάρτηση από την τεχνολογία.
Ως αποτέλεσμα, κάποια σχολεία αποφάσισαν να επιστρέψουν σε παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας, όπως η χρήση χαρτιού και βιβλίων. Αυτή η στροφή αποσκοπούσε στην επαναφορά της εστίασης στη διαδικασία της μάθησης, στη μείωση των διασπάσεων και στην καλύτερη κατανόηση του υλικού. Ουσιαστικά, η φινλανδική εκπαίδευση τείνει να προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών, αναζητώντας την καλύτερη ισορροπία μεταξύ παραδοσιακών και σύγχρονων μεθόδων.
Παρ ’όλα αυτά, θεωρώ πως η χρήση των κινητών τηλεφώνων και των ηλεκτρονικών συσκευών πρέπει να επιτρέπεται στους σχολικούς χώρους. Ακόμα και κατά την μαθησιακή διαδικασία, η προσαρμογή της τεχνολογίας σε μέρος του μαθήματος μόνο καλό μπορεί να κάνει σε μία χώρα που οι περισσότεροι άνθρωποι, τόσο νεότερης όσο και μεγαλύτερης ηλικίας, στερούνται βασικών τεχνολογικών γνώσεων.
Θα πρέπει να κοιτάμε το παράδειγμα της Φινλανδίας ως παράδειγμα προς αποφυγήν μεν, αλλά χωρίς να μας απωθεί από την προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις που μας περιμένουν. Ούτως ή άλλως, ο νέος αυτός νόμος τείνει να αγνοείται από χιλιάδες μαθητές, ήδη από τον πρώτο μήνα εφαρμογής του. Αναλυτικότερα, οι αποβολές τον πρώτο ένα με ενάμιση μήνα ξεπέρασαν τις έξι χιλιάδες. Η πολιτεία πρέπει να κατανοήσει την υποχρέωσή της να συνεργαστεί με τους μαθητές, με τους μελλοντικούς πολίτες στην εποχή της τεχνολογίας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τους επιβάλλει την απαγόρευση ενός μέσου με το οποίο πρέπει να μάθουν να ζουν και να λειτουργούν στην νέα ψηφιακή κοινωνία.
Ας πάρουμε για παράδειγμα αυτά που δεν ακούσαμε ποτέ κατά την επιβολή του νόμου. Το σύστημα BYOD (Bring Your Own Device) επιτρέπει στους μαθητές να φέρνουν τις δικές τους συσκευές, όπως laptops και κινητά τηλέφωνα, για εκπαιδευτικούς λόγους. Αυτό εφαρμόζεται σε πολλές χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Φινλανδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ. Παράλληλα, πολλές χώρες παρέχουν ηλεκτρονικές συσκευές στους μαθητές τους μέσω προγραμμάτων, όπως laptops και tablets. Ενδεικτικά, στη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Αυστραλία, τη Νότια Κορέα και τις ΗΠΑ, τα σχολεία παρέχουν τέτοιες συσκευές για τη διευκόλυνση της μάθησης, προωθώντας τη διαδραστική και ψηφιακή εκπαίδευση.
Συνολικά, αντιλαμβανόμαστε πως η χρήση της τεχνολογίας είναι ευρέως διαδεδομένη σε γυμνάσια και λύκεια ανά τον κόσμο. Φυσική εξαίρεση αποτελούν τα δημοτικά σχολεία όπου οι μαθητές πρέπει αναμφίβολά να είναι ελάχιστα εξαρτώμενοι από την τεχνολογία, εκτός αν αυτή εφαρμόζεται σε εκπαιδευτικές διαδικασίες που περιλαμβάνουν ηλεκτρονικές συσκευές, όπως το μάθημα της πληροφορικής.
Μέσω της χρήσης τεχνολογικών μέσων στην εκπαιδευτική διαδικασία, οι μαθητές εξοικειώνονται με την λειτουργία της σύγχρονης, ψηφιακής, πλέον, κοινωνίας και μαθαίνουν να διαχειρίζονται με ασφάλεια τις συσκευές τους. Δεν πρέπει να παραλείψουμε, πως η χρήση των κινητών στους χώρους του σχολείου, ακόμα και στα διαλλείματα μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να μάθουν να θέτουν τα όρια στον εαυτό τους, μεταξύ της χρήσης τεχνολογικών μέσων και της αναγκαίας κοινωνικοποίησής τους. Έτσι, προετοιμάζονται ουσιαστικά και για το μελλοντικό τους εργασιακό περιβάλλον όπου θα πρέπει να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ παράλληλα και να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τους μελλοντικούς συναδέλφους τους.
Εν κατακλείδι, πρέπει να εφαρμόζεται μέρος του νέου (τροποποιημένου) νόμου όσον αφορά την χρήση κινητών τηλεφώνων στα σχολεία, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων, καθώς και η προστασία των προσωπικών δεδομένων των μαθητών. Από εκεί και ύστερα, δεν υπάρχει λόγος που να κρατάει τα κινητά έξω από τα σχολεία και την μαθησιακή διαδικασία. Το εκάστοτε κράτος πρέπει να αντιληφθεί την εποχή στην οποία βρισκόμαστε αναπτύσσοντας και τροποποιώντας κατάλληλα τα εκάστοτε νομοθετικά πλαίσια. Έτσι βοηθάει τους μαθητές να αναπτύσσουν και να βελτιώνουν συνεχώς τις τεχνολογικές τους γνώσεις και ικανότητες. Τέλος, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εμποδίζεται η έκφραση της άποψης των μαθητών απέναντι στους νόμους, όπως έγινε στην Κύπρο, με την σχεδόν άμεση παρεμπόδιση της διαδήλωσης κατά του αντίστοιχου νόμου περί απαγόρευσης των κινητών τηλεφώνων από το Υπουργείο Παιδείας. Η λύση δεν είναι ο εξαναγκασμός για αποκοπή από τις ηλεκτρονικές συσκευές, αλλά η ομαλή προσαρμογή σε αυτές με τη συνεργασία μαθητών, γονέων και σχολικών μονάδων.
Πηγές πληροφοριών:
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Esos.gr
Enikos.gr
Politik.gr
Naftemporiki.gr
Derstandard.at
Euronews (gr.euronews.com)
Linewize Australia (linewise.io)
Oide Technology in Education (oidetechnologyineducation.ie)
FMX (gofmx.com)
The Science and Information Organization (Thesai.org)
World Bank Blogs (blogs.worldbank.org)
Σπύρος Αντύπας Γ3’
ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΕ.Λ. ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ
