Ελένη Τσαγκά, μια Πειραιώτισσα δημοσιογράφος
Η Ελένη Τσαγκά γεννήθηκε στον Πειραιά, όπου ζει μέχρι σήμερα.
Είναι γνωστή δημοσιογράφος και παρουσιάστρια δελτίων ειδήσεων. Έχει εργαστεί σε πολλούς τηλεοπτικούς σταθμούς (ANT-1, EΡΤ, MEGA και STAR), στο ραδιόφωνο (ROCK FM, TOP FM, KANAΛΙ 1-ΠΕΙΡΑΙΑΣ, ΕΛΛΑΔΑ FM, και ΑΘΗΝΑ 9.84) καθώς και σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχει γράψει τρία μυθιστορήματα: «ΟΤΑΝ ΠΟΝΑΕΙ ΤΟ ΔΟΝΤΑΚΙ», «ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΣΚΑΝΤΖΟΧΟΙΡΟΥ» ΚΑΙ «ΑΝΑΜΝΗΣΙΑ». Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Είχαμε την μοναδική ευκαιρία να συνομιλήσουμε με την καταξιωμένη και έμπειρη δημοσιογράφο, την κ. Ελένη Τσαγκά, λίγο πριν το Πάσχα στο πλαίσιο της σύνταξης και δημιουργίας του σχολικού ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Δίνοντας οδηγίες, συμβουλές και αναφέροντας δικές της προσωπικές εμπειρίες από το εργασιακό της περιβάλλον, μας βοήθησε να καταλάβουμε την αξία της δημοσιογραφίας και την ανθεκτικότητά της στον χρόνο, αφού τα γεγονότα «τρέχουν» και εμείς πρέπει να τα προλάβουμε…
Καθεμιά/ καθένας από μας αποκόμισε κάτι διαφορετικό και με χαρά θα θέλαμε να το μοιραστούμε μαζί σας…
«Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία και ένα ενδιαφέρον γεγονός για εμένα, γιατί μέσα σε εκπαιδευτικά πλαίσια μας μίλησε με άνεση για τον χώρο της δημοσιογραφίας χωρίς να αποκρύψει πληροφορίες. Προσωπικά, σ΄εμένα που με αφορά ιδιαίτερα αυτό το κομμάτι, έδωσε πολύτιμες συμβουλές για την επαγγελματική κατάρτιση στη δημοσιογραφία. Υπήρχε ομαλή ροή της συζήτησης και η κ. Τσαγκά, από τον τρόπο που μας μιλούσε, φαινόταν ότι είναι γνώστης του αντικειμένου της.»
Αγγελική Σιβίλια
«Νιώθω πολύ τυχερή που ήρθα σε επαφή και άκουσα έναν άνθρωπο που είναι μέσα στις συνεχείς εξελίξεις της δύσκολης καθημερινότητας. Μας μίλησε με ζεστασιά και ενθουσιασμό για το επάγγελμά της και δεν μας έκρυψε τυχόν δυσκολίες που αντιμετωπίζει στον χώρο, ήταν απόλυτα ειλικρινής. Προσέγγισε και μια άλλη πλευρά της δημοσιογραφίας, το κομμάτι της ψυχολογίας σε αυτό το επάγγελμα, κάτι το οποίο με ενθουσίασε και μου έδωσε έμπνευση σε αυτό με το οποίο θέλω να ασχοληθώ και εγώ στο μέλλον. Χαρήκαμε πολύ»
Θεοδώρα Χατζηνικολάου
«Είμαι ευγνώμων που μπόρεσα να συνομιλήσω με έναν τόσο αξιόλογο άνθρωπο που με τη ζωντάνια και την όρεξη της για συζήτηση κατάφερε να μας εξηγήσει πώς πραγματικά λειτουργεί ο χώρος της δημοσιογραφίας και το πόσο διαφορετικός είναι από αυτό που βλέπουμε και ακούμε στις τηλεοράσεις και το ραδιόφωνο. Επίσης, μου έκανε εντύπωση ο τρόπος που μιλούσε ακόμα και για τις δυσκολίες που συνάντησε κατά τη διάρκεια της καριέρας της, καθώς ακόμα και γι’ αυτές μιλούσε με αγάπη και τις περιέγραφε ως αναμνήσεις που την ωφέλησαν στην εξέλιξή της. Ήταν μία μοναδική εμπειρία»
Ιωάννα Χασανάκου
«Για εμένα ήταν μια μοναδική εμπειρία. Ποτέ δεν είχα ασχοληθεί σε βάθος με την δημοσιογραφία, παρόλο που πάντα μου φαινόταν ένας ενδιαφέρων τομέας. Μετά τη συζήτηση που είχαμε, όμως, με την κυρία Ελένη και τον τρόπο που μας περιέγραψε το επάγγελμά της, κατάλαβα το πάθος και την αγάπη που τρέφει γι΄ αυτό. Μάλιστα, με ένα μειλίχιο ύφος μας συμβούλεψε για το μέλλον σαν να είμαστε παιδιά της και μας μετέδωσε τον ενθουσιασμό της για τη δουλειά αλλά και για τη ζωή και το μέλλον μας γενικότερα. Ελπίζω να συναντήσω και άλλους τόσο αξιόλογους ανθρώπους στη ζωή μου».
Σουβαλιώτη Ανδριάνα
Καταγράψαμε τα βασικά σημεία της συνέντευξης:
Το μικρόβιο της δημοσιογραφίας…
Αγγελική: Με ενδιαφέρει πολύ η δημοσιογραφία και χαίρομαι πολύ που σας γνωρίζω. Θέλω στο μέλλον να ασχοληθώ με αυτή επαγγελματικά. Ήθελα, λοιπόν, να σας ρωτήσω πώς πήρατε την απόφαση να ασχοληθείτε με αυτό το αντικείμενο, δηλαδή είχατε από μικρή ηλικία, ας πούμε, το μικρόβιο της δημοσιογραφίας;
κ. Τσαγκά: Από μικρή, από πολύ μικρή έβγαζα και εφημερίδα, ήμουνα Τρίτη δημοτικού, τότε χειρόγραφη εφημερίδα εννοείται ούτε καν καρμπόν δεν ξέρω τα ξέρουν τα παιδιά κυρία Λουράντου τα καρμπόν;
κ. Λουράντου: … από τα απουσιολόγια
κ. Τσαγκά: Α τα έχετε ακόμα εντάξει (γελάνε). Λοιπόν χωρίς καρμπόν έβγαζα τρία αντίτυπα το καλοκαίρι και τα πουλούσα στη μαμά μου, στη γιαγιά μου και στη θεία μου και έπαιρνα παγωτά, δηλαδή είχα στήσει επιχείρηση (γελάει). Μου άρεσε πάρα πολύ…, μετά όταν μεγάλωσα λίγο ήτανε τάση της οικογένειας, επιθυμία της οικογένειας, και ξέρεις αυτό γίνεται και υπόγεια χωρίς να το καταλαβαίνεις, να πάω στην Οδοντιατρική και πήγα, όπως ο αδελφός μου, αλλά δεν μου άρεσε. Σταμάτησα και πήγα στη σχολή δημοσιογραφίας και μάλιστα τότε, γιατί είμαι μεγάλη, δεν υπήρχε δημόσια σχολή δημοσιογραφίας, δεν υπήρχε Πανεπιστήμιο, υπήρχαν μόνο ιδιωτικές σχολές, οπότε πήγα σε ιδιωτική σχολή. Τότε ήταν δύο οι σχολές, ήταν ο Όμηρος και το Εργαστήρι επαγγελματικής δημοσιογραφίας νομίζω. Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι στην ηλικία μου ήτανε από το Εργαστήρι και οι περισσότεροι πολιτικοί αυτή τη στιγμή στην Βουλή τελείωσαν το Εργαστήρι και μετά πήγαν στα Πανεπιστήμια και πήραν ένα πτυχίο κανονικό δημόσιο.
Αγγελική: Ναι, κατάλαβα…
κ. Τσαγκά: Αλλά μου άρεσε από μικρή και αυτό ήθελα, αυτό έκανα. Και δεν θα μπορούσα νομίζω να κάνω τίποτα άλλο.
Αγγελική: Κατάλαβα, τι πιστεύετε ότι σας τράβηξε περισσότερο σε αυτό το επάγγελμα, από πού είχατε αυτό το πάθος;
κ. Τσαγκά: Ε, διάβαζα εφημερίδες από μικρή, πολύ. Τότε είχαμε εφημερίδες, δεν είναι όπως εσείς, τότε μόνο με εφημερίδες και τηλεόραση ενημερωνόμαστε. Μου άρεσε πάρα πολύ να διαβάζω εφημερίδες, μου άρεσε πάρα πολύ να διαβάζω τα νέα, τις ειδήσεις. Έπαιρνε, δηλαδή, ο μπαμπάς μου θυμάμαι κάθε μεσημέρι, όταν γύριζε από τη δουλειά του εφημερίδα και την έπαιρνα εγώ και την ξεφύλλιζα, την ξεσκόνιζα τελείως, τα πάντα διάβαζα, τα πάντα. Μου άρεσε, μου άρεσε το ότι δεν υπάρχει στασιμότητα σε αυτή τη δουλεία, δηλαδή κάθε μέρα, έχεις να κερδίσεις από κάτι, ως γνώση, ως πληροφόρηση, ως εμπειρία. Κάθε μέρα είναι και κάτι καινούριο. Βέβαια, έχει πάρα πολλές δυσκολίες, εσύ Αγγελική να ξέρεις, έχει πάρα πολλές δυσκολίες αυτός ο χώρος, εγώ κάποιες δυσκολίες τις ξεπέρασα μετά από 20 χρόνια (γελάει) και χαλάρωσα. Είναι δύσκολος χώρος, αλλά είναι καλός, δηλαδή αν ρωτήσεις, όποιο δημοσιογράφο ρωτήσεις που δουλεύει πάνω από 5 χρόνια, θα σου πει ότι δεν θέλει να αλλάξει δουλειά, είναι πάρα πολύ λίγοι οι δημοσιογράφοι που έχουν ξεκινήσει, που έχουν βρει δουλεία, που δουλεύουν κάπου και θέλουν να κάνουν κάτι άλλο, πάρα πολύ λίγοι, ελάχιστοι.
Το ξεκίνημα…
Αγγελική: Ναι, απ΄ ότι κατάλαβα το ξεκίνημά σας ήταν μέσω μιας ιδιωτικής σχολής, τότε, γιατί δεν υπήρχε μία επίσημη σχολή επίσημο χαρτί, θυμάστε πώς ξεκινήσατε, πώς ήσασταν στην αρχή;
κ. Τσαγκά: Βέβαια, ήμουν γεμάτη όνειρα, γεμάτη όρεξη όπως θα είσαι και εσύ και όλα τα παιδιά, όταν ξεκινήσετε ό,τι επάγγελμα και να κάνετε. Δούλευα συνέχεια, θυμάμαι δούλευα, τότε ήταν και πάρα πολύ εύκολα τα πράγματα, τώρα Αγγελική είναι δύσκολα τα πράγματα, τότε ήταν η άνθηση της ιδιωτικής τηλεόρασης, ή μάλλον η γέννηση της ιδιωτικής τηλεόρασης και των ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών. Οι καθηγήτριές σας θα θυμούνται τον 9,84, ξεκίνησε η ιδιωτική ραδιοφωνία με τον 9,84 και έγινε χαμός, μετά με το κανάλι 1 του Πειραιά έγινε χαμός, μετά ξεκίνησε πρώτα ο ANT1 ή το MEGA δεν θυμάμαι ένα χρόνο διαφορά ήτανε, το MEGA, ο ANT1 η ιδιωτική τηλεόραση. Μέχρι τότε εμείς είχαμε μόνο την ΕΡΤ1 και την ΕΡΤ2. Υπήρχαν δουλείες πολλές τότε και δούλευα εγώ θυμάμαι στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο και σε εφημερίδα, δηλαδή ξεκινούσα στις 6 το πρωί, τώρα μιλάμε για 19 χρονών, όχι 30 και τελείωνα στις 12 το βράδυ με το βραδινό δελτίο ειδήσεων, γιατί έλεγα από μικρή δελτία ειδήσεων.
Ήταν ωραία, ήταν δύσκολα, ήταν ζόρικα, έχεις να αντιμετωπίσεις, πολλούς, δύσκολους χαρακτήρες. Η δημοσιογραφία είναι εξουσία και ο κάθε δημοσιογράφος αισθάνεται, λάθος κατά τη γνώμη μου, ότι έχει στα χέρια του εξουσία και πόσο δε μάλλον οι προϊστάμενοι των δημοσιογράφων πόση εξουσία θεωρούν ότι έχουν στα χέρια τους. Μιλάμε για ανθρώπους, δηλαδή, προϊστάμενους, αρχισυντάκτες, διευθυντές, ανθρώπους που ήτανε της πιάτσας, δεν ήτανε του πανεπιστημίου, σκληροί άνθρωποι, πολύ σκληροί. Ήταν δύσκολα, αλλά δεν το άλλαξα το επάγγελμα αυτό. Το άλλαξα τώρα λόγω συγκυριών και που σταμάτησα την τηλεόραση. Ήταν μισό από επιλογή και μισό λόγω συνθηκών.
Αγγελική: Απ΄ ότι καταλαβαίνω 19 χρονών τηλεόραση, ραδιόφωνο και με αυτές τις συνθήκες ήτανε πολύ πρωτόγνωρο, πολύ δύσκολο για ένα άτομο που ξεκινάει.
κ. Τσαγκά: Ήταν πανδύσκολο, ήταν δύσκολο και να σκεφτείς ότι, να σκεφτείτε όλοι, ότι θυμάμαι όταν έπιασα δουλειά τέλος πάντων, άλλαξα μερικά κανάλια γιατί τότε βρίσκαμε δουλειές, πηγαίναμε όπου θέλαμε, κάναμε ό,τι θέλαμε και με πολλά λεφτά, τότε ήταν και πολλά τα λεφτά. Έφυγα από το MEGA πήγα στον ANT1, πήγα στον Παπαδάκη τότε, ακόμα υπάρχει ο Παπαδάκης, λοιπόν μετά από 1-2 βδομάδες είδε ότι κινούμαι πολύ και κάνω ρεπορτάζ, αν και ήμουνα μικρό κορίτσι και σε ένα περιβάλλον κλειστό στην οικογένεια και αυστηρό, μου είπε να πάμε σε αποστολή στην Πάτρα. Τότε είχε γίνει ένας μεγάλος σεισμός στην Πάτρα, έπρεπε να πάμε αποστολή, να μείνουμε 3 ημέρες, να πάμε να κάνουμε ρεπορτάζ. Και θυμάμαι πήρε η αρχισυντάκτρια και μου λέει «ο Παπαδάκης θέλει να σε πάρει μαζί του στην Πάτρα». Πω πω, εγώ χαρά, μεγάλη ιστορία και πάω μέσα στον μπαμπά μου, έχει πεθάνει ο συγχωρεμένος, και του λέω «μπαμπά θα φύγω θα πάω στην Πάτρα», μου λέει «που θα πας»; Λέω «στην Πάτρα», μου λέει «δεν θα πας στην Πάτρα, γιατί δεν μπορείς να πας στην Πάτρα, γιατί είσαι μικρούλα ακόμη», και μετά παίρνω την αρχισυντάκτρια της λέω «δεν με αφήνει ο μπαμπάς μου να έρθω στην Πάτρα», (γελάει) και δούλευα, πληρωνόμουνα, όχι αστεία, και πήρε ο Παπαδάκης τον μπαμπά μου, πήρε άδεια από τον μπαμπά μου, αφού μιλήσανε, μιλήσανε, μιλήσανε και τελικά με άφησε ο μπαμπάς μου να πάω με τον Παπαδάκη, φαντάσου τώρα ιστορίες τρελές…
Αγγελική: Ναι, κατάλαβα…
Τo ρεπορτάζ…., Τa fake news…
κ. Τσαγκά: Επίσης, να σου πω Αγγελική κάτι που θυμήθηκα τώρα, σε μία εξέγερση στις φυλακές Κορυδαλλού, τότε ήμουν στο ΤΟΠ FM του Λαμπράκη, και με παίρνουν τηλέφωνο από τον ΤΟΠ FΜ ότι έχει εξέγερση. Aφού είσαι κοντά, μένεις κοντά, μέναμε Πειραιά, να πας εσύ, ήτανε 12 η ώρα τη νύχτα, 11-12 χειμώνας και μου λέει ο μπαμπάς μου θα σε πάω εγώ (γελάει) και με πάει και καθότανε δίπλα μου, βέβαια, γιατί είχε αναρχικούς απ’ έξω, είχε φωτιές, είχε φασαρίες, είχε ΜΑΤ, είχε συγκρούσεις και ήμουνα εγώ με τον μπαμπά μου, έκανα ρεπορτάζ, δίπλα με τον μπαμπά μου, ήμουνα πολύ μικρή.
Αγγελική: Ναι κι όμως αυτό είναι και μία εμπειρία παρ’ όλ’ αυτά.
κ. Τσαγκά: Ναι, για εκείνον (γελάει), πέρασε ωραία μου είπε (γελάει)
Αγγελική: … ενδιαφέρον, συμβαίνουν συχνά εξεγέρσεις;
κ. Τσαγκά: Εξαρτάται από το ρεπορτάζ που κάνεις. Αν κάνεις αστυνομικό ή δικαστικό ρεπορτάζ, βέβαια, οι φυλακές είναι δικαστικό. Εξαρτάται και από το μέσο που δουλεύεις πώς τα έχει διαχωρίσει. Να ξέρετε ότι το κάθε ρεπορτάζ έχει τον δημοσιογράφο του, δηλαδή, ας πούμε το υπουργείο ναυτιλίας το καλύπτει ο ναυτιλιακός συντάκτης, το υπουργείο δικαιοσύνης το καλύπτει ο δικαστικός συντάκτης, το αστυνομικό ο αστυνομικός συντάκτης, το ελεύθερο είναι το ρεπορτάζ που περιλαμβάνει όλα τα θέματα, μπορεί να πάει παντού δηλαδή, να κάνει τα πάντα, από την λαϊκή μέχρι το ναυτιλιακό μέχρι τα πάντα, χωρίζονται αυτά, ο κάθε δημοσιογράφος, λοιπόν, έχει τον δικό του τομέα που είναι υπεύθυνος να ενημερώσει.
Από εκεί, πάμε στα fake news, ο κάθε δημοσιογράφος, λοιπόν είναι υπεύθυνος να ενημερώσει εγκαίρως και με τεκμηρίωση για το θέμα του. Ο δημοσιογράφος πώς ενημερώνεται; Ενημερώνεται από τον αρμόδιο φορέα, από το αρμόδιο υπουργείο, από πού μπορεί να ενημερωθεί; Ο αστυνομικός συντάκτης ενημερώνεται από την ΓΑΔΑ, ο δικαστικός συντάκτης από το υπουργείο δικαιοσύνης για τα επίσημα, από τα δικαστήρια για τα ανεπίσημα, όπως και στο αστυνομικό ρεπορτάζ. Το ότι υπάρχει ένας φορέας που σε ενημερώνει δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να το ψάξεις εσύ και να βρεις το δικό σου θέμα. Τώρα το θέμα της τεκμηρίωσης είναι θέμα του κάθε δημοσιογράφου, ο κάθε δημοσιογράφος θα πρέπει να ξέρει. Δηλαδή μπορώ να πάω εγώ και να πω σε έναν δημοσιογράφο ότι η Κατερίνα σκότωσε τον Γιώργο, ο δημοσιογράφος πρέπει να με πιστέψει; Δεν πρέπει να με πιστέψει, πρέπει να δει πού έγινε αυτό, πότε έγινε αυτό, να πάει στο σημείο, σας λέω τώρα ένα παράδειγμα έτσι χαρακτηριστικό έντονο, για να το καταλάβετε, πρέπει να πάει στο σημείο, να πάρει μαρτυρίες, να δει ό,τι έγινε, να το διασταυρώσει από την αστυνομία το θέμα, και πες ότι δεν το έχει μάθει η αστυνομία. Κατ΄αρχάς, πρέπει να την πάρει τηλέφωνο, πρέπει να το διασταυρώσεις το θέμα σου να το έχεις, δηλαδή, όταν πας στον αρχισυντάκτη σου και του πεις ένα θέμα πρέπει να του έχεις το θέμα, δεν μπορεί να είναι fake news. Ο αρχισυντάκτης σου, εφόσον σε έχει προσλάβει, για να καλύπτεις ένα συγκεκριμένο τομέα ή και να μην καλύπτεις μπορεί να κάνεις ελεύθερο, είναι σίγουρος ότι αυτό που του λες είναι γεγονός. Γι’ αυτό σε μεγάλα κανάλια ας πούμε, σε παλιά κανάλια, σε παραδοσιακά και σε μέσα επίσης, ποτέ δεν κλέβουν ειδήσεις. Μπορεί να δούνε μία είδηση από άλλους, αλλά θα πρέπει αυτήν την είδηση να την διασταυρώσει ο καθένας με τον δικό του αρμόδιο συντάκτη, δεν μπορεί κανένας να βγει, τουλάχιστον στα αξιόπιστα μέσα και να πει μία είδηση που την είδε αλλού, και όχι μόνο με μία μαρτυρία, πρέπει η είδηση να είναι τεκμηριωμένη και διασταυρωμένη και με δικό σου ρεπορτάζ.
Αγγελική: Από ό,τι καταλαβαίνω το να έχεις μια πληροφορία η οποία να είναι διασταυρωμένη και να την πεις στον αρχισυντάκτη έχει ένα ρίσκο για το κατά πόσο είναι έγκυρη.
κ. Τσαγκά: Δεν έχει ρίσκο, εφόσον το έχεις διασταυρώσει, κοίταξε να δεις, ρίσκο τι εννοείς να είναι ψέματα; Μπορεί να είναι ψέματα, σαφώς, αλλά εσύ, ως δημοσιογράφος είσαι εξασφαλισμένος, ότι έχεις πάρει τρεις μαρτυρίες, εσύ το έχεις, εφόσον το έχεις θα το πεις και δεν θα πεις ότι το λες εσύ, θα πεις ότι στο λένε οι μαρτυρίες σου. Στο λένε στο ρεπορτάζ σου, στο είπαν τρεις άνθρωποι, έχεις χαρτιά, έχεις μία απόφαση δικαστηρίου, έχεις κάτι μπροστά σου και ποτέ δεν παίρνεις κάτι πάνω σου, εκτός αν γράφεις άρθρο- άποψη. Το ρεπορτάζ λέει, σύμφωνα με το υπουργείο, σύμφωνα με τον τάδε, σύμφωνα με τη σύζυγό του, σύμφωνα με τον γείτονα, έτσι βγαίνει το ρεπορτάζ, δεν παίρνεις κάτι επάνω σου, δεν το λες εσύ, γιατί εσύ δεν ήσουν εκεί εκείνη τη στιγμή που έγινε αυτό, οπότε είσαι εξασφαλισμένος, αρκεί να τα έχεις αυτά τα θέματα, να είναι δικά σου, να τα κατέχεις. Σε κάλυψα;
Αγγελική: Ναι πάρα πολύ και ευχαριστούμε πάρα πολύ, ευχαριστώ κι εγώ προσωπικά, γιατί νομίζω ότι τώρα μου δίνετε ένα επιπλέον κίνητρο να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία, μου επιβεβαιώσατε την απόφασή μου.
κ. Τσαγκά: Εγώ νόμιζα ότι προσπάθησα να σε αποθαρρύνω, (γελάει), είναι δύσκολη απόφαση, πάντως να ξέρεις. Αλλά, αν το αγαπάς, ό,τι και να κάνεις, αν το αγαπάς θα πας μπροστά. Πρέπει να αγαπάμε αυτό που κάνουμε, πρέπει να το θέλουμε, πρέπει να μας γεμίζει, αν δεν μας γεμίζει κάτι δεν θα αποδώσουμε, ό,τι και να είναι αυτό. Δεν έχει σημασία τι θα επιλέξει ο καθένας να κάνει, πρέπει να το αγαπάει, γιατί είναι η ζωή του, το επάγγελμά του. Οι καθηγήτριές σας, ας πούμε, ασχολούνται με εσάς, προσπαθούν, θέλουν, άκουσα την καθηγήτριά σας στο τηλέφωνο γεμάτη ενθουσιασμό γι’ αυτό που κάνει, το αγαπάει αυτό που κάνει γι’ αυτό αποδίδει. Πρέπει όλοι, λοιπόν, αυτό που θα διαλέξετε να το αγαπάτε, μην κάνετε κάτι που θα σας τύχει στο δρόμο, για να μην κάνετε κάτι άλλο, να διαλέξετε κάτι που να ταιριάζει στην προσωπικότητα σας και σε αυτά που θέλετε!
Αγγελική: Ναι, έχετε απόλυτο δίκιο, ευχαριστώ πάρα πολύ, χάρηκα πάρα πολύ!
Ιωάννα: Πώς ξεκινάει ακριβώς ένα ρεπορτάζ;
κ. Τσαγκά: Στην τηλεόραση, στις ειδήσεις υπάρχει γραφείο ρεπορτάζ με ειδικούς δημοσιογράφους, 3-5 αάτομα που δέχονται τις ειδήσεις, είναι η ψυχή των ειδήσεων. Αυτό το γραφείο δίνει την είδηση στους αρχισυντάκτες, αυτοί την αξιολογούν, την αξιοποιούν και λένε θα κάνεις ή δε θα κάνεις ρεπορτάζ. Από το βράδυ ξέρουν ότι υπάρχει, για παράδειγμα, συνέντευξη τύπου και αποφασίζουν αν θα στείλουν κάμερα ή όχι στο στο συμβάν και τι θα ρωτήσει ο δημοσιογράφος σε αυτή. Γράφεται στο θεματολόγιο της συνέντευξης η ερώτηση του καναλιού και αναμένεται η απάντηση.
Υπάρχουν και τα θέματα ψυγείου, θέματα που μπορούν να γίνουν οποιαδήποτε στιγμή, όταν δεν έχεις υλικό για την επόμενη μέρα, π.χ. το κόστος πασχαλινού τραπεζιού, του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, η έξοδος Πάσχα- τα διόδια. Τον Δεκαπενταύγουστο, επίσης, που όλοι είναι διακοπές (υπουργοί, Πρωθυπουργός) και δεν υπάρχουν ειδήσεις, υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα κάθε χρόνο, ρεπορτάζ στην Τήνο, Μύκονο.
Ο δημοσιογράφος, λοιπόν, πάει, καλύπτει το θέμα του, π.χ. μια πορεία που γνωρίζει από την προηγούμενη ότι θα γίνει, μαζί με το συνεργείο του, τον οπερατέρ, τον ηχολήπτη. Τώρα πια δεν υπάρχουν ηχολήπτες, μόνο οπερατέρ. Στο μέλλον θα πηγαίνει μόνο ο δημοσιογράφος με το κινητό του τηλέφωνο.
Έρχεται τέλος το θέμα στο σταθμό, γράφεται στα μηχανήματα, το μοντάρουν, το βλέπουν οι αρχισυντάκτες, το ελέγχουν, το τσεκάρουν, ο δημοσιογράφος το σπικάρει κι όταν είναι έτοιμο, βγαίνει ένας κωδικός με τη σειρά του δελτίου ανάλογα με την εκτίμηση του Διευθυντή ειδήσεων. Στο μοντάζ υπάρχουν οι παραγωγοί των θεμάτων, δουλεύουν με το δημοσιογράφο, φροντίζουν τους χρόνους που είναι πολύ σημαντικοί στην ΤV. Είναι μια αλυσίδα, εξαρτάται ο ένας από τον άλλο, όλοι πρέπει να συνεργάζονται. Κι επειδή δεν είναι όλοι και τα καλύτερα παιδιά, εκεί είναι το δύσκολο.
Ιωάννα: Είναι δηλαδή ψυχοφθόρο όλο αυτό;
κ. Τσαγκά: Ε βέβαια, όπως σε όλες τις δουλειές, υποθέτω, όταν έχεις πρόβλημα, όταν περνάς 10-12 ώρες στη δουλειά σου και δεν έχεις καλή επικοινωνία, συνεργασία, είναι ψυχοφθόρο.
Tα είδη των Μ.Μ.Ε. – το μέλλον τους…
Ανδριάνα: Γεια σας και από εμένα, ευχαριστούμε πάρα πολύ που δεχτήκατε να μιλήσετε μαζί μας, εγώ ήθελα να ρωτήσω αν έχετε εργαστεί σε όλα τα είδη μέσων μαζικής ενημέρωσης και αν ναι, ποιο σας άρεσε περισσότερο;
κ. Τσαγκά: Ναι έχω εργαστεί σε όλα και στο ραδιόφωνο το οποίο είναι μαγικό. Η τηλεόραση είναι το πιο δύσκολο και το πιο «ξενέρωτο», θα έλεγα, για να μιλήσω στη γλώσσα σας, δεν έχει μαγεία η τηλεόραση, έχει μαγεία την πρώτη φορά, τη δεύτερη, την τρίτη, την πέμπτη, μετά χάνει τη μαγεία της. Το ραδιόφωνο είναι μαγικό, είναι απίστευτο το πόση επαφή έχεις με τον ακροατή και με αυτά που μπορείς να πεις και να μεταδώσεις και να μεταφέρεις. Μου αρέσει πάρα πολύ και η εφημερίδα, γιατί εκεί μπορείς να γράψεις, είναι ένα μέσο έκφρασης πάρα πολύ δυνατό. Είναι, όμως, πιο δύσκολη η εφημερίδα, γιατί εκεί πρέπει να είσαι πιο προσεκτικός, πρέπει να προσέχεις τι γράφεις και να είναι όπως πρέπει, με σωστό συντακτικό, πρέπει δηλαδή να το ξεσκονίσεις, να το κοιτάξεις πολλές φορές το κείμενό σου. Αν θες να τα κατατάξω είναι πρώτο το ραδιόφωνο, μετά η εφημερίδα και τελευταία η τηλεόραση.
Εγώ πάντα ήθελα να δουλέψω στο ραδιόφωνο και στην εφημερίδα, αλλά οι προτάσεις γινόντουσαν από τηλεόραση και εκεί ήταν και τα πολλά λεφτά, ε όχι πια, βέβαια, παλιά ήτανε πολλά τα λεφτά της τηλεόρασης. Περισσότερη εμπειρία έχω, λοιπόν, στην τηλεόραση, αλλά, ναι το ραδιόφωνο είναι το πιο ωραίο μέσο νομίζω, το πιο άμεσο.
κ. Λουράντου: Το ραδιόφωνο, δεν ξέρω εάν το ακούνε τα παιδιά, δεν ξέρω πόσο σύγχρονο είναι για την νέα γενιά.
κ. Τσαγκά: Δεν είναι, εγώ βλέπω τα παιδιά μου, όλο YouTube, Tik Tok, Netflix, δεν έχουνε καμία επαφή, ούτε με την τηλεόραση, νομίζω ότι ξεκινάει μία άλλη νέα εποχή στο θέμα της ενημέρωσης. Δηλαδή στην νέα γενιά κυριαρχούν οι Tiktokers και οι youtubers, οι οποίοι είναι πολύ διάσημοι και εγώ δεν τους ξέρω βέβαια, δεν ξέρω κανέναν. Είναι κάτι μικρά παιδιά που δεν ξέρω, κάτι τελείως ξένο για εμένα, αλλά πιστεύω ότι έτσι θα συνεχιστεί αυτό και πρέπει να προσαρμοστώ κι εγώ να τα μάθω και να μπω σε αυτό μόνο για να το ξέρω, γιατί για να το βλέπω δεν μου αρέσει πολύ, ως ποιότητα.
Να εδώ είναι τα fake news, να ένα παράδειγμα fake news. Εχτές καθόμουνα με τα παιδιά και λέω να δούμε τι βλέπετε. Βλέπανε έναν youtuber, έναν νεαρό, ο οποίος τους μιλούσε για τα στοιχειωμένα τηλέφωνα. Και λέω τι είναι αυτά τα στοιχειωμένα τηλέφωνα, γιατί είναι 10 χρονών τα παιδιά μου και φοβόντουσαν και φωνάζανε, αλλά δεν ήθελαν και να το αλλάξουν. Μου είπαν ότι άμα πάρεις το στοιχειωμένο τηλέφωνο αυτό βγαίνουνε φαντάσματα. Και καθότανε ο youtuber, έπαιρνε το τηλέφωνο, το έδειχνε ότι έπαιρνε το τηλέφωνο και του βγαίνανε κάτι φωνές, κάτι περίεργα πράγματα. Λέω, λοιπόν, ωραία φέρτε το τηλέφωνο, για να μην φοβόσαστε να δείτε ότι είναι ανοησίες αυτά. Τα έλεγε αυτός για να πάρει views. Καλά που δεν πήρα, βέβαια, γιατί σκέφτηκα ότι είναι κάποιοι αριθμοί οι οποίοι μπαίνουνε μέσα με τα λογισμικά και με κάποιους ιούς σου παίρνουν τα στοιχεία. Λοιπόν, αυτά είναι ένα fake news με τα οποία παιδιά, αυτός είχε 100.000 views, το πιστεύετε; Είναι fake news, δεν έχει κανέναν έλεγχο από πουθενά, το βλέπουν όλοι, το βλέπουν και μικρά παιδιά. Αυτά είναι που έχει φέρει η νέα τεχνολογία, τα Tik Tok και αυτά, χωρίς κανέναν έλεγχο και ο καθένας μπορεί να πει ό,τι θέλει, άντε εσύ μετά να ελέγξεις, ειδικά αν είσαι 10 χρονών, δεν μπορείς να το ελέγξεις.
Είδη ειδήσεων
Ανδριάνα: Πώς διαχειρίζεστε τις έκτακτες ειδήσεις πριν βγείτε στον αέρα;
κ. Τσαγκά: Τρέχεις, μπαίνεις στο στούντιο χωρίς να ξέρεις το θέμα πολλές φορές, τι έχει συμβεί, φοράς το ακουστικό σου, το μικρόφωνό σου, εννοείται ότι είσαι ντυμένη και περιμένεις εντολές από το κοντρόλ, από τον αρχισυντάκτη. Πολλές φορές πρέπει να βγεις στον αέρα, να μιλήσεις χωρίς κάτι έτοιμο, αν π.χ. έχει γίνει σεισμός, αν υπάρχουν νεκροί…
Ανδριάνα: Υπάρχει κάποια είδηση που θυμάστε έντονα, ευχάριστη, δυσάρεστη, ακραία;
κ. Τσαγκά: Δεν υπάρχουν ωραίες ειδήσεις. Οι ωραίες ειδήσεις δεν είναι ειδήσεις, είναι ανακοινώσεις, π.χ. μια δωρεά, μια μουσική εκδήλωση, μια εφεύρεση. Μου έχουν μείνει μόνο οι κακές ειδήσεις, με έχουν στοιχειώσει ας πούμε. Έχω πει πολλές κακές ειδήσεις, όπως πτώσεις αεροπλάνων με Έλληνες μέσα π.χ. το Ήλιος. Αυτές οι ειδήσεις που με έκαναν να στενοχωριέμαι και δεν άντεχα είναι οι περιπτώσεις με παιδάκια, κακοποιήσεις, θάνατοι παιδιών. Πριν 4-5 χρόνια ο θάνατος ενός παιδιού από τον πατέρα του, με έκανε να μην μπορώ να κοιμηθώ, γιατί ήξερα και λεπτομέρειες από πίσω. Μαθαίνουμε και λεπτομέρειες που δεν μπορούμε να τις πούμε και αυτό μας βασανίζει. Όταν ήμουνα πιο μικρή δεν έδινα μεγάλη σημασία στην είδηση. Με τα χρόνια έγινα πιο ευαίσθητη στην είδηση, τη ζούσα, δεν μπορούσα να πω τις δυσάρεστες ειδήσεις. Ειδικά τα τελευταία χρόνια γινόμουν δυστυχισμένη, ήταν μια θλίψη να παρουσιάζω τέτοια πράγματα.
Η συγγραφή
Θεοδώρα: Είστε και συγγραφέας. Πώς αποφασίσατε να γράψετε λογοτεχνικά βιβλία, πώς επιλέγετε το θέμα;
κ. Τσαγκά: Η συγγραφή είναι ένας κόσμος μαγικός και αυτός, μόνο αυτός. Το θέμα είναι μια σκέψη που κάνεις, σου έρχεται. Εγώ επέλεξα και τις τρεις φορές ένα θέμα και μετά με πήγε μόνη της η ιστορία, σε κατευθύνει ο ήρωας. Είναι φοβερό, οι ήρωες στα βιβλία έχουν προσωπικότητα, σε κατευθύνει ο ίδιος ο ήρωας. Και τα τρία βιβλία τα ξεκίνησα εντελώς διαφορετικά και κατέληξαν αλλιώς. Γιατί ξυπνούσα το πρωί και έλεγα αυτό θα το πάω αλλιώς, αυτό είναι πολύ αναμενόμενο που σκέφτομαι, θα το αλλάξω. Είναι η μοναδική περίπτωση στη ζωή κάποιου που κινεί τα νήματα, γιατί όλοι είμαστε πιόνια, όλοι ακολουθούμε ένα πρόγραμμα, πειθαρχούμε, αλλά στο θέμα του βιβλίου είσαι αρχηγός. Εσύ αποφασίζεις τι θα κάνει ο ήρωας, πού θα ζήσει, ποιον θα ερωτευθεί, είναι όλα στο χέρι σου. Αισθάνεσαι πολύ όμορφα γι΄αυτό.
Η παρούσα επαγγελματική δραστηριότητα, το μέλλον της δημοσιογραφίας
Θεοδώρα: Με τι ασχολείστε σήμερα; Πώς βλέπετε το μέλλον της δημοσιογραφίας, πώς θα εξελιχθεί ως επάγγελμα;
κ. Τσαγκά: Δεν μπορεί να υπάρξει ανθρώπινος πολιτισμός χωρίς ενημέρωση, απλώς θα είναι διαφορετική η μορφή της. Δηλαδή το ότι εγώ εχτές έκανα ρεπορτάζ μέσω skype χωρίς να βγω έξω, να κουνήσω το δαχτυλάκι μου, ήταν φοβερή εμπειρία.
Ναι, έχω κάνει μια ιστοσελίδα που ασχολείται με την ασφάλεια τροφίμων και την ποιότητα στα τρόφιμα μαζί με τον άντρα μου που είναι βιολόγος-τεχνολόγος τροφίμων, οπότε το ξέρει το θέμα. Έβαλε εκείνος την τεχνογνωσία με την ομάδα του, έβαλα εγώ τη δημισιογραφική επιμέλεια. Ένα μήνα λειτουργεί και είμαστε περήφανοι γι΄αυτό. Η δημοσιογραφία πια είναι ηλεκτρονική μόνο. Αν δεις τις πωλήσεις των εφημερίδων και τις επισκέψεις των ιστοσελίδων, αυτές είναι εκατονταπλάσιες πια. Ο κόσμος δε διαβάζει τίποτα από έντυπο, μόνο αν έχει δώρα και οι εκδοτικοί οργανισμοί κρατούν τις εφημερίδες τιμής ένεκεν. Θεωρούν ντροπή οι παλιοί δημοσιογράφοι να κλείσει η έντυπη έκδοση. Δεν έχει καμία σχέση η εφημερίδα με τον ηλεκτρονικό τύπο και επίσης δεν έχει καμία σχέση η τηλεόραση με τον ηλεκτρονικό τύπο πια. Δηλαδή όταν το μεγαλύτερο δελτίο το βλέπουν 200.000 άνθρωποι, το μεγαλύτερο site στην Ελλάδα το βλέπουν 1.500.000 διαφορετικοί χρήστες, υπάρχει χάσμα. Οπότε το μέλλον δεν είναι ούτε στην τηλεόραση, ούτε στην εφημερίδα, το μέλλον είναι στην ηλεκτρονική δημοσιογραφία.
Συμβουλές για το τέλος…
κ. Λουράντου: Τι θέματα προτείνετε να έχει ένα μαθητικό ψηφιακό περιοδικό;
κ. Τσαγκά: Θέματα που ααφορούν συνομηλίκους- έφηβους: εξελίξεις στην Παιδεία, στις Πανελλαδικές εξετάσεις, συνεντεύξεις από ψυχολόγο, διατροφολόγο, Ένωση γονέων για Πανελλαδικές, συνέντευξη από ψυχολόγο για ψυχολογία παιδιών μέσα στην πανδημία, δραστηριότητες που αφορούν μαθητές Λυκείου (διπλώματα ξένων γλωσσών, συνέδρια), γενικά θέματα π.χ. ιστορία του σχολείου, χιουμοριστικά κείμενα μαθητών για το σχολείο, τους καθηγητές, ιστορίες μαθητών…
Αγγελική: Τι σπουδές πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να γίνει δημοσιογράφος; Σχολές δημοσιογραφίας;
κ. Τσαγκά: Εγώ θα πήγαινα στη Νομική ή στη Φιλοσοφική, αυτές θα σου ανοίξουν τους ορίζοντες. Να διαλέξεις την πιο δυνατή σχολή, για να αποκτήσεις μια πιο υψηλή, πιο εξειδικευμένη γνώση.
Ελένη: Ποια ψυχοσύνθεση έχει κάποιος για να γίνει δημοσιογράφος;
κ. Τσαγκά: Είναι φιλόδοξοι, είναι ανήσυχοι, τους αρέσει η περιπέτεια, θέλουν να μάθουν πράγματα, να ζήσουν πράγματα, απλώς δεν είναι όλα εύκολα, αγγελικά πλασμένα, είναι δύσκολα, ζόρικα. Χρειάζεται τεράστια επιμονή και υπομονή. Μαθαίνεις πολλά πράγματα, γνωρίζεις πάρα πολύ κόσμο στη δημοσιογραφία.
Και κάπως έτσι, ολοκληρώσαμε τη συνομιλία μας… μια ώρα γεμάτη και δεν καταλάβαμε πώς πέρασε!
Ευχαριστήσαμε θερμά την κυρία Ελένη Τσαγκά για τις πολύτιμες πληροφορίες και συμβουλές που μας έδωσε. Πίστευουμε ότι θα αξιοποιήσουμε την εμπειρία της στο μέλλον. Της ευχόμαστε από καρδιάς κάθε καλό σε ό,τι κάνει…
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη την συνέντευξη:
https://drive.google.com/file/d/1pnDNLFlo7yeUlwa1FISLUoG1gDqOlbic/view?usp=sharing
