ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΑΦΗΣΑΝ ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΟΥΣ

Με τον όρο «Τέχνη» εννοείται η ψυχαγωγική δραστηριότητα που ξεχωρίζει με την παρουσία της στον ανθρώπινο πολιτισμό εξαιτίας της έλξης που προκαλεί διεγείροντας κι ανυψώνοντας τον νου και το συναίσθημα του ανθρώπου. Είναι η δημιουργική έκφραση που μέσα στο έργο αποτυπώνει την ψυχική κατάσταση, τα συναισθήματα, τις ιδέες, την αίσθηση ή τον οραματισμό ενός καλλιτέχνη.

Η χρήση του όρου «Ζωγραφική» δηλώνει την άσκηση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας που περιλαμβάνει το σχέδιο, τη σύνθεση κι άλλες αισθητικές προσθήκες, ώστε να μορφοποιηθεί η εκφραστική προσέγγιση του καλλιτέχνη. Επίσης, με τη ζωγραφική αποτυπώνονται πνευματικά μοτίβα και ιδέες με ποικιλία θεμάτων που εκτείνεται από τα καλλιτεχνήματα που απεικονίζουν μυθικές μορφές στα κεραμικά αγγεία της αρχαιότητας ως την Καπέλα Σιστίνα και το ανθρώπινο σώμα καθαυτό.

«Γλυπτική» ονομάζεται η τέχνη που εκτελείται μέσω της δημιουργίας τριδιάστατων μορφών σε οποιοδήποτε υλικό σκληρό μέσο, όπως η πέτρα, το μάρμαρο, τα μέταλλα ή το ξύλο, ή και πιο μαλακά, όπως ο πηλός ή διάφορα πλαστικά (στη σύγχρονη γλυπτική). Η γλυπτική σε πέτρα διατηρείται επί πολύ περισσότερο χρόνο απ’ όσο τα έργα τέχνης από άλλα υλικά, και συχνά αντιπροσωπεύει την πλειονότητα των σωζόμενων έργων (πλην των κεραμικών) από αρχαίους πολιτισμούς. Ωστόσο, τα περισσότερα αρχαία γλυπτά ήταν χρωματισμένα με έντονα χρώματα, τα οποία έχουν χαθεί.

Θα ήθελα, λοιπόν, στο πλαίσιο της έκφρασης κι αποτύπωσης ιδεών και συναισθημάτων μέσω της Τέχνης – και συγκεκριμένα των δύο παραπάνω μορφών της, της ζωγραφικής και της γλυπτικής – να αναφερθώ σε δύο ξεχωριστές κατ’ εμέ περιπτώσεις καλλιτεχνών που άφησαν εποχή και χάραξαν ανεξίτηλα με το έργο τους εκατομμύρια ανθρώπινες ψυχές που διαχρονικά θαυμάζουν και μελετούν τις δημιουργίες τους. Ο ένας είναι ο Μιχαήλ Άγγελος και ο άλλος ο Ωγκύστ Ροντέν. Αμφότεροι μου έχουν ασκήσει μεγάλη γοητεία, γι’ αυτό και προσπάθησα να αποδώσω τη Δημιουργία και το Φιλί στα σχέδια μου με μολύβι (βλέπε εικόνα άρθρου: Τα χέρια Αδάμ και Θεού και παρακάτω στον Ροντέν, Το Φιλί).
Επειδή μια αναλυτική παρουσίαση θα απαιτούσε τη συγγραφή τόμου κι όχι άρθρου, θα σταθώ κυρίως σε ορισμένες λεπτομέρειες που πιθανώς δεν είναι ευρέως γνωστές.

Μιχαήλ Άγγελος

Ο Μικελάντζελο ντι Λοντοβίκο Μπουοναρότι Σιμόνι, γνωστός περισσότερο ως Μιχαήλ Άγγελος, ήταν Ιταλός γλύπτης, ζωγράφος, αρχιτέκτονας και ποιητής της Αναγέννησης, που άσκησε απαράμιλλη επίδραση στην ανάπτυξη της Δυτικής Τέχνης. Σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς στην ιστορία της τέχνης. Πολλά διάσημα έργα του βρίσκονται στην οροφή της Καπέλα Σιστίνα, ενώ ξεχωρίζουν : Η Δημιουργία του Αδάμ, Πιετά, Δαυίδ, Δευτέρα Παρουσία.

Μερικές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα έργα του:

• Η μαρμάρινη Pieta ήταν η μόνη δουλειά που υπέγραψε!

Ο Giorgio Vasari, σύγχρονος καλλιτέχνης και βιογράφος του Μιχαήλ Άγγελου, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια αυτής της δουλειάς κάποιος είχε σχολιάσει ότι ήταν έργο ενός άλλου γλύπτη, του Cristoforo Solari. Πιθανότατα ενοχλημένος από αυτόν τον ισχυρισμό, ο Μιχαήλ Άγγελος υπέγραψε το γλυπτό χαράζοντας τις λέξεις: «MICHAELAGELUS BONAROTUS FLORENTINUS FACIEBA» στο γλυπτό. Αυτό μεταφράζεται σε: «Ο Michelangelo Buonarroti από τη Φλωρεντία, το δημιούργησε». Αυτή η υπογραφή μοιάζει ουσιαστικά μ’ αυτήν που χρησιμοποιούν οι αρχαίοι Έλληνες καλλιτέχνες. Ο Vasari αναφέρει επίσης, ότι ο Μιχαήλ Άγγελος μετάνιωσε για αυτήν την παρορμητική του κίνηση και ορκίστηκε ότι δεν θα υπογράψει ποτέ άλλο έργο. Και όντως δεν το έκανε ξανά.

 

• Δημιούργησε τον Δαβίδ σκαλίζοντας ένα πεταμένο μάρμαρο…

Η μαρμάρινη πλάκα που επέλεξε για τον Δαβίδ ήταν εκείνη που βρήκε σε λατομείο και είχε εγκαταλειφθεί εκεί για πάνω από 40 χρόνια από προηγούμενους καλλιτέχνες που την άφησαν λόγω του όγκου της. Στα δύο χρόνια που ακολούθησαν, ο Μιχαήλ Άγγελος χάραξε τη φιγούρα του Δαβίδ σ’ αυτό το μάρμαρο.

• Ζωγράφισε την οροφή του παρεκκλησιού «Καπέλα Σιστίνα» χάρη στους αντιπάλους του!

Σύμφωνα πάλι με τον ιστορικό Giorgio Vasari, όταν ο Πάπας Ιούλιος Β΄ έψαχνε έναν καλλιτέχνη να ζωγραφίσει το ταβάνι του παρεκκλησιού, οι αντίπαλοι του Μιχαήλ Άγγελου, ο ζωγράφος Ραφαήλ και ο αρχιτέκτονας Μπραμάντε, έπεισαν τον Πάπα να ζητήσει από τον Μιχαήλ Άγγελο να κάνει το έργο. Ο Vasari θεωρεί πως πίστευαν ότι ο Μιχαήλ Άγγελος θα χάσει το έργο στην επιτροπή που θα ήταν υπεύθυνη για την ανάθεση. Έτσι ο Πάπας Ιούλιος Β ανέθεσε το έργο στον Μιχαήλ Άγγελο το 1508 και ολοκληρώθηκε μέχρι το 1512. Ωστόσο, προς απογοήτευση των αντιπάλων του, ο Μιχαήλ Άγγελος δημιούργησε στην οροφή ένα από τα κορυφαία αριστουργήματα της δυτικής τέχνης…

  

 

 

Εικονική περιήγηση στην Καπέλα Σιστίνα:

http://www.vatican.va/various/cappelle/sistina_vr/index.html

Ωγκύστ Ροντέν

Ένας άλλος φημισμένος και σπουδαίος καλλιτέχνης είναι αναμφισβήτητα ο Γάλλος Ωγκύστ Ροντέν, ο οποίος αρνήθηκε να αγνοήσει τις ανθρώπινες αδυναμίες και τις περιέγραψε όσο καλύτερα μπόρεσε στην τέχνη του, με ρεαλισμό και δύναμη. Περιέγραψε επίσης και την ερωτική αδυναμία, με πάθος κι ομορφιά. Σε ένα ταξίδι του το 1875 στην Ιταλία επηρεάζεται από τον Μιχαήλ Άγγελο και αρχίζει το έργο: Η Εποχή του Χαλκού. Σημαντικά έργα του: Η χάλκινη εποχή, Η πύλη της Κόλασης, Ο σκεπτόμενος, Το φιλί.

• Το μοιραίο ερωτικό τρίγωνο πίσω από Το Φιλί του Ροντέν…

Ένα κάπως υποτιμημένο έργο του είναι «Το φιλί». Το μνημειώδες γλυπτό -και ένα από τα πιο δημοφιλή του κόσμου- απεικονίζει μια ιστορία σαρκικού έρωτα. Δυο γυμνοί εραστές λειώνουν από πάθος. Είναι γνωστό απλά ως «Το Φιλί» αλλά η δύναμη των σωμάτων και της έκφρασης των εραστών περιγράφεται πολύ πιο γλαφυρά απ’ όσο θα μπορούσαν να περιγράψουν οι λέξεις… Οι δύο μορφές κάθονται γυμνοί επάνω σε ένα σκαλισμένο βράχο, απόλυτα αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλο, αμέριμνοι για τον έξω κόσμο, και η στάση τους δημιουργεί μια εντυπωσιακή αντίθεση με το κάθε περιβάλλον. Εκπροσωπούν τον απόλυτο έρωτα, τον μαγνητισμό που ασκεί το ένα πρόσωπο στο άλλο, αδιαφορώντας για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω τους. Η έννοια του έρωτά τους είναι εξιδανικευμένη και διαχρονική. Το Φιλί πηγάζει ως έμπνευση από ένα ανάγλυφο σύμπλεγμα που κοσμούσε το μέσον του αριστερού πλαισίου της Πύλης της Κολάσεως και απεικόνιζε τον Πάολο και τη Φραντζέσκα, ένα ξακουστό ζευγάρι εραστών που έζησαν στα τέλη του 13ου αιώνα και δολοφονήθηκαν από τον απατημένο σύζυγο Gianciotto Μalatesta, άρχοντα του Ρίμινι, την ώρα που αντάλλασσαν το πρώτο τους φιλί. Οι δυο εραστές είναι η γυναίκα του και ο αδερφός του…

 

Η Χάλκινη Εποχή:

Η Πύλη της Κόλασης:

Ο Σκεπτόμενος:

ΠΗΓΕΣ:

• el.wikipedia.org
• worldsecrets.gr
• www.thetoc.gr