Ο μήνας Ιούνιος έχει συμβολικό χαρακτήρα και είναι γνωστός ως «Μήνας Υπερηφάνειας» ή «Pride Month» στα αγγλικά. Με αφορμή, λοιπόν, τον μήνα που διανύουμε, θα επιχειρήσω στο συγκεκριμένο άρθρο μία ενδελεχή προσέγγιση του θέματος αυτού, κάνοντας αρχικά μια ιστορική αναδρομή σε συνδυασμό με σημαντικές προσωπικότητες, αλλά και εκθέτοντας βασικά επιχειρήματα τόσο των υποστηρικτών όσο και των «αντιμαχόμενων». Ωστόσο, δεν θα υπάρξει εδώ έκθεση της προσωπικής μου άποψης αναφορικά με το ζήτημα αυτό, καθώς ο σκοπός του άρθρου είναι αμιγώς πληροφοριακός, με θεμελιώδη επιδίωξη τη διατήρηση της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας.
Ο διεθνής όρος «Pride» -πρωτοεμφανιζόμενος αρχικά ως «Gay Pride»- ή «Φεστιβάλ Υπερηφάνειας» στην ελληνική, συνίσταται στην ουσία του από απλές συγκεντρώσεις μέχρι και πορείες διαμαρτυριών των μελών της LGBTQ+ κοινότητας [1] και όχι μόνο, που διαδηλώνουν δημοσίως υπέρ της ελεύθερης επιλογής και ανάπτυξης της σεξουαλικής ταυτότητας των ίδιων αλλά και όλων των ανθρώπων γενικά.
Οι απαρχές του κινήματος αυτού εντοπίζονται σε ένα περιστατικό που έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη, τον Ιούνιο του 1969. Τότε, πραγματοποιήθηκε μία ένοπλη εισβολή ανδρών των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων σε ένα συνοικιακό γκέι μπαρ, που συνοδεύτηκε από συλλήψεις, οι οποίες οδήγησαν σε αντεπίθεση κατά των αστυνομικών από ένα εξαγριωμένο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το μπαρ. Μάλιστα, παρόμοια περιστατικά βίας έναντι της ομοφυλόφιλης και τρανς κοινότητας αποτελούσαν «κοινή πρακτική» εκείνη την εποχή, εντός και εκτός των ΗΠΑ.
Το αμέσως επόμενο διάστημα, γκέι ακτιβιστές ξεκίνησαν να οργανώνουν το κοινό σε μία «συγκέντρωση για την ομοφυλοφιλική απελευθέρωση». Η συγκέντρωση αυτή απέκτησε την ιστορική ονομασία «Γκέι Απελευθερωτικό Μέτωπο» (Gay Liberation Front). Μέσω αυτής οι συμμετέχοντες ζητούσαν ουσιαστικά την εξάλειψη των όποιων διακρίσεων σε βάρος των LGBTQ+ ατόμων και την προστασία αυτών στον εργασιακό χώρο. Αυτή η συγκέντρωση σηματοδότησε το πρώτο σύγχρονο γκέι κίνημα.
Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1999, το προαναφερθέν μπαρ με το όνομα «Stonewall Inn» ανακηρύχθηκε σε Μνημείο Εθνικής Κληρονομιάς και το 2009 -στην 40η επέτειο- ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, όρισε επίσημα τον μήνα Ιούνιο ως «μήνα υπερηφάνειας» των μελών της LGBTQ+ κοινότητας. Με το πέρασμα των χρόνων, η εκδήλωση απέκτησε σταδιακά τον σημερινό εορταστικό της χαρακτήρα. Μέχρι, ωστόσο, να διαδοθεί και στις άλλες χώρες του δυτικού κόσμου, επεκτάθηκε πρώτα και στις υπόλοιπες πολιτείες των ΗΠΑ (υπενθυμίζω, ξεκίνησε από την Νέα Υόρκη). Έτσι λοιπόν, η 28η Ιουνίου καθιερώθηκε ως η ημέρα της LGBTQ+ Υπερηφάνειας (LGBTQ+ Pride Day).
Το Pride ως κίνημα έχει μάλιστα αποκτήσει έναν γενικότερο ανθρωπιστικό-αλτρουιστικό χαρακτήρα, αφού οι εκπρόσωποί του επιδεικνύουν έμπρακτα την υποστήριξή τους στην ενίσχυση των κινημάτων «Black Lives Matter» κατά του ρατσισμού προς τους μαύρους -και όχι, η λέξη «μαύρος-η» δεν θα έπρεπε να χρωματίζεται αρνητικά και αποκρουστικά- όπως και της γυναικείας ενδυνάμωσης, συμμετέχοντας σε αντίστοιχες πορείες και τροποποιώντας κατάλληλα κάθε φορά την LGBTQ+ σημαία.
Η σπουδαιότητα του κινήματος, αποδεικνύεται ιστορικά εξάλλου και από αρκετές σημαντικές προσωπικότητες -μέλη της LGBTQ+ κοινότητας παλαιότερων χρόνων- αλλά και της σύγχρονης εποχής, όπως οι:
- Όσκαρ Γουάιλντ (Oscar Wilde): Ιρλανδός λογοτέχνης, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής
- Άλαν Τιούρινγκ (Alan Turing): Βρετανός μαθηματικός, κρυπτογράφος, πρωτοπόρος στην επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών
- Φρέντυ Μέρκιουρι (Freddie Mercury): Βρετανός τραγουδιστής, στιχουργός, δισκογραφικός παραγωγός και μέλος του ροκ συγκροτήματος «Queen»
- Έλτον Τζον (Elton John): Βρετανός τραγουδιστής, στιχουργός, πιανίστας και συνθέτης
- Έλεν Ντε Τζένερις (Ellen DeGeneris): Αμερικανίδα κωμικός, τηλεοπτική παρουσιάστρια, ηθοποιός, συγγραφέας και παραγωγός
Σε αυτό το σημείο, ολοκληρώνεται ο πρώτος αντικειμενικός στόχος αυτού του άρθρου: Η ενημέρωση σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο, το οποίο περιβάλλει τη δημιουργία και την εξέλιξη του «Pride». Προσωπικά, κρίνω τον συγκεκριμένο στόχο ως τον πλέον καίριο, καθώς πολλοί -όπως κι εγώ- δεν γνώριζαν την ιστορική πορεία του κινήματος. Συνεπώς, αυτή η περιεκτική αναδρομή αποβαίνει τελικά χρήσιμη, μιας και όλοι αποκομίσαμε μία καθαρά ιστορική γνώση.
Επόμενος κατά σειρά στόχος είναι η πολύπλευρη προσέγγιση του ζητήματος. Γι’αυτό άλλωστε και η προσωπική μου άποψη, θα παραμείνει προσωπική. Θα επιχειρήσω, λοιπόν, να εκθέσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο θεμελιώδη επιχειρήματα και των δύο πλευρών: των υποστηρικτών και των «αντιμαχόμενων» του Pride και της LGBTQ+ κοινότητας γενικότερα.
Θα ξεκινήσω εκθέτοντας τρία θεμελιώδη επιχειρήματα των υποστηρικτών:
1. Η πρακτική της ομοφυλοφιλίας δεν περιορίζεται μόνο στον άνθρωπο, αλλά εκτείνεται σε πάνω από 1.500 είδη του ζωικού βασιλείου. Αυτό αποδεικνύει ότι δεν είναι καθόλου σπάνια, αλλά μάλλον αρκετά συνηθισμένη. Επομένως, είναι παράλογος ο χαρακτηρισμός της ομοφυλοφιλίας ως «μη φυσιολογικής» επειδή -λανθασμένα- δεν είναι συνηθισμένη. Με την ίδια λογική, θα κατηγορούσαμε τους πολύ έξυπνους ή τους πολύ όμορφους ανθρώπους ως «μη φυσιολογικούς» μονάχα επειδή δεν είναι συνηθισμένοι.
2. Αναφορικά με τον ομοφυλοφιλικό γάμο, οι υποστηρικτές του καταρρίπτουν την άποψη ότι «ο γάμος πρέπει να διατηρηθεί παραδοσιακός» με το εξής επιχείρημα: Εάν ο γάμος ήταν πραγματικά παραδοσιακός, τα διαφυλετικά ζευγάρια δεν θα μπορούσαν να παντρευτούν, κάποιος θα μπορούσε να παντρευτεί ένα παιδί και θα διοργανώνονταν τελετές από τους γονείς για να μοιράσουν τον οικογενειακό πλούτο.
3. Προς έκπληξη πολλών, το τρίτο επιχείρημα προέρχεται από αρκετούς εκκλησιαστικούς εκπροσώπους του ίδιου του Χριστιανισμού. Αρκετοί άνθρωποι δικαιολογούν την ομοφοβία [2], την προκατάληψη και τη βία τους, προβάλλοντας σαν επιχείρημα τον Θεό. Ωστόσο, η φύση του Θεού είναι η αγάπη και όχι το μίσος. Ο Θεός δεν ενδιαφέρεται για τον σεξουαλικό αλλά για τον θεολογικό μας προσανατολισμό, και η ερώτηση που θέτει δεν είναι «ποιον αγαπάς» αλλά το «αν αγαπάς» όπως δηλώνει απερίφραστα η ιέρισσα Σούζαν Ράσελ.
Από την άλλη, τα επιχειρήματα που καταδικάζουν την κοινότητα LGBTQ+ και κατ΄επέκταση το Pride κίνημα, προέρχονται κυρίως από τις μεγάλες θρησκείες και την κοινωνική επιστήμη:
1. Κοινό τόπο αποτελεί για το Ισλάμ και τον Ιουδαϊσμό ο ισχυρισμός πως η ομοφυλοφιλία υπήρξε μία από τις αιτίες καταστροφής των πόλεων «Σόδομα» και «Γόμορρα» [3]. Επομένως, η πράξη αυτή, εφόσον ιστορικά και θεολογικά είχε συνέπειες ολέθριες, καταδικάζεται ως αμαρτωλή και ως μη αποδεκτή.
2. Σε σχέση με την οικογένεια, αρκετοί κοινωνικοί επιστήμονες αντιτίθενται στην υιοθέτηση παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, καθώς υποστηρίζουν πως τα παιδιά έχουν εξίσου ανάγκη από μητέρα και πατέρα: Μητέρα, αφού αυτή είναι η μόνη που παρέχει συναισθηματική ασφάλεια στα παιδιά, αναγνωρίζει σωματικές και συναισθηματικές ενδείξεις στο βρέφος, όπως και δίνει στις έφηβες κόρες της μοναδικές συμβουλές, μιας και αντιμετωπίζουν τις ίδιες σωματικές/βιολογικές προκλήσεις. Πατέρα, καθώς αυτός διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη μείωση της αντικοινωνικής συμπεριφοράς και της παραβατικότητας στα αγόρια.
3. Αναφορικά με την οικογένεια, οι επικριτές, υποστηρίζουν πως ο γάμος ορίζεται ως η ένωση ενός άνδρα και μιας γυναίκας και πως η νομιμοποίηση των ομόφυλων γάμων αναιρεί τον κεντρικό ρόλο του γάμου ως ένα βήμα προς την αναπαραγωγή. Μάλιστα, οι αλλαγές στον νόμο ενδέχεται να αφαιρέσουν τους όρους «μητέρα» και «πατέρας» από τον αστικό κώδικα, αποδυναμώνοντας έτσι τα δικαιώματα των ετερόφυλων οικογενειών.
Τα παραπάνω αποτελούν, λοιπόν, ορισμένα από τα βασικά επιχειρήματα και των δύο πλευρών αντίστοιχα. Κι αν τελικά οφείλω να καταθέσω κι εγώ -ως δημιουργός αυτού του άρθρου- κάποια σκέψη πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα, αυτή θα ήταν σε αδρές γραμμές η εξής: Σημασία δεν έχει ο σεξουαλικός προσανατολισμός του ατόμου αλλά η αυθεντικότητα και η καλοσύνη της ψυχής του. Και στα σχόλια ορισμένων περί χυδαιότητας, η χυδαιότητα μού είναι αποκρουστική από όποιον άνθρωπο κι αν προέρχεται, είτε είναι ετεροφυλόφιλος είτε ομοφυλόφιλος. Υπάρχουν μάλιστα κρισιμότερα ζητήματα για τα οποία πρέπει να δράσουμε άμεσα, από το να αναλωνόμαστε σε κατηγορίες περί σεξουαλικού προσανατολισμού. Γιατί τελικά, η ανθρωπιά δεν ορίζεται από τη σεξουαλικότητα.
Μουσικές προτάσεις σχετικά με το Pride:
1. This is me από The greatest showman
2. Symphony από Zara Larsson και Clean Bandit
3. Colores από Ska-P
4. I want to break free από Queen
Πηγές:
- newhumanist.org.uk
- frc.org
- debatingeurope.eu
- authorsgr.com
Ερευνητικό, ενημερωτικό, κατατοπιστικό, αντικειμενικό, δημοκρατικό και εκφραστικά άρτιο άρθρο, με την υπογραφή της μίας και μοναδικής Ματίνας Κούτσικου. Από τις πιο νηφάλιες και ορθά διατυπωμένες παρουσιάσεις που έχω διαβάσει ή ακούσει πάνω στο πολύπλευρο αυτό κοινωνικό φαινόμενο-ζήτημα. Ματίνα, παραμένω φανατικός αναγνώστης όλων των κειμένων σου, γιατί αφενός μαθαίνω πολλά πράγματα κι αφετέρου απολαμβάνω να βρίσκομαι στη «λιακάδα του άσπιλου μυαλού σου». Συγχαρητήρια. Εύχομαι και στο μέλλον, ανεξαρτήτως κοινωνικής, πολιτικής ή επαγγελματικής θέσης που θα βρίσκεσαι, να συνεχίσουμε να διαβάζουμε τις τοποθετήσεις σου σε ηλεκτρονικά ή έντυπα μέσα επικοινωνίας πανελλαδικής και διεθνούς εμβέλειας.
Μπράβο Ματίνα! Εξαιρετικό αρθρο!
Καταπληκτικό άρθρο Ματίνα! Θλίβομαι πραγματικά όταν εν έτει 2021 συζητάμε για τα αυτονόητα…στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες!!!Αναθαρρώ όμως όταν διαπιστώνω ότι υπάρχουν προοδευτικά μυαλά με εμπεριστατωμένο, ειλικρινή και ώριμο λόγο σαν το δικό σου. Συνέχισε…
Μετά από μια τέτοια τοποθέτηση και μάλιστα από μαθήτρια λυκείου, έχω ακόμη ελπίδες για έναν καλύτερο κόσμο.
Ένα μεγάλο μπράβο στη συντάκτρια και ένα επίσης μεγάλο μπράβο σε σένα Άγγελε που βοήθησες αυτά τα παιδιά να βρουν ένα βήμα για τις τοσο πολύ αναγκαίες για όλους μας σκέψεις τους.
Σ΄ ευχαριστώ πολύ Γιώργο! Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, διότι αν κάπου στηρίζουμε τις ελπίδες μας για ένα καλύτερο μέλλον, είναι στα νέα παιδιά με λόγο και καλλιέργεια! Κι η Ματίνα, είναι ένα από αυτά!
Υπέροχο άρθρο! Μακάρι να μπορούσα να έγραφα κι εγώ κάτι τόσο ωραίο!