Διαδικτυακή Αστρονομική παρατήρηση
Στις 21/11/2021 σε συνεργασία με το Γυμνάσιο Λ.Τ. του Νικηφόρου Δράμας συμμετείχαμε για πρώτη φορά με τη Δημοσιογραφική ομάδα στην διαδικτυακή αστρονομική παρατήρηση. Το Γυμνάσιο αυτό διαθέτει ένα πρωτοποριακό αστρονομικό πάρκο, που έχει αστρονομικό παρατηρητήριο, υπαίθριο εργαστήριο φυσικής, πάρκο ηλιακών ρολογιών και το σπιτάκι των ψευδαισθήσεων.
Ξεκινώντας την παρατήρηση ο ομιλητής, κύριος Δογραματζίδης, μας έδειξε τους πλανήτες Κρόνο και Δία. Έπειτα, είδαμε τα νεφελώματα Μ92, Μ57 (νεφέλωμα Αλτήρας). Νεφελώματα ονομάζονται φωτεινές επιφάνειες στον ουρανό, οι οποίες με γυμνό μάτι φαίνονται σαν μια θολή κηλίδα και είναι χώρος γέννησης άστρων. Εντοπίζονται στο κενό χώρο που υπάρχει μεταξύ των αστεριών. Αποτελούνται από σκόνη και αέρια (κυρίως υδρογόνο).Τα νεφελώματα έχουν αυτές τις ονομασίες (Μ92 και Μ57) προς τιμή του Γάλλου αστρονόμου Κάρολου Μεσιέ (1730-1817) ο οποίος κατέγραψε 110 ουράνια αντικείμενα, μεταξύ αυτών ήταν 39 Γαλαξίες, 57 αστρικά σμήνη κ.α. Μας εξήγησε ότι στο φθινοπωρινό ουρανό ο κεντρικός αστέρας είναι ο Πήγασος και μπορέσαμε να δούμε το Βέγα που είναι αστέρας του καλοκαιρινού ουρανού.
Εικόνα 1: Δίας, λήψη 21/11/2021
Εικόνα 2: Κρόνος, λήψη 21/11/2021
Εικόνα 3: Νεφέλωμα Μ92, λήψη 21/11/2021
Εικόνα 4: Νεφέλωμα Μ57, λήψη 21/11/2021
Εντυπωσιακή ήταν η εικόνα άστρων με διαφορετικό χρώμα, το οποίο εκπέμπουν ανάλογα με τη θερμοκρασία τους, το κόκκινο είναι χαμηλής θερμοκρασίας και το μπλε υψηλής.
Εικόνα 5: Κόκκινος αστέρας και σφαιρικό σμήνος, λήψη 21/11/2021
Έπειτα, το τηλεσκόπιο γύρισε προς τη Σελήνη και είδαμε την ορατή για μας πλευρά της. Μας δόθηκαν πληροφορίες για το μέγεθος της, την ταχύτητα περιστροφής της και την μορφολογία της. Η μορφολογία της Σεληνιακής επιφάνειας αποτελείται από 3 βασικούς σχηματισμούς που ονομάζονται: θάλασσες, όρη και κρατήρες. Οι θάλασσες είναι ομαλές περιοχές, που δεν περιέχουνε νερό κι είναι αντίστοιχες προς τις γήινες πεδιάδες. Η μεγάλη τους αυτή ομαλότητα, οφείλεται στην έκχυση τηγμένων υλικών που κάποτε τις κάλυψαν. Οι θάλασσες είναι η σκοτεινότερες περιοχές της Σελήνης και συγκεντρώνονται στην ορατή πλευρά του φεγγαριού (καλύπτουν το 35% της επιφάνειας). Τα όρη είναι οι φωτεινές και ανώμαλες περιοχές της επιφάνειας της Σελήνης και το υψόμετρο τους μπορεί να φτάσει τα 8km. Κάποιες οροσειρές και βουνά έχουν πάρει τα ονόματα τους από τα αντίστοιχα γήινα πχ Άλπεις, Καύκασος. Οι κρατήρες από τους οποίους είναι γεμάτο το Σεληνιακό έδαφος είναι κοιλότητες που μοιάζουν με τους κρατήρες που δημιουργούνται στη γη από την πτώση των μετεωριτών. Η επιστήμη δέχεται ότι η μορφή της Σεληνιακής επιφάνειας οφείλεται στην πρόσκρουση διαφόρων σωμάτων, ενώ φαινόμενα όπως ηφαιστειακή δράση, σεισμός κλπ. έπαιξαν δευτερεύοντα ρόλο στην διαμόρφωση της.
Εικόνα 6: Μορφολογία της Σελήνης
Όσον αφορά την έκλειψη της Σελήνης είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη περνά ακριβώς πίσω από την Γη στην σκιά της. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν ο Ήλιος, η Γη και η Σελήνη είναι σε συζυγία, με την Γη να βρίσκεται μεταξύ των δύο άλλων σωμάτων. Κάτι τέτοιο συμβαίνει μονάχα σε νύχτα με πανσέληνο. Η διάρκεια και το είδος μιας έκλειψης εξαρτώνται από την θέση της Σελήνης σε σχέση με τα σημεία που η τροχιά της τέμνεται με την εκλειπτική.
Όσο αφορά την έκλειψη Ηλίου, αναφερόμαστε στο φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές της Γης να δέχονται λιγότερο φως από ότι συνήθως. Οι εκλείψεις Ηλίου πραγματοποιούνται μόνο σε φάση νέας Σελήνης. Μπορεί να είναι μερική, ολική ή δακτυλιοειδής. Κάθε έτος πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο εκλείψεις Ηλίου.
Οι εκλείψεις Ηλίου είναι ορατές από συγκεκριμένα μόνο σημεία του πλανήτη, οι εκλείψεις Σελήνης όμως είναι ορατές σε ολόκληρη τη Γη.
Κάπου, εδώ, κλείσαμε την πρώτη διαδικτυακή μας αστρονομική παρατήρηση με την υπόσχεση για μια δεύτερη συνάντηση και παρατήρηση του χειμερινού ουρανού!
