Ποιος αλήθεια δε γνωρίζει τη σπουδαία Ζωρζ Σαρή; Την πολυγραφότατη συγγραφέα που μεγάλωσε με τα βιβλία της γενιές παιδιών και υπήρξε από τις πιο αγαπημένες συντρόφους της παιδικής φαντασίας.
Η Ζωρζ Σαρή γεννήθηκε το 1925 στη Αθήνα από Γαλλίδα μητέρα και Έλληνα πατέρα. Τα παιδικά της χρόνια τα έζησε στην Ελλάδα, όπου και τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο. Πριν τελειώσει τις εγκύκλιες σπουδές της, άρχισε ο πόλεμος του 1940. Στη διάρκεια του πολέμου η Ζωρζ Σαρή συμμετείχε στην Αντίσταση και στην ΕΠΟΝ. Περιγράφοντας εκείνα τα χρόνια, η ίδια λέει: “Τα χρόνια της Κατοχής ήταν χρόνια χαράς και ελευθερίας. Από δυστυχισμένοι γίναμε ευτυχισμένοι. Και αυτό γιατί διαλέξαμε τον δρόμο της ζωής κι ας υπήρχε θάνατος μέσα. Θρηνούσαμε και χαιρόμασταν όλοι μαζί. Δε φοβόμασταν όμως. Υπήρχε ένας στόχος, η απελευθέρωση”. Στην Κατοχή κι αφού τελείωσε το σχολείο, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα υποκριτικής στη Δραματική σχολή του Δημήτρη Ροντήρη.
Τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο διαδέχτηκε ο Εμφύλιος, κατά τη διάρκεια του οποίου η Ζωρζ Σαρή πληγώθηκε στο χέρι και στο πόδι από οβίδα και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο “ Αγία Όλγα”. Αργότερα το 1947, αναγκάστηκε να φύγει εξόριστη στο Παρίσι. Εκεί δούλεψε σε διάφορες δουλειές, ενώ συγχρόνως φοιτούσε στη σχολή του Σαρλ Ντυλλέν. Στο Παρίσι γνώρισε σημαντικούς ανθρώπους, όπως τον Κώστα Αξελό, τη Μελίνα Μερκούρη, τον Άδωνι Κύρου, τον Μαρσέλ Μαρσό και πολλούς άλλους. Εκεί συνάντησε και τον Μαρσέλ Καρακώστα, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Αλέξη και τη Μελίνα Καρακώστα, που αργότερα έγινε κι εκείνη συγγραφέας. To 1962 επέστρεψε στην Ελλάδα με την οικογένειά της και συνέχισε να παίζει στο θέατρο μέχρι την εποχή της δικτατορίας, οπότε μαζί με φίλους της ηθοποιούς αποφάσισαν να κάνουν παθητική αντίσταση και να μην ξαναπαίξουν στο θέατρο.
Το καλοκαίρι εκείνο, στερημένη από κάποια μορφή έκφρασης, άρχισε να γράφει το πρώτο της μυθιστόρημα. Η συγγραφική της καριέρα άρχισε το 1969 με το «Θησαυρό της Βαγίας», ένα μυθιστόρημα που ξεκίνησε σαν παιχνίδι με τα παιδιά της και τους φίλους τους και το οποίο είχε και εξακολουθεί να έχει μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Μετά από τη μεγάλη επιτυχία του πρώτου της βιβλίου, η Ζωρζ Σαρή αποφάσισε να αφιερωθεί στο γράψιμο: “Στο γράψιμο βρήκα ό,τι δεν μπορούσα να βρω στο θέατρο , ίσως γιατί δεν ήμουν σε θέση να διαλέξω τους ρόλους που ο θιασάρχης ή ο σκηνοθέτης διάλεγαν για μένα. Τώρα φέρω ακέραιη την ευθύνη των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που θέλω, αυτό που μπορώ.”
Εδώ, πρέπει να υπενθυμίσουμε στους αναγνώστες μας την στενή φιλία που ανέπτυξε η Ζωρζ Σαρή με την Άλκη Ζέη. Γνωρίστηκαν σε ηλικία 12 ετών και από τότε υπήρξαν αχώριστες! Το μυθιστόρημα » Ε.Π.» ( Ενωμένες πάντα) της Ζωρζ Σαρή αναφέρεται στη σχέση ζωής των δύο γυναικών. Στον πρόλογο του μυθιστορήματος Ε.Π. η Άλκη Ζέη γράφει: «Ενώ μου διάβαζες τις δακτυλογραφημένες σελίδες από το καινούριο σου βιβλίο, ξαφνικά κατάλαβα γιατί έγινες συγγραφέας. Θέλησες (όπως και στο βιβλίο) να πάμε ξανά χέρι με χέρι στο σχολείο. Όχι βέβαια σαν μαθήτριες πια. Μπράβο, Γιωργάκη, ( έτσι αποκαλούσε χαϊδευτικά τη Ζωρζ ) τα κατάφερες, έγινες συγγραφέας και, όπως το λογάριασες, πιασμένες τώρα από το χέρι πάμε στα σχολεία σ’ όλη την Ελλάδα και κουβεντιάζουμε με τα παιδιά και τους λέμε, ανάμεσα σε άλλα πολλά, πως μια φιλία (η δική μας) μπορεί να αντέξει στο χρόνο.
Ε.Π. λοιπόν! Καλή επιτυχία και καλή αντάμωση ξανά…
στο σχολείο.
Άλκη Ζέη,
Φθινόπωρο 1995″
Από το 1969 μέχρι σήμερα η Ζωρζ Σαρή έχει γράψει μυθιστορήματα για παιδιά και εφήβους, νουβέλες, θεατρικά παιδικά έργα και ιστορίες για μικρά παιδιά. Επίσης, στο ενεργητικό της έχει δεκατέσσερις μεταφράσεις μυθιστορημάτων από τα γαλλικά. Όλα τα βιβλία της έχουν κάνει αρκετές επανεκδόσεις και μερικά από αυτά έχουν βραβευτεί. Το 1994 η «Νινέτ» βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου, καθώς επίσης και από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (το βραβείο μοιράστηκε με τη Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου). Αργότερα, το 1999 ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου τής έδωσε ακόμη ένα βραβείο για τον «Χορό της ζωής». Το 1988 «Τα Χέγια» προτάθηκαν για το βραβείο Άντερσεν. Το έργο της έχει δεχθεί διθυραμβικές κριτικές και ευρεία αποδοχή και αναγνώριση:
«Οι ήρωές της είναι ανθρώπινοι, ζουν σε καθημερινές συνθήκες και μάχονται με τα προβλήματα της ζωής. Περιγράφει τις ζωές τους με απλό ύφος, με αμεσότητα και ευαισθησία, χωρίς διδακτισμό. Κατείχε την τέχνη να μιλήσει στο σύγχρονο παιδί με έντιμο τρόπο και αλήθεια. Η σημαντικότερη προσφορά της είναι η ουσιαστική συμβολή της στη στροφή που σημειώθηκε στην παιδική και νεανική λογοτεχνία γύρω στη δεκαετία του ’70». Δήμητρα Ρούμπουλα, 11/06/2012, ΕΘΝΟΣ
«Αυτό που χαρακτηρίζει το σύνολο του έργου της είναι το βιωματικό γράψιμο. Με τα έργα της ήταν από τους πρώτους συγγραφείς που οδήγησαν στην απομάκρυνση της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας από τα πρότυπα του 19ου αιώνα, στα οποία κυριαρχούσαν το προστατευτικό ύφος, ο ηθικοπλαστικός διδακτισμός και η προβολή ενός ιδεατού κόσμου. Η Ζωρζ Σαρή αντιμετώπισε το παιδί ως ένα αυτόνομο άτομο με δική του προσωπικότητα και προέβαλε ήρωες ρεαλιστικούς». Κώστας Ζαλίγκας, 11/06/2012, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
Σήμερα το όνομα της Ζωρζ Σαρρή έχει συνδεθεί με τη λογοτεχνία του τόπου μας και οι αφηγηματικές τεχνικές και η θεματολογία των έργων της έχουν σφραγίσει τη σύγχρονη παιδική λογοτεχνία. Οι προσωπικές της αξίες, η αγάπη της για τα παιδιά και η “εξάρτησή” της από τη συγγραφή δίνουν το στίγμα του συγγραφικού της έργου, το οποίο υπηρέτησε πιστά ως το τέλος της ζωής της τον Ιούνιο του 2012: “ Όσον αφορά τις δικές μου αξίες, πάνω από όλα είναι η ελευθερία μου και η αξιοπρέπειά μου. Και η φιλία. Να νιώθω ελεύθερη και να είμαι όρθια”.
Κλείνοντας, πρέπει να σημειώσουμε ότι από το 1991 έως και σήμερα πουλήθηκαν περισσότερο από 1,5 εκατομμύρια αντίτυπα των βιβλίων της, ένας αριθμός τεράστιος για τα ελληνικά εκδοτικά δεδομένα που αποτελεί εχέγγυο πως το πολύτιμο έργο της θα συνεχίσει να συντροφεύει για πάντα παιδικές και νεανικές ψυχές. Σας προτείνουμε, λοιπόν, ανεπιφύλακτα να διαβάσετε ή να ξαναδιαβάσετε ένα από τα αγαπημένα μυθιστορήματα της πλούσιας κληρονομιάς της!
Η συντακτική ομάδα
