του Γιώργου Ντεληγιώργη- Αρχοντάκη, εξωτερικού συνεργάτη της εφημερίδας μας
Είναι αλήθεια πως τα τελευταία δύο χρόνια οι ανατροπές στο διεθνές σκηνικό δεν έχουν τέλος. Γεγονός-σταθμός της τελευταίας δεκαετίας αποτελεί η «αιφνίδια», όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς, αποχώρηση των Αμερικανικών στρατευμάτων, ύστερα από είκοσι χρόνια, από το Αφγανιστάν, παραδίδοντας, έτσι, τη διακυβέρνηση της χώρας στους Ταλιμπάν, με τους οποίους βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση επί σειρές ετών.
Η εξέλιξη αυτή, όπως είναι φυσικό, ανατρέπει οριστικά τα μέχρι τώρα δεδομένα ως προς την πολιτική, την οικονομική και την κοινωνική ζωή των περισσότερων χωρών της Μέσης Ανατολής, που είχαν τεθεί στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ.
Η άνοδος των Ταλιμπάν στην εξουσία κάθε άλλο πάρα βοηθητική είναι για τον λαό του Αφγανιστάν. Στη χώρα έχει πλέον ξεσπάσει μία πολυδιάστατη κρίση, η οποία πρόκειται να αφήσει το στίγμα της στην παγκόσμια ιστορία στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον.
Ο εθνικός διχασμός εντοπίζεται κυρίως στην ιδεολογική ταυτότητα του νέου πολιτεύματος καθώς και στις αντιλήψεις τις οποίες αυτό πρεσβεύει και διακηρύττει με πείσμα περισσότερο από μία δεκαετία. Το καθεστώς, μάλιστα, φαίνεται πως έχει ως στόχο της εγκαθίδρυση μιας άκαμπτης θεοκρατίας, γεγονός το οποίο προκαλεί την έντονη αντίδραση των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής μας, της Κίνας, της Ρωσίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ιδιαίτερα, των ΗΠΑ.
Πιο συγκεκριμένα, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε τη διακοπή της υποστήριξης προς την Κεντρική Τράπεζα του Αφγανιστάν, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την κατάσχεση όλων των περιουσιακών στοιχείων της τελευταίας. Ο κίνδυνος διάβρωσης και πλήρους κατάρρευσης της οικονομίας της χώρας διαφαίνεται ολοκάθαρα στον ορίζοντα.
Ο λαός του Αφγανιστάν έρχονται αντιμέτωπες με την πείνα και την ανθρωπιστική καταστροφή. Τα Ηνωμένα Έθνη κρούουν τον «κώδωνα κινδύνου» για σοβαρό επερχόμενο λιμό. Σύμφωνα με έρευνά τους, οι άνθρωποι κάτω από το όριο της φτώχειας θα αυξηθούν από εβδομήντα (70) σε ενενήντα πέντε (95) τοις εκατό (%) τη στιγμή που ως «επίπεδο φτώχειας» ορίζεται το κατά κεφαλήν εισόδημα ογδόντα τριών λεπτών του ευρώ (0,83€) την ημέρα.
Σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους, πολλές εκτοπισμένες οικογένειες αναγκάζονται να παντρέψουν τα παιδιά τους και, ιδιαίτερα, τα νεαρά κορίτσια τους, με αντάλλαγμα ποσά τα οποία κυμαίνονται από 550 ως σχεδόν 4.000 δολάρια. Παρά το ότι ο γάμος ανηλίκων είναι παράνομος, εφαρμόζεται, ολοένα και συχνότερα, γεγονός το οποίο φανερώνει τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος.
Παράλληλα, παρουσιάζεται εξαιρετικά μεγάλη έλλειψη τροφίμων σε ολόκληρη τη χώρα, εξαιτίας τόσο του διαρκούς πολέμου όσο και της ιστορικής ξηρασίας, με αποτέλεσμα στην επαρχία να κινδυνεύει από ασιτία το ενενήντα τοις εκατό (90%) των κατοίκων, καταγράφει έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) του ΟΗΕ. Την κατάσταση θα επιδεινώσει και ο επερχόμενος χειμώνας (ιδιαίτερα κατά τους μήνες του Δεκεμβρίου και του Ιανουαρίου), καθώς δεν μπορεί να υποστηριχθεί από καμία δημόσια υπηρεσία επαρκές σύστημα θέρμανσης. Άλλωστε η τιμή του καύσιμου ξύλου είναι εξαιρετικά υψηλή για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, παραπάνω από τον μισό σχεδόν πληθυσμό των 39 εκατομμυρίων κατοίκων του Αφγανιστάν αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια αυτόν τον χειμώνα.
Πέραν όμως της πολιτικής και οικονομικής ύφεσης και των κοινωνικών προβλημάτων που απορρέουν, την επανεμφάνισή του κάνει ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα, αυτό των κοινωνικών διακρίσεων μεταξύ των φύλων.
Είναι γεγονός ότι, από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησης των Ταλιμπάν, το αίσθημα της αβεβαιότητας για το αύριο, γίνεται όλο και πιο αισθητό. Το φαινόμενο όμως εμφανίζεται αρκετά εντονότερο στον γυναικείο πληθυσμό, καθώς οι γυναίκες έχασαν το δικαίωμα τόσο στην εργασία όσο και γενικότερα, στη θέση τους μες στην κοινωνία. Την άποψη αυτή επαληθεύουν οι αυξανόμενες απόπειρες αυτοκτονίας και οι απαγωγές.
Η κατάστασή των γυναικών του Αφγανιστάν αυτή τη στιγμή προκαλεί μεγάλη ανησυχία, καθώς επαπειλείται τα δικαιώματά τους να υποχωρήσουν στο σημείο που βρίσκονταν επί της βασιλείας του Ζαχίρ Σαχ, που ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της χώρας. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι μόνο τα αγόρια θα βρίσκονται στις τάξεις, όταν ανοίξουν τα σχολεία της δευτεροβάθμιας, καθιστώντας το Αφγανιστάν τη μόνη χώρα στον κόσμο που αρνείται στο 50% του πληθυσμού του το βασικό δικαίωμα στην εκπαίδευση! Από το καθεστώς έχει, ακόμη, ανακοινωθεί ότι οι γυναίκες δε θα απασχολούνται σε οποιαδήποτε εργασία του δημόσιου τομέα.
Σήμερα, σχεδόν τέσσερις μήνες μετά την κατάληψη της Καμπούλ, τα προβλήματα των Αφγανών έχουν ξεπεράσει τα στενά όρια της ανθρώπινης φαντασίας. Πλέον, η επιβίωση έχει μετατραπεί σε έναν ατελείωτο, ανελέητο πόλεμο μεταξύ ιδίων συνανθρώπων, με υπόβαθρο τη φτώχεια, την πείνα, την ανεργία και την κατάρρευση κάθε δημόσιας δομής.
Παρά τις προσπάθειες του ΟΗΕ να προσφέρει, ως το τέλος του χρόνου, βοήθεια σε πληθυσμιακές ομάδες που αγγίζουν περίπου τους έντεκα (11) εκατομμύρια ανθρώπους , είναι δεδομένο πως η κρίση θα αργήσει να καμφθεί και πως πρόκειται να αποτελέσει μία πραγματικότητα για τον λαό του Αφγανιστάν μέσα στην επόμενη πενταετία…
Γιατί κανένας πόλεμος δεν τελείωσε ποτέ.
