των Άννας Βεντούρη, Δημήτρη Γεωργακάκου, Ελένης Μωραϊτη
Τα όρια του ανθρωπου έλεγε ο φιλόσοφος Λούντβιχ Βίτγκενστάιν, είναι τα όρια της γλώσσας του. Κι αλήθεια, η γλώσσα είναι το πιο σημαντικό, το πιο αποτελεσματικό εργαλείο της νόησής μας. Μας δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνούμε, να εκφραζόμαστε και να μεταδίδουμε ή να ανταλλάσσουμε εμπειρίες, συναισθήματα, γνώσεις και αντιλήψεις.
Στις 21 Φεβρουαρίου γιορτάζουμε την μητρική γλώσσα του κάθε ανθρώπου. Είναι η γλώσσα που μιλάει από την πρώτη κιόλας στιγμή της ζωής του.Η γλώσσα εξελίσσεται και αλλάζει για να μπορέσει να περιγράψει την εμπειρία του ανθρώπου. Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του μητρική γλώσσα και καθεμιά είναι διαφορετική απο τις άλλες, καθεμιά τους σκληρή σαν μια βολή και μαλακή σαν απαλή μουσική.
Η Παγκόσμια ημέρα μητρικής γλώσσας γιορτάζεται στις 21 Φεβρουαρίου και καθιερώθηκε στις 17 Νοεμβρίου του 1999 από την UNESCO. Σκοπός αυτής της παγκόσμιας ημέρας είναι κυρίως η διάσωση των λιγότερο ομιλούμενων γλωσσών αλλά και η προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας.
Η αφορμή για την υιοθέτησή της το 1999 από τη Γενική Συνέλευση της UNESCO ήταν η Σφαγή της Ντάκα στις 12 Φεβρουαρίου του 1952, όταν φοιτητές του Ανατολικού Πακιστάν (σημερινού Μπανγκλαντές) που ξεσηκώθηκαν για να εμποδίσουν την κατάργηση της γλώσσας τους «Μπενγκάλι» και την υιοθέτηση της επίσημης πακιστανικής «Ουρντού». Η διαμαρτυρία τους τέλειωσε άδοξα καθώς η αστυνομία επενέβη, πνίγοντάς την στο αίμα.
Οι γλώσσες όμως όπως κι οι άνθρωποι πεθαίνουν. Πεθαίνουν όταν εξαφανίζονται οι φυσικοί τους ομιλητές ή όταν οι ομιλητές τους τις εγκαταλείπουν για να υιοθετήσουν κάποια αλλη γλώσσα. Στις μέρες μας, καθώς κινούμαστε σε μια κοινωνία όπου η αλληλεπίδραση γίνεται κυρίως στα αγγλικά, πολλές φωνές που ανησυχούν για το μέλλον της πολυγλωσσίας ακούγονται, αλλοτε δικαιολογημένα κι άλλοτε φοβικά. Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η μητρική μας γλώσσα;
Η μητρική γλώσσα του κάθε πολιτισμού είναι ουσιαστικά η πολιτισμική του ταυτότητα, όλος ο πολιτισμός του, στην ουσία είναι ο ίδιος ο εαυτός του. Στη γλώσσα έχουν εγγραφεί όλα τα βιώματα, όλες οι αξίες, όλες οι αντιλήψεις που έχουν υιοθετηθεί ανά τους αιώνες από μια γλωσσική κοινότητα. Όταν κατακτούμε σε βάθος τη μητρική μας γλώσσα, νιώθουμε υπερήφανοι, έχουμε τη δύναμη να ξεδιπλώσουμε στους άλλους ποιοι είμαστε, τι σκεφτόμαστε, τι θέλουμε. Μέσα στη γλώσσα μας ζει συγχρόνως το παρελθόν αλλά και γεννιέται το μέλλον, που επιχειρούμε να εκφράσουμε μέσα από τη γλώσσα μας. Αλλά και για έναν μαθητή είναι πολύ βοηθητικό, κατά την εκμάθηση μιας δεύτερης ξένης γλώσσας, να γνωρίζει καλά τη μητρική του γλώσσα, μιας κι έτσι μπορεί πιο εύκολα και σε μικρότερο χρονικό διάστημα να μάθει πολύ καλά την ξένη γλώσσα.
6 fun facts που σίγουρα δεν ήξερες για τις γλώσσες του κόσμου.
1. Από τις περίπου 7102 γλώσσες που μιλιούνται σήμερα στον κόσμο, οι μισές από αυτές απειλούνται με εξαφάνιση και προβλεπεται οτι θα έχουν ήδη εξαφανιστεί σε λιγότερο από έναν αιώνα.
2. Στην Ευρώπη καταμετρούνται 230 διαφορετικές γλώσσες και στην Ασία περίπου 2.197. Στην Παπούα της Νέας Γουινέας, 3,9 εκατομμύρια άνθρωποι μιλούν περίπου 832 διαφορετικές γλώσσες.
3. Σχεδόν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν τα κινέζικα ως την μητρική τους γλώσσα, δηλαδή το 14% του πληθυσμού.
4. Σύμφωνα με το NVTC και το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υπηρεσιών, τα ιαπωνικά είναι, κατά μέσο όρο, αναμφισβήτητα η πιο δύσκολη γλώσσα για να μάθει κάποιος.
5. Ένας αγγλόφωνος για να μάθει ελληνικά χρειάζεται περίπου 44 εβδομάδες – σχεδόν 10 μήνες.
6. Ένας 32χρονος Βόσνιος μιλάει 56 γλώσσες τέλεια και μπορεί να επικοινωνήσει σε καλό επίπεδο άλλες 14. Και μόλις σε ηλικία 9 ετών έμαθε να μιλά την πρώτη του γλώσσα τα Σουηδικά.
