συνέντευξη της Ιουλιανής Παχίτη στην Ιωάννα Ντεμάδη
Βόλτες σε απίθανα rollercoaster, κυνηγητό με δεινόσαυρους από το Jurassic Park, κατασκήνωση στο φεγγάρι… Αυτά είναι μόνο μερικά από αυτά που μπορούν να επιτευχθούν με την εικονική πραγματικότητα( virtual reality). Σύμφωνα όμως με την κυρία Ιουλιανή Παχίτη Υποψήφια Διδάκτωρ Ψυχολογίας ίσως έχει και δυνατότητες που δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε ποτέ. Μια καινοτομία στον τομέα της μάθησης που θα μπορούσε να αλλάξει την «παραδοσιακή» εκπαίδευση οριστικά. «Σκέψου να μαθαίνεις για τους δεινόσαυρους και να περπατάς δίπλα από έναν δεινόσαυρο να επιστρέφεις στην νεολιθική εποχή και να βλέπεις πως ζούσαν τότε οι άνθρωποι. Να μελετάς το ανθρώπινο σώμα και να μπορείς πραγματικά να αγγίξεις τα διάφορα όργανα και να δεις και πως λειτουργούν».
Η κ. Παχίτη με την ομάδα της στο τμήμα Ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Κρήτης ανέπτυξε ένα πρόγραμμα παρέμβασης για παιδιά με διάσπαση προσοχής με την χρήση της τεχνολογίας της εικονικής πραγματικότητας( virtual reality). Οι δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας βέβαια δεν περιορίζονται μόνο στην χρήση της ως βοηθητικό μέσο για τα παιδιά με διάσπαση προσοχής αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για εμπλουτισμό του μαθήματος.
Ας διερευνήσουμε όμως λίγο πιο αναλυτικά πως λειτουργεί αυτό το πρόγραμμα παρέμβασης . «Είμαστε σε μία τάξη και κάνουμε μάθημα. Ξαφνικά ο συμμαθητής μας μιλάει σε κάποιον άλλο, ρίχνει ένα στυλό, περνάει κάποιος απέξω, ακούγεται ένας σκύλος… Αυτά είναι διασπαστικά στοιχεία. Ένα παιδί με δυσκολίες προσοχής μόλις ακούσει κάτι το οποίο θα τον αποσπάσει είναι πολύ δύσκολο να επαναφέρει την προσοχή του πάλι στο μάθημα. Μέσα από την συγκεκριμένη παρέμβαση «εκπαιδεύεται» ώστε να μειώνει την επίδραση των διασπαστικών στοιχείων και να τα διαχειρίζεται. Τα αντιμετωπίζει λοιπόν μέσα στην εικονική τάξη αλλά ο στόχος είναι όσο περνάνε οι εβδομάδες να μην τους δίνει τόση σημασία και στην συνέχεια να εφαρμόσει όσα έχει μάθει και στην πραγματική τάξη.»
«Φυσικά η επιβράβευση είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι αυτού του προγράμματος ώστε τα παιδιά να βρίσκονται σε εγρήγορση. Αυτό το πρόγραμμα παρέμβασης περιλαμβάνει επίπεδα. Κατά την ολοκλήρωση ενός επιπέδου προστίθενται πόντοι οι οποίοι «εξαργυρώνονται» αργότερα. Με τους πόντους το παιδί μπορεί να πάει μια βόλτα στο σινεμά, σε ένα λούνα παρκ… Αυτές οι επιβραβεύσεις ορίζονται σε συνεργασία με τους γονείς φυσικά».
«Μια δυνατότητα που προσφέρει το virtual reality είναι η μορφοποίηση του προγράμματος ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού. Ο ψυχολόγος υπό του οποίου την επίβλεψη εξελίσσεται το πρόγραμμα μπορεί είτε να προσθέσει είτε να αφαιρέσει διασπαστικά στοιχεία. Αυτό οδηγεί στην ύπαρξη μιας εξατομικευμένης παρέμβασης.»
Και για όλους τους ανήσυχους γονείς που ανησυχούν ιδιαίτερα για τις επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού υπάρχουν πολυάριθμες έρευνες που καλύπτουν αυτό το θέμα. Οι επιπτώσεις που μπορούν να εμφανιστούν είναι ναυτία, ζαλάδα, τάση για εμετό, πόνος στα μάτια. Γνωστά και ως κυβερνοναυτία (cyber sickness). Μέσα από έρευνες όμως που έχουν διεξαχθεί ο αριθμός των παιδιών που χρειάστηκε να σταματήσουν το πρόγραμμα λόγω αυτών των συμπτωμάτων ήταν πολύ μικρός . Στην τελευταία έρευνα ρωτήθηκαν 38 παιδιά που είχαν παρακολουθήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα παρέμβασης και δεν χρειάστηκε κανένα να σταματήσει. Σε προηγούμενη έρευνα με παρόμοιο αριθμό παιδιών μόνο 2 παιδιά χρειάστηκε να σταματήσουν. Αυτό το πρόγραμμα που έχει αναπτύξει η κ. Παχίτη διαρκεί μόλις 10 λεπτά και συστήνεται για ηλικίες άνω των 13 ετών εφόσον χρειάζεται λογαριασμός facebook . Όπως τόνισε και η κ.Παχίτη «παν μέτρον άριστον».
Το VR δεν είναι μόνο ένα όραμα του μέλλοντος αλλά μια πραγματικότητα που μπορεί να εμπλουτίσει το μάθημα αλλά και να βοηθήσει παιδιά με τρόπους πιο αποτελεσματικούς και πρωτοπόρους από ποτέ. Φτάνει απλά να κάνουμε μια προσπάθεια να γνωρίσουμε τέτοιες καινοτομίες όσο τρομακτικές και να φαίνονται αρχικά. Ποιος ξέρει ίσως κάποτε το VR να είναι ένα απαραίτητο αξεσουάρ για κάθε καθημερινή μας ασχολία συμπεριλαμβανομένου και του σχολείου…
