της Παναγιώτας Κουβάτσου
Τα τελευταία χρόνια έχουν ανησυχητικά αυξηθεί οι διακρίσεις, ο αποκλεισμός διαφόρων ανθρώπων και οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον τους, και το ανησυχητικό αυτό φαινόμενο είναι ορατό ακόμη και στις πιο μικρές κοινωνίες, σαν τη μικροκοινωνία του σχολείου όπου ζούμε εμείς οι μαθητές. Η πρόσβαση στην εκπαίδευση όμως είναι απαράγραπτο δικαίωμα των παιδιών και πρέπει να διαφυλαχθεί με κάθε θυσία, αν επιθυμούμε να θεωρούμε ότι γίνεται έστω κατ’ ελάχιστο σεβαστή η κοινωνική δικαιοσύνη.
Ας προσπαθήσουμε όμως πρώτα να εξετάσουμε την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης, που αποτελεί θεμέλιο των δημοκρατικών κοινωνιών. Η κοινωνική δικαιοσύνη αφορά τους πάντες και κυρίως τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και αποτελεί στόχο των δημόσιων πολιτικών σε όλα τα κράτη- ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να γίνεται. Οι θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την κοινωνική δικαιοσύνη περιλαμβάνουν τις αξίες της ένταξης και της παροχής ίσων ευκαιριών σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το φύλο τους, τη θρησκεία τους ή την ιδεολογία τους. Στόχος είναι να καταπολεμηθούν οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες και να εξασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή της εξουσίας και των πόρων.
Κάθε μέρα που περνά, κάθε λεπτό και δευτερόλεπτο τα παιδιά που δέχονται ρατσισμό και εκφοβισμό στα σχολεία μας πολλαπλασιάζονται, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν το σχολείο. Υπάρχουν παιδιά τα οποία δεν πάνε καν σχολείο. Εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, για να σωθούν από επικίνδυνες καταστάσεις και δεν γίνονται δεκτοί στο νέο τους σπίτι. Έτσι, δεν έχουν την δυνατότητα να αναπτύξουν προοπτικές για τη ζωή τους, λόγω των αποκλεισμών που δέχονται. Το χειρότερο λοιπόν είναι πως το εκπαιδευτικό σύστημα αδιαφορεί για αυτά τα περιστατικά, αδιαφορεί για το αν οι νέοι προσπαθούν να κυνηγήσουν και να πετύχουν τα όνειρά τους και πολλές φορές μάλιστα, τους βάζει και τρικλοποδιές κάνοντας και το ίδιο διακρίσεις.
Έτσι, θα πρέπει να υπάρχει «ισότητα ευκαιριών» που σηµαίνει ότι όλα τα παιδιά θα πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες και την ίδια µεταχείριση από τους εκπαιδευτικούς θεσµούς. Τα σχολεία θα πρέπει να εφαρµόζουν και να προωθούν πολιτικές, προγράµµατα και συµπεριφορές που θα επιφέρουν μια κοινωνική ισότητα. Κι αυτό γιατί µια τέτοια ερµηνεία στηρίζεται σε µια «αποστειρωµένη» ερµηνεία της «αξιοκρατίας», η οποία προϋποθέτει ότι το κάθε παιδί, ανάλογα µε τις «ικανότητές» του και την προσπάθεια που καταβάλλει, είναι υπεύθυνο για την έκβαση του µέλλοντός του. Κάθε παιδί λοιπόν, ανεξάρτητα από την καταγωγή του, το φύλο του και την κοινωνική τάξη της οικογένειάς του στην κοινωνία θα πρέπει να έχει δύναµη, πίστη στους στόχους του και διαρκή επαγρύπνηση, έτσι, ώστε να καταφέρουμε να ζήσουμε σε µια κοινωνία που θα καταργήσει την εκµετάλλευση και θα υλοποιήσει το όραµα της ισότητας και της δικαιοσύνης.
