Oops! Κάτι χάλασα μάλλον…

Στους περισσότερους έχει τύχει να προκαλέσουμε κάποιο ατύχημα κατά λάθος ή…  όχι και τόσο κατά λάθος. Αυτά όμως που θα σας παρουσιάσουμε παρακάτω είναι τα πιο κωμικοτραγικά στον χώρο της τέχνης, τόσο ως προς τον τρόπο που συνέβησαν όσο και για τις συνέπειες -οικονομικές και όχι μόνο- που είχαν.

• Η πτώση των 100.000 λιρών.

Μεταφερόμαστε στο μουσείο Fitzwilliam του Cambridge στο έτος 2006. Προβλεπόταν μία ήρεμη μέρα, όταν ο Nick Flynn στραβοπάτησε εξαιτίας του λυτού κορδονιού του και κατρακύλησε στις σκάλες του μουσείου. Ο 42χρονος κύριος σε μία προσπάθεια να αποφύγει την πτώση, πήρε στο πέρασμά του τρία πολύτιμα βάζα της δυναστείας των Σινγκ. Για να αποκαταστήσει κάπως το όνομά του, ο “καταστροφέας” προχώρησε σε δηλώσεις σε αγγλική εφημερίδα: «Αν και ήξερα πως το βάζο θα σπάσει, δεν μπορούσα να φανταστώ όμως πως θα έφευγε και θα έπεφτε πάνω στα άλλα δύο». Το όλο σκηνικό είχε ευνοϊκή κατάληξη, γιατί τα εκθέματα αποκαταστάθηκαν από τους συντηρητές του μουσείου- με κόστος βέβαια 100.000 λιρών.

• Από ξύλινα θρησκευτικά αγαλματίδια σε τρισδιάστατα cartoon.

Πριν την συντήρηση, ήταν ξυλογλυπτά του 15ου αιώνα που παρίσταναν την Παναγία, τον Ιησού και την Αγία Άννα. Μετά την παρέμβαση της Μαρία Λουΐζα Μενέντεθ, η οποία να σημειωθεί πως δεν είχα ουδεμία σχέση με την τέχνη, έγιναν απλά κιτς φιγούρες.  Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν μάλιστα, απλές μπογιές του εμπορίου, ήταν από μόνα τους ακατάλληλα. Η “συντηρήτρια” ωστόσο δεν φαίνεται να είναι δυσαρεστημένη, αφού είπε σε δηλώσεις της : “ Τα ζωγράφισα όσο καλύτερα μπορούσα, χρησιμοποιώντας αυτά που νόμιζα ότι ήταν τα σωστά χρώματα. Στους γείτονες άρεσαν. Ρωτήστε και θα μάθετε”. Το υπόλοιπο κοινό όμως δεν υποστηρίζει την ίδια άποψη. Τώρα, περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα…

• Το όνειρο που έγινε εφιάλτης

Η αγοραπωλησία του πίνακα “ La rêve” (Το όνειρο) του Πικάσο ίσως να μην γινόταν γνωστή στο ευρύ κοινό, αν ο κάτοχός του, Steve Wynn, την ώρα της επίδειξής του στους φίλους του λίγο πριν την πώλησή του για 190 εκατομμύρια δολάρια, δεν έδινε στον πίνακα μία αγκωνιά λόγω της μειωμένης περιφερειακής του όρασης και άφηνε μία μεγάλη τρύπα στον καμβά. Το κόστος της παραπάνω ζημιάς ήταν αρκετά υψηλό, καθώς από την τιμή των 190 εκατομμυρίων δολάρια που θα πωλούταν αρχικά η τελική τιμή του διαμορφώθηκε στα 85 εκατομμύρια δολάρια λόγω του κόστους επισκευής που ανήλθε στα 90.000 δολάρια.

 

• Κάποιο θέλησαν να δώσουν την δική τους πινελιά…

 

  Σε μία γκαλερί στη Νότια Κορέα και συγκεκριμένα στο εμπορικό κέντρο Lotte World Mall, ένας ζευγάρι νεαρών σχημάτισε την άποψη -μάλλον λανθασμένα- ότι μπορούσε να επέμβει στο άτιτλο έργο του καλλιτέχνη γκράφιτι JonOne, που είχε ζωγραφιστεί από τον καλλιτέχνη μπροστά στο κοινό στη Σεούλ. Οι συγκεκριμένοι Νοτιοκορεάτες πήραν τα χρώματα και τα πινέλα που αποτελούσαν μέρος του έργου και πρόσθεσαν την δική τους πινελιά. Μετά από αυτό, τοποθετήθηκε ταμπέλα: “Μην αγγίζετε”. Δυστυχώς ήταν ήδη αργά…

• Τουλάχιστον δεν είχε περάσει το σκουπιδιάρικο! Η καταστροφή πάντως ήταν αναπόφευκτη.

Λογικά όλοι έχουμε κάνει το λάθος να πετάξουμε στα σκουπίδια κάτι που χρειαζόμασταν χωρίς να το καταλάβουμε. Μόνο που σε αυτήν την περίπτωση, αυτό που πετάχτηκε δεν ήταν κάτι ασήμαντο ή φθηνό… Πρόκειται για έργο ζωγραφικής του Λούσιαν Φρόιντ, η τιμή του οποίου ανέρχεται στις 100.000 λίρες. Στον οίκο Sothebys, οι υπάλληλοί του πέταξαν τον πίνακα στα σκουπίδια, επειδή πίστεψαν ότι η προστατευτική θήκη στην οποία βρισκόταν ήταν άδεια. Με επίσημη ανακοίνωση του οίκου έγινε γνωστό ότι το έργο καταστράφηκε. Η καταστροφή του ανακαλύφθηκε, όταν οι υπεύθυνοι του οίκου συνειδητοποίησαν πως ο πίνακας που θα δινόταν σε δημοπρασία έλειπε.  Ο εκπρόσωπος του Sothebys δήλωσε τα εξής: “ Είναι μία εξαιρετικά ατυχής στιγμή αλλά έχουμε πάρει όλα τα μέτρα για να μην ξανασυμβεί. Ήταν μία σπουδή χωρίς τίτλο και όχι ολοκληρωμένος πίνακας”.

• Η «εκδίκηση» (;) είναι ένα πιάτο που τρώγεται… με σόδα!

 Μια κριτικός έργων τέχνης στο Μεξικό κατέστρεψε ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της έκθεσης της γκαλερί την οποία είχε επισκεφθεί. Το έργο του Μεξικανού καλλιτέχνη Gabriel Rico, που κόστιζε 200.000 δολάρια, περιελάμβανε αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως μπαλάκια του τένις ή αντικείμενα που μπορούν να εντοπιστούν στη φύση όπως πέτρες και φτερά.   Σύμφωνα με δηλώσεις της, το έργο καταστράφηκε κατά λάθος, αν και κάποιοι δεν την πίστεψαν, καθώς προηγουμένως είχε αφήσει το άδειο κουτί του αναψυκτικού της δίπλα στη σύνθεση, δείχνοντας τη δυσαρέσκειά της και την περιφρόνησή της. Η ίδια μάλιστα άφησε αιχμές, αφού σχολίασε: » Ήταν σαν το έργο να άκουσε το σχόλιο μου και να ένιωσε τι σκεφτόμουν γι αυτό».  Μάλιστα, μετά από το ατύχημα, συνέχισε να υπερασπίζεται το λάθος της, γιατί πρότεινε να αφήσουν το έργο σε αυτήν την κατάσταση με το σπάσιμο, ώστε να δείξουν την εξέλιξη. Φυσικά η ιδέα δεν άρεσε στην γκαλερί, η οποία κατέκρινε τη μη επαγγελματική συμπεριφορά της. «Το ότι πλησίασε το έργο, τοποθέτησε ένα τενεκεδάκι σόδα και το φωτογράφισε ως ένδειξη κριτικής, ήταν απαράδεκτο». Τουλάχιστον τώρα δε θα χρειαστεί να γράψει ολόκληρη κριτική για ένα έργο που δεν υπάρχει! Κάτι χάνεις (μάλλον φαν, κύρος και ίσως χρήματα) και κάτι κερδίζεις (λιγότερες υποχρεώσεις).

• Ο άνθρωπος απλά έκανε το καθήκον του. ( Ίσως με λάθος τρόπο).

Το 2001 στην γκαλερί Eyestorm του Λονδίνου, ο καθαριστής του χώρου πέταξε μπουκάλια μπύρας, ποτήρια του καφέ και τασάκια γεμάτα αποτσίγαρα, τα αντικείμενα δηλαδή που συνέθεταν την εγκατάσταση του διάσημου Ντέμιαν Χιρστ. Έλειπαν μόνο το καβαλέτο και η σκάλα που θα ολοκλήρωναν τη σύνθεση Painting-by-numbers. Ευτυχώς, σύμφωνα με την γκαλερί, το έργο δεν καταστράφηκε ολοκληρωτικά αλλά κατάφερε να ξαναστηθεί με βάση τις σημειώσεις του Χιρστ που κράτησε την πρώτη φορά που το δημιούργησε. Η αντίδραση του καλλιτέχνη δεν ήταν ακραία καθώς χαρακτήρισε το γεγονός “ξεκαρδιστικά αστείο”. Έπειτα από ανακοίνωση της γκαλερί ο καθαριστής δεν απολύθηκε- και δικαίως κατά τη γνώμη μας, μιας και θα έπρεπε να έχει υπάρξει μία προειδοποίηση για αυτά τα αντικείμενα από τη Διεύθυνση.

• Να γιατί η δουλειά πρέπει να είναι ενδιαφέρουσα.

Στην έκθεση τέχνης που στέγαζε το Προεδρικό Κέντρο «Μπόρις Γέλτσιν» στο Εκατερίνμπουργκ, ο φύλακας που ανέλαβε για πρώτη μέρα εργασία εκεί, ζωγράφισε με στυλό μάτια στα πρόσωπα που υπήρχαν  στο έργο “Three Figures” της Anna Leporskaya με αιτιολόγηση ότι… βαριόταν. Χρησιμοποιώντας ένα μπλε στυλό, ο φύλακας κατέστρεψε τον πίνακα αξίας 1,3 εκατομμυρίων δολαρίων. Με ανακοίνωση της συντηρήτριας της έκθεσης, Anna Reshetkina: “Τα κίνητρα του δράστη παραμένουν άγνωστα αλλά η διοίκηση πιστεύει πως οφείλεται σε έλλειψη διανοητικής διαύγειας”. Ο Ivan Petrov που αποκάλυψε στο Art Newspaper την υπόθεση πρόσθεσε ότι το μελάνι έχει εισχωρήσει ελαφρώς στο στρώμα του πίνακα, επειδή το λευκό που χρησιμοποιήθηκε στα πρόσωπα δεν καλύφθηκε με βερνίκι. Η καταστροφή του πίνακα διαπιστώθηκε από δύο επισκέπτες της έκθεσης που φυσικά ενημέρωσαν τον υπεύθυνο της έκθεσης. Το έργο απομακρύνθηκε από την έκθεση και επεστράφη στην κρατική γκαλερί Tretyakov που είχε δανείσει τον πίνακα. Ο δράστης μετά από την απόλυσή του, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης τριών μηνών και πρόστιμο. Η ζημιά εκτιμάται στα 4.600 δολάρια. Μετά από το γεγονός τοποθετήθηκαν προστατευτικά στα υπόλοιπα έργα τέχνης της έκθεσης. Μάλλον ο φύλακας είχε θυμώσει που με τις μάσκες δεν φαίνονται τα πρόσωπά μας και αποφάσισε να το αποτυπώσει καλλιτεχνικά…

 

Γενικά, από τα πιο παλιά χρόνια ως και σήμερα, καταστροφές γίνονται. Είτε θελητά, είτε κατά λάθος. Άλλες με πιο αστείο τρόπο και άλλο με όχι και τόσο. Σίγουρα αυτό εξαρτάται από την οπτική γωνία του καθενός. Το θέμα είναι αν μπορούν να αντικατασταθούν και πόσο θα κοστίσει η επισκευή τους… Στις παραπάνω περιπτώσεις, δεν ήταν και μικρό το ποσό.