Με αφορμή, τον φετινό εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας της γυναίκας, το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά διοργάνωσε πολύ ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και προγράμματα. Άλλo ένα γεγονός το οποίο πλαισιώθηκε με αυτές τις δράσεις, ήταν η εγκαινίαση του νέου εκθέματος του Μουσείου, της επιτύμβιας στήλης της Δορκάδας.
Μαθητές της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά παρευρεθήκαμε σε ένα από τα προγράμματα του Μουσείου. Επρόκειτο για την εκδήλωση της κ. Εύης Πίνη, Αρχαιολόγου Εφορείας Πειραιώς και Νήσων, εν ονόματι «Γυνή αρίστη. Όψεις της ζωής των γυναικών στην αρχαιότητα μέσα από τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά», με κύριο θέμα την γυναίκα της Αρχαίας Αθήνας. Τόσο η εξαιρετική παρουσίαση της κα. Πίνη, όσο και η ξενάγησή μας σε χώρους του Μουσείου με εκθέματα που αφορούσαν την γυναίκα όπως για παράδειγμα παλιά σύνεργα καλλωπισμού, μας προσέφεραν μία ιδιαίτερη εμπειρία.
Αυτό όμως που μας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση ήταν το νέο απόκτημα του Μουσείου, η Δορκάδα, που είχαμε την τιμή να είμαστε το πρώτο σχολείο που το επισκεφτήκαμε. Το νέο γλυπτό , το οποίο προέρχεται από παράδοση ιδιώτη, αναπτύσσει την εκθεσιακή συλλογή των επιτύμβιων γλυπτών του μουσείου με ένα νέο θέμα που δεν φαίνεται να έχει βρεθεί προς στιγμήν ανάλογο: ανδρόγυνο σε μία σπάνια για την εποχή απόδοση συναισθημάτων. Επίκαιρο όσο ποτέ με βάση τα τρέχοντα γεγονότα που καταπατούν τα δικαιώματα των γυναικών π.χ. γυναικοκτονίες, το νέο έκθεμα μας δίνει την δυνατότητα να το ερμηνεύσουμε ο καθένας με τον δικό του προσωπικό τρόπο, αφού το καλλιτέχνημα θέτει κοινωνικούς προβληματισμούς σε θέματα έμφυλης βίας και αξίες που επιθυμούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, όπως η προβολή της γυναικείας ταυτότητας, η συζυγική αγάπη, η τρυφερότητα, η αγάπη για τη ζωή, ο σεβασμός στην αξία του ανθρώπου. Αυτό το αντιληφθήκαμε και μετά τις συζητήσεις μας πάνω στο έργο, καθώς ο καθένας έβλεπε πάνω του το θέμα που τον ευαισθητοποιούσε περισσότερο.
Σύντομη Αναδρομή στο παρελθόν- Η θέση της γυναίκας στην Αρχαία Αθήνα.
Η θέση της γυναίκας ήταν σαφώς κατώτερη από αυτή των ανδρών. Δεν ήταν όλα ιδανικά όπως μπορεί να φαντάζουν. Τα κορίτσια τα εκτιμούσαν λιγότερο από τα αγόρια. Τα αγόρια ήταν η συνέχεια της οικογένειας, ήταν οι κληρονόμοι. Τα κορίτσια στην περιουσία είχαν μόνο δικαίωμα στην προίκα. Για μία γυναίκα αντίθετα το να κληρονομήσει και να γίνει επίκληρος κόρη, όπως ονομαζόταν, ήταν η χειρότερη περίπτωση, καθώς έπρεπε να παντρευτεί τον κοντινότερο συγγενή τους ή να χωρίσουν αν ήταν ήδη παντρεμένες και να προχωρήσουν μετά στο πρώτο σενάριο. Υπήρχε διάκριση από νωρίς και ακόμη από τα πρώτα χρόνια ζωής τους. Τα μωρά αγόρια ήταν καλοδεχούμενα, ενώ πολλές φορές τα κορίτσια τα εγκατέλειπαν είτε κοντά στην αγορά για να τα βρει κάποιος που ήθελε να τα μεγαλώσει ή σε κάποια έρημη περιοχή όπου πέθαιναν. Η παραπάνω διαδικασία ονομαζόταν έκθεση. Τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι κοντά στις μαμάδες τους ενώ τα αγόρια πήγαιναν στο σχολείο. Υπάρχουν ελάχιστες περιπτώσεις όπου τα κορίτσια μορφώνονταν. Μόνο δηλαδή αν ο πατέρας ήταν πιο προχωρημένος σε απόψεις και αντιλήψεις. Οι Αθηναίες ωρίμαζαν όταν γίνονταν μάνες ενώ οι Αθηναίοι όταν εκπαιδεύονταν στα κοινωνικά και στα στρατιωτικά καθήκοντά τους. Οι άντρες είχαν πολιτικά δικαιώματα, ενώ οι γυναίκες μόνο αστικά. Σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής τους, φαίνονταν οι φυλετικές διακρίσεις.
Ελπίζουμε πάντως πως στο μέλλον, το Μουσείο Πειραιά θα διοργανώσει εκ νέου τέτοιες ελκυστικές δραστηριότητες και θα δέχεται πάντα τόσο όμορφα εκθέματα οπως η Δορκάδα. Έτσι λοιπόν, λέμε κι εμείς “Καλώς Όρισες” στο νέο μέλος της οικογένειας του Μουσείου!
Παρακάτω παρατίθεται το χρονολόγιο των δράσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά:
Τετάρτη 16/03/22 18:00: «ΔΟΡΚΑΣ» Παρουσίαση της επιτύμβιας στήλης της ΔΟΡΚΑΔΟΣ και του νέου λογότυπου του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά. Την εναρκτήρια εκδήλωση θα εγκαινιάσει η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη
Πέμπτη 17-03-22 18:30:
Διαλέξεις με Θεματική: Γυναίκα και Αρχαιότητα
1.« Αναζητώντας όψεις της γυναικείας ταυτότητας στην ανακτορική Κρήτη της Εποχής του Χαλκού».
Δρ. Α. Σαλίχου, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων
2.«Το άλλο πρόσωπο της ομορφιάς: Καλλωπισμός και δηλητηρίαση στα ενδιαιτήματα των γυναικών της αρχαιότητας».
Dr habil. Α. Συρογιάννη, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων
3.«Mια ματιά στον κόσμο της γυναίκας του 5ου αι.π.Χ. Αντικείμενα γυναικείου καλλωπισμού από ταφή στα Αμπελάκια Σαλαμίνας».
Α. Καπετανοπούλου, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων
25-05-22 έως 29-05-22 και 03-06-22 έως 05-06-22:
Δυο θεματικές ξεναγήσεις στο πλαίσιο των ΗΜΕΡΩΝ ΘΑΛΑΣΣΑΣ του Δήμου Πειραιά:
1.«Ιστορίες με άρωμα γυναίκας».
Αρχαιολόγοι: Σ. Χρυσουλάκη, Α. Καπετανοπούλου
2.«….Ο καθένας –ακόμα και ο φτωχός, αναθρέφει έναν γιο, αλλά εκθέτει μια κόρη, ακόμα και αν είναι πλούσιος». (Κωμικός ποιητής Ποσείδιππος. 3ος αι. π.Χ.).
Αρχαιολόγος Dr habil. Α. Συρογιάννη
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
Τετάρτη 09/03/22: «…και έρμη μεσ’ το σπίτι είναι φρικτό κακό να κάθεται η γυναίκα».
(Αισχύλου Αγαμέμνων, 861-862).
Διαδικτυακή ημερίδα για εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Εύη Πίνη, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων
Πέμπτη 17/03 /22: «Γυνή αρίστη. Όψεις της ζωής των γυναικών στην αρχαιότητα μέσα από τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά».
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου Λυκείου. Εύη Πίνη, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.
