Οι δοκιμασίες: δύναμη ή αδυναμία στη ζωή του ανθρώπου;

Μια προσωπική μαρτυρία:

Από μικρός έχω πολλαπλές δυσκολίες εξαιτίας της αναπηρίας μου. Δυσκολεύομαι πολύ στα χέρια και στην ομιλία και λιγότερο στα πόδια μου. Παρ” όλες τις αναποδιές της ζωής, αυτό που βρήκα και με κάνει να νιώθω ευχαριστημένος από τον τρόπο που ζω είναι ότι όλα όσα μου συμβαίνουν δεν τα βλέπω με κακομοιριά, αλλά τα αντιμετωπίζω με αισιοδοξία και φτάνω στο σημείο να κάνω χιούμορ με τα προβλήματά μου. Καθημερινά δέχομαι τη βοήθεια των γύρω μου. Δίνω την ευκαιρία να αισθανθούν ότι χρειάζεται η αλληλοβοήθεια μεταξύ μας. Αυτή η συμπαράσταση που δέχομαι από όλους με κάνει από τη μια να ευχαριστώ τους φίλους μου κι από την άλλη καταλαβαίνω πόσο αδύναμος θα ήμουν χωρίς τους ανθρώπους. Ορισμένοι από εμάς τους ανάπηρους δυσανασχετούν, γκρινιάζουν, μοιρολογούν και κάποτε τα βάζουν με τον Θεό. Με τέτοια στάση η ίδια η ζωή τους γίνεται μίζερη. Όσο για μένα, σήμερα πια αισθάνομαι χρήσιμος στους συνανθρώπους μου. Αυτό το ήθελα πολύ από μικρός. Τώρα πια αισθάνομαι ότι έχω ολοκληρώσει την Οδύσσειά μου με το να σπουδάσω, να δουλέψω και να εκδώσω δύο βιβλία μου .

 ( Ιανουάριος 1997,  Σωτήρης Στυλιανού )

Η  ζωή είναι  γεμάτη  με χαρές, χαμόγελα, ευτυχισμένα  γεγονότα, αλλά είναι γεμάτη και με κακουχίες, βάσανα και  αρρώστιες. Όλοι  έχουν  κάποια  βάσανα  είτε  αυτά  είναι  μικρά  είτε  φαίνονται  ανυπέρβλητα. Δυστυχώς,  όμως,  υπάρχουν  ακόμη  και σήμερα  που  ζούμε  στον  εικοστό  πρώτο  αιώνα κάποια  απόλυτα  και  θρησκόληπτα  μυαλά, που  ταυτίζουν  την  ασθένεια  με την  αμαρτωλότητα  του  ανθρώπου, κάνοντας  αυτά  τα  άτομα  να  υποφέρουν  διπλά, αφού  μαζί  με  το  σταυρό  της  ασθένειας  που  σηκώνουν  έχουν  ν” αντιμετωπίσουν  και  την  περιφρόνηση  αυτών  των  δήθεν  καλών  κι  αναμάρτητων. Ωστόσο  κάτι  τέτοιο  δεν  ισχύει  σε  καμιά  περίπτωση  στον  χριστιανισμό,  γιατί  τότε  θα  έπρεπε  όλοι  οι  αμαρτωλοί  να είναι  άρρωστοι  και  όλοι  οι  άγιοι  υγιείς.. Κι  αυτό  όπως  ξέρουμε  δε  συμβαίνει.

Τα  βάσανα  και  οι  ασθένειες  είναι  κάποια  εμπόδια  που  έχει  η  ζωή, που  όμως  μας  κάνουν  πιο  δυνατούς, μας  φέρνουν  πιο  κοντά  στη   Βασιλεία  του  Θεού, μας  δοκιμάζουν  και  μας  κάνουν  να  μη  δίνουμε  σημασία  σε  μικροπροβλήματα. Μας  κάνουν  πιο  καλόκαρδους, ανεκτικούς  και  μας  απομακρύνουν  από  την  αχαριστία. Έτσι  όπως  υπάρχουν  τα  βάσανα  και  οι  ατυχίες , υπάρχουν  στη  ζωή  μας  και  τα  θαύματα. Θαύμα  είναι  που  αναπνέουμε, που  ζούμε, που  προσευχόμαστε  και  επικοινωνούμε  με  τον  Θεό  μας , που  αντέχουμε …

Επομένως  δε  θα  πρέπει  να  υπάρχουν  τέτοιου  είδους  απάνθρωπα  και  σαρκοφάγα  στερεότυπα, που  βυθίζουν  τον  κόσμο  στο  έλεος  της  κοινωνίας  και  μας  οδηγούν  πίσω  στον  Μεσαίωνα. Οι  άνθρωποι  που  πάσχουν  ή  που  αντιμετωπίζουν δοκιμασίες  είναι  πολλές  φορές  πιο  ικανοί  με  την  επιμονή  τους  και  κατορθώνουν  πράγματα  που  οι  υπόλοιποι  θεωρούν  δύσκολα  και  απραγματοποίητα, αφού  έχουν  αναπαυθεί  στο  εγώ  τους  και  το  μόνο  που  κάνουν  είναι  να  σχολιάζουν  τις  ζωές  των  άλλων, τα  ελαττώματά τους, τη  δυστυχία  τους , ενώ  οι  ίδιοι  είναι  άδειοι… Πολύ  άδειοι… Και  δεν  θα  μπορούσαν  να  φτάσουν  ούτε  στο  ελάχιστο  αυτούς  τους  ανθρώπους  που  παλεύουν  καθημερινά  και  ξεπερνούν  τις  όποιες  δυσκολίες  τους.

  της   Καλλιόπης Μουσκεφτάρα

                                                                           Ρατσισμός: ένα άλυτο κοινωνικό πρόβλημα;

Σε αυτό το τεύχος του περιοδικού αποφάσισα να γράψω ένα άρθρο σχετικό με τον ρατσισμό.

Στη σημερινή εποχή ρατσισμός ονομάζεται το φαινόμενο της υποτίμησης και των διακρίσεων σε βάρος ατόμων ή κοινωνικών ομάδων διαφορετικού φύλου, φυλής, θρησκείας, πολιτισμού, το οποίο πηγάζει κυρίως από το αίσθημα της υπεροψίας και της ανωτερότητας. Εδώ και χρόνια, έχουν διαπιστωθεί πολυάριθμα περιστατικά ρατσισμού που οφείλονται σε ποικίλους παράγοντες.  Όμως  ποιες είναι οι αιτίες που οδηγούν τον σύγχρονο άνθρωπο στην εκδήλωση ρατσιστικής συμπεριφοράς και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το κοινωνικό αυτό πρόβλημα;

Τα κύρια αίτια του ρατσισμού σχετίζονται με τους κοινωνικούς φορείς, την οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία και τα Μ.Μ.Ε,  αλλά και με το ίδιο το άτομο. Καταρχάς, η καλλιέργεια της ρατσιστικής συμπεριφοράς μέσα στην οικογένεια με τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις και η άκριτη αποδοχή τους από τα νεότερα μέλη της λόγω της ανάγκης της ταύτισης  οδηγούν στην όξυνση και τη συνέχιση του φαινομένου αυτού. Έπειτα, η έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας στα σχολεία, όπου η μαθησιακή διαδικασία παραγκωνίζει τις ηθικές αξίες (δημοκρατία, ισότητα, ελευθερία), εμποδίζει τα νέα μέλη της κοινωνίας να αναπτύξουν πλήρως την  προσωπικότητά τους και να διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες. Τέλος, η προώθηση της βίας και της ξενοφοβίας μέσα στην κοινωνία και από πλευράς των Μ.Μ.Ε εντείνει το αίσθημα της αποστροφής προς ορισμένες κοινωνικές ομάδες και συνεπάγεται την κλιμάκωση του ρατσιστικού φαινομένου.

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι αντιμετώπισης του ρατσισμού, οι οποίοι διαφέρουν σε κάθε τομέα της ζωής του ατόμου. Πρώτον, όσον αφορά στην εκπαίδευση, η μαθησιακή διαδικασία πρέπει να γίνεται από άρτια καταρτισμένους εκπαιδευτικούς και να καλλιεργείται η ισότιμη μεταχείριση όλων των παιδιών. Επιπροσθέτως, η οικογένεια θα ήταν σωστό να προβάλλει τα σωστά αντιρατσιστικά πρότυπα συμπεριφοράς στα παιδιά και στα νεότερα μέλη της. Τέλος, τα Μ.Μ.Ε θα μπορούσαν να παρουσιάζουν ενημερωτικές εκπομπές, οι οποίες θα δίνουν στους πολίτες πληρέστερη και σαφέστερη εικόνα για το ίδιο το φαινόμενο, τις αιτίες που το προκαλούν και για τις αρνητικές επιπτώσεις του.

Συμπερασματικά, ο ρατσισμός είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο το οποίο στις μέρες μας εντείνεται όλο και περισσότερο. Ωστόσο, το άτομο μπορεί να καταβάλλει προσπάθειες και προσωπικά και στο πλαίσιο της κοινωνίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί  αυτό το πρόβλημα. Ας σημειωθεί ακόμη ότι ο περιορισμός του ρατσισμού από μία κοινωνία αποτελεί σημαντικό παράγοντα  κοινωνικής ευημερίας και ανάπτυξης και θα βοηθήσει τον άνθρωπο να προσεγγίσει το πρότυπο της ιδανικής κοινωνίας.

Στο συγκεκριμένο άρθο αποτυπώνουμε τα αποτέλεσματα μιας έρευνας που πραγματοποιήσαμε για τις ανάγκες του περιοδικού.

Το θέμα της έρευνας είναι «η χρήση του διαδικτύου από τους έφηβους» και πραγματοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο μέχρι και τον Μάιο του 2014 σε ένα δείγμα 300 εφήβων-μαθητών του 1ου Γυμνασίου Αλεξάνδρειας.

Υλοποιήθηκε με τη μορφή ενός ανώνυμου ερωτηματολογίου, στο οποίο οι μαθητές κλήθηκαν να απαντήσουν σε 12 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Απο τα αποτελέσματα  παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των μαθητών διαθέτουν περισσότερες από μία συσκευές πρόσβασης στο διαδίκτυο, χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για περισσότερες από 5 ώρες ημερησίως για παιχνίδια, chat, είναι μέλη σε κάποιο site κοινωνικής δικτύωσης και θεωρούν ότι το διαδίκτυο είναι ασφαλές.

Παρακάτω αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένα αποτελέσματα της έρευνας, για να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα.

Το πρώτο ερώτημα το οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν οι μαθητές, ήταν «πόσες συσκευές πρόσβασης στο διαδίκτυο (κινητό, υπολ

ογιστές, smart tv)  διαθέτουν στο σπίτι». Τα αποτελέσματα αποτυπώνονται στο παρακάτω διάγραμμα.

Παρατηρούμε ότι το 50% των μαθητών  (150 στους 300) διαθέτουν από 2 μέχρι 3 συσκευές πρόσβασης στο διαδίκτυο και μόλις το 16 % διαθέτουν περισσότερες από 4 μέχρι 10 συσκευές πρόσβασης.

Το επόμενο ερώτημα αφορούσε στο πόσες ώρες χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ένας μαθητής καθημερινά.

Οι απαντήσεις κατηγοριοποιήθηκαν ανά τάξη και παρουσιάζονται στο διπλανό γράφημα.

Βλέπουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών της Α΄τάξης χρησιμοποιεί το διαδίκτυο καθημερινά από 3 μέχρι 5 ώρες, ενώ για τις τάξεις Β΄ και Γ΄ το μεγαλύτερο ποσοστό είναι αυτό που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για περισσότερες από 5 ώρες.

Στη συνέχεια αποτυπώνουμε τα αποτελέσματα των απαντήσεων του λόγου χρήσης του διαδικτύου. Οι μαθητές κλήθηκαν να επιλέξουν μία εκ των απαντήσεων: «Ενημέρωση-Εργασία, Ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης,  Παιχνίδια, chat».Συγκεκριμένα,  60 περίπου μαθητές της Γ΄ τάξης χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για περισσότερες από 5 ώρες καθημερινά, ενώ αντίστοιχη χρήση πραγματοποιείται από  35 μαθητές της Α΄ τάξης και 50 μαθητές της Β΄τάξης.

Από τα αποτελέσματα παρατηρούμε ότι το 42% (127 σε σύνολο 300) χρησιμοποίούν το διαδίκτυο για ενημέρωση και εύρεση υλικού για πραγματοποίηση εργασιών. Αντίθετα το 67% των μαθητών  (202 σε σύνολο 300) χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να συμμετέχουν σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και το 30%, για να συνομιλήσουν με άλλους χρήστες (chat), ενώ υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό (57%) που ασχολείται με τα διαδικτυακά παιχνίδια.

Για το εάν οι μαθητές είναι μέλη σε κάποιο site κοινωνικής δικτύωσης( face book, twitter) ή όχι, βλέπουμε στο διάγραμμα που ακολουθεί ότι οι περισσότεροι μαθητές, κυρίως της Α΄ τάξης, είναι μέλη σε κάποιο site κοινωνικής δικτύωσης ενώ αντίστοιχα οι μαθητές των Β΄και Γ΄τάξεων δήλωσαν ότι δεν είναι μέλη.

Ως απάντηση στο τελευταίο ερώτημα «θεωρείτε ότι το internet  είναι ασφαλές» βλέπουμε ότι 65 στους 115 μαθητές ( 56%) της Α’ τάξης θεωρούν ότι το διαδίκτυο είναι ασφαλές, ενώ τα  ποσοστά των Β΄ και Γ΄ τάξεων είναι μικρότερα 43% και 40%, αντίστοιχα.

                                                                                                                                                                    της  Δέσποινας Μπαλάτσα

                                              »Για όσα θεωρώ δεδομένα, ξεχνώ την αξία που εγώ τους είχα δώσει»

Στο πρώτο φετινό άρθρο θα σχολιάσω αυτήν την τόσο αληθινή πρόταση.

Αρκετοί άνθρωποι από τη γέννηση τους έχουν την ευκαιρία να ζήσουν και να αναπτυχθούν ισορροπημένα στα πλαίσια μιας οικογένειας. Απολαμβάνουν από μικροί την αγάπη, τη φροντίδα, διάφορα υλικά αγαθά και, συχνά, μεγαλώνουν θεωρώντας τα δεδομένα. Είναι πολύ συνηθισμένες στην ιστορία του ανθρώπου η λήθη και η αγνωμοσύνη. Ξεχνάμε εύκολα το παρελθόν που οι ίδιοι βιώσαμε, αδιαφορώντας και δείχνοντας αχαριστία προς δικές μας κατακτήσεις και κυρίως προς το καλό που έχουμε δεχτεί.

Τι σημαίνει όμως η λέξη »δεδομένο» που ήδη χρησιμοποιήσαμε; Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι όλα αυτά τα οποία έχουμε ανάγκη, που θέλουμε και επιθυμούμε με πάθος, που όμως, όταν γίνονται δικά μας, δεν εκτιμούμε την αξία τους. Κυρίως, ξεχνάμε όσους μας βοήθησαν να τα ζήσουμε. Γιατί ο άνθρωπος εκδηλώνει συχνά την αρνητική συμπεριφορά, να θεωρεί ως κτήμα του πράγματα και καταστάσεις που, ουσιαστικά, δεν ανήκουν σε κανέναν άνθρωπο.

Ας εξετάσουμε πιο αναλυτικά το θέμα. Η αδυναμία βίωσης και έκφρασης συναισθημάτων, άρα και η ανικανότητα να εκτιμήσει κανείς πρόσωπα και καταστάσεις, έχουν βαθύτερα αίτια. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να εκφράζουν τα συναισθήματα τους, ούτε να δείχνουν σεβασμό, αγάπη και εκτίμηση, επειδή ποτέ δεν έχουν αγαπηθεί, εκτιμηθεί, ούτε έχουν γίνει οι ίδιοι σεβαστοί. Επομένως δεν φταίνε οι ίδιοι, αλλά η λανθασμένη αγωγή που έχουν λάβει.

Και τι γίνεται με το θέμα της λήθης; Δυστυχώς η απάντηση δεν συμφέρει αρκετούς από εμάς. Σε πολλλές περιπτώσεις, βολευόμαστε να ξεχνάμε, γιατί απλά δεν είμαστε ικανοί να διαχειριστούμε διάφορα προβλήματα του παρελθόντος. Έτσι τα κουβαλάμε στο παρόν, με αποτέλεσμα να αναπαράγονται και στο μέλλον. Όμως εκτός από διάφορα ζητήματα, εύκολα ξεχνάμε ανθρώπους, καταστάσεις, ακόμη και αντικείμενα που εκτιμούσαμε.

Όσον αφορά, λοιπόν, στην αχαριστία  και στην έλλειψη σεβασμού, παρατηρούνται συχνά οι παρακάτω συμπεριφορές. Είναι στη φύση του ανθρώπου, όταν του προσφέρονται εξουσία και φήμη, να φέρεται αλαζονικά,  με αποτέλεσμα να μη μπορεί να διαχειριστεί αυτή την κατάσταση, υπερβάλλοντας. Έτσι και με το «δεδομένο». Πολλές φορές προσφέρονται σ” εμάς απλόχερα είτε άνθρωποι, είτε συναισθήματα, ή αγαθά. Αυτό διευκολύνει τη ζωή μας, μας ανεβάζει ηθικά, αλλά εμείς πλέον δεν εκτιμούμε ούτε δείχνουμε σεβασμό, γιατί έχουμε συνηθίσει και έχουμε βαρεθεί. Αιτία, λοιπόν, αυτής μας της στάσης είναι η επιδίωξη κατάκτησης από μέρους μας και άλλων «δεδομένων».

Γίνεται κατανοητό πως πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά μας. Σίγουρα,  κλειδιά στο να μη θεωρούμε τίποτε «δεδομένο» αποτελούν η αγωγή και η γνώση. Είναι ανθρώπινο να θυμόμαστε αυτά στα οποίο δώσαμε αξία και αγαπήσαμε στο παρελθόν. Να δείχνουμε σεβασμό και ευγνωμοσύνη για όσα έχουμε ζήσει. Γιατί τίποτα δεν είναι «δεδομένο«. Ούτε καν η ίδια μας η ΖΩΗ!

                                                                                                                                                                                          της Ελένης Τουλίκα

Αναπηρία έχουν οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα, είτε νοητικό είτε σωματικό, άσχετα με το αν γεννήθηκαν έτσι ή το απέκτησαν στην πορεία (π.χ. λόγω κάποιου ατυχήματος). Αυτοί οι άνθρωποι, όμως,  είναι ακριβώς όπως εμείς, απλά ίσως είναι λίγο ή πιο πολύ αργοί. Ίσως χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να φέρουν σε πέρας τις καθημερινές εργασίες τους από ό,τι κάποιος άλλος χωρίς αναπηρία και επίσης ίσως χρειάζεται να καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια. Πολλοί είναι προκατειλημμένοι απέναντι στα άτομα με αναπηρία και πολλές φορές θέλουν και προσπαθούν να τους αλλάξουν (π.χ. τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς), ενώ στην πραγματικότητα θα έπρεπε ΕΜΕΙΣ να αλλάξουμε νοοτροπίες, αντιλήψεις, μα κυρίως τη συμπεριφορά μας απέναντι σε αυτά τα άτομα. Όλοι αξίζει να έχουν την ευκαιρία να είναι ΊΣΟΙ και το δικαίωμα να είναι ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ . Το πόσο ανθρώπινη και πολιτισμένη είναι μια κοινωνία φαίνεται και από το πόσο ευαίσθητη είναι απέναντι στη διαφορετικότητα και στα άτομα με αναπηρία.

Ας δούμε, συγκεκριμένα, ποια είναι τα είδη της αναπηρίας. Η αναπηρία διακρίνεται σε ολική και μερική, καθώς και σε σωματική και διανοητική.

Ολική αναπηρία μπορεί να έχει κάποιος, αν αντιμετωπίζει:

- Παντελή απώλεια όρασης και στα δύο μάτια

- Ολοκληρωτική γενική μετατραυματική παράλυση

- Απώλεια των άνω άκρων, δηλαδή των χεριών

- Ακρωτηριασμό και των δύο μηρών ή και των δύο κνημών του

- Αφασία

- Παραπληγία

- Ψυχοπάθεια, προερχόμενη από τραύμα στο κεφάλι

- Απώλεια ενός άκρου και αχρήστευση του άλλου

- Ακρωτηριασμό ή πλήρη αχρήστευση του ενός τουλάχιστον ποδιού.

Σε σύγκριση με την ολική, η μερική αναπηρία έχει ελαφρύτερο χαρακτήρα και κυμαίνεται σε ποσοστά αναπηρίας.
Γενικότερα, στα άτομα με αναπηρία θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε όπως ακριβώς συμπεριφερόμαστε και στους άλλους, αφού αυτά τα άτομα είναι άνθρωποι όπως εμείς και φυσικά είναι ίσοι με εμάς και έχουν τα ίδια δικαιώματα με εμάς. Πρέπει να βοηθάμε αυτά τα άτομα με όποιον τρόπο μπορούμε, όπως μπορούμε και όποτε μπορούμε.

Επίσης μην ξεχνάμε  ότι ως  Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία έχει καθιερωθεί από το 1992 η 3η Δεκεμβρίου.

της  Καλλιόπης Μουσκεφτάρα

   Σε αυτό το τεύχος του περιοδικού αποφάσισα να γράψω ένα άρθρο με θέμα την εμπιστοσύνη.

   Είναι σχεδόν βέβαιο πως όλοι μας  έχουμε ακουστά τον όρο ¨εμπιστοσύνη¨, καθώς και την τεράστια  σημασία της στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Ας αναλύσουμε, λοιπόν, την έννοια του όρου αυτού. Εμπιστοσύνη ονομάζεται το αίσθημα της ασφάλειας, σιγουριάς  και προστασίας και μπορεί να θεωρηθεί ως ένας στενός δεσμός που ενώνει τους ανθρώπους, καθώς προϋποθέτει  ανιδιοτελή αγάπη, συμπόνια , συμπαράσταση. Είναι αισθητή σε σχέσεις, φιλίες, οικογένειες και αποτελεί βίωμα που αναπτύσσεται συνήθως μετά από αρκετό χρόνο, αλλά αρκούν λίγα λεπτά για να χαθεί.

   Στη συνέχεια, ας αναφερθούμε σε μορφές εμπιστοσύνης που διακρίνουμε στους ανθρώπους. Η εμπιστοσύνη μεταξύ των φίλων σημαίνει πως έχω τη δυνατότητα να μιλήσω σε φίλους για θέματα προσωπικά, θέματα που διαταράσσουν την ψυχική μου ηρεμία, θέματα που με πικραίνουν. Αυτοί από τη μεριά τους θα μου δώσουν συμβουλές και θα μου καταθέσουν την άποψή τους για την επιλογή που έκανα και οδηγήθηκα σε αυτήν την κατάσταση. Επίσης, η εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας μπορεί να χαρακτηριστεί ως η πιο σημαντική μορφή της,  αφού, με εξαίρεση ελάχιστες περιπτώσεις, η οικογένεια κυρίως θα μας προστατεύσει από οποιονδήποτε επιχειρήσει να μας επιβουλευτεί, προσφέροντάς μας, ταυτόχρονα, μια ανοιχτή αγκαλιά γεμάτη παρηγοριά και υποδείξεις σε κάθε δύσκολη περίοδο της ζωής μας. Τέλος, η εμπιστοσύνη σε μία σχέση είναι εξίσου πολύτιμη με τις παραπάνω δύο μορφές της στη ζωή ενός ανθρώπου και αποτελεί τη βάση της αρμονίας στη σχέση αυτή. Σε αυτήν την περίπτωση αξίζει να συμπεριλάβουμε στην έννοια της εμπιστοσύνης (πέρα από την αποκάλυψη μυστικών και καταστάσεων που μας επηρεάζουν ψυχολογικά,  αναφορικά στον σύντροφό μας) και την έλλειψη της ζήλιας, η οποία  κυρίως οφείλεται στην καχυποψία και αποτελεί ένδειξη φθοράς της σχέσης, όμως ίσως και να αποτελεί συναισθηματική απόδειξη του ενδιαφέροντός μας για τον άλλο.

   Συμπερασματικά, ένα συναίσθημα άξιο θαυμασμού είναι η εμπιστοσύνη. Μας καθοδηγεί στο δρόμο των σχέσεών μας και μας αποτρέπει από το να κάνουμε μοιραία λάθη στις σχέσεις με τους ανθρώπους της ζωής μας.