Γράφουν οι μαθήτριες της Γ Γυμνασίου Κουματζιά Ευαγγελία και Χατζηδημητρίου Τατιανή

Ένα από τα κυριότερα έθιμα των Χριστουγέννων είναι  το Χριστουγεννιάτικο δέντρο που προέρχεται από τους ειδωλολάτρες Ευρωπαίους. Επιβίωσε  όμως και μετά τον εκχριστιανισμό σε διάφορες χώρες .

Το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου ήρθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 1833 από την Γερμανία . Ο Όθωνας και η Βαυαρική δυναστεία είναι αυτοί που μας έφεραν το έθιμο και πιο συγκεκριμένα το πρώτο έλατο στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου ,όπου πολλοί κάτοικοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν. Παλαιότερα στις περιοχές τις Βόρειας Ευρώπης ως διακόσμηση στόλιζαν ανάποδα τα έλατα από τις οροφές με αλυσίδες και στις δύσκολες εποχές με οικονομικά προβλήματα αυτοσχεδίαζαν με δέντρα από ξύλα και τα διακοσμούσαν με χαρτιά, κεριά και μήλα.

Στιη σημερινή εποχή οι άνθρωποι έχουν εμπλουτίσει τον στολισμό σε σύγκριση με παλαιότερα δηλαδή στολίζουν έλατα με στολίδια από διάφορα υλικά όπως γυάλινα, πλαστικά και φελιζόλ. Πλέον σε κάθε περιοχή έχει καθιερωθεί να οργανώνονται Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις για το άναμμα του Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Επίσης, σε αυτές τις εορτές συνηθίζεται να παραβρίσκεται και ο Δήμαρχος και να συμμετέχει η φιλαρμονική ή η χορωδία του Δήμου.

Πλέον το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου υπάρχει σε όλες τις χώρες του κόσμου . Αναμφισβήτητα  αποτελεί το πιο αγαπημένο και το κυριότερο έθιμο εως και σήμερα,το σύμβολο των εορτών.

Γράφει ο μαθητής της Β΄ τάξης, Σιγκούνας Θωμάς

   Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα είναι τα κόκκινα αυγά και η διαδικασία του βαψίματος πρέπει να γίνεται Μεγάλη Πέμπτη, κατά την παράδοση.  Στο ερώτημα γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά τη Μεγάλη Πέμπτη η απάντηση «κρύβεται» σε διάφορες εκδοχές.

   Τα αυγά βάφονται τη Μεγάλη Πέμπτη, η οποία είναι η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, που ο Χριστός πρόσφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο από τα δεσμά της αμαρτίας.Η  χριστιανική παράδοση θέλει τα αυγά, σύμβολο της γονιμότητας και της έναρξης ενός νέου κύκλου ζωής, να βάφονται κόκκινα, γιατί συμβολίζουν το Αίμα του Χριστού.
Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να μην τον βασανίσουν. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, τότε αυτά βάφτηκαν κόκκινα. Μια άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα». Η Μαρία Μαγδαληνή τότε χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός. Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας  θέλει μία γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης Του Ιησού και να λέει: «Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός». Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα.
Λένε ακόμα πως το αυγό συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός, όπως το τσόφλι του αυγού, αλλά έκρυβε μέσα του τη «Ζωή», αφού από αυτόν βγήκε ο Χριστός και αναστήθηκε.
Σύμφωνα με το έθιμο, το πρώτο αυγό που βάφεται σε κάθε σπίτι είναι της Παναγίας και δεν πρέπει να το σπάει αλλά να φυλάγεται στο εικονοστάσι μέχρι το επόμενο Πάσχα.Αυτήν την ημέρα οι νοικοκυρές δεν πλένουν, δεν απλώνουν ούτε κάνουν άλλες δουλειές στο σπίτι.

Γράφουν οι μαθήτριες της Β’ Γυμνασίου, Κουμαντζία Ευαγγελία και Κουμαντζία Βασιλική

    Η  γιορτή της Καθαράς Δευτέρας θεωρείται το τέλος των Αποκριών  οι οποίες ουσιαστικά γίνονται αισθητές την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα. Οι μέρες της Καθαράς Δευτέρας και των Αποκριών εορτάζονται  έντονα σε όλη την Ελλάδα με διάφορα έθιμα. Οι Απόκριες του 2023 ξεκινάν την Κυριακή, στις 16 Φεβρουαρίου, και τελειώνουν στις 26, ενώ την επόμενη μέρα, στις 27 Φεβρουαρίου, είναι η Καθαρά Δευτέρα.

     Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η Ελλάδα διαθέτει πολλά έθιμα στις Απόκριες. Το κύριο γνώρισμα στις Απόκριες  είναι οι  μεταμφιέσεις, τις οποίες συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το όνομα των μεταμφιεσμένων διαφέρει από τόπο σε τόπο: κουδουνάτοι, καμουζέλες, μούσκαροι, αλλά το κοινότερο είναι μασκαράδες και καρνάβαλοι. Οι κουδουνάτοι αποτελούνται από μια τριάδα μεταμφιεσμένων ανθρώπων στους οποίους διακρίνουμε τον γέρο, την κορέλα και τον Φράγκο. Ο γέρος, ο οποίος είναι ο πρωταγωνιστής, παριστάνει έναν γέρο-τσοπάνη ντυμένο από την μέση και κάτω με άσπρο μάλλινο κοντοβράκι των τσοπάνηδων, με άσπρες υφαντές κάλτσες και πέτσινα σανδάλια. Στο πάνω μέρος μέχρι την μέση φοράει την τσοπάνικη κάπα μαύρου χρώματος και για να σχηματιστεί η καμπούρα του, τοποθετεί στη ράχη του κουρέλια ή μαξιλάρι. Ακόμη, προχωρεί με ρυθμικούς βηματισμούς κουνώντας τη μέση του ώστε να ακουστούν τα κουδουνάκια. Οι «καμουζέλες» ή ελαφάκια, στα παλιά τα χρόνια, ήταν μασκαράδες βαμμένοι με κάρβουνα, σκεπασμένοι με χράμια (πολύχρωμες υφαντές κουβέρτες) και κραδαίνοντας την κοκάλα γύρναγαν στους δρόμους του χωριού πειράζοντας και διασκεδάζοντας τους κατοίκους.

    Οι μέρες αυτές είναι μέρες  γλεντιού, μασκαρέματος,  ψυχαγωγίας και αναβίωσης πολλών εθίμων.  Το πιο γνωστό πανελλαδικό έθιμο που διατηρείται μέχρι και σήμερα είναι το γαϊτανάκι. Αυτό  αποτελείται από δεκατρία άτομα. Ο ένας κρατάει έναν μεγάλο στύλο στο κέντρο  από την κορυφή του  οποίου κρέμονται δώδεκα μακριές κορδέλες  διαφορετικού χρώματος η κάθε μία. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομα τους στο έθιμο. Οι υπόλοιποι δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν σε ζευγάρια. Καθώς χορεύουν γύρω από τον στύλο τα ζευγάρια εναλλάσσουν κορδέλες με το ταίρι τους, ώστε να πλέξουν τις κορδέλες και να δημιουργήσουν χρωματιστούς συνδυασμούς. Ο χορός τελειώνει όταν όλες οι κορδέλες τυλιχτούν στον στύλο, αφού οι χορευτές έρθουν πιο κοντά. Έτσι, το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα. Επιπλέον,  τα Σάββατα της Αποκριάς, αλλά και της Σαρακοστής που θα ακολουθήσουν είναι Ψυχοσάββατα. Μοιράζονται φαγητά, κόλλυβα και συνηθίζεται η μετάβαση στα νεκροταφεία.

   Η ημέρα της Καθαράς  Δευτέρας σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής και παράλληλα το τέλος της Αποκριάς.  Την πρώτη ημέρα, δηλαδή, την Καθαρά Δευτέρα δεν καταναλώνονται τα υπόλοιπα της Τυρινής. Καθαρίζονται ακόμη και τα πιατικά και τα υπόλοιπα φαγητά δίνονταν παλιότερα σε όσους δεν νήστευαν. Συνηθίζεται πανελλαδικά να τρώγεται λαγάνα, δηλαδή άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα, ταραμάς, χαλβάς, θαλασσινά, λαχανικά, ελιές και φασολάδα χωρίς λάδι. Επιπλέον, ένα έθιμο της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί ο χαρταετός. Ο χαρταετός είναι μια ελαφριά κατασκευή, σκοπός της οποίας είναι να πετά με τη βοήθεια του αέρα. Αυτός, κρατιέται από αυτόν που τον πετά μέσω της καλούμπας, ενός λεπτού σχοινιού. Ο σκελετός των χαρταετών κατασκευάζεται από καλάμι, ελαφρύ ξύλο ή από πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί. Η συνήθεια του πετάγματος χαρταετού προέρχεται πιθανότατα από την Κίνα. Στην Ελλάδα, το πέταγμα του χαρταετού είναι  έθιμο από τα λεγόμενα κούλουμα.

   Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι  η Καθαρά Δευτέρα και οι Απόκριες ψυχαγωγούν τον κόσμο, ενώ αποτελούνται  σε πανελλαδικό επίπεδο από πολλά διαφορετικά  και διασκεδαστικά κατά κάποιο τρόπο έθιμα.

 Γράφουν οι μαθήτριες της Β τάξης, Γεωργιάδου Λυδία και Κωστογλίδη Ελένη

   Στην Ελλάδα, όπως και σε κάθε άλλη χώρα, κάθε χρόνο εορτάζονται οι Αποκριές. Αποκριά ονομάζουμε τις  τρεις εβδομάδες πριν την Καθαρά Δευτέρα οπότε και  αρχίζει  η Σαρακοστή. Όμως, κάθε περιοχή της Ελλάδας γιορτάζει τις Αποκριές με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο. Το κύριο γνώρισμα στις Αποκριές είναι οι μεταμφιέσεις, τις οποίες συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και στην  Ευρώπη.  Ωστόσο, το όνομα και το θέμα των μεταμφιέσεων διαφέρει από τόπο σε τόπο.Αρχικά, μία περιοχή με  ιδιαίτερο  έθιμο είναι η Σκύρος. Εκεί οι συνηθέστερες στολές Αποκριάς είναι ο Γέρος, η Κορέλα και ο Φράγκος. Τα σοκάκια της γεμίζουν από τους ήχους των κουδουνιών, αλλά, επίσης, και το θέαμα είναι πραγματικά πανέμορφο. Το έθιμο αυτό δημιουργήθηκε πριν πολλά χρόνια. Ο Γέρος και η Κορέλα υπενθυμίζουν μια φυσική καταστροφή που κατέστρεψε όλα τα κοπάδια του νησιού. Μετά από αυτήν την καταστροφή, ένας βοσκός, με τα κουδούνια των ζώων, του γύρισε ολόκληρο το χωριό, για να πει το κακό νέο και στους υπόλοιπους κατοίκους του χωριού.

Έπειτα, ένα άλλο εντυπωσιακό έθιμο είναι οι Μπουμπούνες στην Καστοριά. Μπουμπούνες ονομάζουμε τις μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις πλατείες της Καστοριάς. Την Κυριακή της Αποκριάς, όλοι οι πολίτες μικροί και μεγάλο μαζεύονται στη γειτονιά τους και ανάβουν τις φωτιές, καθώς ορχήστρες παίζουν τοπικά τραγούδια. Ο συνδυασμός των κερασμάτων που έχουν ετοιμάσει οι κάτοικοι  εκεί μαζί και με το κρασί κάνουν το γλέντι να κρατάει μέχρι και τα ξημερώματα.

Αυτά, λοιπόν,  είναι κάποια από τα έθιμα των Αποκριών που γιορτάζονται σε διαφορετικές περιοχές της χώρας μας. Έτσι, συμπεραίνουμε ότι κάθε τόπος έχει και τον δικό του τρόπο εορτασμού, ο οποίος είναι μοναδικός από όλους τους άλλους που υπάρχουν στην χώρα ή και στον κόσμο.