Στήλη: Έθιμα
Αποκριάτικα έθιμα στην Ελλάδα
γράφουν οι μαθήτριες της Β” Γυμνασίου, Ελένη Παναγιωτίδου και Ζωήνα Μιχαλοπούλου
Το κύριο γνώρισμα των Αποκριών είναι οι μεταμφιέσεις τις οποίες συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το όνομα των μεταμφιεσμένων διαφέρει από τόπο σε τόπο: κουδουνάτοι, καμουζέλες, μούσκαροι ,αλλά το πιο κοινό είναι μασκαράδες και καρνάβαλοι που προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις maschera και carnevale αντίστοιχα.Στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα εθίμων που διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Ας γνωρίσουμε κάποια από αυτά.
Από τα πιο γνωστά πανελλαδικά έθιμα, που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας, είναι το γαϊτανάκι. Το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της αποκριάς .Δεκατρία άτομα χρειάζονται γι’ αυτόν τον χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου κρέμονται 12 μακριές κορδέλες, διαφορετικού χρώματος η καθεμιά. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο. Οι υπόλοιποι δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν σε ζευγάρια. Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι πλέκουν τις κορδέλες πάνω του δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν στο στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.
Το κάψιμο του Τζάρου στην Ξάνθη. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου. Ο Τζάρος ή Τζάρους, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα τοποθετημένο πάνω σε ένα σωρό από πουρνάρια.Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καιγόταν σε κέντρο αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα για να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους. Η ονομασία «Τζάρος» προήλθε από τον ιδιόρρυθμο ήχο που δημιουργούσε η καύση του θάμνου «τζ,τζ,τζ…». Μετά την ολοκλήρωση του εθίμου, ακολουθεί ένα φαντασμαγορικό θέαμα με πυροτεχνήματα.
Οι Μπουμπούνες της Καστοριάς.Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στις πλατείες της Καστοριάς και στα χωριά στήνονται μεγάλες φωτιές, τηρώντας ένα προχριστιανικό έθιμο που ακούει στο όνομα Μπουμπούνες.Οι μεγαλύτερες μπουμπούνες είναι της πλατείας Ντουλτσού, της γειτονιάς του Απόζαρι, της πλατείας Ομονοίας και της γειτονιάς του παλαιού Νοσοκομείου. Γύρω από την αναμμένη μπουμπούνα, οι παρευρισκόμενοι πίνουν και γεύονται εδέσματα της μέρας της Αποκριάς, που καταναλώνονται εν όψει της Καθαράς Δευτέρας. Λαϊκές ορχήστρες παίζουν τοπικούς παραδοσιακούς σκοπούς και ακολουθεί χορός μέχρι να σβήσει η μπουμπούνα και να πάρει μαζί της τα κακά πνεύματα, ώστε ο εξαγνισμός της Σαρακοστής να ξεκινήσει χωρίς αυτά.Στα σπίτια, οι νοικοκυραίοι τηρούν το έθιμο του “Χάσκαρη”. Είναι ένα συμβολικό έθιμο που πραγματοποιείται στα σπίτια της Καστοριάς επίσης την τελευταία Κυριακή της αποκριάς. Μετά το βραδινό φαγητό διασκεδάζουν όλοι με τις προσπάθειες που καταβάλουν όλα τα μέλη της οικογένειας για να “πιάσουν” με το στόμα ολάνοιχτο το βρασμένο αυγό που τους προσφέρεται με τη βοήθεια ενός ξύλινου ραβδιού και μιας κλωστής στην οποία δένεται το αυγό. Ο συμβολισμός του χάσκαρη έχει να κάνει με τη σαρακοστή. Με αυγό κλείνει το στόμα για την νηστεία, με αυγό ανοίγει ξανά το βράδυ της ανάστασης.
Το αποκριάτικο έθιμο του Μακαρούνα .Ένα παλιό αποκριάτικο έθιμο της Νότιας Εύβοιας είναι το έθιμο του Μακαρούνα. Σύμφωνα με την παράδοση ο Μακαρούνας ήταν ένας άντρας με πολύ ανεπτυγμένη σεξουαλική δράση που προφανώς οφείλονταν σε ανάλογες ικανότητες. Δεν άφηνε καμία γυναίκα παραπονεμένη. Όλες είχαν περάσει από τα χέρια του. Ανύπαντρες, παντρεμένες, χήρες και ζωντοχήρες, νέες, μεσόκοπες και γριές κι όλες είχαν να λένε μόνο καλά λόγια για τις επιδόσεις του. Ήρθε όμως η τελευταία Κυριακή της αποκριάς όπου σύμφωνα με τα έθιμα της Καρύστου φτιάχνουν ζυμαρικά (μακαρούνες). Ο Μακαρούνας έφαγε τόσο πολύ που έσκασε. Μέγας θρήνος ανάμεσα στο γυναικείο πληθυσμό.Κάθε Καθαρή Δευτέρα, λοιπόν, μια ομάδα από καρναβαλιστές φτιάχνει το πτώμα του Μακαρούνα, ένα σκιάχτρο με παλιά ρούχα παραγεμισμένα με άχυρα ή κουρέλια πάνω σε ένα πρόχειρο φορείο. Για να τονίσουν το κωμικό μέρος του εθίμου φροντίζουν να έχει μια τεράστια κοιλιά από το πολύ φαΐ κι ένα τεράστιο πέος να βγαίνει μέσα από το ξεκούμπωτο παντελόνι.Αφού ετοιμάσουν τον νεκρό ετοιμάζονται και οι «γυναίκες» που θα τον μοιρολογήσουν.Ακολουθούν την πομπή στην οποία προηγείται ο παπάς και οι ψαλτάδες που ψέλνουν νεκρώσιμα μεν, αλλά παραλλαγμένα με πολύ καυστικό τρόπο, πίνοντας και οδυρόμενοι. Στη συνέχεια στήνεται τρικούβερτο γλέντι. Χορεύουν κρατώντας το «νεκρό» ψηλά και πίνοντας μέχρι τελικής πτώσεως.
Κλείνοντας θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι υπάρχουν εκατοντάδες αποκριάτικα έθιμα και ελπίζουμε να παρακολουθήσετε κάποια από αυτά από κοντά,
Το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου
γράφουν οι μαθήτριες της Β” Γυμνασίου, Χρυσούλα Σιαμπίρη και Μαριάννα Μπάλιου.
Σε όλον τον κόσμο, κάθε χώρα είναι πλούσια και ως προς τα έθιμα της καθημερινότητας της και σχετικά με τις εορταστικές της συνήθειες. Ένα από αυτά τα έθιμα είναι και το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου.
Το πρώτο στολισμένο δέντρο εμφανίστηκε στην Γερμανία, το 1539. Τα πρώτα στολίδια ήταν συσκευασμένα φαγητά, ή είδη ρουχισμού, ή άλλα χρήσιμα είδη που στο πέρασμα των χρόνων και με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου εξελίχθηκαν μόνο σε διακοσμητικά αντικείμενα.
Λέγεται ότι ο λόγος που ξεκίνησε αυτό το έθιμο είναι το γεγονός ότι τον 8ο μ.Χ. αιώνα ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε να καταργήσει το δέντρο στο οποίο πίστευαν οι ειδωλολάτρες, τη βελανιδιά, αντικαθιστώντας την με το έλατο, το δέντρο που από τότε έχει συνδεθεί με τον χριστιανισμό και τα Χριστούγεννα.
Τα πιο διάσημα δέντρα σε όλον τον κόσμο υπάρχουν στη μικρή πόλη Gubbio της Ιταλία;, στην όμορφη Βενετία, στην περιοχή της Σαγκάης της Κίνας, στο μαγευτικό Παρίσι και στο καταπληκτικό Ρίο Ντε Τζανέιρο της μακρινής Βραζιλίας. Ακόμα, εντυπωσιακά δέντρα μπορεί να θαυμάσει κάποιος στην Ουάσινγκτον, στη Μαδρίτη της Ισπανίας και στο εκθαμβωτικό Άμπου Ντάμπι. Στην Ελλάδα, τα πιο όμορφα δέντρα συναντά κανείς στην υπέρλαμπρη Αθήνα. Τέλος, μερικές χώρες οι οποίες διατηρούν αυτό το έθιμο μέχρι σήμερα είναι η Γερμανία, η Αγγλία, η Αυστραλία, η Δανία καθώς και η Βραζιλία.
Συμπερασματικά, ο στολισμός του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι παλιά και αγαπημένη παράδοση που εφαρμόζεται σχεδόν σε όλες τις περιοχές του κόσμου και μια από τις πιο γνωστές παραδόσεις!
Το έθιμο των καλάντων στην εποχή των παππούδων μας και στο παρόν
Γράφουν οι μαθήτριες της Β΄ γυμνασίου Παναγιώτα Μοσχοπούλου και Ελένη Μαββίδου
Στη χώρα μας τηρούνται πολλά και πρωτότυπα έθιμα που επιβεβαιώνουν ότι ως Έλληνες έχουμε πολύ σπουδαία παράδοση! Μέσα σε αυτά, περιλαμβάνονται και τα κάλαντα. Πρόκειται ίσως για μία από τις πιο γλυκές αναμνήσεις των ενηλίκων, διότι, εκτός του γεγονότος ότι αποτελούν ένα κομμάτι των Χριστουγέννων, αποτελούν ένα έθιμο που αφορά κυρίως στα παιδιά. Βέβαια, έχουν συμβεί πολλές αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου.
Στην εποχή που καλαντιστές ήταν οι παππούδες μας, το έθιμο αυτό ήταν αρκετά διαφορετικό σε σχέση με σήμερα. Πρώτα απ” όλα, τα κάλαντα διέφεραν από περιοχή σε περιοχή της Ελλάδας. Δηλαδή τα λόγια και ο σκοπός του τραγουδιού ήταν κοντά στη μουσική και καθημερινή παράδοση του κάθε τόπου, καθώς επίσης ήταν διαφορετική και η οργανική συνοδεία των καλάντων. Μια άλλη διαφορά είναι ότι τότε συνήθιζαν να πηγαίνουν κυρίως παιδιά δημοτικού σε παρέες. Επιπλέον, οι αμοιβή για τα παιδιά ήταν συνήθως γλυκά, φρούτα και ξηροί καρποί. Επίσης, οι καλαντιστές ξυπνούσαν από τα χαράματα, για να πάνε να τα ψάλλουν. Τέλος, οι οικοδέσποινες και οι νοικοκύρηδες τους υποδέχονταν με χαρά και ζεστασιά. Όταν χτυπούσαν τις πόρτες και τελείωναν το καλάντισμα, τους έδιναν με ευχαρίστηση ποικίλα νόστιμα ντόπια κεράσματα!
Αντιθέτως, τις τελευταίες κυρίως δεκαετίες έχουν αλλάξει πολλά. Αρχικά, σε όλα τα μέρη της Ελλάδας ψάλλονται τα ίδια κάλαντα. Επειδή στην πορεία του χρόνου αλλοιώθηκαν οι παραδόσεις και οι παλιές συνήθειες, τα κάλαντα σταμάτησαν να τραγουδιούνται με τον παραδοσιακό τρόπο. Έτσι, την παραμονή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, λένε παντού παρόμοια κάλαντα κρατώντας τρίγωνα στα χέρια. Πλέον οι δρόμοι γεμίζουν με παιδιά διαφόρων ηλικιών και το «κέρασμα» που παίρνουν είναι χρήματα και όχι παραδοσιακές λιχουδιές. Ακόμα ένα καινούριο σημάδι των καιρών είναι ότι οι νέοι βγαίνουν για κάλαντα μετά τις δέκα το πρωί και, μάλιστα, «τα λένε» όλη μέρα. Αισθητή είναι, επίσης, η διαφορά στο καλωσόρισμα από την πλευρά των νοικοκυραίων, καθώς πολλοί σπάνια ανοίγουν τις πόρτες τους στους καλαντιστές. Αυτό συμβαίνει είτε λόγω φόβου είτε έλλειψης χρημάτων.
Μπορεί να παρατηρούνται πολλές διαφορές ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα αλλά τα κάλαντα δεν σταμάτησαν να ψάλλονται και να δίνουν τα χαρμόσυνα μηνύματα της γέννησης του Χριστού και του ερχομού του νέου χρόνου, μηνύματα χαράς, ελπίδας και ειρήνης. Μηνύματα που ακούγονται ακόμη πιο αισιόδοξα, όταν ψάλλονται μέσα από αγνές αυθόρμητες παιδικές ψυχές…
Εσείς ξέρετε γιατί βάζουμε φλουρί στη βασιλόπιτα;
γράφουν οι μαθήτριες της Β΄τάξης Στέλλα Καρασαββίδου και Κρομμύδα Άννα Μαρία
Οι Έλληνες είναι πιστοί στις παραδόσεις τους.Έτσι κάθε χρόνο την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων ακολουθούν πιστά κάποιες από αυτές.Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα τους είναι η κοπή της βασιλόπιτας. Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς όλος ο κόσμος περιμένει την αλλαγή του χρόνου,κόβοντας την καθιερωμένη βασιλόπιτα. Σε εκείνον ή εκείνη που θα τύχει το φλουρί, το νέο έτος θα φέρει γούρι.Πώς προέκυψε όμως το έθιμο αυτό;
Πρώτοι στη βασιλόπιτα τους έβαλαν το φλουρί οι Φράγκοι, αφιερώνοντας το στους τρεις μάγους.Για τους ορθόδοξους χριστιανούς όμως. το έθιμο αυτό έχει ρίζες από την Καισαρεία,την εποχή που ήταν επίσκοπος ο Άγος Βασίλειος.Εκείνο τον καιρό στην περιοχή κυριαρχούσε ένας τύραννος, ο οποίος απειλούσε τους κατοίκους ότι, αν δεν του δώσουν το χρυσάφι τους, θα καταλάμβανε και θα λεηλατούσε την πόλη τους. Οι κάτοικοι έντρομοι παρέδωσαν τα κοσμήματά τους στον Άγιο Βασίλειο μέσα σε ένα σεντούκι και αυτός με τη σειρά του τα έδωσε στον τύραννο.Όταν άνοιξε το σεντούκι ο τύραννος, έγινε ένα θαύμα και σκοτώθηκε αυτός και όλος ο στρατός του. Ο Άγιος Βασίλειος θέλοντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της μοιρασιάς των κοσμημάτων, διέταξε τους βοηθούς του να ζυμώσουν ψωμάκια και μέσα σε αυτά να τοποθετήσουν τα κοσμήματα των κατοίκων. Όταν οι οικογένειες κατανάλωναν τα ψωμάκια, με έκπληξη έβρισκαν μέσα τα κοσμήματα . Ήταν η βασιλόπιτα που έφερνε χαρά και ευλογία.
Από την παραπάνω ιστορία κατανοούμε την αξία της ελληνικής αυτής παράδοσης. Οι ελληνικές παραδόσεις καθώς και τα έθιμα δεν θα πρέπει να αλλοτριώνονται διότι ήταν, είναι και θα είναι σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού μας. Γι’ αυτό η νέα γενιά θα πρέπει να συνεχίσει να ακολουθεί έθιμα σαν και αυτό!!!
Η πόλη των Ιωαννίνων
γράφουν οι Παναγιώτα Δούναβη, Καλλιόπη Αρβανιτίδου, Φωτεινή Θεοδούλου, Μαρκέλλα Μπούκα, Ελισάβετ Ευαγγελοπούλου
μαθήτριες της Β Γυμνασίου
Τα Ιωάννινα είναι ένας εξαιρετικός προορισμός τον οποίο μπορούν να επισκεφτούν οικογένειες, τουρίστες, ακόμα και ομάδες σχολείων. Είναι μία από τις καλύτερες τουριστικές περιοχές για να περάσετε καλά και ευχάριστα τον χρόνο σας. Η πόλη βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά της Ηπειρωτικής Ελλάδας και στο κέντρο του λεκανοπεδίου. Ο πληθυσμός των μόνιμων κατοίκων της περιοχής είναι 66 χιλιάδες ενώ ο αριθμός των φοιτητών φτάνει τις 20 χιλιάδες. Ο νομός ανήκει στην Ήπειρο όμως περιλαμβάνει και παραλίες. Η τουριστική κίνηση γύρω από την λίμνη είναι έντονη γιατί υπάρχει το νησάκι της Κυρά Φροσύνης οπότε η κίνηση των πλοιαρίων είναι υψηλή. Επίσης είναι έντονη λόγω των εμπορικών καταστημάτων γύρω από τη λίμνη, ταβέρνες και διάφοροι τύποι μαγαζιών. Η λίμνη των Ιωαννίνων λοιπόν αξιοποιείται από εμπορικής και τουριστικής πλευράς.
Στην πόλη κυριαρχούν καταστήματα με ασημικά είδη προσελκύοντας τους κάτοικους και τους τουρίστες της περιοχής. Στην αγορά της Θεσσαλονίκης λειτουργούν τόσα αντίστοιχα καταστήματα όπως στα Ιωάννινα, γι αυτό οι δύο πόλεις διαφέρουν σε αυτό το κομμάτι και κατά τη γνώμη μας η αγοραστική κίνηση της πρώτης είναι μεγαλύτερη. Στα εστιατόρια και στις ταβέρνες σερβίρονται ιδιαίτερα φαγητά που δεν έχουμε την ευκαιρία να τα καταναλώσουμε στην Αλεξάνδρεια. Κάποια από αυτά είναι ο μπακλαβάς, τα βατραχοπόδαρα, η γίδα η βραστή και το χέλι στην σχάρα. Το μόνο που προλάβαμε να δοκιμάσαμε από αυτά ήταν ο μπακλαβάς. Για διασκέδαση προσφέρονται ταβέρνες με παραδοσιακά φαγητά, αρκετές καφετέριες και μπαρ που μπορείς να περάσεις ευχάριστα τον χρόνο σου. Η ζωή στα Γιάννενα παρέχει ευκαιρίες και για ψυχαγωγία λόγω πολλών μουσείων που λειτουργούν στη πόλη. Επίσης στις πανεπιστημιακές σχολές που λειτουργούν στη πόλη σπουδάζουν πολλοί φοιτητές. Η πόλη είναι από τις πιο προνομιούχες στην Ελλάδα διότι διαθέτει πλούσια ιστορία και βρίσκεται στο κέντρο του κορμού της Ελλάδας.
Θα προτείναμε στις φίλες και τους φίλους μας να επισκεφτούν τον νομό των Ιωαννίνων γιατί έχει πολλά αξιοθέατα και μουσεία τα ποικιλία εκθεμάτων διαφόρων ιστορικών περιόδων. Επίσης εξαιτίας κάποιων παραδοσιακών εδεσμάτων που αξίζει να δοκιμάσουν, Τέλος θα ενθουσιαστούν λόγω της αρχιτεκτονικής των κτηρίων που αποτελούν υπαίθρια μουσεία και τα οποία παραπέμπουν τόσο στη μεσαιωνική όσο και στη περίοδο της τουρκοκρατίας,
Πάσχα Καθολικών και Ορθόδοξων
γράφει η μαθήτρια της Γ τάξης Μαββίδου Μαρία
Με αφορμή το Πάσχα που πλησιάζει, αποφάσισα, στις σελίδες του σχολικού περιοδικού να αναφέρω τις διαφορές και τις ομοιότητες του καθολικού και ορθόδοξου Πάσχα ως προς τον τρόπο εορτασμό τους.
Όπως είναι λογικό, για να δικαιολογήσουν στους λαούς τους οι θρησκευτικοί ηγέτες τα διαφορετικά τους δόγματα, χρειάζονταν και διαφορετικά έθιμα. Από το 1582, η Καθολική Εκκλησία άρχισε να υπολογίζει τις γιορτές της βάσει του νέου, του Γρηγοριανού ημερολογίου, όταν η Ορθόδοξη Εκκλησία λειτουργούσε με βάση το παλιό, το Ιουλιανό, αυτό, δηλαδή, που είχε υιοθετηθεί από τον Ιούλιο Καίσαρα, και χρησιμοποιήθηκε όταν εμφανίστηκε ο Χριστιανισμός. Το διορθωμένο Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι αυτό που χρησιμοποιείται παγκοσμίως σήμερα H Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα που το υιοθέτησε, το 1926. Η Ορθόδοξη εκκλησία της Ελλάδος δέχτηκε το Γρηγοριανό ημερολόγιο για όλες της γιορτές εκτός του Πάσχα.
Για τους Καθολικούς το Πάσχα έρχεται από τις 22 Μαρτίου ως τις 25 Απριλίου κάθε χρόνο, για τους Ορθόδοξους έρχεται πάντα μία εβδομάδα ή και παραπάνω αργότερα, από τις 4 Απριλίου ως τις 8 Μαΐου. Εκτός, όμως, από την ημερομηνία, δεν υπάρχουν πολλές άλλες διαφορές στο πώς γιορτάζεται το Πάσχα των Καθολικών και των Ορθόδοξων. Τελετουργικά, η κάθε Εκκλησία εννοείται ότι ακολουθεί δικές της συνήθειες, όπως με κάθε γιορτή ή καθημερινή ακολουθία άλλωστε. Αλλά τα έθιμα δεν έχουν τόσο να κάνουν με τα θρησκευτικά δόγματα, όσο με τις συνήθειες του κάθε λαού. Το βάψιμο των αυγών, για παράδειγμα, είναι κάτι που συναντά κανείς σε όλες τις βαλκανικές χώρες, αλλά και σε αυτές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.
Οι ορθόδοξοι γιορτάζουν την Κυριακή των Βαΐων. Η Κυριακή των Βαΐων είναι η αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Το πρωί, όλες οι εκκλησίες προσφέρουν βάγια θυμίζοντας έτσι την θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, πριν τα Πάθη του. Επιτρέπεται η κατανάλωση του ψαριού. Μόνο για να βρούμε την δύναμη να συνεχίσουμε την νηστεία για άλλες 6 μέρες. Οι Καθολικοί όπως επίσης και οι ορθόδοξοι την Μεγάλη Δευτέρα Ξεκινάνε να ψωνίζουμε για τα καλούδια που θα ετοιμάσουμε τις επόμενες μέρες. Το αρνί, τα αυγά, κτλ. Το απόγευμα πάνε στην εκκλησία. Επίσης την Μεγάλη Τρίτη οι προετοιμασίες ξεκινούν και η νηστεία συνεχίζεται. Με την διαφορά ότι οι ορθόδοξοι το απόγευμα στην εκκλησία ακούνε τον ύμνο της Κασσιανής. Οι ορθόδοξοι την Μεγάλη Τετάρτη, κάνουν το Μέγα Ευχέλαιο ενώ οι πιστοί γονατίζουν πριν οι ιερείς τους χρίσουν με το Άγιο Λάδι για να λάβουν συγχώρεση. Το απόγευμα, στις εκκλησίες, το θέμα της λειτουργίας είναι το «Πλύσιμο των ποδιών των Μαθητών» που γίνεται σε πολλά μέρη. Κατά την λειτουργία, που διαρκεί περίπου μιάμιση ώρα, ο ιερέας που «παίζει τον ρόλο» του Χριστού, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών -οι μαθητές- μια μίμηση της πράξης του Χριστού πριν την Σταύρωση Του. Την Μεγάλη Πέμπτη η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τον Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του. Έφερε ψωμί και ήπιε με τους μαθητές του από το ίδιο ποτήρι. Το τελετουργικό αυτό αποτέλεσε βασικό κορμό στη Θεία Λειτουργία και αποτυπώθηκε τόσο στην τέχνη όσο και σε πολλούς θρησκευτικούς ύμνους. Δεν νοείται Πάσχα χωρίς χρωματιστά αυγά. Στους Καθολικούς παραδοσιακά, οι γονείς τα κρύβουν την Κυριακή του Πάσχα, ώστε να τα αναζητήσουν τα παιδιά. . Για τους Χριστιανούς, το πασχαλινό αυγό είναι σύμβολο της Ανάστασης. Στους Ορθόδοξους οι νοικοκυρές φτιάχνουν παραδοσιακά τσουρέκια, αβγοκουλούρα, κουλούρια ούζου και χρωματιστά αυγά (κυρίως κόκκινα). Από την αρχαιότητα το αυγό συμβολίζει την αναγέννηση της ζωής και το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Στο παρελθόν, οι άνθρωποι συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο αυγό στο εικονοστάσι του σπιτιού για να διώξουν τα κακά πνεύμα. Καθώς και οι δύο Θρησκείες έχουν τον στολισμό του Επιταφίου που γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες, μετά την τελετουργία της Σταύρωσης. Όμως οι Ορθόδοξοι έχουν την έθιμο να μένουν οι γυναίκες στην εκκλησία και να τραγουδούν παραδοσιακά μοιρολόγια. Το απόγευμα στις εκκλησίες γίνεται η λειτουργία των 12 Ευαγγελίων και η αναπαράσταση της Σταύρωσης του Χριστού. Οι πιστοί προσφέρουν στεφάνια σε Αυτόν. Η Παρασκευή είναι η πιο ιερή από τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και για της δύο εκκλησίες , η μέρα της αποκορύφωσης των Παθών του Χριστού με την αποκαθήλωση και την ταφή Του. Με το τέλος της «Αποκαθήλωσης» ξεκινά η διαδικασία του θρήνου μεταφέροντας ένα ομοίωμα του σώματος του Χριστού. Όλη μέρα οι καμπάνες της εκκλησίας κτυπούν με πένθιμο χτύπο. Στους Ορθόδοξους επειδή είναι ημέρα θρήνου, οι νοικοκυρές δεν κάνουν καθόλου δουλειές στο σπίτι, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Επιπλέον στους καθολικούς και ορθόδοξους οι γυναίκες και τα παιδιά πηγαίνουν στην εκκλησία και στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια που μαζεύουν ή αγοράζουν. Οι θρήνοι ψάλλονται το απόγευμα, ακολουθεί η έξοδος του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού και τρεις φορές γύρω από την εκκλησία. Κάποιες φορές, στα μεγάλα χωριά και στις πόλεις με περισσότερες από μία εκκλησίες, οι Επιτάφιοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και όλοι ο άνθρωποι και οι ιερείς ψάλλουν τους θρήνους. Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα αυστηρής νηστείας. Το Μεγάλο Σάββατο και στις δύο εκκλησίες γίνεται μια πρωινή λειτουργία γεμάτη προσευχές. Οι ιερείς ντύνονται στα λευκά και σκορπούν βάγια και ροδοπέταλα, ενώ οι καμπάνες κτυπούν χαρούμενα και οι ψάλτες υμνούν την δόξα του Κυρίου. Σε πολλές περιοχές των ορθοδόξων υπάρχει το έθιμο του σεισμού. Πριν τα μεσάνυχτα όλα τα φώτα του ναού σβήνουν και ο ιερέας εμφανίζεται στην Ωραία Πύλη προσφέροντας το Άγιο Φως σε όλους. Λέει «Δεύτε Λάβετε Φως» που σημαίνει ελάτε να πάρετε το Άγιο Φως. Αυτή η μοναδική φλόγα έρχεται κατ” ευθείαν από τον Ιερό Τάφο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, όπου ανάβει ως εκ θαύματος χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Ένα αεροπλάνο φέρνει το Άγιο Φως από την Ιερουσαλήμ. Αφού οι Ορθόδοξοι λάβουν το φως, ο ιερέας παίρνει την ιερή εικόνα της ανάστασης και βγαίνει έξω από τον ναό. Η Ανάσταση συμβαίνει μόλις ο ιερέας πει “Χριστός Ανέστη” και μετά όλοι αρχίζουν τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά τους. Θεωρείται τύχη να φτάσει κάνεις σπίτι με το κερί του ακόμη αναμμένο! Με το «Άγιο Φως» των κεριών οι άνθρωποι κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω από την κεντρική πόρτα για καλή τύχη. Όταν η οικογένεια γυρίσει από την εκκλησία, κάθονται γύρω από το γιορτινό τραπέζι τρώει την παραδοσιακή «μαγειρίτσα». Οι Καθολικοί ανάβουν τις λαμπάδες το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Το φως τους συμβολίζει την διαφώτιση των πιστών μέσω της επιστροφής του Χριστού στη ζωή. Συμβολίζει τη νίκη του Ιησού επί του θανάτου. Με το φως από τις πασχαλινές λαμπάδες ανάβουν και τα υπόλοιπα κεριά. Έτσι μεταφέρεται συμβολικά η διαφώτιση από τον έναν στον άλλον, όλα αυτά πριν το «Gloria», τον ψαλμό της Ανάστασης. Ακόμη το πρωί της Κυριακής του Πάσχα των ορθόδοξων, σε πολλά μέρη της χώρας το αρνί ετοιμάζεται στην σούβλα. Σε άλλες περιοχές, το κρέας για το πασχαλινό τραπέζι αρνί ή κατσίκι ψήνεται στον φούρνο. Υπάρχει γιορτινή ατμόσφαιρα παντού και οι άνθρωποι τρώνε και χορεύουν συνήθως μέχρι αργά το βράδυ. Στους Καθολικούς το πρωί της Κυριακής του Πάσχα γίνεται μία ακόμα πομπή, με το άγαλμα του αναστημένου πια Χριστού να περιφέρεται στους δρόμους. Για τα παιδιά, το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης συνοδεύεται από την παραδοσιακή «figolla», ένα γλύκισμα σε σχήμα διάφορων ζώων, μ’ ένα σοκολατένιο αυγό στη μέση. Την Κυριακή του Πάσχα οι καμπάνες και για τις δύο εκκλησίες χτυπάνε δυνατά ανακοινώνοντας τα χαρμόσυνα νέα της Ανάστασης.
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι παρόλο που οι ορθόδοξοι και οι καθολικοί είναι δύο διαφορετικές εκκλησίες δεν έχουν πολλές διαφορές στον τρόπο εορτασμό τους το Πάσχα. Μάλιστα στην Κέρκυρα οι ορθόδοξοι και οι καθολική γιορτάζουν μαζί όπως και σε άλλα νησιά σαν την Σύρο που είναι μία κίνηση ενότητας και ομόνοιας. Το Πάσχα στην Κέρκυρα αποτελεί ένα μοναδικό, σύνθετο λατρευτικό θρησκευτικό κράμα του παλιού τοπικού βυζαντινού τυπικού, με επιρροές από τα βενετικά πρότυπα και τα τοπικά αυτόνομα πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Είναι θεσμοθετημένο από τα χρόνια της Βενετοκρατίας να συνεορτάζεται από την Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία.
Χριστούγεννα, μια θρησκευτική ή μια εμπορική εορτή;
γράφουν οι μαθήτριες της Β΄Γυμνασίου, Παύλου Πέρσα και Παύλου Μαρία
Τα Χριστούγεννα είναι η ετήσια χριστιανική γιορτή της γέννησης του Χριστού. Θα συμφωνήσουμε όλοι ότι αυτή η γιορτή είναι γιορτή χαράς και γαλήνης. Τα Χριστούγεννα όμως σταμάτησαν να θεωρούνται η γιορτή που πάμε στην εκκλησία και προσευχόμαστε για το θαύμα της γέννησης του Χριστού. Πλέον έχουν γίνει για πολλούς μια απλά εμπορική γιορτή.
Στα παλιά χρόνια λίγο μετά τα μεσάνυχτα οι εκκλησίες γέμιζαν από πιστούς. Τα παιδιά έβγαιναν πρωί πρωί την παραμονή να πούνε τα κάλαντα και οι νοικοκυρές κάθε σπιτιού τους μοίραζαν φρούτα ή σοκολατάκια. Όλοι ήταν χαρούμενοι για τα οικογενειακό τραπέζι που ήταν ευκαιρία να ξαναβρεθούν όλοι μαζί.
Πλέον για τους περισσότερους τα Χριστούγεννα σημαίνουν κάτι άλλο .Για τα παιδιά είναι απλά οι διακοπές του σχολείου και για τους εργαζόμενους μια διήμερη άδεια από τη δουλειά. Η μέρα των Χριστουγέννων είναι μέρα ρεβεγιόν. Τα παιδιά πηγαίνουν να πουν τα κάλαντα με σκοπό για να μαζέψουν λεφτά και αν τους δώσεις σοκολατάκια ή φρούτα θυμώνουν και σε κρίνουν. Οι νοικοκυρές κάνουν διαγωνισμό για τον <<καλύτερο>> και πιο φανταχτερό στολισμό, με οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση.
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, στα μαγαζιά γίνεται η έναρξη του εορταστικού ωραρίου και όλοι οι εμπορικοί δρόμοι γεμίζουν φωνές. Μικροί, μεγάλοι τρέχουν στα μαγαζιά για να αγοράσουν τα χριστουγεννιάτικα δώρα των αγαπημένων τους προσώπων. Έχει όμως κάποιο ουσιαστικό νόημα αυτή η διαδικασία; Μια ανταλλαγή δώρων ακριβών που προκαλούν άγχος στους ανθρώπους που προσπαθούν να αγοράσουν <<το καλύτερο>> .Γονείς που υποκύπτουν στις απαιτήσεις των παιδιών τους .Λες και μια αγκαλιά, μια καλή κουβέντα δεν δηλώνει την αγάπη μας και τη δηλώνει το δώρο. Το χειροπιαστό φαίνεται πως έχει μεγαλύτερη αξία. Το δώρο πλέον δεν είναι πράξη αγάπης, αλλά πράξη συνήθειας.
Καταλήγουμε λοιπόν ότι την πιο λαμπρή και χριστιανική γιορτή την έχουμε μετατρέψει σε μια γιορτή εμπορική και χωρίς καμία απολύτως ουσία.
Halloween
Γράφουν οι μαθήτριες της Γ” Γυμνασίου, Τόκα Έλενα, Στάμου Ηλιάνα, Χρυσικού Ιωάννα
Το Halloween είναι η αμερικανική γιορτή, που γιορτάζεται τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, στην οποία τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται σε κάτι «τρομακτικό» και περνούν από σπίτια μαζεύοντας γλυκά. Το Halloween είναι μια γιορτή ανάλογη των ελληνικών αποκριών, αλλά αρκετά διαφοροποιημένη.
Η γιορτή αυτή θεωρείται η μόνη μέρα που μπορούν οι άνθρωποι να επικοινωνήσουν με πνεύματα, αφού είναι η μέρα που εμφανίζονται η μαγεία και οι υπερφυσικές δυνάμεις. Γι’αυτό τον λόγο τα αγόρια μεταμφιέζονται σε φαντάσματα και τα κορίτσια σε μάγισσες. Η ρίζα της λέξης προέρχεται από το All-hallow-even, και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων. Επίσης, αποτελεί εξέλιξη της αρχαίας Κέλτικης γιορτής Samhaim. Βέβαια, σήμερα η γιορτή δεν ασχολείται με τα φαντάσματα και τα πνεύματα, αλλά περισσότερο με τη διασκέδαση και τις μεταμφιέσεις.
Σήμα κατατεθέν του Halloween είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από κολοκύθες, πάνω στις οποίες υπάρχουν χαραγμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, είτε αστεία είτε τρομακτικά. Το έθιμο της κολοκύθας προήλθε από ένα παλιό Ιρλανδικό μύθο, που μιλάει για την ιστορία του Τζακ και του σατανά, κατά την οποία ο Τζακ προσπαθεί να παγιδεύσει τον διάβολο με ύπουλους τρόπους. Έτσι, όταν πεθαίνει ,ο Θεός δεν τον δέχεται στον παράδεισο, αλλά ούτε ο διάβολος στην κόλαση. Όμως ο διάβολος του δίνει ένα αναμμένο κάρβουνο επειδή υπήρχε παντού σκοτάδι και τον αναγκάζει να φύγει. Στη συνέχεια, αυτός έβαλε το κάρβουνο μέσα στην κολοκύθα την οποία είχε ήδη χαράξει. Από τότε ο Τζακ περιπλανιέται στον κόσμο μην μπορώντας να βρει κάποιο μέρος να αναπαύσει την ψυχή του. Έτσι, κάθε Halloween οι Ιρλανδοί σκάλιζαν κολοκύθες, έβαζαν μέσα ένα κερί και τις τοποθετούσαν κοντά στα παράθυρα, έτσι ώστε να κρατούν μακριά τα κακά πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του Τζακ.
Τέλος, το Halloween είναι μία από τις πιο δημοφιλείς γιορτές, η οποία είναι πολύ αγαπητή στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες.
Χριστουγεννιάτικες Λιχουδιές!!!
γράφει η Καμπούρη Μαργαρίτα, μαθήτρια της Β” Γυμνασίου
ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ
Συστατικά
- 900 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
- 500 γρ. φρέσκο βούτυρο αιγοπρόβειο, μαλακό
- 220 γρ. ζάχαρη άχνη
- 2 βανιλίνες
- 1/2 κ.γ. πικραμύγδαλο
- 200 γρ. ξεφλουδισμένο και καβουρδισμένο αμύγδαλο φιλέ (καβουρδίζουμε στους 200 βαθμούς για 5-10 λεπτά)
- 1 κ.γ. ανθόνερο
Για το σερβίρισμα
- ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα
Μέθοδος Εκτέλεσης
- Βγάζουμε 2-3 ώρες νωρίτερα το βούτυρο από το ψυγείο και το αφήνουμε σε θερμοκρασία δωματίου για να μαλακώσει.
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180ο C στον αέρα.
- Χτυπάμε καλά στο μίξερ με το σύρμα το βούτυρο για 5 λεπτά σε δυνατή ταχύτητα μέχρι να πάρει άσπρο χρώμα και στη συνέχεια προσθέτουμε την άχνη ζάχαρη και συνεχίζουμε το χτύπημα για άλλα 10 λεπτά.
- Μόλις μπει η ζάχαρη άχνη θα πέσει λίγο ο όγκος του βουτύρου, αλλά με το xτύπημα θα ξαναφουσκώσει. Πρέπει στο τέλος το μείγμα να μοιάζει με σαντιγί χτυπημένη.
- Ρίχνουμε μέσα τις βανίλιες, το πικραμύγδαλο και το ανθόνερο. Ρίχνουμε μέσα και τα καβουρδισμένα αμύγδαλα, αφού έχουν κρυώσει.
- Προσθέτουμε σταδιακά το αλεύρι, εκτός μίξερ και ανακατεύουμε με μία σπάτουλα.
- Η ζύμη πρέπει να σπάει, να είναι σαν τρίμμα, αλλά να μην κολλάει στα χέρια.
- Πλάθουμε τους κουραμπιέδες σε ομοιόμορφο σχήμα (3-4 εκ. διάμετρο, 30 γρ. το κάθε ένα) και ψήνουμε για περίπου 20-25 λεπτά μέχρι να γίνουν τραγανά και να πάρουν ωραίο χρώμα.
- Μόλις κρυώσουν τους πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη.
ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ
Συστατικά
Υλικά – μείγμα 1
- 400 γρ. χυμό πορτοκαλιού
- 400 γρ. σπορέλαιο
- 180 γρ. ελαιόλαδο
- 50 γρ. ζάχαρη άχνη
- 1/2 κ.γ. γαρίφαλο
- 2-3 κ.γ. κανέλα
- 1/4 κ.γ. μοσχοκάρυδο
- 1 κ.γ σόδα
- 2 πορτοκάλια ξύσμα
Υλικά – μείγμα 2
- 1 κιλό αλεύρι γ.ο.χ.
- 200 γρ. σιμιγδάλι ψιλό
Για το σιρόπι
- 500 γρ. νερό
- 800 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
- 150 γρ. μέλι
- 3 στικ κανέλας
- 3 ολόκληρα γαρίφαλα
- 1 πορτοκάλι κομμένο στη μέση
Μέθοδος Εκτέλεσης
- Βάζουμε τα υλικά για το σιρόπι, εκτός απο το μέλι, να βράσουν.
- Σημειώστε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε το σιρόπι 3-4 ώρες ,πριν αρχίσουμε να φτιάχνουμε τα μελομακάρονα για να προλάβει να έχει κρυώσει όταν βγουν τα μελομακάρονά μας από τον φούρνο.
- Μόλις το σιρόπι πάρει μία βράση αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το μέλι. Ανακατεύουμε και αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει.
Για τα μελομακάρονα
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 190ο C στον αέρα.
- Βάζουμε στη συνέχεια όλα τα υλικά του μείγματος 1 σε ένα μεγάλο μπολ και τα ανακατεύουμε με ένα καλό σύρμα.
- Σε ένα δεύτερο μπολ ανακατεύουμε τα υλικά του μείγματος 2.
- Προσθέτουμε το μείγμα με τα υγρά συστατικά στο μείγμα με τα στερεά και ανακατεύουμε πολύ απαλά με τα χέρια, για πολύ λίγο (το πολύ για 10 δευτερόλεπτα) για να μην κόψει το μείγμα.
- Πλάθουμε τα μελομακάρονα σε ομοιόμορφο σχήμα (3-4 εκ. διάμετρο, 30 γρ. το κάθε ένα) και ψήνουμε για περίπου 20-25 λεπτά μέχρι να γίνουν τραγανά και να πάρουν ωραίο χρώμα.
- Μόλις είναι έτοιμα, ρίχνουμε τα καυτά μελομακάρονα στο κρύο σιρόπι και αφήνουμε για 10-15 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια τα σουρώνουμε και τα πασπαλίζουμε με μέλι και καρύδια.
ΔΙΠΛΕΣ
Υλικά Συνταγής
- 4 φλ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
- χυμό και ξύσμα απο 2 μικρά ακέρωτα πορτοκάλια
- 1 /2 κ.γλ. κοφτό σόδα μαγειρικής
- 1/4 φλ. σπορέλαιο
- 3 κουταλιές κονιάκ
- 1/2 φλ. νερό (περίπου)
- σπορέλαιο ή απαλό ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
- Για το μέλωμα
- 500 γραμ. μέλι θυμαρίσιο Πάρου
- 250 γραμ. νερό
- 1/2 κ.σ κανέλα
- 1/2 κ.γλ. γαρύφαλλο
- μπόλικο χοντροκομμένο καρύδι για το πασπάλισμα ή σουσάμι καβουρδισμένο
Εκτέλεση
Βάζουμε σε ένα μπολ όλα τα υλικά για τις νηστίσιμες δίπλες χωρίς αυγά και δουλεύουμε τα υλικά μέχρι να έχουμε μία ζύμη εύπλαστη. Αν χρειάζεται προσθέτουμε λίγες σταγόνες νερό για να το πετύχουμε αυτό.
Αφήνουμε τη ζύμη να ξεκουραστεί για περίπου 30 λεπτά. Παίρνουμε κομμάτια ζύμης και ανοίγουμε πολύ λεπτό φύλλο με τον πλάστη σε αλευρωμένη επιφάνεια. Με το ροδάκι κόβουμε το φύλλο σε μακρόστενες λωρίδες- 2 εκατοστά φάρδος και 20 εκατοστά μήκος.
Ζεσταίνουμε σπορέλαιο η απαλό ελαιόλαδο σε βαθιά και φαρδιά κατσαρόλα. Η φωτιά πρέπει να είναι μέτρια προς δυνατή. Με ένα μεγάλο πιρούνι παίρνουμε μία λωρίδα ζύμης από την άκρη, τη στρίβουμε και τη μπερδεύουμε στα δόντια του πιρουνιού. Έπειτα τη βουτάμε στο καυτό ελαιόλαδο. Ταυτόχρονα τυλίγουμε γρήγορα γύρω από το πιρούνι ,όπως τυλίγουμε τα μακαρόνια. Έτσι, το ξεροτήγανο παίρνει σχήμα τριαντάφυλλου, κάνει φουσκαλίτσες και ξεκολλάει εύκολα από το πιρούνι. Με τον ίδιο τρόπο τηγανίζουμε όλες τις λωρίδες του φύλλου.
Αφήνουμε τα ξεροτήγανα σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσουν.
Ζεσταίνουμε σε μια κατσαρόλα το μέλι με το νερό, όχι για να βράσει, απλά για να ζεσταθεί και προσθέτουμε την κανέλα και το γαρύφαλλο. Βουτάμε τα κρύα ξεροτήγανα ένα-ένα στην κατσαρόλα, τα μελώνουμε καλά απ’ όλες τις πλευρές και τα βάζουμε σε πιατέλα, όπου τα πασπαλίζουμε με μπόλικο χοντροκομμένο καρύδι και σερβίρουμε.
Αν σας φαίνεται δύσκολη η διαδικασία με το πιρούνι, τότε μπορείτε απλά να κάνετε σχέδια είτε τσιμπώντας τις λωρίδες, είτε μπλέκοντας τις σε φιόγκο.
