Την Παρασκευή 03/02/2016 επισκεφθήκαμε το λόφο του Φιλοπάππου. Εκεί βρίσκεται η γραφική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη. Στην εκκλησία μας περίμενε ο πατήρ Αναστάσιος που απάντησε στις ερωτήσεις μας.
Είστε χρόνια ιερέας στο ναό; Ποιες οι εντυπώσεις σας;
Σπούδασα οικονομικά στον Πειραιά και δούλευα ως λογιστής πριν γίνω ιερέας. Δεν είχα σκοπό να γίνω ιερέας. Δεν ήταν κάτι που κυνηγούσα. Όταν ήρθα φοιτητής στην Αθήνα δεν έβρισκα απάντηση σε πολλά προβλήματά μου. Το 2005 γνώρισα έναν ιερέα τον πατέρα Γεώργιο που τώρα είναι στον Άγιο Νικόλαο Φιλοπάππου ο οποίος έγινε ο πνευματικός μου, κάτι σαν ψυχοθεραπευτής για να καταλάβετε. Χειροτονήθηκα ιερέας το 2014 γιατί ήταν η επιθυμία της καρδιάς μου. Και αυτό σας συμβουλεύω: να κάνετε αυτό που σας λέει η καρδιά σας και να μην κάνετε αυτό που σας υπαγορεύουν οι άλλοι, τουλάχιστον επαγγελματικά.
Αντιμετωπίζει προβλήματα ο ναός και αν ναι, ποια;
“Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι ο χρόνος. Ο Άγιος Δημήτριος μετά την παρέμβαση του αρχιτέκτονα του Δ. Πικιώνη τα χρόνια ‘52 – ’55 έχει ανακηρυχτεί σε μνημείο της UNESCO και δεν μπορούν να γίνουν επεμβάσεις στο χώρο . Για παράδειγμα τα ξύλα έχουν παλιώσει και όταν βρέχει πολλές φορές το νερό μπαίνει μέσα. Δεν έχω το δικαίωμα να ζητήσω λεφτά από τους ενορίτες για να διορθώσω ό,τι χρειάζεται.
Η αρμοδιότητα να φτιαχτεί η εκκλησία ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού. Λόγω της οικονομικής κρίσης, δεν γίνονται ενέργειες αλλά όταν χρειαστεί κάτι πραγματικά είμαι σίγουρος ότι θα γίνει. Άλλωστε είμαστε ένας λαός της τελευταίας στιγμής.
Ο ναός ιστορικά υπάρχει από τον 9ο αιώνα μ.Χ. Το μέσα κομμάτι του ναού είναι το κομμάτι της εκκλησίας που έχει διατηρηθεί γιατί ένα κομμάτι της εκκλησίας γκρεμίστηκε από τον αρχιτέκτονα. Η κίνηση αυτή δημιούργησε αναταραχή στους κατοίκους της περιοχής.
Υπάρχουν πιστοί που έρχονται από μακριά για να εκκλησιαστούν στην εκκλησία;
Ναι, ένας από αυτούς ήμουνα εγώ, που ενώ η καταγωγή μου ήταν από την Λιβαδειά και ενώ ως φοιτητής έμενα κοντά στον Πειραιά, ερχόμουνα για να παρακολουθήσω τη λειτουργία. Εντυπωσιάστηκα από το μέρος και από τον ιερέα. Όταν ανοίγει ο καιρός είναι μεγαλύτερη η προσέλευση από τις οικογένειες γιατί μπορούν να αφήσουν τα παιδιά ελεύθερα να απασχοληθούν κατά τη διάρκεια της λειτουργίας.
Επισκέπτονται το ναό τουρίστες; Ποιες οι εντυπώσεις τους;Τι ερωτήσεις σας κάνουν;
Έρχονται αρκετοί τουρίστες από όλο τον κόσμο. Οι τουρίστες δεν έρχονται μόνο για να θαυμάσουν την εκκλησία γιατί μπορεί να μην ξέρουν ότι υπάρχει ναός. Υπάρχουν τουρίστες που έρχονται για κάτι άλλο και στο τέλος καταλήγουν στο ναό εντυπωσιασμένοι ή τουρίστες που έρχονται ανά γκρουπ. Αυτό που εντυπωσιάζει τους τουρίστες, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι ότι επειδή δεν γνωρίζουν την ορθοδοξία, δεν έχουν ξαναδεί τέτοια εκκλησία. Όχι μόνο το κατασκευαστικό αλλά και το εσωτερικό της που είναι γεμάτο αγιογραφίες.
Πως ήταν η μορφή της εκκλησίας πριν την αναπαλαίωση του κ. Πικιώνη; Γιατί της δόθηκε αυτή η μορφή;
Δεν ξέρω τι είχε στο μυαλό του ο κ. Πικιώνης. Από μαρτυρίες ξέρω ότι ήταν ιδιαίτερα σχολαστικός σε ό,τι έκανε και πρέπει να αγαπούσε πάρα πολύ αυτό που έκανε. Νομίζω ότι αυτό που είχε στο μυαλό του ήταν η συμμετρία. Δεν ήθελε να κάνει κάτι τεράστιο γιατί δεν θα ταίριαζε με το αρχικό κομμάτι του ναού. Ήθελε να υπάρχει φυσική μορφή και χρησιμοποίησε ξύλο και πέτρες. Αυτό που δεν φαντάστηκε τότε ότι η Αθήνα θα γινόταν 4 εκατομμύρια και ότι ο ναός δεν θα χωρούσε τους πιστούς.
Που αποδίδετε τη δημοφιλία του ναού σε γάμους και βαφτίσεις ; Είναι αλήθεια ότι είναι ακριβός ο ναός;
Η αλήθεια είναι πως και εγώ παντρεύτηκα εδώ, εδώ βάφτισα τα παιδιά μου. Η αιτία ήταν ότι εδώ γνώρισα τη σύζυγο μου και το μέρος αυτό έχει μία ιδιαίτερη σημασία για εμάς. Σε κάποιους ανθρώπους τους αρέσει εδώ γιατί είναι στην εξοχή ή γιατί έχουν συνδυάσει το μέρος με προσωπικές τους στιγμές. Άλλοι θέλουν να παντρευτούν εδώ γιατί το είδαν στο internet.
Όσον αφορά τα οικονομικά θα μιλήσω για το τι έκανε ο πνευματικός μου και το τι κάνω εγώ. Δεν ζητώ χρήματα για να τελέσω μυστήρια. Συνήθως τους λέω να δώσουν ό,τι οι ίδιοι επιθυμούνε. Ο σκοπός που προβαίνω σ’ αυτή την κίνηση είναι ότι θέλω να ξαναδώ αυτούς τους ανθρώπους. Το κέρδος μου είναι μακροχρόνιο. Θέλω να χτίσω μία σχέση επικοινωνίας και να βλέπω τους ανθρώπους και τα παιδιά τους στην εκκλησία σε βάθος χρόνου.
Η αλήθεια είναι ότι γίνονται πολλά λάθη σε ναούς. Καλό είναι όμως να μη διαδίδονται ιστορίες χωρίς να είμαστε σίγουροι για την αλήθεια των λεγομένων.
Γιατί ονομάστηκε έτσι η εκκλησία;Πότε χτίστηκε;
Στις 26 Οκτωβρίου 1658, ο Τούρκος Αγάς επέτρεψε στους χριστιανούς να γιορτάσουν τη μνήμη του Αγίου Δημητρίου. Οι χριστιανοί παραξενεύτηκαν καθώς συνήθως οι Τούρκοι δημιουργούσαν προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά μαζεύτηκαν το πρωί στην εκκλησία. Οι Τούρκοι είχανε ανεβάσει ένα μεγάλο κανόνι στην Ακρόπολη που λεγόταν Λουμπάρδα. Είχανε σκοπό να ανατινάξουν την εκκλησία μαζί με τους ανθρώπους!
Ο καιρός ήταν συννεφιασμένος. Κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας, έπεσε ένας κεραυνός στην αποθήκη με τα πυρομαχικά και έγινε μεγάλη καταστροφή. Πέθαναν πολλοί άνθρωποι αλλά αυτοί που σώθηκαν ήρθαν και ομολόγησαν τα σχέδια τους. Γι’ αυτό και έγινε πιστευτή η μαρτυρία τους. Επειδή το συμβάν έγινε την ημέρα του Αγίου Δημητρίου, ο κόσμος απέδωσε το θαύμα σε παρέμβασή του. Ο Άγιος Δημήτριος είναι πολιούχος της Θεσσαλονίκης .Έτσι ονομάστηκε η εκκλησία από το κανόνι των Τούρκων.
Ο πατήρ Αναστάσιος μας έδωσε την ιστορία αποτυπωμένη σε εικονογραφημένη μορφή. Στο εργαστήριο Πληροφορικής τη σαρώσαμε σε αρχείο pdf. Δείτε την ιστορία κάνοντας κλικ εδώ.
Υπεύθυνη Ομάδα: Ε2 – Άννα-Μαρία, Δήμητρα,Οδυσσέας, Σταύρος