Οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη
γράφει η Ιφιγένεια Γιουμουσίδου Γ5
Κάθε χρόνο, στις 21 Μαΐου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α’ του Μεγάλου και της μητέρας του Ελένης. Συγκεκριμένα, τους ονομάζει Ισαποστόλους, για τις μεγάλες υπηρεσίες που προσέφεραν.
Ο Φλάβιος Βαλέριος Αυρήλιος Κωνσταντίνος (FlaviusValeriusAureliusConstantinus) γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου του 272 στην Ναϊσσό της Άνω Μοισίας (σήμερα Νις Σερβίας) και ήταν γιος του ρωμαίου αξιωματικού Κωνστάντιου Χλωρού και της συζύγου ή παλλακίδας του Ελένης. Ανέβηκε στον θρόνο το 306 και έμεινε μέχρι το θάνατό του, το 337.
Έμαθε τα εγκύκλια γράμματα κοντά στον πατέρα του και από όταν ήταν νέος, κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό, όπου διακρίθηκε για τις διοικητικές του ικανότητες και την προσωπικότητά του. Η προώθηση του πατέρα του στα ανώτατα κλιμάκια της αυτοκρατορίας βοήθησε και τη δική του ανέλιξη στη στρατιωτική ιεραρχία της Ρώμης.
Κατάφερε να κατακτήσει τη Δύση. Οι φιλοδοξίες του Κωνσταντίνου όμως δεν σταματούσαν εκεί. Ήθελε να κυριαρχήσει σε όλη την αυτοκρατορία και γι’ αυτό πολύ γρήγορα ήλθε σε σύγκρουση με τον σύμμαχό του στην Ανατολή και γαμπρό του Λικίνιο. Ο Κωνσταντίνος επικράτησε σε σειρά μαχών και ναυμαχιών και το 324 έγινε κυρίαρχος σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.
Μετά την επικράτησή του, κύριο μέλημα του Κωνσταντίνου ήταν η ανόρθωση της αυτοκρατορίας. Με μία σειρά μεταρρυθμίσεων που πραγματοποίησε, έφερε ενότητα στην αυτοκρατορική εξουσία και περιόρισε τις κεντρόφυγες τάσεις, με την κατάργηση των αξιωμάτων του Αύγουστου και του Καίσαρα, ενώ περιόρισε σημαντικά τις εξουσίες της Συγκλήτου.
Με το διάταγμά του περί ανεξιθρησκείας (313) έπαψε τους διωγμούς κατά των χριστιανών, και βοήθησε έτσι την ακώλυτη άσκηση της λατρείας και την εξάπλωση της νέας θρησκείας.
Συγκαλώντας την Α’ Οικουμενική Σύνοδο (335) στη Νίκαια της Μικράς Ασίας, καταδίκασε την αίρεση του Αρειανισμού και διαμόρφωσε το δόγμα του («Σύμβολο της Πίστεως»).
Επίσης, έκοψε νέο νόμισμα, το σόλιδο, και προέβη σε μαζικές αγορές χρυσού, που όχι μόνο το σταθεροποίησαν, αλλά το κατέστησαν το σταθερότερο νόμισμα στη διεθνή αγορά μέχρι τον 11ο αιώνα.
Μια άλλη καθοριστικής σημασίας αλλαγή για τη ριζική ανανέωση της αυτοκρατορίας, ήταν η μεταφορά της πρωτεύουσας από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη ή Κωνσταντινούπολη. Τα εγκαίνια της νέας πρωτεύουσας έγιναν με ιδιαίτερη λαμπρότητα στις 11 Μαΐου του 330.
Μάλιστα, λίγο πριν από τον θάνατό του βαπτίστηκε χριστιανός.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν έχει εντάξει στο Αγιολόγιό της τον Μέγα Κωνσταντίνο, επειδή η ιστορική έρευνα του χρεώνει τη διαταγή για τη δολοφονία του γιου του Κρίσπου (από την πρώτη του γυναίκα Μινερβίνη) και της δεύτερης γυναίκας του Φαύστας (Κρίσπος και Φαύστα είχαν ερωτική σχέση, σύμφωνα με νεώτερα ιστορικά δεδομένα).
Αντίθετα, εκτός από την Ορθόδοξη Εκκλησία, τιμούν τη μνήμη του και η Αγγλικανική Εκκλησία καθώς και διάφορες Λουθηρανικές ομολογίες.
Η Φλαβία Ιουλία Έλενα (FlaviaJuliaHelena) γεννήθηκε το 247 με 250 στο Δρέπανο της Βιθυνίας (νυν Χερσέκ Τουρκίας) και ήταν ταπεινής καταγωγής. «Stabularia» την αποκαλεί ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων, δηλαδή κορίτσι που εργάζεται σε πανδοχείο.
Το 270 παντρεύτηκε τον Ρωμαίο αξιωματικό Κωνστάντιο Χλωρό (250-306) και δύο χρόνια αργότερα γέννησε τον Κωνσταντίνο.
Όταν ο Κωνσταντίνος έγινε αυτοκράτορας, η Ελένη αποφάσισε να κάνει έρευνες για να βρει τον τάφο και το σταυρό του Χριστού. Το 326 έφθασε στην Παλαιστίνη και ύστερα από πολλές δυσκολίες, βρήκε τον Τίμιο Σταυρό και στη συνέχεια χρηματοδότησε την ανέγερση χριστιανικών ναών σε πολλά μέρη της αυτοκρατορίας.
Αργότερα, η Αγία Ελένη επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου πέθανε μεταξύ του 328 και 330, σε ηλικία περίπου 80 ετών.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, τιμά τη μνήμη της Αγίας Ελένης στις 21 Μαΐου. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη της στις 18 Αυγούστου.
