Βιβλιοπαρουσίαση-Βιβλιοκριτική: Τα πλεονεκτήματα του να είσαι στο περιθώριο

της Μαρίας Παπαστεργιάδου

Στίβεν Τσμπόσκι (Stephen Chbosky)

«Τα πλεονεκτήματα του να είσαι στο περιθώριο»

Στην Ελλάδα η 1η έκδοση ήταν το 2020 από τις Εκδόσεις Τόπος, σε μετάφραση Ελένης Δρίμη.

Εικόνα βιβλιοπαρουσίασης 1

Ο συγγραφέας σε μια ματιά:

  • Γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου του 1970 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνιας.
  • Εκτός από μυθιστορήματα γράφει σενάρια, είναι παραγωγός και σκηνοθέτης στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.
  • Το γνωστότερο μυθιστόρημά του είναι «Τα πλεονεκτήματα του να είσαι στο περιθώριο» (The Perks of Being a Wallflower), το 1999, το οποίο έγινε πετυχημένη ταινία το 2012 (με σκηνοθέτη και σεναριογράφο τον ίδιο).
  • Έγραψε, μαζί με τον Evan Spiliotopoylos, το σενάριο για την ταινία της Disney «Η πεντάμορφη και το τέρας».

Εικόνα βιβλιοπαρουσίασης 2

Είδος βιβλίου

Είναι ένα κοινωνικό κωμικό δράμα το οποίο προορίζεται σε εφηβικό κοινό. Δίνει έμφαση στους φόβους και στις σκέψεις των εφήβων και τονίζει τη σημαντικότητα των κοινωνικών προβλημάτων. Ο συγγραφέας παραδέχτηκε πως υπάρχουν κι ορισμένα αυτοβιογραφικά στοιχεία στο βιβλίο αυτό. Η ιστορία δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά σε ένα συμβάν αλλά σε πολλά κι όλα αυτά έχουν το εξής κοινό: βρίσκονται στο πλαίσιο των κοινωνικών προβλημάτων.

Πληροφορίες για την πλοκή:

Χρόνος: Δεκαετία του ’90 (1991-1992).

Συνθήκες: Ειρηνικές, φυσιολογικές καταστάσεις.

Τόπος: Ένα Λύκειο των ΗΠΑ.

O δεκαπεντάχρονος Τσάρλι, ο οποίος έχει μεγάλες ικανότητες, παρά την απόμακρη κοινωνική συμπεριφορά του, ξεκινάει το Λύκειο μετά την αυτοκτονία του καλύτερού του φίλου. Η ευφυΐα του αναγνωρίζεται από έναν καθηγητή που ονομάζεται Μπιλ. Ο καθηγητής, συστηματικά, του προτείνει βιβλία και αναθέτει στον Τσάρλι να γράψει αναλύσεις για αυτά. Εκτός αυτού, δύο τριτοετείς η Σαμ κι ο Πάτρικ (οι οποίοι είναι ετεροθαλή αδέλφια) πλησιάζουν τον πρωταγωνιστή και, τελικά, αναπτύσσουν μαζί του φιλικές σχέσεις. Ο Τσάρλι, όμως, αρχίζει να αναπτύσσει ερωτικά συναισθήματα για την Σαμ.

Κι αυτή είναι η αρχή …

Στη συνέχεια συνειδητοποιούμε ότι όλων οι ζωές άμεσα ή έμμεσα έχουν επηρεαστεί -και κάποιες φορές καθοριστεί- από διάφορα κοινωνικά προβλήματα όπως: η αυτοκτονία, η σεξουαλική κακοποίηση, τα ναρκωτικά κ.α. Μέσα από αυτά, ωστόσο, προκύπτει και ένα από τα μηνύματα της ιστορίας: ό,τι και να συμβεί, η ζωή συνεχίζεται.

Αγαπημένο απόσπασμα:

Σελίδα 249: «Αλλά μοιάζει με τη φορά που η γιατρός μου είπε την ιστορία των δύο αδελφών των οποίων ο πατέρας ήταν αλκοολικός. Ο ένας αδελφός μεγάλωσε κι έγινε ένας επιτυχημένος ξυλουργός ο οποίος ποτέ του δεν έπινε. Ο άλλος αδελφός κατέληξε αλκοολικός, όπως και ο πατέρας του. Όταν ρώτησαν τον πρώτο αδελφό γιατί δεν πίνει εκείνος απάντησε ως αφού είδε τι έκανε το ποτό στον πατέρα του δεν μπορούσε ούτε να το δοκιμάσει. Όταν ρώτησαν τον άλλον αδελφό απάντησε πως έμαθε να πίνει στα γόνατα του πατέρα του. Οπότε,  υποθέτω πως είμαστε αυτοί που είμαστε για πολλούς λόγους. Και πιθανότατα να μη μάθουμε ποτέ τους περισσότερους από αυτούς. Όμως ακόμα κι αν δεν έχουμε τη δύναμη να επιλέξουμε από που ερχόμαστε μπορούμε να επιλέξουμε που θα πάμε από εκεί και πέρα».

Κριτική

Ο συγγραφέας καταφέρνει παρόλο τον αυτοδιηγητικό αφηγητή να απεικονίσει ρεαλιστικά τα γεγονότα, παραθέτοντας λεπτομέρειες κι εξηγώντας τις σχέσεις που έχουν οι χαρακτήρες μεταξύ τους. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε μορφή γραμμάτων τα οποία αρχίζουν πάντα με την αόριστη προσφώνηση «αγαπητέ φίλε» κάτι που προσδίδει αμεσότητα και διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Το ύφος και ο τόνος του βιβλίου γίνεται εξομολογητικός, κυρίως λόγω του ιδιαίτερου τρόπου γραφής του.

Οι χαρακτήρες είναι όλοι καλογραμμένοι. Όλοι έχουν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους κι όλοι τους κάνουν λάθη. Όπως κι ο κάθε άνθρωπος δηλαδή. Ο συγγραφέας παρουσιάζει ωμά τις σκέψεις του Τσάρλι και οι προβληματισμοί που πυροδοτούν αυτές του τις σκέψεις είναι προβληματισμοί που έχουν όλοι οι άνθρωποι, κυρίως οι έφηβοι. Η κάθε σκέψη του πρωταγωνιστή «περνάει» μια αναλυτική εξήγηση και υπάρχει μια λογική συνέχεια σε αυτή. Είναι ο ενδιαφέρων συνδυασμός πραγματικότητας και εσωτερικών σκέψεων, υπάρχει, δηλαδή, μια ιδιαίτερη ισορροπία ανάμεσα στην υποκειμενικότητα και την αντικειμενικότητα, τα δύο δομικά στοιχεία του κόσμου μας. Έτσι, δεν παρουσιάζονται μόνο οι σκέψεις του Τσάρλι ωμά αλλά κι ο εξωτερικός κόσμος, η πραγματικότητα, όλα παρουσιάζονται όπως είναι, χωρίς φιλτράρισμα.

Αυτά τα χαρακτηριστικά, μαζί, καθιστούν το βιβλίο ενδιαφέρον και για αυτό και θα το πρότεινα στους αναγνώστες της ηλικίας μας, ίσως και σε όλους!

 Πηγές:

Wikipedia, Stephen Chbosky. Διαθέσιμο στο

https://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Chbosky (προσπέλαση 28/2/2022).

Εικόνα, διαθέσιμη εδώ.

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης