Στις 23 Απριλίου 1616 έφυγαν από την ζωή δύο μεγάλα ονόματα των γραμμάτων: ο ισπανός συγγραφέας του Δον Κιχώτη Μιγκελ Ντε Θερβαντες και ο άγγλος δραματουργός Γουίλιαμ Σέξπηρ. Έτσι με αφορμή το διπλό αυτό γεγονός, η UNESCO έχει καθιερώσει την 23^η Απριλίου ως την Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου.

Τα οφέλη του βιβλίου λίγο ως πολύ γνωστά. Σχετίζονται με την βελτίωση λειτουργιών του εγκεφάλου. Επιπροσθέτως, εκτός από τα προφανή, δηλαδή την γνώση, την επέκταση του λεξιλογίου μας, και βελτίωση των δικών μας ικανοτήτων στο γραπτό λόγο, είναι παραδεκτό ότι το διάβασμα συμβάλλει στην πνευματική μας εγρήγορση, αυξάνει την ικανότητα εστίασης, βελτιώνει την μνήμη μας.

Σε σχέση με την τηλεόραση που δίνει προτεραιότητα στην εικόνα και τον ήχο για να περάσει το μήνυμα, το διάβασμα βοηθάει στην αντικειμενική και ορθολογική χρήση του νου.

Μέσω του διαβάσματος γίνονται αντιληπτά πιο εύκολα τα ψέματα, οι γενικεύσεις και η κατάχρηση της λογικής. Στο γραπτό λόγο οι ιδέες ζυγίζονται, συγκρίνονται και αντιπαραβάλλονται, και η όποια αντιπαράθεση γίνεται είναι επί της ουσίας και ομαλά διευθετημένη.

Με το βιβλίο συμβαίνει κάτι περίεργο. Ενώ είναι από τα πιο διαδεδομένα υλικά-πνευματικά αγαθά στην ιστορία του ανθρώπου σου δίνει την δυνατότητα να αποκτάς μια απόλυτα προσωπική σχέση, μια ιδιότυπη σχέση χαρακτηριστική σε κάθε άνθρωπο. Άλλος θέλει να κουβαλά μαζί του πάντα ένα βιβλίο γιατί αλλιώς νιώθει μοναξιά. Άλλος θέλει πάνω στο γραφείο του να έχει μια στοίβα από βιβλία ανεξάρτητα αν είναι προς διάβασμα ή όχι. Υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι δεν θέλουν να δανείζουν τα βιβλία τους γιατί νιώθουν μια περίεργη έλλειψη, και κάποιοι οι οποίοι επιθυμούν συγκεκριμένα βιβλία να κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στην καλή τους βιβλιοθήκη.

Πόσα και πόσα βιβλία δεν έχουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας και είναι σε κοινή πορεία με τον εαυτό μας ή την ζωή μας; Ένα βιβλίο μπορεί να σου εκφράζει την πιο ιδιότυπη φιλία. Σε κάθε του ανάγνωση όλο και κάτι διαφορετικό έχει να σου πει. Στον κόσμο του βιβλίου μπαίνεις μόνος, με κατεύθυνση το άγνωστο, την τύχη. Στην καλύτερη των περιπτώσεων να βρεις μέσα στοιχεία του ίδιου σου του εαυτού. Στην ανάγνωσή του δεν χωράνε περισσότερα από δύο μάτια. Τα δικά σου.

Είναι λοιπόν το βιβλίο εκφραστής των γραμμάτων που αναδύει μια ιδιοπροσωπία με έντονους συμβολισμούς μια μοναδική μορφολογία και λειτουργία, μια εικόνα απόλυτα σημαντική και φοβερά δημιουργική, γιατί ναι μεν το βιβλίο αναφέρεται μάλλον στο παρελθόν, σε κάτι που έχει γίνει αλλά παράλληλα δίνει την βέβαιη αίσθηση ότι ο ρόλος του είναι στο μέλλον. Δημιουργεί όνειρα μέσα στην ξηρασία της σημερινής μας κοινωνίας.

Σήμερα λοιπόν που λόγω της διακοπής των μαθημάτων διαθέτουμε αρκετό ελεύθερο χρόνο θα προτείναμε στους συμμαθητές μας τα 10 πιο πολυδιαβασμένα βιβλία για έφηβους.

Αυτά είναι:

1. Το ημερολόγιο της Άννα Φρανκ – Άννα Φρανκ.

Επιστολές από τη 14η Ιουνίου 1942 έως την 1η Αυγούστου 1944: Οριστική έκδοση των αυθεντικών χειρογράφων χωρίς περικοπές, με προσθήκες της Άννας Φρανκ. Η οριστική έκδοση του Ημερολογίου της Αννας Φρανκ, χωρίς περικοπές, με ορισμένες προσθήκες και αλλαγές που είχε κάνει η ίδια λίγους μήνες πριν από τη σύλληψή της, όταν άκουσε στο ραδιόφωνο ότι γραπτά σαν τα δικά της θα δημοσιεύονταν μετά τον πόλεμο ως μαρτυρίες των απλών ανθρώπων για τη ζωή τους κάτω από τη γερμανική κατοχή στην Ολλανδία.

2.Ένα παιδί μετράει τα άστρα – Μενέλαος Λουντέμης.

Πήχτωνε το βράδυ. Λιγόστεψε κι ο αχός απ’ τα κυπαρίσσια. Ανάψανε οι λαµπάδες τ’ ουρανού. Όλα ήταν γάλα… γάλα… λουλάκι… και σπίθες. Το ποτάµι µουρµούριζε µες στον ύπνο του κρυφά παραµιλητά. Το παιδί κείνο το βράδυ δεν κοιµήθηκε… ολόκληρο το βράδυ. Έγραψε το πιο πικρό, το πιο µεγάλο του παραµύθι…
Την αυγή ξεκίνησε. Ήταν… παρηγορηµένο. Είχε καταφέρει όλη τη νύχτα να µετρήσει τ’ άστρα… Να τα µετρήσει όλα… σιγά σιγά… ένα ένα… Όλα… Και τα βρήκε σωστά.

3. Ο Μικρός Πρίγκιπας- Αντουάν Ντε Σαντ-Εξυπερυ.

Η ιστορία του μικρού πρίγκιπα είναι ένα μαγικό παραμύθι γραμμένο για μικρούς και μεγάλους.
Είναι ένα παραμύθι διαχρονικό, αφού εδώ και πενήντα τέσσερα χρόνια αφήνει με τον ίδιο τρόπο άφωνους από συγκίνηση όσους το διαβάζουν.
Ένας πιλότος, που, κουρασμένος από τη σχέση του με τους ανθρώπους, ζει αποτραβηγμένος από αυτούς, σε μια από τις πτήσεις του αναγκάζεται να προσγειωθεί στην έρημο της Σαχάρας, γιατί το αεροπλάνο του παθαίνει βλάβη. Βρίσκεται στη μέση του πουθενά, με προμήθειες νερού ίσα ίσα για οχτώ μέρες. Εκεί συναντάει το μικρό πρίγκιπα, ένα χρυσαφένιο παιδί, φερμένο από έναν άγνωστο πλανήτη μεγάλο όσο ένα σπίτι. Ο μικρός πρίγκιπας ταξιδεύει εδώ κι ένα χρόνο, επισκέπτεται καινούριους πλανήτες, θέλει να δει και να μάθει. Είναι όμορφος κι ευαίσθητος, αμείλικτος και διάφανος, περίεργος και απρόβλεπτος όπως μονάχα τα παιδιά μπορούν να είναι. Ο πιλότος, την ώρα που αγωνίζεται να επισκευάσει το χαλασμένο αεροπλάνο του κι ανησυχεί για την επιβίωσή του, αναγκάζεται ν” αντιμετωπίσει ένα παραμυθένιο πλάσμα, που είναι ερωτευμένο μ” ένα τριαντάφυλλο, που παρηγορεί τη μοναξιά του με ηλιοβασιλέματα, που έχει όλα κι όλα τρία μικροσκοπικά ηφαίστεια και λαχταράει ν” αποκτήσει ένα αρνάκι έστω κι αν αυτό είναι σε ζωγραφιά και δε φαίνεται, γιατί είναι κλεισμένο σ” ένα κασόνι.
Ο μικρός πρίγκιπας, μέσα από τις δροσερές αναμνήσεις του ταξιδιού του, ξετυλίγει μπροστά στα μάτια του πιλότου όλη την επιπολαιότητα, την υπεροψία, τη μιζέρια, τη δίψα για εξουσία και λεφτά, τη μοναξιά των ανθρώπων. [...]
(από το σημείωμα της μεταφράστριας)

4. Kαπλάνι της βιτρίνας – Άλκη Ζέη.

Υ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; είναι η συνθηματική ερώτηση που ανταλλάσσουν μεταξύ τους η Μέλια και η Μυρτώ λίγο πριν κοιμηθούν. Δυο μικρές αδερφές που ζουν σ” ένα νησί του Αιγαίου το 1936 ακούνε τον παππού τους να τους μιλάει ώρες ατέλειωτες για τους «αρχαίους» του, ανυπομονούν να ανταμώσουν με τους φίλους και τις φίλες τους από τα τσαρδάκια σαν έρχεται το καλοκαίρι, μα πάνω απ” όλα τρελαίνονται με τις μαγικές ιστορίες του καπλανιού που τους διηγείται ο ξάδερφoς τους ο Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα. Το καπλάνι -όπως το λένε στο νησί-, ένας βαλσαμωμένος τίγρης, που βρίσκεται κλειδωμένο μέσα στη βιτρίνα της μεγάλης σάλας του σπιτιού, πότε κοιτάει με το γαλάζιο και πότε με το μαύρο του μάτι, ανάλογα με τη διάθεσή του. Τι συμβαίνει μια ζεστή μέρα του Αυγούστου που αναστατώνει τη ζωή των κοριτσιών και των δικών τους; Ποιος θέλει να βλάψει το καπλάνι;

5. Ματίλντα – Ρόαλντ Νταλ.

Αυτή τη φορά ο Ρόαλντ Νταλ ξεπέρασε τον εαυτό του και μας χαρίζει κάτι πραγματικά ξεχωριστό. Τη ΜΑΤΙΛΝΤΑ. Δεν υπάρχει παιδί πιο έξυπνο, πιο λογικό, πιο τρυφερό, πιο αξιαγάπητο από αυτήν. Αυτό το υπέροχο κορίτσι, το προικισμένο με μυαλό τόσο λαμπερό και με καρδιά τόσο μεγάλη, ας γίνει το φωτεινό παράδειγμα για όλους. Παραμύθι και πραγματικότητα, δεξιοτεχνία, γνώση και ταλέντο, να τη χρησιμοποίησε ο σπουδαίος αυτός συγγραφέας για να μας οδηγήσει σ” έναν κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι ο κόσμος μας και που, ίσως, μια μέρα τον κερδίσουμε.

6. Η Μελωδία της Ευτυχίας- Μαρία Αυγούστα Βον Τραπ.

Η τακτοποιημένη ζωή του πλοιάρχου Γκέοργκ φον Τραπ και των επτά ορφανών παιδιών του αλλάζει ριζικά μόλις φτάνει στο σπίτι μια νεαρή δόκιμη μοναχή, η Μαρία Αυγούστα, και αναλαμβάνει καθήκοντα δασκάλας. Με τη ζωντάνια, την πίστη της στο Θεό και την αισιοδοξία της, αλλά και με το κέφι, την αγάπη της για τη μουσική και το νεανικό πείσμα της, καταφέρνει να κάνει ευτυχισμένα τα παιδιά του πλοιάρχου αλλά και τον ίδιο. Η ζωή του αποκτά καινούργιο ενδιαφέρον κοντά στη Μαρία. Την ερωτεύεται και την παντρεύεται, κι έτσι μαζί αντιμετωπίζουν όχι μόνο τις καλές στιγμές αλλά και τις τεράστιες δυσκολίες και τα εμπόδια που παρουσιάζονται στη ζωή τους. Χάνουν κάποια στιγμή τα πλούτη τους, όμως με το τραγούδι τους δε γίνονται μόνο διάσημοι, αλλά και περνούν στον κόσμο το πανανθρώπινο μήνυμα της ειρήνης και συναδέλφωσης με τη μουσική! Για να ξεφύγουν από το ναζιστικό κλοιό, φεύγουν από την Αυστρία, την πατρίδα τους, και καταλήγουν στην Αμερική. Στη γεμάτη περιπέτειες αλλά και αισιοδοξία αληθινή αυτή ιστορία βασίστηκαν το πολύ επιτυχημένο μιούζικαλ «Η Μελωδία της Ευτυχίας» και η ομώνυμη κινηματογραφική επιτυχία με πρωταγωνίστρια την Τζούλι Άντριους.

7. Χάρι Πότερ – Τζ. Κ. Ρόουλινγκ.

Ο Χάρι Πότερ είναι σειρά επτά μυθιστορημάτων φαντασίας από τη βρετανίδα συγγραφέα Τζ. Κ. Ρόουλινγκ. Η σειρά αυτή περιγράφει έναν κόσμο μάγων με βασικό χαρακτήρα ένα νεαρό αγόρι με το όνομα Χάρι Πότερ.

8. 13 γιατί – Jay Asher.

Δυο εβδομάδες πριν, η Χάννα αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή της. Κανείς δεν έχει καταλάβει ακριβώς γιατί. Τώρα ο Κλέυ έχει στα χέρια του εφτά κασέτες με τη φωνή της Χάννα που εξηγεί τους δεκατρείς λόγους που την οδήγησαν σ” αυτή την απόφαση. Ένας απ” αυτούς είναι κι ο ίδιος… Μια μέρα ο Κλέυ βρίσκει στη βεράντα του σπιτιού του ένα πακέτο με το όνομά του. Όταν το ανοίγει, ανακαλύπτει επτά κασέτες που έχουν ηχογραφηθεί από τη Χάννα, πρώην συμμαθήτρια και κρυφό του έρωτα. Αυτά συμβαίνουν δυο βδομάδες αφού η Χάννα έχει δώσει τέλος στη ζωή της. Ο Κλέυ βάζει την πρώτη κασέτα να παίξει. Η φωνή της Χάννα τού ανακοινώνει ότι είναι κι εκείνος ένας από τους δεκατρείς λόγους που την οδήγησαν στην οριστική της απόφαση. Κι αν είχε το κουράγιο ν’ ακούσει τις κασέτες, θα μάθαινε το γιατί. Ο Κλέυ περνάει τη μέρα του διασχίζοντας τους δρόμους της πόλης με οδηγό τη Χάννα. Γίνεται μάρτυρας του πόνου της και μαθαίνει ότι, κάποιες φορές, ακόμα και το παραμικρό γεγονός μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας – θετικά ή αρνητικά.

«Αυτό που φοβόμουν περισσότερο ήταν ότι θα έγραφα ένα βιβλίο που κανείς δε θα ήθελε να διαβάσει γιατί θα ήταν φοβερά καταθλιπτικό. Εφόσον δεν υπήρχε τρόπος να παρακάμψω τη σοβαρότητα των ζητημάτων (ούτε και ήθελα να το κάνω), έγραψα σαν να έγραφα ένα βιβλίο μυστηρίου, με την ελπίδα ότι αυτό θα γοήτευε τους αναγνώστες αρκετά ώστε να το διαβάσουν μέχρι τέλους». – Jay Asher –

9.Έραγκον – Κριστοφερ Παολίνι.

Ένα αγόρι… Ένας δράκος… Ένας κόσμος περιπέτειας… Όταν ο Έραγκον, ένα φτωχό χωριατόπαιδο, βρίσκει μέσα στο δάσος μια γυαλιστερή γαλάζια πέτρα, νιώθει πολύ τυχερός για την ανακάλυψή του. Ίσως μ’ αυτήν αγοράσει το κρέας που χρειάζεται η οικογένειά του για το χειμώνα. Όταν όμως ανακαλύπτει ότι η πέτρα κρύβει μέσα της ένα μικρούλη δράκο, ο Έραγκον δεν αργεί να συνειδητοποιήσει ότι του έχει δοθεί μια κληρονομιά σχεδόν τόσο παλιά όσο και η ίδια η Αυτοκρατορία. Μέσα σε μια νύχτα η απλή ζωή του γίνεται χίλια κομμάτια. Tότε αναγκάζεται να μπει σε έναν επικίνδυνο νέο κόσμο: τον κόσμο του πεπρωμένου, της μαγείας και της δύναμης. Με οδηγό ένα αρχαίο σπαθί και τις συμβουλές ενός γέρου παραμυθά, ο Έραγκον και ο φτερωτός δράκος του πρέπει να διασχίσουν την επικίνδυνη χώρα και να αντιμετωπίσουν τους σκοτεινούς εχθρούς μιας Αυτοκρατορίας που την κυβερνά ένας βασιλιάς διεφθαρμένος και δαιμονικός. Μπορεί ο Έραγκον να αντέξει το βάρος του θρύλου των Δρακοκαβαλάρηδων; Το πεπρωμένο της Αυτοκρατορίας ίσως βρίσκεται στα δικά του χέρια…

10. Εφιάλτες: Συμβόλαιο ψυχής – Άρτεμις Βελούδου-Αποκότου.

Ο Ρέιμοντ ήταν επικίνδυνος. Τουλάχιστον ως τέτοιον τον αντιμετώπιζαν όλοι γύρω του. Ο ίδιος θεωρούσε τη ζωή του τέλεια έτσι όπως ζούσε στα άκρα, χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Όταν όμως έφτασε στο κατώφλι του θανάτου μια μοιραία νύχτα, ανέλαβε η οικογένεια του τα ηνία. Έπειτα από τον αγώνα της απεξάρτησης βρέθηκε εξορισμένος σ” ένα ζοφερό χωριό, υπό την κηδεμονία των παππούδων του. Εγκλωβισμένος στο Ντάνγουϊτς, ξεκινάει πάλι από την αρχή. Αλλάζοντας τον τρόπο ζωής του, οδηγείται σταδιακά στο να αλλάξει τον ίδιο του τον εαυτό. Η Ονόρα, ένα μυστήριο κορίτσι, εισβάλλει στη ζωή και το μυαλό του. Για κάποιο λόγο νιώθει να τη μισεί, αλλά σύντομα του γίνεται εμμονή καθώς προσπαθεί να σηκώσει το πέπλο της μυστικοπάθειας της, και να ανακαλύψει την αλήθεια για τη ζωή της. Ανεξήγητα γεγονότα προηγούνται πάντα της παρουσίας της, και ο Ρέιμοντ ήθελε πάση θυσία να ικανοποιήσει την περιέργεια του. Πλησιάζοντας την όμως εμπλέκεται σε έναν συναισθηματικό πόλεμο, που αντιστρέφει τους όρους της γνωριμίας τους και τα κίνητρα της αναζήτησης του. Στη νέα αυτή διαδρομή, θρύλοι και μύθοι αποδεικνύονται αληθινοί, η ομίχλη δεν είναι πάντα τόσο αθώα, και τα φαινόμενα μονίμως απατούν την αντίληψη. Ο Ρέιμοντ έμπλεξε σε μια περιπέτεια η οποία τον ταξίδεψε σ” έναν κόσμο που ποτέ δεν φανταζόταν ότι υπάρχει, και δεν χρειάστηκε να κάνει βήμα παραπέρα από τον δικό μας για να τον αντικρύσει. Έμαθε με τον χειρότερο τρόπο ότι δεν υπάρχουν όρια σ” αυτά που μπορείς να κάνεις, για να σώσεις αυτόν που αγαπάς. Και ανακάλυψε πως ο καθρέφτης της ψυχής μας, είναι εκείνος που μας κάνει να δούμε τη ζωή με άλλο μάτι.

Κουλιού Χριστίνα.