Η λίμνη που μετατράπηκε σε έρημο

Μια από τις μεγαλύτερες λίμνες της Ασίας είναι η Αράλη ή μάλλον καλύτερα να πούμε ήταν. Αυτή η λίμνη κάποτε ήταν η τρίτη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο, καθώς περιλάμβανε περισσότερα από 1.500 μικρά νησιά και η έκτασή της έφτανε τα 68.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Βέβαια, πλέον όλα έχουν αλλάξει διότι πια η λίμνη αυτή είναι γνωστή και ως η λίμνη που αποξηράθηκε.

Το 2004 άρχισε να παρατηρείτε η σμίκρυνση της λίμνης. Μέχρι εκείνο το έτος είχε μείνει το 76% της λίμνης, δηλαδή το 24% της είχε «εξαφανιστεί». Η καταστροφή όμως δεν τελείωσε εκεί. Μόλις τρία χρόνια μετά η λίμνη είχε χάσει το 90% της έκτασής της, παραμένοντας 10% από την αρχική της έκταση και μάλιστα διαχωρίστηκε σε τρεις μικρότερες λίμνες. Έτσι, λοιπόν χαρακτηρίστηκε μια από τις πιο μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές η «εξαφάνισή» της, και θα το διαπιστώσουμε και μόνοι μας στην πορεία. Ποια είναι όμως η αιτία που «εξαφανίστηκε» η λίμνη Αράλη;

Όπως οι περισσότερες λίμνες έτσι και η Αράλη «τροφοδοτούνταν» με νερό από αρκετά ποτάμια. Κατά την δεκαετία του 1960, η Σοβιετική Ένωση πραγματοποίησε την εκτροπή των δυο μεγαλύτερων ποταμών που κατέληγαν στην Αράλη, του ποταμού Συρ Ντάρια και Αμού Ντάρια. Τα δυο αυτά ποτάμια εκτράπηκαν προς την έρημο για να διευκολύνουν κάποια έργα άρδευσης που γίνονταν στην περιοχή αυτή. Η κίνηση που πραγματοποίησε η Σοβιετική Ένωση όμως είχε πολλές επιπτώσεις κυρίως στην λίμνη Αράλη αλλά και στα διάφορα οικοσυστήματα που κατοικούσαν στην λίμνη.

Αρχικά, η λίμνη οδηγήθηκε στην εξαφάνισή της. Αυτό είχε αρνητικές επιδράσεις στη περιοχή αυτή, δηλαδή στην χλωρίδα και στην πανίδα των οικοσυστημάτων που είχαν αναπτυχθεί εκεί, αλλά και κατ΄επέκταση στις ζωές των ανθρώπων που ζούσαν κοντά στη λίμνη. Αυτό μπορεί να ακούγεται ελαφρώς παράλογο αλλά ας δούμε γιατί δημιουργήθηκε τόσο μεγάλο πρόβλημα στους κατοίκους των γύρω περιοχών.

Πρώτον, αρκετά χωριά που στήριζαν την οικονομία τους στην αλιεία ή στις εμπορικές δραστηριότητες που τους εξασφάλιζε η λίμνη, οι κάτοικοί τους κατέληξαν να είναι άνεργοι ή να αναγκαστούν να αλλάξουν τομέα επαγγέλματος. Δεύτερον, λόγω της μολυσματικότητά της η οποία ευθύνεται κυρίως στα φυτοφάρμακα και σε άλλα χημικά, είναι πολύ επικίνδυνή και προκαλεί αρκετές ασθένειες στα γύρω χωριά. Επίσης, με την εξαφάνιση της λίμνης το λιγοστό αλάτι που υπήρχε στο νερό αυτό κατακάθισε στην έρημο που δημιουργήθηκε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανεμοστρόβιλοι οι οποίοι παρασέρνουν το αλάτι αυτό και αυτό με τη σειρά του να καταστρέφει τις σοδειές και στην δημόσια υγεία της περιοχής. Τέλος, μια πιο ήπια επίπτωση είναι ότι έχει παρατηρηθεί μια μικρή αλλαγή στο κλίμα της περιοχής, δηλαδή η μέση θερμοκρασία του καλοκαιριού αυξήθηκε και η μέση θερμοκρασία του χειμώνα μειώθηκε.

Τώρα λοιπόν νομίζω πως μας είναι αδύνατον να μην συμφωνήσουμε κι εμείς με την θεωρία που καθιστά την «εξαφάνιση» της Αράλης την μεγαλύτερή περιβαλλοντική καταστροφή. Η κυβέρνηση του Καζακστάν αφού συνειδητοποίησε, ύστερα από κάποια χρόνια, το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί προσπαθεί με κάθε μέσο να προστατέψει το βόρειο μέρος της λίμνης αυτής, κατασκευάζονταν ένα φράγμα που συγκρατεί και αυξάνει την στάθμη του νερού. Το περίεργο όμως είναι ότι η καταστροφή αυτή μπορεί να μας μεταφέρει ένα σημαντικό μήνυμα: Δεν μας βγαίνει πάντα σε καλό όταν ανακατευόμαστε και επεμβαίνουμε στη φύση, και αυτή φροντίζει να μας το δείχνει με κάθε δυνατό τρόπο. Οπότε ας προσπαθήσουμε να διαφυλάξουμε το περιβάλλον πάρα να το καταστρέφουμε και να επεμβαίνουμε σε αυτό.

Όλγα Μαρία Παπαθανασίου

Πηγές= Βικιπαίδεια