Κατερίνα Λιβέρη
Όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι, πού ζουν, τι πιστεύουν ή πώς μοιάζουν, έχουν κάποια βασικά δικαιώματα. Αυτά τα δικαιώματα λέγονται ανθρώπινα δικαιώματα και είναι απαραίτητα για να ζούμε με αξιοπρέπεια, σεβασμό και ασφάλεια. Δεν μας τα «χαρίζει» κανείς – τα έχουμε από τη στιγμή που γεννιόμαστε.
Τι είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα;
Ανθρώπινα δικαιώματα είναι οι κανόνες που εξασφαλίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι θα ζουν με σεβασμό, ελευθερία και ισότητα. Είναι όπως οι κανόνες ενός παιχνιδιού που προστατεύουν όλους τους παίκτες. Μερικά παραδείγματα ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι:
- Το δικαίωμα στη ζωή
- Το δικαίωμα στην ελευθερία της γνώμης
- Το δικαίωμα στην εκπαίδευση
- Το δικαίωμα να έχεις τροφή και στέγη
- Το δικαίωμα να μην σε κακοποιούν ή σε εκμεταλλεύονται
Αυτά τα δικαιώματα έχουν καταγραφεί σε ένα σημαντικό έγγραφο που λέγεται Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ισχύει σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Ποιοι έχουν δικαιώματα;
Όλοι. Μικροί, μεγάλοι, άντρες, γυναίκες, παιδιά, πρόσφυγες, άτομα με αναπηρία, ανεξάρτητα από το φύλο, το χρώμα, τη γλώσσα ή τη θρησκεία. Δεν έχει σημασία αν κάποιος είναι πλούσιος ή φτωχός – όλοι έχουν ίσα δικαιώματα.
Τα δικαιώματα των παιδιών
Τα παιδιά έχουν και ειδικά δικαιώματα, γιατί είναι πιο ευάλωτα. Αυτά περιλαμβάνονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Μερικά από τα βασικά δικαιώματα των παιδιών είναι:
- Να μεγαλώνουν με αγάπη και προστασία
- Να πηγαίνουν σχολείο
- Να έχουν υγεία και φροντίδα
- Να μην δουλεύουν σε μικρή ηλικία ή να κακοποιούνται
- Να λένε τη γνώμη τους και να τους ακούν οι μεγάλοι
Γιατί είναι σημαντικά;
Χωρίς αυτά, ο κόσμος θα ήταν άδικος και επικίνδυνος. Τα δικαιώματα μάς βοηθούν να ζούμε σε κοινωνίες όπου κυριαρχεί η δικαιοσύνη, η ισότητα και η ασφάλεια. Μας προστατεύουν από διακρίσεις, ρατσισμό, βία και φτώχεια.
Μαζί με τα δικαιώματα έρχονται και ευθύνες. Για παράδειγμα:
- Έχεις δικαίωμα να εκφράζεις τη γνώμη σου, αλλά πρέπει να σέβεσαι και τη γνώμη των άλλων.
- Έχεις δικαίωμα στην εκπαίδευση, αλλά πρέπει να σέβεσαι τους δασκάλους σου και να προσπαθείς.
- Έχεις δικαίωμα να ζεις ελεύθερα, αλλά δεν έχεις το δικαίωμα να ενοχλείς ή να πληγώνεις άλλους.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
- Να γνωρίζουμε τα δικαιώματά μας
- Να μιλάμε όταν βλέπουμε αδικίες ή παραβιάσεις
- Να σεβόμαστε και να βοηθάμε τους άλλους
- Να ενημερωνόμαστε και να εκπαιδευόμαστε, γιατί η γνώση είναι δύναμη
Τα Δικαιώματα των Γυναικών
Τα δικαιώματα των γυναικών είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως, για πολλά χρόνια στην ιστορία, οι γυναίκες δεν είχαν ίσα δικαιώματα με τους άντρες. Δεν τους επιτρεπόταν να σπουδάζουν, να ψηφίζουν, να εργάζονται ή να αποφασίζουν για τη ζωή τους. Ακόμα και σήμερα, σε πολλές χώρες, οι γυναίκες παλεύουν για ισότητα και δικαιοσύνη.
Μερικά βασικά δικαιώματα των γυναικών είναι:
- Το δικαίωμα στην εκπαίδευση
- Το δικαίωμα στην εργασία και σε ίσους μισθούς με τους άντρες
- Το δικαίωμα να αποφασίζουν για το σώμα και τη ζωή τους
- Το δικαίωμα να προστατεύονται από τη βία και την κακοποίηση
- Το δικαίωμα στην πολιτική συμμετοχή και ψήφο
Ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών είναι παγκόσμιος και συνεχίζεται. Σημαντικά κινήματα και οργανώσεις βοηθούν ώστε να ακούγεται η φωνή των γυναικών και να χτίζεται ένας κόσμος πιο δίκαιος, χωρίς διακρίσεις. Όλοι – άντρες και γυναίκες – πρέπει να συνεργαζόμαστε για ισότητα, σεβασμό και δικαιοσύνη για όλους.
